بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تاثیر مقادیر سطوح مختلف کود دامی، ورمیکمپوست و کود شیمیایی NPK بر رشد و عملکرد گیاه تمشک بیخار، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار در شهرستان بابل در سال 1395 انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل شاهد - 0 کیلوگرم - ،1 کیلوگرم، 1/5 کیلوگرم و 2 کیلوگرم کود دامی پوسیده; 1 کیلوگرم، 1/5 کیلوگرم و 2 کیلوگرم کود ورمیکمپوست و50گرم،100گرم و150گرم کود شیمایی NPK به ترتیب با نسبت20،40،40 برای هر بوته به صورت چالکود اجرا شد.
صفات مورد ارزیابی شامل طول میوه، قطر میوه، تعداد شفتچه، وزن تر میوه و وزن خشک میوه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد صفات طول میوه، قطر میوه، شفتچه، و وزن میوه تحت تاثیر نوع کود قرار گرفتند. در مجموع بیشترین عملکرد مربوط به تیمار 1/5 کیلو کود ورمی-کمپوست و کمترین مقدار مربوط به شاهد بود.
-1 مقدمه
تمشک سیاه بیخار - Rubus occidentalis - متعلق به خانواده گل سرخیان میباشد و عمدتا میوه رشد کرده آن خوراکی محسوب میشود. میوه تمشک سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدانی به ویژه پلیفنلها می-باشد - . - 6 برای داشتن یک سیستم کشاورزی پایدار استفاده از نهادههایی که جنبه اکولوؤیکی سیستم را حفظ نموده و مخاطرات محیطی را کاهش دهند ضروری است از جمله این نهادهها میتوان به کود دامی و کمپوست اشاره کرد. از زمانهای گذشته، مصرف کودهای دامی در فعالیتهای کشاورزی جایگاه خاصی داشته و امروزه نیز میتواند نقش موثر خود را در قالب کشاورزی پایدار و زیستی ایفا نماید
کودهای دامی باعث افزایش ماده آلی و عناصر غذایی خاک، بهبود ساختمان خاک و ظرفیت نگهداری آب میشوند که در نهایت افزایش کمی و کیفی محصول را به دنبال دارد - . - 5 همچنین مواد آلی صرف نظر از فراهم کردن عناصر غذایی اثرات مختلفی را بر روی خصوصیات فیزیکی خاک میگذارد - . - 10 کمپوست و ورمیکمپوست علاوه بر عناصر غذایی و موادآلی، دارای مقادیر زیادی مواد هیومیکی میباشند که این مواد، از طریق بهبود زیست فراهمی عناصر غذایی خاصریال بویژه آهن و روی - . - 6 و اثر مستقیم بر متابولیسم گیاهی - . - 8 باعث افزایش رشد و عملکرد گیاه میشوند
-2 مواد و روشها
در این تحقیق گیاهان تمشک بیخار چهارساله تکثیر شده از طریق خوابانیدن در منطقه بابل استان مازندران اجرا شد آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار انجام شد تیمارهای کودی مورد بررسی در این تحقیق عبارتاند از: بدون افزودن کود - شاهد - ، کیلوگرم کود دامی: 1 کیلوگرم ، 1/5 کیلوگرم و 2 ورمیکمپوست: 1 کیلوگرم ، 1/5 کیلوگرم و2 کیلوگرم، 50 گرم، 100 گرم، 150گرم کود شیمایی NPKبا درصد - 20،40، - 40 برای هر بوته در نظر گرفته شد. با رسیدن میوه تمشک بیخار در اواخر تیر ماه 1395 برداشت شده طول میوه، عرض میوه، وزن میوه، تعداد شفتچه و وزن خشک اندازه گیری شد..
-3 نتایج و بحث
وزن تر: نتایج تجزیه واریانس نشان داد تیمارهای کودی بر وزن میوه اثر معنیدار نشان داد. بیشترین وزن تر میوه مربوط به تیمار 1/5 کیلوگرم ورمیکمپوست با 5/2 گرم و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد با 3/5 گرم بود. کودهای آلی با تامین عناصر پر مصرف و کممصرف مورد نیاز گیاه بهبود ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب در خاک، گسترش مناسب سیستم ریشهای گیاه، تولید تنظیم کنندههای رشد گیاهی به وسیله باکتریها و تقویت جذب و انتقال مواد معدنی، موجب رشد و نمو بیشتر گیاه میشوند زیرا نتظیم کنندههای رشد در غلظتهای کم تحت شرایط دسترسی کامل به عناصر غذایی فعال هستند - 11و. - 4 ورمیکمپوست به دلیل داشتن ظرفیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی کافی باعث افزایش سطح برگ و میزان کلروفیل میشود و در نتیجه با افزایش میزان فتوسنتز، میزان ماده خشک بیشتر شده و وزن گیاه نیز افزایش خواهد یافت
طول میوه : در بین تیمارهای مختلف از نظر طول میوه از لحاظ آماری اختلاف معنیداری دیده شد. با توجه به جدول مقایسه میانگین بیشترین طول میوه در تیمار 1/5 کیلو ورمیکمپوست با 1/72 سانتیمتر و کمترین این صفت در تیمار شاهد با 1/36 مشاهده شد.کودهای آلی با افزایش ظرفیت نگهداری آب و فراهمی جذب بیشتر عناصر غذایی میشوند
تعداد شفتچه: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر سطوح مختلف کودها از لحاظ آماری بر تعداد شفتچه معنی دار بوده. با توجه به جدول مقایسه میانگین بیشترین تعداد شفتچه مربوط به تیمار 1/5 ورمی-کمپوست و کمترین آن مربوط به تیمار شاهد بود.
قطر میوه: با توجه به نتایج تجزیه واریانس اثر سطوح مختلف کودها بر قطر میوه معنیدار بود. تیمار 1/5 کیلو کود دامی با 1/44 سانتی متر دارای بیشترین قطر میوه و تیمار شاهد با 1/01 سانتیمتر دارای کمترین قطر میوه میباشد.
وزن خشک: با توجه به نتایج تجزیه واریانس اثر سطوح مختلف کودها با هم اختلاف نداشتند ولی از نظر آماری اختلافشان معنیدار نبود. تحقیقات نشان داده که اثرات مطلوب ورمیکمپوست و کود دامی بدلیل تغییر شرایط فیزیکی و شیمیایی و خصوصیات میکروبی و بیولوژی محیط کشت و تنظیم PH افزایش معنی داری در ظرفیت نگهداری آب در محیط کشت و همچنین برخورداری این کودها از نظر عناصر غذایی میباشد
جدول -1 مقایسه میانگین تاثیر کود دامی، ورمیکمپوست و ترکیب NPK بر برخی خصوصیات تمشک بیخار
شکل1 - A1 -2کیلوگرم کود دامی - ،1/5 - A2 کیلوگرم کود دامی - ، 2 - A3کیلوگرم کود دامی - ، 1 - B1کیلوگرم کود ورمی-کمپوست - ،1/5 - B2 کیلوگرم کود ورمیکمپوست - ،2 - B3 کیلوگرم کود ورمیکمپوست - ،50 - C1 گرم کود - NPK، 100 - C2 گرم کود - NPK،150 - C3گرم کود - NPK، - Dشاهد -
