بخشی از مقاله
تجارت الکترونیک مبتنی بر عامل هوشمند
چکیده
در سالهای اخیر اینترنت با رشد نمایی خود، موجب پیشرفت قابل توجهی در عملکرد جامعه ی جدید اطلاعات مانند تجارت آنلاین شد. تجارت الکترونیک در نیمه دوم سال 1990 ظاهر شد و در یک روند سریع در حال رشد است. ایده های نو و بدیع تجارت الکترونیک پویای امروز می تواند روشها و مدلهای کارا و مفیدی در معاملات تجاری، مخصوصاً در مرحله ی شناسایی نیاز، تبلیغات، شناسایی محصول و عرضه کننده ی آن و انجام مذاکره و توافق، انجام دهد. یکی از راه حلهای تجارت الکترونیک، بکارگیری عاملهای نرم افزاری با قابلیت یادگیری و تصمیم گیری هوشمندانه است. عاملهای هوشمند واسطه هایی هستند که آرزوی بشر را برای انجام خودکار بسیاری از فعالیتها در تجارت محقق نموده اند. در این مقاله سعی بر تعریف عاملهای هوشمند و فناوری و کاربرد عامل هوشمند در تجارت الکترونیک است، که تجارت الکترونیک را مستقل تر، هوشمند و شخصی ساخته است. همچنین به شرح مختصر مطالبی از قبیل ترکیب عامل هوشمند با خدمات وب معنایی برای ساخت یک سیستم تجارت الکترونیک، تبلیغات هدفمند مبتنی بر عاملهای هوشمند در تجارت الکترونیک و پلت فرم تجارت الکترونیک مبتنی بر عامل هوشمند توزیع شده، می پردازد
واژههای کلیدی: اینترنت، تجارت الکترونیک، عامل هوشمند، وب معنایی، تبلیغات
-1 مقدمه
همان طور که گفته شد یکی از این راهکارهای جدید که بر کارایی تجارت در اینترنت بسیار تاثیر گذار بوده است، قابلیت حضور عاملهای نرمافزاری هوشمند، در اکثر فرایندهای تجارت است که از جمله این فرایندها میتوان از: شناسایی نیازهای پنهان به مشتری، دلالی و مقایسه محصولات، مقایسه عرضهکنندگان و بازرگانان، ارایه تبلیغات، قرارداد مذاکره و توافق، پرداخت و تحویل و ارایه خدمات، ارزیابی و تکامل فرایند تجارت، فرایند ارتباط با مشتری، فرایند کسب رضایت مشتری نام برد.
در تجارت الکترونیک سه بعد اصلی تجارت، که شامل محصول یا خدمات مورد مبادله، فرآیند فروش، تحویل و خدمات پس از فروش است، می توانند از حالت فیزیکی و کاملا ملموس تا حالت الکترونیک و نرمافزاری و یا اصطلاحاً مجازی تغییر کنند. ترکیبات گوناگون از حالتهای فیزیکی و الکترونیک ابعاد تجارت، تعیینکننده سطوح تجارت الکترونیک بوده و در صورتی که هر سه بعد حالت الکترونیک داشته باشند، بالاترین سطح در تجارت الکترونیک شکل میگیرد. این در حالی است که در تجارت سنتی هر سه عامل، فیزیکی و کاملا قابل لمس هستند و در نتیجه تجارت الکترونیک می تواند در تمام یا بخشی از مراحل چرخه تجاری به کار گرفته شود. چرخه تجاری از جستجوی کالاها و خدمات متناسب با نیازها، جستجوی عرضهکننده و انجام مذاکره، سفارش، حمل و پرداخت بها، فعالیتها و خدمات پس از فروش مثل گارانتی تشکیل شده است.
از جمله دستاوردهای تجارت الکترونیک؛ حضور عرضهکنندگان در یک بازار جهانی قابل رویت برای کلیه خریداران است که مزایای فراوانی دارد، ولی از سوی دیگر امکان مقایسه با سایر رقبا را نیز برای تقاضاکننده به وجود می آورد و عرضهکننده را از انحصار خارج میکند. دستاورد دیگر، انجام مذاکرات هوشمند در محیط اینترنت است که به وسیله آن عرضهکنندگان میتوانند قیمتهای متفاوتی برای شرایط گوناگون ارایه دهند و محصولاتی که دارای سود کمتر یا بدون سود بودهاند، با این نوع مذاکره ممکن است با قیمت مناسب معامله شوند و بفروش برسند. با این مقدمه به نظر میرسد که شرکتها و عرضهکنندگان در صورت داشتن شرایط لازم برای بهرهگیری از دستاوردهای تجارت الکترونیک مزایای زیادی کسب خواهند کرد. از جمله این مزایا میتوان موارد زیر را نام برد:
· دستیابی به یک بازار فروش 24 ساعته در سطح جهان
· فروش سریع تر به علت وجود امکانات مکانیزه فروش و انجام معامله
· هزینه کمتر فروش به علت اتوماسیون فرایند آن در اینترنت
· هزینه پرسنل فروش کمتر به علت اتوماسیون فرایند آن در اینترنت
· امکان تماس مستقیم و بدون واسطه با مشتریان
· امکان جلب بیشتر رضایت مشتریان
· حجم فروش و سودآوری بیشتر
به دلیل وابستگی زیاد تجارت الکترونیک به تعامل مستقیم با مشتری، مسئله برقراری خدمات مناسب برای مشتری یکی از مهمترین مسائلی است که شرکتها و عرضهکنندگان باید در نظر گیرند که از جمله این مسایل میتوان فعالیتهای مرتبط با توصیه محصولات و تبلیغات برخط را نام برد. تجارت الکترونیک علاوه بر سودمندی برای فروشندگان برای مشتریان نیز سودمند است. مشتری میتواند با صرف کوشش کمتر برای پیداکردن محصول و خدمت، با پایینترین قیمت و اجناس به روز و جدید، سود بیشتری از تجارت الکترونیک ببرد. فایده دیگر این است که مغازههای روی اینترنت 24 ساعته باز هستند و 7 روز هفته به مشتریان خدمات تجاری ارایه میدهند.
شناسایی نیازهای مشتریان، شناسایی نیازهای بازار و بهرهگیری از بازاریابی و بازارسنجی علمی، از مواردی هستند که برای موفقیت در تجارت الکترونیک و بهرهگیری از سودمندیهای آن، ضروری بوده و نقش بسزایی در کسب منافع بیشتر توسط مشتریان و جلب رضایت بیشتر آنان داراست. به جهت تحقق شناسایی نیازهای مشتریان و بازار و در نتیجه پیشبینی تکنولوژی و برنامهریزیهای مورد نیاز، بایستی ساختار و جنبههای تجارت الکترونیک و ارایهدهندگان خدمات و ملزومات آن، به طور گسترده ای شناسایی شوند. برنامهریزی صحیح این فعالیتها همه در ایجاد سود بیشتر برای بازرگانان موثرند. همچنین به کارگیری عاملهای هوشمند نرمافزاری در تجارت الکترونیک، میتواند پاسخگوی بسیاری از این نیازها بوده و علاوه بر خودکارساختن فرایندهای مختلف، تحلیل و بررسی دادههای مشتریان و در نتیجه فرایند فروش یکبهیک کالا را محقق کند.[1]
-2 تعاریف تجارت الکترونیک و عامل هوشمند
تجارت الکترونیک عبارت است از تعامل سیستم های ارتباطی، سیستم مدیریت داده ها و امنیت که به واسطه آنها امکان مبادله اطلاعات تجاری در رابطه با فروش محصولات و یا خدمات میسر می شود. البته در این تعاملات، حمایت و حفظ اسرار مصرف کنندگان و همچنین محافظت از داده ها و اطلاعات شخصی در تجارت الکترونیک، ایجاد قوانین روشن تجاری به منظور ایجاد یک بازار الکترونیک معتبر و در نهایت تدوین قوانین بسیار با اهمیت است .[1]
تعاریف متعددی برای عاملهای نرم افزاری هوشمند بر اساس روشهای مختلف، انتظارات و دیدگاهها ارایه می شود. یک تعریف (shoham,1997)، عامل نرم افزاری را واحدی هوشمند معرفی می کند که به طور مستمر و خودکار در یک محیط خاص اغلب مملو از عاملهای دیگر در حال فعالیت است. نیاز به فعالیت مستمر و مستقل از کاربر، از آرزوی انسان ناشی می شود، اینکه یک عامل نرم افزاری بتواند وظایف برنامه ریزی شده را به صورت منعطف و با واکنشهای رفتاری هوشمند در هنگام تغییر شرایط محیط، بدون نظارت همیشگی انسان انجام دهد. همچنین یک عامل نرم افزاری که بیش از یک دوره زمانی اجرا می شود، بایستی توانایی یادگیری و استنتاج از تجربیاتش را داشته باشد. به علاوه عامل نرم افزاری هوشمندی که در یک محیط با انواع عاملها و فرایندها استقرار یافته است، بایستی بتواند با دیگران ارتباط داشته باشد و حتی با حرکت از یک مکان به مکان دیگر برای انجام وظایف همکاری کند .[1]
به طور کلی عامل نرم افزاری با توجه به وظایف خواسته شده می تواند دارای خصوصیات زیر باشد:
هوش: می تواند برای رفتار خود تصمیم بگیرد، در نتیجه اقدامات خود جوش انجام دهد.
· استقلال: توانایی کار به طور مستقل و هماهنگ را دارد.
· ابتکار عمل: مبتکرانه و فعالانه گزارش نیازهای کاربران و یا تغییرات محیط زیست را به کاربران برساند.
· همکاری: دارای توانایی حل مشکل به صورت مشارکتی است، یعنی می تواند با عامل دیگر همکاری کند.
· پویایی: توانایی تغییر مسیر توسط خود، از یک خط مشی فعلی به خط مشی دیگر را دارد.
· سلامت عقل: تنها عملی را انجام می دهد که برای رسیدن به هدف خود مفید باشد. عمل کورکورانه را انجام نمی دهد.
· صداقت: پیام های خطا را به عمد رها نمی کند .[2]
-1-2 ساختار پایه عامل هوشمند و طرز کار آن
ساختار پایه عامل هوشمند در شکل (1) نشان داده شده است.
طرز کار عامل هوشمند: با توجه به نمودار (دیاگرام) روند کار آن مشخص است. هر عامل هوشمند پایگاه دانش و لیست کار خود را دارد. هنگامی که عامل منابع محیط زیست را از جهان خارج بدست می آورد، ابتدا، ماژول درک محیط زیست و ماژول پردازش اطلاعات، ماشینکاری اولیه درک و دریافت اطلاعات، حمل و نقل و ذخیره سازی را انجام می دهند؛ دوماً اطلاعات به پایگاه دانش با توجه به عامل ارتباط، استفاده از نیازهای خاص کاربران در پایگاه دانش و یک دوره مورد علاقه به عنوان استاندارد برای فیلتر کردن اطلاعات ارسال می شود. اگر نیاز قبلی کاربران موجود در پایگاه دانش، این رکوردها را از پایگاه دانش استخراج کند، آنها را به ماژول تصمیم گیری و کنترل ارسال می کند؛ سوماً تجزیه و تحلیل ماژول تصمیم گیری و کنترل و استدلال اطلاعات دریافتی، کار مناسب را از لیست وظیفه انتخاب می کنند و سپس به این ماژول ارسال می کنند که تصمیم معقول و منطقی گرفته شود. ماژول تصمیم گیری و کنترل، ماژول های کلیدی این عامل هستند. پس از تجزیه و تحلیل عامل و استدلال اطلاعات از پایگاه دانش، اطلاعات را به ماژول ارتباطی و یا ماژول اجرایی ارسال می کند. از دو ماژول برای تعامل با عامل دیگر استفاده می کند.[2]
-3 اهداف و کاربرد تجارت الکترونیک مبتنی بر عامل هوشمند
عامل هوشمندر در موارد زیر در تجارت الکترونیک کاربرد دارد:
· حل مشکل سیار کاربران با استفاده از هدایت منابعدر سیستم تجارت الکترونیک، معمولا اطلاعات مربوط به کالاهای زیادی وجود دارد، گاهی اوقات کاربران نمی دانند که چگونه اطلاعات کالای مورد نیاز را برای دستیابی به الزامات بیان کنند، همچنین نمی دانند چگونه برای منابع کالاها به طور موثرتر و دقیق تر جستجو کنند، عامل هوشمند دارای توانایی هدایت اطلاعات است، می تواند به کاربران برای تعیین زمینه اطلاعات کالا کمک کند.
· صفحه معرفی فعالانه و تحقق هوش کسب و کار
در سیستم تجارت الکترونیک، اطلاعات کالا پویا است و کاربران اغلب بر روی این تغییر تمرکز دارند. عامل هوشمند دارای توانایی مرتب سازی است که می تواند دانش را از داده ی کالا منعکس کند و به این داده ها توجه کند ، به صورت پویا وب سایت ایجاد کند و یک رابط مرورگر دوستانه برای کاربران ارائه دهد. کاربران این رابط را برای ارتباط تعاملی استفاده می کنند.
· حل مشکل اضافه بار اطلاعات با استفاده از جستجوی هوشمند و فیلتر کردن
موتور جستجوی سنتی صرفا از کلید واژه به منظور پرس و جو استفاده می کند. که معمولا بسیاری از اطلاعات برکنار شده را به ارمغان می آورد ، بنابراین باید فیلتر وجود داشته باشد. این کار توسط عامل فیلترینگ اطلاعات صورت می گیرد. عامل فیلترینگ موقعیت اطلاعات را دقیق تر می سازد، همچنین می تواند از انتقال اطلاعات کم ارزش کالا به مشتری اجتناب کند. پس از اینکه کاربر اطلاعات موردنیاز کالا را تعیین کرد، عامل به طور خودکار می تواند تغییر و به روز رسانی اخبار را شناسایی کند ، سپس آن را دانلود و در یک پایگاه داده ذخیره سازی کند. در همان زمان عامل به طور خودکار اطلاعات به روز شده ی کالا را به کاربر می رساند. عامل هوشمند می تواند زبان طبیعی خاصی را درک کند، قادر به بیان نیازهای کاربران به شیوه ی بهتری باشد و آرمان ها و ایده های اطلاعات کالا را جستجو کند.
· ایجاد مدل کاربر و تحقق خدمات شخصی
عامل کاربر، به همکاری با عامل کاربر برای به دست آوردن عادات و ترجیحات کاربر علاقه دارد، سپس مدل مورد علاقه کاربر را تجزیه و تحلیل و تولید می کند ، این فرضیه ای از خدمات شخصی است.
· پشتیبانی از تصمیم گیری برای سرمایه گذاری با استفاده از تجزیه و تحلیل اطلاعات کاربران
تکنیک عامل هوشمند اطلاعات هر بازدید کننده ای که به طور تصادفی درحال بازدید است، جمع آوری می کند، آمار را مرتب سازی و این اطلاعات را تجزیه و تحلیل کند. بر اساس این اطلاعات، از طریق محاسبه و استدلال، اولویت های
