بخشی از مقاله
خلاصه
به موازات تحولات وسیع تکنولوژی ودنیای متغیر اطلاعاتی ، یکی از مهمترین مباحث در جامعه فراگیر فناوری وتوسعه اطلاعاتی ، مسئله دولت الکترونیک است دولتی که درآن کاربرد فناوری اطلاعات توسط سازمان های دولتی ، جهت ارائه خدمات واطلاعات به مردم ، شرکت ها وسایر نهادها بلاواسطه وبدون محدودیت زمانی از الزامات انکارناپذیر آن محسوب می شود ، ازآنجا که یکی از ملزومات وکانال های ارتباطی این دولت سامانه های دیجیتالی ورایانه ای واز طریق مبادلات پیام ها ومبادلات الکترونیکی صورت می گیرد وبه نوعی براین داد وستد اصول وضوابطی حاکم است این نوشتار می کوشد تا با تبیین مبانی دولت الکترونیک ، ابعاد وارکان آن با توجه به اصول تجارت الکترونیک وضرورت رعایت ضوابط وقواعد حقوقی حاکم دراین زمینه با محوریت قانون تجارت الکترونیک ایران بپردازد.
-2مقدمه
در اولین سالهای قرن 21 که اقتصاد بسیاری از کشورها همراه با انقلاب اطلاعاتی تغییر نموده است بروز برخی تغییرات در عملیات دولت ، انکارناپذیر است.به موازات پیشرفت بخش خصوصی درکسب وکار الکترونیکی وبازرگانی الکترونیکی ، تغییراتی نیز تحت عنوان دولت الکترونیکی که مربوط به اداره ی بخش عمومی کشورهاست بوجود آمده است . تشکیل دولت الکترونیک ،ضروری ترین اقدام دولت ها برای کاربرد فرآیند فناوری اطلاعات - - IT درجامعه است.به نظر می رسد نخستین اقدام در راه پیشرفت بازرگانی الکترونیکی این پدیده ی قرن جدید،باید تحقیق و جستجو مبانی حقوقی لازم وتالیف کتب وآثار حقوقی و ارائه مقالات از سوی اساتید وحقوقدانان در این راه دانست.
از طرفی پس از ایجاد بستر حقوقی لازم از جهت تئوریک نوبت به دولت می رسد تانقش مهم و اساسی خویش را با تصویب قوانین لازم ایفا کند. محققان نقش تجارت الکترونیک را در دهکده جهانی امروز تسریع در امر جهانی شدن می دانند و عقب افتادن در این عرصه را از جدی ترین مشکلات این جوامع می دانند. جذابیت های پیدا و پنهان تجارت الکترونیک در دنیا باعث شده است که تحقق دولت الکترونیک دغدغه ی بنیادین کشورهای درحال توسعه باشد.تمام تلاش دولتمردان کشورمان نیز در این چند سال اخیر بر آن بوده تا با آماده کردن پیش نیازهای تحقق تجارت الکترونیک به سوی تحقق دولت الکترونیک گام بردارند. البته در این راه موانع و مشکلاتی به چشم می خورد که می توان از آنها درچند قالب کلی و مجزا سخن گفت.
شاید بتوان گفت فقدان بستر فرهنگی مناسب ونیز فقدان قوانین متناسب در جهت اجرائی کردن قانون تجارت الکترونیکی را از مهم ترین عوامل در عدم استفاده مناسب از کسب وکار الکترونیکی در ایران دانست که رفع این تنگناها و موانع عزم جدی و اراده ی ملی را می طلبد. لازم به ذکر است به علت نوظهوربودن این رشته و علی رغم کمبود منابع و کتب حقوقی و تخصصی لازم در این زمینه ، سعی پژوهشگر براین بوده تا با مراجعه به نشریات ومنابع اینترنتی وجستجو در مقالات اساتید ایرانی وخارجی مختصری از آنچه مورد موضوع مقاله است را ارائه کند.
-3بیان مساله
بسیاری از اقتصاد دانان ،متخصصان و آینده نگرها براین عقیده اند که در سالهای اخیر انقلابی شبیه به انفلاب صنعتی به وقوع پیوسته است که جهان را وارد "عرصه اطلاعات" ساخته است وبسیار از جنبه های اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی حیات بشر را دستخوش تحولی عمیق نموده است. بهره گیری از سیستم های مبتنی بر اطلاعات الکترونیکی به دلیل سرعت بالا ، کارایی موثر ، کاهش هزینه ها و بهره برداری از فرصت های زود گذر عرصه جدیدی را در رقابت بین افراد ، شرکت ها وسازمان ها ایجاد کرده است تا آنجا که گفته می شود عقب افتادن از این مسیر تحول ، نتیجه ای جز منزوی شدن نخواهد داشت.
یکی از عناصر درگیر در این عرصه دولتها هستند که در زمینه تبادل اطلاعات و ارائه خدمات ناگزیرند برای ایجاد ارتباطات موثر آن هم از نوع الکترونیک دست به تدوین استراتژی به نام دولت الکترونیک بزنند در واقع دولت الکترونیک یک افق هدایتگرانه قدرتمند در جهت تحولی است که دولت ها و ادارات عمومی طی دهه های آینده دستخوش آن خواهند شد. لذا سعی خواهد شد ابتدا به تعریف دولت الکترونیک ، ابعاد واژگان آن پرداخته .سپس با تشریح اصول تجارت الکترونیک به ضوابط و قواعد حقوقی حاکم بر آن چالش ها و راهکارهای حقوقی موجود در این زمینه اشاره شود.
-4اهمیت وضرورت تحقیق
با توجه به این که تکنولوژی اطلاعات صرف نظر از موقعیت جغرافیایی در تمامی شئون زندگی وارد شده است و شرکت ها و حکومت ها و افراد همگی خواهان بهرمندی از این انقلاب اطلاعاتی هستند لذا به نظر می رسد جامعه ایرانی وبه طور اخص سازمان های دولتی برای گسترش هر چه بیشتر و موثرتر فعالیتهای خود لازم است. خود را به این نوع فناوری جدید مجهز نمایند این تجهیز الکترونیکی در درجه اول مهتاج به معرفی و تبیین اصول وقواعد حاکم بر آن در این جامعه دارد.
-5سوالات تحقیق
-1مهمترین استراتژی موثر درزمینه ی استقرار دولت الکترونیک چیست؟
-2ابزارها و راهکارهای اجرایی توسعه تجارت الکترونیک کدام است؟
-3چالش های حقوقی وراهکارهای اجرای قانون تجارت الکترونیکی ایران کدام است؟
.6فرضیات تحقیق
بسیار زیاد -در متن به آن اشاره شده است-
-7 دولت الکترونیک
1-7 دولت الکترونیک . تعاریف
دولت الکترونیک عبارتست از متحول کردن دولت وفرآیند اداره ی کشور از طریق دسترسی آسان تر و کارآمدتر و پاسخگوتر کردن آن و ارائه اطلاعات وخدمات به شهروندان وسایر نهادهای دولتی با استفاده از فناوری اطلاعات وارتباطات - - ICTٌ. درواقع دولت الکترونیک به عنوان " مدل های اجرای هزینه ی موثر برای شهروندان ، صنعت ، کارمندان فدرال ، و دیگر ووچرها به منظور کنترل و هدایت تعاملات تجاری online مفهومی که استراتژی ، مراحل ، سازمان و تکنولوژی را یکپارچه می سازد"تعریف شده است.
جنبه دیگر دولت الکترونیک تکنولوژی است که برای اتصال شهروندان به شبکه ی ارتباطی سازمان ها که یکسری از خدمات مرتبط با نیاز کاربران را تامین می کند تعریف شده و از سوره ی دیگر یک واژه عام است که برای مفاهیمی ار قبیل خدمات الکترونیک ، دموکراسی الکترونیک واز همه مهمتر مدیریت و نظارت الکترونیک مورد استفاده قرار می گیرد که این تعاریف متنوع ناشی از ماهیت پویا و متغیر فناوری است.
