بخشی از مقاله
تامين و برقراري بهداشت محيط در حوادث غير مترقبه
مقدمه :
پديده هاي ناخواسته تلفات جاني و مالي به جا مي گذارد ولي بررسي سريع و مداخله بهداشت محيط ميـزان آن را بـه حـداقل مي رساند.در شرايط بلاهاي طبيعي مردم اجباراً خانه و کاشانه خود را ترک کرده ، در مکانهاي جمعـي تحـت شـرايط نامـساعد زندگي کرده ، خانه ها ، مزارع تخريب شده لذا شرايط زيست محيطي اين افراد نامناسب گرديده و در معرفي خطـر جـدي قـرار مي گيرند .منظور از بهسازي بلازده ، کليه اقداماتي است که باعث جلوگيري از انتشار بيماريهاي عفوني و سرايت آنها به سـاير افراد جامعه مي شوند در حل مسائل بهداشت محيط توانايي فني فقط يک جنبه کار را تشکيل مي دهد اجراي ثمر بخـش ايـن آگاهي فني در شرايط مشکل ، مستلزم برنامه ريزي قبلي و هماهنگي با ساير فعاليتهاي منطقه مـصيبت زده اسـت تـا بتـوان از منابع موجود حداکثر استفاده را به عمل آورد .
١- در وضعيت هاي اضطراري اهميت هر بلا را مي توان از ميزان تاثير آن بر قطع خدمات عمومي نظيـر بـرق ، گـاز و ديگـر سوخت ها، ارتباطات ، آب آشاميدني ، شبکه فاضلاب کاهش موارد غذايي ، بهداشت آلودگي وسيع منطقه ، جابجايي جمعيـت ، آسيب سيستم هاي بهداشتي ، اختلالات اجتماعي و غيره تعيين نمود. اقدامات هنگام وقوع حوادث غير متربه که معمـولاً مـدت زمان کوتاهي است جزء موارد اورژانس است ولي در دوره پس از وقوع حادثه مي توان عمليات امداد که شـامل تهيـه سـرپناه ، غذا ، خدمات پزشکي و بهداشتي ، کنترل بهداشت محيط و خدمات رفاهي را انجام داد.
١- يکي از راهکارهاي مهم جهت ارتقاءوضعيت بهداشت محيط ، برقراري سيستم هاي ارتباطي با ساير مراکز بوده که مستلزم همکاري با ارگانهاي مثل سازمانهاي مرتبط با بهداشت عمومي ، ارائه دهندگان خدمات بهداشتي و سازمانهاي بين المللـي مي باشد.
٢- آمادگي اورژانس جهت رعايت بهداشت محيط در حملات ضروري است جهـت اداره کنتـرل عفونـت بايـد شـرايط ايزولـه کردن آسيب ديدگان فراهم شود آسيب ديدگان سريعاً به محل هاي مورد نظر منتقل شـوند و نيـز عمليـات پـاک سـازي ، استريل سازي و رفع آلودگي محيط سريع انجام شود. دفتر ساعات نخستين يا در بعضي مواقـع طـي روزهـاي اول پـس از وقوع حوادث غير مترقبه ضروري ترين وظيفه عبارت است از پيدا کردن و نجـات دادن اشـخاص مجـروح ، پيـرو عليـل و کساني که به دلايل ديگر قادر به فرا راز موقعيتهاي خطرناک نيستند . بـراي کمـک بـه کارخانجـات و تخليـه ، کارکنـان بهداشت محيط بايد بايد دستگاهها و شيوه هاي ارتباطات و حمل و نقل محوطه آسيب ديده آشنا باشـد . همچنـين هنگـام عمليات جستجو براي جلوگيري از وخيم تر شدن حال قرباني و به خطر افتادن ايمني شخص نجات دهنده بايـد احتياطـات لازمه به عمل آيد . هنگام انتقال افراد به محل هاي موقت اقدامات بهداشتي چنداني نمي توان انجام داد بنابراين سفر بايد حتي الامکان کوتاه باشد بايد به آنان يادآوري کرد که به اندازه احتياج غذا ، آب و لباس مورد نياز را همـراه خـود بياورنـد و اين در بسياري از موارد امکان پذير نيست از اين رو بهتر است که تامين آب و غذا در ايستگاههاي ثابـت در طـول مـسير انجام گيرد بايد به متصديان امداد توصيه کرد که فقط غذاهاي فاسد نشدني که احتياج به پخت و پز ندارنـد توزيـع نماينـد توزيع آب را مي توان به وسيله تانکرها انجام داد اگر توزيع آب با تانکر مسير نباشد بايد به اشخاص آموخت کـه آبهـايي را که در مسير پيدا مي کنند پسش از استفاده بجوشانند توزيع قرصهاي محتوي کلر يا يد روش ديگري است براي گنـدزدايي آب که مي توان از آنها در شرايط کوچ استفاده کرد و هنگامي که افراد در حال کوچ هستند تهيه توالت بهداشتي کار بـسيار دشواري است و براي جمع آوري زباله نيز کار چنداني نمي تولن انجام داد با وجـود ايـن در محـل هـايي اسـتراحت گـروه بهداشت محسط باسد مدفوع و فضولات جامد زا در گودال ها يا شيارهايي که حداقل ٦٠ سانتي متر عمق دارند دفن کننـد گودال ياشيار را بايد پس از استفاده با خاک کنده شده پرکرد و روي آن را گلد کوب نمود . همچنين گاه لازم اسـت بـراي دفع حشرات موذي از حشره کش ها استفاده کرد. پس از وقوع بلا يا نسبت به رفع آلودگي در منطقه بايد اقدام نمـود تـا از انتقال عوامل بيماريزا ي محيطي به نقاط ديگر جلوگيري به عمل آيد مهمترين ايـن اقـدامات تـامين و توزيـع آب سـالم و بهداشتي با اشاره به کميت و کيفيت آن دفع بهداشتي و اصولي مواد زائد جامد و فاضلاب ، کنترل عوامل بيولوژيک منطقه و مبارزه با نافلين ، تهيه ، طبخ و نگهداري مواد غذايي ، استفاده از ضدعفوني کننده ها ، اسکان افراد ، دفن صـحيح لاشـه ها و اجساد است . تامين آب سالم در هر شرايطي يکي از مهمترين ارکان بهداشت عمومي بوده و در شرايط بحران اهميت بيشتري دارد . در شرايط غيرمترقبه که امکان رعايت بهداشت فردي کمتر است تهيه و حمـل و توزيـع آب سـالم يکـي از مهمترين اقدامات در جهت پيشگيري از بيماريهاي منتقله از طريق آب مي باشد در حوادث غير مترقبـه ذخـاير آب طبيعـي ممکن است تخريب يا آلوده شوند لذا بايد ذخيره آب سالم تهيه شود آب به وسيله تانکرها توزيـع مـي شـود در هـر محـل مخزن يا مخزن هاي ذخيره آب که گنجايش تامين آب براي هزار نفر را داشتند باشد نصب و آب به وسـيله تـانکر تـامين مي شود پرسنل بهداشت محيط بايد مراقبت نمايند که اين مخزن ها به طريق بهداشتي از منابع قابـل قبـول پـر و تحـت نظارت آنها کلرزني شود در جريان سيل ها و بعد از توفان ها، ذخاير حفاظت نشده آب غالباً آلوده هستند و قبل از مصرف بايد تصفيه و سالم سازي شود چشمه ها و چالهـا و قنواتي که در مناطق اطراف شهر وجود دارند از منابع بسيار مناسب براي تامين آب در شرايط اضطراري هستند امتياز مهـم آنهـا اين است که غير از کلرزني احتياج به تصفيه ديگري ندارند از آبهاي سطحي مي توان در مواقع اضطراري استفاده نمـود بايـد از آبهاي بدبو و رنگ دار پرهيز شود رودخانه هايي که از مناطق شهري عبور مي کنند معمولاً آلـودگي بيولوژيـک زيـادي دارنـد .
