بخشی از مقاله
چکیده
اقتصاد تخریب اراضی یک واژه بینالمللی برای ارزیابی تخریب زمین از دیدگاه اقتصادی میباشد که درآن فواید مدیریت پایدار اراضی مد نظر قرار میگیرد. توجه اصلی به اجرای مدیریت پایدار اراضی با لحاظ کردن چالشهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در جهت تامین امنیت غذا، اب و انرژی میباشد. توجه به ارزش اقتصادی زمین میتواند منجر به ایجاد زبان مشترک برای کمک به سازمانهای محلی و منطقهای برای ایجاد شغلهای جدید در ارتباط با بهبود شرایط محیط زیست و جلوگیری از تخریب اراضی با کاربران محلی و منطقهای شود. انگیزههای اقتصادی چنین دیدگاهی باید در جهت حذف موانع فرهنگی، زیست محیطی، قانونی، اجتماعی و فنی و نیز توزیع عادلانه منافع حاصل از آن بین ذینفعان شود.
اگرچه طیف وسیعی از روشها و ارزیابیها برای مطالعه اقتصادی تخریب اراضی وجود دارد اما دیدگاه اقتصاد تخریب اراضی با استفاده از تجزیه تحلیل کلیه هزینهها و درامدها میتواند درک وسیعی از مفاهیم اقتصادی مرتبط با تخریب اراضی ارائه دهد. چنین نگاهی به مقوله تخریب اراضی توسط دولتها و سایر دستگاههای تصمیمگیرنده به عنوان یک ابزار موثر برای تغییر سیاستگزاری مرتبط با مدیریت پایدار اراضی و حفظ محیط زیست پذیرفته شده است. در انتها می توان گفت نظریه اقتصاد تخریب اراضی در دو بخش کلی چشم اندازها و ماموریتها در یک ساختار سازمان یافته عمل می کند. پیشنهاد میشود با در نظر گرفتن ابلاغ سیاستهای کلی محیط زیست از سوی مقام معظم رهبری به قوای سهگانه، توجه مضاعفی به موضوع اقتصاد تخریب اراضی و محیط زیست و استقرار نظام حسابرسی زیست محیطی در کشور با لحاظ کردن پارامترهای اقتصادی زیست محیطی در مباحث ملی و کلان گردد.
کلیدواژهها: استراتژی های مدیریتی، تجزیه تحلیل های اقتصادی، تنوع زیستی، توسعه سازمانی
مقدمه
فشارهای حاصل از افزایش جمعیت، افزایش تقاضای مصرف کننده، تغییرات آب و هوا، مالیات، تنزل پایه منابع طبیعی، به ویژه زمین و اکوسیستم های زمینی و تخریب زمین معیشت میلیاردها انسان را در معرض خطر قرار میدهد . - ELD Initiative, 2015 - تخریب زمین یک مسئله مستقل نیست؛ بلکه با مواد غذایی، منبع انرژی آب، مهاجرت و شهرنشینی، کاهش سازگاری تغیرات اقلیم، رقابت های اقتصادی و آغاز جنگ در ارتباط است. دولتها و تصمیم گیرندگان سیاست در مواجهه با بسیاری از خواسته ها بر روی منابع محدود و نیاز به معیار هایی مشترک برای مقایسه گزینه ها دارند . - Millennium Ecosystem Assessment, 2005 - این معیارهای سنتی به صورت مرسوم در شرایط مالی محاسبه می شود؛ با این حال از آنجا که طیف وسیعی از خدمات اکوسیستم زمین را فراهم میکند که برخی از آنها را بهراحتی نمیتوان در این شرایط اندازه گیری کرد. به عنوان مثال، در سطح قاره افریقا، اخیرا تحقیقاتی در مورد آنالیزهای برای اندازهگیری هزینههای ناشی از فرسایش و هدررفت مواد غذایی خاک در اقتصاد تخریب اراضی 42 کشور افریقایی انجام شد.
نتایج گویای آن بود که از دست دادن مواد مغذی برابر با بیش از 280 میلیون تن حبوبات در سال است که این مساله در کل اقتصاد کشورهای هدف می تواند مشکلساز شود - IPCC, . - 2014 ارزیابی های اقتصادی میتواند پاسخهایی مناسب در مورد هزینههای اجتماعی و اقتصادی تخریب سرزمین و مزایای سرمایهگذاری در بهروری مبتنی بر پتانسیل زمین فراهم کند. با دادهایی حاصل از تجزیه و تحلیل اقتصادی و توجه به خدمات اکوسیستمی همراه با ارزش کلی نگر و سیاست های مالی مناسب، در نهایت مدیریت پایدار زمین انجام میشود . - Myint et al, 2014 - در این رابطه تیمی از دانشمندان، ذینفعان، سیاست گزاران و تصمیمگیرندگان حضور موثر دارند.
این افراد تلاش می کنند روشهای موثر اقتصادی و اجتماعی که قابلیت اجرایی نیز داشته باشند و از نظر سیاسی نیز مشکلاتی ایجاد نکنند، ارائه دهند. اطلاع از هزینه ها و فواید اقدامات زیست محیطی برای ذینفعان استفاده از اراضی بسیار مهم است؛ چرا که می تواند آنها را در زمینه تصمیمگیری نوع استفاده از اراضی دچار تردید کند. اگر ارزش واقعی اراضی برای کاربران آن به خوبی روشن نشود، امکان مدیریت پایدار آن نیز وجود نخواهد داشت و باعث میشود نسلهای آینده دچار چالش های زیست محیطی شوند. درک صحیح از ارزش اقتصادی زمین به اصلاح تعادل بین ارزش مالی اسمی آن و ارزش واقعی اقتصادی آن کمک میکند.
برای مثال مواردی از قبیل زمینخواری و دخل و تصرف غیر مجاز نباید در قالب ارزش واقعی اقتصادی اراضی یک منطقه که برای ساکنان آن بسیار مهم است، قرار گیرد. عدم توجه به این موضوع باعث ایجاد کمبود کاذب زمین و نگاه به آن به عنوان یک کالا می شود . - ELD Initiative. 2015 - چشم انداز دیدگاه اقتصادی تخریب اراضی شامل درک بین المللی از ارزش زمین و ایجاد شناخت اقتصادی از مدیریت پایدار اراضی به منظور جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و حفظ اکوسیستم مبارزه با تغییر اقلیم و تامین امنیت آب و غذا و انرژی میباشد. در حالی که، انجام ماموریت دیدگاه اقتصاد تخریب اراضی از طریق مشارکت میان رشته ای بین متخصین امکان پذیر می باشد که خود شامل موارد ذیل است:
الف - ایجاد یک چهارچوب جامع برای توجه به ارزش های اقتصادی زمین در فرایند تصمیمگیریهای سیاسی؛
ب - ایجاد یک مفهوم اقتصادی برای فواید بهدست آمده از مدیریت پایدار خاک و اراضی در مقیاسهای محلی و جهانی؛
ج - امکان براورد منافع اقتصادی حاصل از اتخاذ شیوه های مدیریت پایدار اراضی و مقایسه آنها با هزینههای صرف شده در چنین فعالیت هایی؛
د - تاکید بر افزایش سطح اگاهی درباره ارزش زمین و اکوسیستم های طبیعی؛
ه - ارائه راه حلها، سیاستها و اقدامات موثر برای کاهش تخریب اراضی، کاهش سرعت تغیر اقلیم و افزایش امنیت غذا، آب و انرژی در سطح بین المللی . - USAID, 2015 -
آمار و ارقام کلیدی تخریب اراضی
اثرات منفی تخریب اراضی دامنگیر امنیت غذایی، دسترسی به آب، فقر، مهاجرت، حقوق جنسیتی، جنگل زدایی، تنوع زیستی و تغییرات اقلیم میگردد. لازم به یادآوری است که حدود %44 از سیستم های کشاورزی در سراسر جهان در مناطق خشک واقع شده است. هم چنین، 10 تا %20 زمینها در سطح جهان در حال تخریب هستند که مساحتی حدود 6 تا 12 میلیون کیلومتر مربع میباشد - Millennium Ecosystem Assessment, 2005 - %52 از زمینهای کشاورزی در سراسر جهان تحت تاثیر تخریب متوسط تا شدید خاک هستند - ELD Initiative, . - 2015
تولید از دست رفته - عدم حاصلخیزی -
زیان های اقتصادی سالانه با توجه به جنگل زدایی و تخریب زمین تخمین زده شده در اروپا حدود 1/5 تا 3/4 تریلیون دلار در سال 2008 براورد شده است که تقریبا برابر با 3/3 تا 5/7 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان1 است. در مقیاس جهانی، چنین براورد شده است که سالانه 75 میلیون تن خاک از زمینهای زراعی در معرض تخریب قرار دارند؛ در این میان در کشور آمریکا، ارزش خاک فرسایشیافته حدود 44 میلیارد دلار در سال گزارش شده است . - UNCCD, 2015 -
مزایای مدیریت پایدار زمین
در پژوهش های پیشین، نرخ اقتصادی بازگشت از 12 تا 40 درصد برای تعدادی از پروژهها مشاهده شد که از مهم ترین
