بخشی از مقاله
چکیده
سیر تحولات جامعه جهانی، انسانها را ناگزیر ساخته است که هر روز با حوادث و سوانح گوناگون و پیچیده درگیر باشند.بطور خلاصه بحران به صورت بخش جدایی ناپذیر و طبیعی حیات سازمانها و جوامع امروزي درآمده است. حجم وسیع تلفات و خسارات ناشی از حوادث و بغرنج شدن انجام عملیات مهار بحرانهاي ناشی ازحوادث این نکته را به ذهن متبادر می سازد که اصولاً اتخاذ چه راهکارهایی لازم است تا علاوه بر کاهش حجم تلفات و خسارات به مهار بحرانهاي ناشی از حوادث و بلایاي طبیعی و غیر طبیعی بینجامد.
بعبارت دیگر چه عواملی می تواند عوامل مداخله گر در کنترل و مهار بحرانها باشد و مدیران بحران را در حوادث غیر مترقبه یاري نمایید.بدین منظور این مقاله با استفاده از روشهاي کتابخانه اي وتوصیفی- تحلیلی سعی دارد عوامل اثر بخش و تاثیرگزاردر زمان وقوع بحران که اهمیت و نقش بسزایی دارند را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه اي که از این تحقیق بدست می آید مشخص می نماید این عوامل عبارتند از نیروي انسانی، زمان ، مکان، ابزار، ارتباطات ، استراتژي و تصمیم گیري
مقدمه
حوادث غیر مترقبه از جمله معضلات بزرگ جوامع انسانی است و بشر علی رغم پیشرفت هاي علمی،صنعتی و فن آوري هنوز نتوانسته است بر بلایاي طبیعی و آثارآنها تسلط کامل پیدا کند اگر چه پیشرفت تکنولوژي در بعضی ازجنبه هاي پیشگیرانه حوادث موثر بوده اند.
اهمیت تخریب و آسیبهاي ناشی از وقایع به حدي است که سازمان ملل دهه 1990را دهه کاهش حوادث وبلایاي طبیعی نامیده است. هرچند عدم مدیریت بحران جامع شایدمهمترین علت بروز تلفات و صدمات ناشی از حوادث می باشداما به نظر می رسداین خلاء به نوعی خودبه دوعامل اصلی یعنی نیروي انسانی و سایرمولفه ها تقسیم می شود.این مقاله سعی در تجزیه و تحلیل این مولفه ها دارد. ضرورت تحقیق ایران جزءده کشور اول دنیا از لحاظ بلایاي طبیعی است - شکل - 1 واز 42 نوع بلیه طبیعی که در دنیا باعث ایجاد خسارتهاي جانی و مالی بسیار گردیده، 32 نوع در ایران به ثبت رسیده است
طی قرن گذشته بلایاي طبیعی 192000 نفر از هموطنان را به کام مرگ کشانده است که از این تعداد%76 بر اثر زلزله، %6 ناشی از سیل و %18 از عوافب سایر بلایا بوده است.در ده سال گذشته نیز 1150 زلزله 3تا 7/3ریشتري اتفاق افتاده که مجموعاً خسارات زیر را به دنبال داشته است:
خسارات جانی شامل:49676 نفرکشته،4300 نفر زخمی،تخریب 290000واحد مسکونی، 5000 میلیاردخسارات مالی. - خیراتی، - 13 :1384 حوادثی ازقبیل زلزله،سیل،آتش سوزي، و....حواذثی هستند که به دفعات در کشور به وفوع پیوسته اند.لذا با توجه به نکات فوق تحقیق در زمینه عوامل موثردر زمان ایجاد بحران ضروري است.
شکل شماره - 1 - پهنه بندي خطر نسبی زمین لزره در ایران
مفهوم بحران1، مدیزیت بحران2،مدیریت جامع بحران:3
واژه بحران به معناي واقعی کلمه یعنی لحظه تعیین کننده و مرحله حساس تصمیم گیري ، از این واژه وقتی استفاده می شود که با یک وضعیت اضطراري و پر استرس مواجه شویم وخودرا ازشدت و سختی آن تحت فشار احساس کنیم .هنگامی که مجموعه شرایط خاص روال متداول جریان کار و زندگی را به یکباره تغییر دهد اصطلاحا" بحران اطلاق می شود
به مجموعه فعالیتهاي سازمانها و نهادهاي مسئول در یک کشور بر اثر مقررات و قوانین ملی و بین المللی اطلاق می گردد که در حهت عادي سازي بحرانهاي اجتماعی در یک منطقه صورت می گیرد. به عبارت ساده تر، مدیریت بحران هنر تاثیر گذاردن بر روي افراد و پایان بخشیدن به وضعیت طولانی بحران است
چهار مرحله اصلی مدیریت بحران عبارتند از: آمادگی در برابر خطر ، واکنش به هنگام وقوع، بازسازي خسارتها و کاهش اثر حادثه این فرآیند به هنگام بروز حادثه به صورت یک مجموعه به اجرا درمی آیدو هر یک به نوبه خود هدف ویژه اي را دنبال می کند واستخوان بندي مرحله بعدي را تشکیل می دهد
