بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیر پلی آمین های اسپرمیدین و پوترسین روی لوبیا تحت تنش شوری پژوهش به صورت آزمایشگاهی در آزمایشگاه کنترل و گواهی بذر دانشگاه محقق اردبیلی بر روی بذر لوبیا اجرا شد. این پژوهش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید.
تیمارهای آزمایش شامل سه سطح شوری صفر، 50 و 100 میلی مولار از منبع نمک آزمایشگاهی و پیش تیمار بذر به صورت شاهد، اسپرمیدین و پوترسین بود. نتایج این تحقیق نشان داد که شوری، پلی آمین و برهمکنش شوری و پلی آمین ها تاثیر معنی داری روی پارامترهای مورد مطالعه داشت و می توان گفت استفاده از این پلی آمین ها در کاشت لوبیا اثرات مثبتی خواهد داشت..
مقدمه
شوری یکی از مهمترین تنش های غیر زیستی است که رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار می دهد. گونه های گیاهی بر اساس توانایی رشد در شرایط شور به دو گروه هالوفیت و گلیکوفیت طبقه بندی می شوند . - Pitman and Läuchli, 2004 - گونه های زراعی مهم به طور عمده گیاهان گلیکوفیت هستند که شوری عملکرد آنها را به شدت کاهش می دهد.
شوری ناشی از سدیم کلرید از رایج ترین انواع شوری در خا کهای زراعی ایران است . گیاهان برای مقابله با شوری از رو شهای متنوعی استفاده می کنند تا تأثیرات ناشی از تنش را تخفیف دهند. افزایش سنتز و انباشتگی اسمولیت ها یکی از این رو ش هاست که موجب تداوم جذب آب شده، تنش اسمزی را تخفیف می دهد. از جمله اسمولیت ها ی با وزن مولکولی کم می توان به پرولین، گلیسین بتائین و سرانجام پلی آمین ها اشاره نمود
پلی آمین ها پلی کاتیون ها ی مهمی هستند که در مراحل مختلف فیزیولوژیک و نموی گیاهان نقش دارند. پلی آمین ها در القای تقسیم سلولی، جنین زائی، ریخت زائی، نمو گل، میوه و دانه و پیری نقش ایفا می کنند. مهمترین پلی آمین ها شامل اسپرمیدین - تری آمین - اسپرمین - تترا آمین - و پیش ساز آنها پوترسین - دی آمین - است. در بافت گیاهان پلی آمین ها به شکل هم یوغ - conjugate - با مولکول ها ی آلی دیگر و یا آزاد یافت می شوند .
اخیراً نقش پلی آمین ها در افزایش تحمل گیاهان به تنش های غیر زیستی، از جمله شوری و خشکی مورد توجه قرار گرفته است
در بسیاری از موارد، تنش به انباشتگی پلی آمین های آزاد و همیوغ منجر می گردد که نشان می دهد بیوسنتز پلی آمین ها یکی از مهمترین پاسخ ها ی بیوشیمیایی گیاهان به تنش است
لوبیا معمولی - Phaselous vulgaris - ، گیاه زراعی یکساله از تیره فاباسه است که به جز ریشه، تمام قسمت های آن در تغذیه مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه یکساله، بالا رونده و دارای بوته ای کمی کرکدار است - پارسا و باقری،. - 1387 لوبیا دارای یک ریشه اصلی است که می تواند تا عمق یک متری خاک نفوذ کند و ریشه ای جانبی آن در در عمق20-15 سانتیمتری خاک متمرکز می شوند. لوبیا از مهمترین بقولات خوراکی در جهان است که به تیره لگومینوز،زیر تیره پروانه آسایان، طایفه phaseoleae، زیر طایفه - phaseolinaeaدبوک، - 1991 و جنس phaseolus - دلگادو-سالیناس، - 1985 تعلق دارد.این جنس 55 گونه دارد که از بین آنها 4 گونه زیر زراعی هستند
-لوبیای معمولی
-2لوبیای فرنگی
-3لوبیای رونده اسکارلت یا لوبیای قرمز
-4لوبیای تپاری
مواد وروش ها
تیمارهای آزمایش شامل سه سطح شوری صفر، 50 و 100 میلی مولار از منبع نمک آزمایشگاهی و پیش تیمار بذر به صورت شاهد، اسپرمیدین و پوترسین بود. بذرها به مدت 24 ساعت در محلول های مورد نظر پیش تیمار و پس از خشک شدن در دمای آزمایشگاه در کاغذ صافی به روش لوله ای کشت شدند. کاغذهای صافی با محلول های نمک تهیه شده، خیسانده شده و در هر حوله کاغذی 20 عدد لوبیا با فاصله یکنواخت قرار داده شد.در این روش، از کاغذهای صاف WATMAN با اندازه 50 در 50 استفاده شد.
بعد از قرار دادن بذور روی کاغذ های صافی لبه پایینی کاغذها به عرض 4-3 سانتی متر تا گردید و از لبه کناری به شکل لوله پیچانده شد. پس از کشت، لوله های کاغذ صافی در کیسه فریزر گذاشته شده، سپس با زاویه 45 درجه - به این دلیل که رشد ریشه ها و ساقه با هم تداخل نکند - به ژرمیناتور با دمای 25 درجه سانتی گراد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انتقال داده شدند. شمارش بذرهای جوانه زده به صورت روزانه در یک ساعت معین انجام شد. مدت آزمایش برای تکمیل جوانه زنی لوبیا، از نظر ایستا 9 - 2012 - روز است که بعد از اتمام این دوره تعداد نهایی بذرهای عادی و غیرعادی هر نمونه شمارش و درصد قوه زیست آن ها محاسبه شد.بعد از طی دوره جوانه زنی طول ریشه چه و ساقه چه نمونه ها با خط کش میلی متری اندازه گیری شد.
نتایج و بحث
جدول-1تجزیه واریانس اثر شوری و پلی امین روی برخی از صفات مورفولوژیکی لوبیا
