بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش به صورت کرتهاي خرد شده در قالب بلوكهاي کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهاي آزمایشی شامل 4 سطح رژیم آبیاري شامل الف- آبیاري در هنگام تخلیهي رطوبت خاك به میزان %20 - بدون تنش یا شاهد - ، ب- آبیاري در 40% تخلیهي رطوبت خاك - تنش حداقل - و ج- آبیاري در %60 تخلیهي رطوبت خاك - تنش متوسط - د- آبیاري %80 تخلیه ي رطوبت خاك - تنش شدید - به عنوان کرت اصلی و 5 سطح محلولپاشی شامل:
الف- بدون محلولپاشی، ب- محلولپاشی با آب خالص، ج- محلولپاشی با سولفات روي، د- محلولپلشی با سولفات آهن، وه- محلولپاشی با سولفات روي + سولفات آهن به عنوان کرت فرعی بود. نتایج آزمایش نشان داد که خشکی باعث کاهش معنیدار تعداد برگ، سطح برگ ووزن برگ گردید. محلولپاشی با آب خالص، محلولپاشی با سولفات روي، محلولپاشی با سولفات آهن و محلولپاشی با سولفات روي و آهن در شرایط بدون تنش روي تعداد برگ اثر مثبت و معنیداري نسبت به عدم محلولپاشی داشتهاند. همچنین در شرایط تنش شدید محلولپاشی با سولفات روي و آهن روي تعداد برگاثر مثبت و معنیداري نسبت به عدم محلولپاشی داشته است - . - P<0.01 همچنین نتایج نشان داد که محلولپاشی با آب خالص، محلولپاشی با سولفات روي، محلولپاشی با سولفات آهن در شرایط بدون تنش اثر مثبت و معنیداري بر روي سطح برگ نسبت به شاهد داشته اند - . - P<0.01 در شرایط تنش شدید محلولپاشی با سولفات روي اثر مثبت و معنیداري روي سطح برگ نسبت به عدم محلولپاشی داشته است - . - P<0.01 همچنین محلولپاشی با آب خالص و محلولپاشی با سولفات آهن در شرایط بدون تنش اثر مثبت و معنیداري روي وزن برگ نسبت به عدم محلولپاشی نشان داد.
مقدمه
کمبود روي در گیاهان گسترش جهانی دارد. شرایط خاكهاي حاکم بر ایران از جمله آهکی بودن، pH بالا و استفاده بیش از حد از کودهاي فسفره موجب کاهش فراوانی روي در این خاكها شده است . - Baybordi et al., 2010 - یکی از دلایل پایین بودن عملکرد کمی و کیفی، عدم توجه به تغذیه کودي بخصوص کودهاي ریزمغذي در کشت گندم و دیگر محصولات کشاورزي میباشد . - Khan et al., 2008 - محلولپاشی با نانواکسیددر مقایسه با عدم محلولپاشی منجر به افزایش طول دوره پرشدن و عملکرد دانه میگردد . - Nariman et a; 2010 - آهن از عناصر ضروري براي رشد گیاهان، حیوانات و انسان به شمار میرود، این عنصر فقط در فرم محلول قابل استفاده براي گیاه است. کمپلکس آهن در فعالیتهاي ردوکتازي، پروسه هاي با واسطه پروتون و ایجاد پروتئینهاي ذخیرهاي نقش دارد.روشهاي کاربرد ریزمغذي براي به دست آوردن بهترین نتیجه بسیار مهم هستند. در این زمان محلولپاشی برگی یک روش بسیار مهم براي تغذیه گیاهان است، با محلولپاشی عناصر روي و آهن بر کلزا، افزایش وزن هزار دانه گزارش شده است .
مواد و روشها
این آزمایش به صورت کرتهاي خرد شده در قالب بلوكهاي کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهاي آزمایشی شامل 4 سطح رژیم آبیاري شامل الف- آبیاري در هنگام تخلیهي رطوبت خاك به میزان %20 - بدون تنش یا شاهد - ، ب- آبیاري در 40% تخلیهي رطوبت خاك - تنش حداقل - و ج- آبیاري در %60 تخلیهي رطوبت خاك - تنش متوسط - د- آبیاري %80 تخلی هي رطوبت خاك - تنش شدید - و 5 سطح محلولپاشی شامل الف- بدون محلولپاشی، ب- محلولپاشی با آب خالص،
ج- محلولپاشی با سولفات روي، د- محلولپاشی با سولفات آهن، وه- محلولپاشی با سولفات روي + سولفات آهن بود. پس از انجام تهیه بستر شامل شخم، تسطیح و ایجاد جوي و پشته کرتهاي چهار ردیفه به طول 1/5 متر و با فاصله 60 سانتیمتر ایجاد شد. فاصلهي بین کرتهاي اصلی 2 متر در نظر گرفته شد. در تاریخ 31 خرداد ماه 1396 کاشت دانهها در عمق 3-5 سانتیمتري انجام شد.میزان پتانسیل رطوبتی خاك در طول آزمایش با توجه به درصد رطوبت حجمی - اعداد به دست آمده از - TDR در زمان تنش که با دستگاه TDR اندازهگیري شد در تمام کرتها محاسبه شد. محلولپاشی در دو نوبت به فاصلهي دو هفته از هم - قبل و بعد اعنال تنش در مرحله شروع رشد زایشی - انجام گرفت. دوهفته قبل از برداشت از هر کرت 5 بوته به صورت تصادفی انتخاب و ویژگیهاي مورفولوژیکی شامل تعداد برگ، وزن برگ و شاخص سطح برگ به کمک دستگاه - Leaf area meter - اندازهگیري شد. تجزیه آماري: تجزیه واریانس دادهها با استفاده از نرم افزار SAS نسخه 9/3 و مقایسه میانگین دادهها بصورت برشدهی و با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 0/05 انجام شد.
نتایج و بحث
نتایج تجزیه واریانس نشان داد کهاثر متقابل رژیمهاي مختلف آبیاري و محلولپاشی تعداد برگ، وزن برگ و سطح برگ معنیدار شد - . - P<0.01 محلولپاشی با آب خالص، محلولپاشی با سولفات روي، محلولپاشی با سولفات آهن و محلولپاشی با سولفات روي و آهن در شرایط بدون تنش روي تعداد برگ اثر مثبت و معنیداري نسبت به عدم محلولپاشی داشتهاند. همچنین در شرایط تنش شدید محلولپاشی با سولفات روي و آهن تعداد برگرا نسبت به عدم محلول پاشی افزایش داد - P<0.01 - - نمودار . - 1 همچنین محلولپاشی با آب خالص، محلولپاشی با سولفات روي، محلولپاشی با سولفات آهن در شرایط بدون تنش نسبت به عدم محلولپاشی اثر مثبت و معنیداري روي سطح برگ نشان داد و در شرایط تنش شدید محلولپاشی با سولفات روي اثر مثبت و معنی داري روي سطح برگ نسبت به عدم محلول پاشی داشته است - - P<0.01 - نمودار . - 2 محلولپاشی با آب خالص و محلولپاشی با سولفات آهن در شرایط بدون تنش وزن برگگیاه را نسبت به عدم محلول پاشی ارتقاء داد - - P<0.01
نمودار.1 مقایسه میانگین اثر متقابل رژیم آبیاري و محلولپاشی در تعداد برگ
بدون تنش تنش حداقل تنش متوسط تنش شدید
نمودار.2 مقایسه میانگین اثر متقابل رژیم آبیاري و محلولپاشی در سطح برگ
بدون تنش تنش حداقل تنش متوسط تنش شدید
نمودار.3 مقایسه میانگین اثر متقابل رژیم آبیاري و محلولپاشی در وزن برگ
