بخشی از مقاله
مقدمه
مفهوم توليد ناب1 بر اين اساس شكل ميگيرد كه انواع اتلافهاي موجود در نظام توليد مانع رسيدن به حداكثر ميزان بهره وري2 در بعد كلان آن است و بر پايه اين موضوع ، گام نخست در پياده سازي اين سيستم ، حذف كامل اتلاف3 است . اتلافهايي كه با حذف كامل آنها ميتوان به ميزان بسيار زيادي بازدهي عمليات ها را افزايش داد .اين موارد شامل هفت مورد به شرح ذيلند :
1- اتلاف اضافه توليد 2- اتلاف تاخير يا انتظار 3-اتلاف حمل و نقل
4- اتلاف پردازش نالازم 5- اتلاف موجودي4 6- اتلاف حركات نالازم
7- اتلاف توليد قطعات و محصولات معيوب
اما آنچه در اين ميان از اهميت ويژه برخوردار است اين است كه ، زماني كه ما به فكر حذف مطلق اتلاف مي‌افتيم همواره ميبايست دو نكته را در نظر داشته باشيم :
1- بهبود كارايي تنها وقتي موثر است كه با كاهش هزينه همراه باشد .
2- در گام نخست ميبايست كارايي هر جزء از سيستم ارتقاء يافته و سپس بازدهي كل سيستم در دستور كار قرار گيرد .
اما همانطور كه عنوان شد يكي از مهترين اتلافهاي موجود در سيستم توليد كه عمدتاً بخش قابل توجهي از سرمايه شركت را به خود اختصاص داده و مانع از گردش آن مي‌گردد، اتلاف موجودي است كه سرمايه مربوط به آن نيز سرمايه موجودي5 ناميده مي‌شود. كه خود شامل سه نوع موجودي محصول نهايي ، محصول نيمه ساخته و مواد اوليه و قطعات مي‌شود . و در راستاي دستيابي به استقرار كامل نظام توليد ناب ، يكي از مهمترين اتلافهايي كه بايد از ميان برداشته شود ، همين اتلاف است .
اما همانطور كه اشاره شد براي از ميان بري اين اتلاف همچون اتلافهاي ديگر ، ميبايست دو نكته بهبود همراه با كاهش هزينه و آغاز از جزء و رسيدن به كل را در نظر داشت .
در حال حاضر شركت ايران خودرو در مرحله گذار از توليد انبوه6 (سبك سنتي توليد) به توليد ناب (سبك نوين توليد) قرار دارد ، و در اين راستا اقدامات زيادي صورت گرفته و طرحهاي متعددي ارائه گرديده است كه يكي از مهمترين آنها طرح كاهش سطح موجودي انبار اقلام مورد نياز توليد(كه در واقع مواد اوليه مونتاژ محسوب مي‌شوند) است كه در حال حاضر در دستور كار مديريت انبارهاي معاونت سيستم جامع توليد7 شركت قرار گرفته است .
1. Lean Production (Manufacturing) 5. Inventory Investment
2. Productivity 6. Mass Production
3. Muda 7. Total Production System (TPS)
4. Inventory Muda
ايده كاهش سطح موجودي كه نهايتاً كاهش خواب سرمايه موجودي را نتيجه مي‌دهد ، اساساً بر پايه مفهوم توليد بهنگام كه يكي از دو ستون اصلي توليد ناب را تشكيل داده و هدف نهايي آن ، توليد درست درزمان مورد نياز و دقيقاً به ميزان مورد نياز است ، اقتباس گرديده است . چراكه در واقع بخشي از موجودي اقلام كه در زمان مربوطه و بر مبناي برنامه توليد از پيش تعيين شده ، مورد نياز سيستم نيست ميبايست حذف گردد .
در اين راستا مهمترين ابزاري كه مورد استفاده قرار گرفته است ، بكارگيري سيستم كانبان براي سفارش قطعات توليدي است كه در حال حاضر سفارش بخش كمي از اقلام ، از اين سيستم تبعيت مي‌كند . در ادامه گزارش به تشريح اين سيستم و بررسي آن ، هم از ديدگاه تئوريك و هم در بعد اجرائي خواهيم پرداخت .
نكته اي كه مجدداً يادآوري آن در اينجا حائز اهميت است رعايت دو نكته اساسي ياد شده در ارتباط با حذف اتلاف است . كاهش موجودي بطور مستقيم منجر به كاهش خواب سرمايه موجودي و هزينه‌هاي نگهداري اقلام در انبار مي‌شود و با اين توضييح رعايت نكته اول عملاً در دستور كار قرار دارد . اما براي رعايت نكته دوم بايد بگوييم ، كه آغاز طرح كاهش سطح موجودي از يك جزء بعنوان پايلوت شروع شده و در صورت موثر واقع شدن به كليه سيستم تعميم داده مي‌شود . اين جزء پايلوت كه در گزارش حاضر بدان پرداخته خواهد شد ، انبار 12 ايران خودرو ، زير نظر اداره كل انبارهاي گروه 405 و سمند و با رياست جناب آقاي مهندس عزيزي بوده ، كه مخصوص نگهداري اقلام توليد داخل و خارج گروه خودروهاي 405 مي باشد .
مهمترين موضوعات مورد بررسي در اين گزارش ، معرفي و تشريح فرآيند انبارداري ، سيستم كانبان در حال اجرا و ارائه راهكارهاي پيشنهادي در ارتباط با تعميم اين سيستم به كليه اقلام انبار مذكور ميباشد ، كه طي آن به اين موضوعات پرداخته خواهد شد .
كليد واژه :
توليد ناب ،توليد به‌هنگام ، بهره‌وري ، بهبود كارايي ، حذف اتلاف ، اتلاف موجودي ، سيستم كانبان ، سرمايه موجودي ، ، كاهش سطح موجودي
فصل اول
1. معرفي انبار 12
مديريت انبارهاي شركت ايران خودرو ، واحدي است زير نظر معاونت سيستم جامع توليد اين شركت كه وظيفه نگهداري و ارسال قطعات مورد نياز خطوط توليد را در زمان نياز ، بعهده دارد . اين واحد در ارتباط مستقيم با مديريت دريافت كالاي معاونت TPS و واحد تغذيه خطوط ميباشد .
اين مديريت خود به چند اداره كل تفكيك مي‌گردد كه يكي از اين ادارات ، كه توجه گزارش حاضر به يكي از واحدهاي آن معطوف است ، اداره كل انبارهاي گروه 405 و سمند است كه خود شامل چندين انبار مختلف مي‌شود ، كه انبار مورد بررسي در اين
گزارش ، انبار 12 ايران خودرو است .كه وظيفه اصلي اين واحد، انبارش و ارسال قطعات ليد داخل و خارج گروه خودروهاي 1405 ميباشد .
اين انبار در مجموع شامل 2 فضاي سرپوشيده به مساحتهايm2 10400 و m2 1600 و يك فضاي سرباز به مساحت m2 7000 ميباشد .
2. مشخصات اقلام نگهداري
همانطور كه اشاره شد اين انبار مخصوص نگهداري اقلام توليدي گروه 405 است كه در حال حاضر تنوع آنها به حدود 1500 نوع كالا مي‌رسد .
اقلام ياد شده بر مبناي حجم و تعداد در پالت ، به 3 گروه A ، B و C تقسيم مي‌شوند كه اساس اين تقسيم بندي را همان آناليز ABC ، البته بر مبناي حجم و در نتيجه ميزان درخواست كالاها از سوي خط توليد تشكيل مي‌دهد . بدين معنا كه 80% درخواستهاي خط توليد عمدتاً مربوط به 20% اقلام است .
نظر به اين توضييح ، اقلام گروهA كالاهايي را شامل مي‌شود كه به دليل داشتن حجم بالا و متعاقباً اندازه دسته2 كوچك ، داراي بيشترين درخواست از خط مي‌باشند . مواردي نظير اكسل (با اندازه دسته 5 عدد در پالت) ، بخاري و رادياتور نمونه هايي از كالاهاي اين دسته بشمار مي‌روند .
1. Peugeot of 405 , Pars , Gli & RD
2. Batch
به همين ترتيب اقلام دسته B شامل كالاهايي است كه دراي نرخ درخواست كمتر در واحد زمان يا به بيان ديگر حجم كمتر يا اندازه دسته بزرگتر در مقايسه با اقلام گروه A هستند . راديوپخش ، آئينه بقل ، شيشه عقب و موكت كف مواردي از اجناس اين گروهند .
و در نهايت كالاهاي با حجم بسيار كوچك يا اندازه دسته بسيار بزرگ در مقايسه با دو گروه قبل ، اقلام دسته C را تشكيل مي‌دهند كه مطابق با مفهوم آناليز ABC ، فاصله زماني درخواست آنان چندين برابر دو گروه قبل است . انواع پيچ و مهره ، بسط و اصطلاحاً قطعات خرده ريز جزء اين گروه محسوب مي‌شوند .
3. دسته بندي اقلام بر مبناي سيستم كانبان
سيستم كانبان1 اصلي‌ترين ابزار پياده سازي توليد بهنگام2 است كه در واقع يكي از دو ستون اصلي توليد ناب را تشكيل مي‌دهد . در فصل سوم گزارش به تشريح اجمالي اين سيستم خواهيم پرداخت . اما از جهت ترسيم اوليه شماي كلي مجموعه در اين بخش به معرفي نحوه تفكيك اقلام از حيث تبعيت از اين سيستم در سفارش گذاريشان مي‌پردازيم .
نكته اي كه در اينجا ذكر آن ضروري است، اين است كه در حال حاضر سيستم كانبان در شركت ايران خودرو و براي شمار محدودي از اقلام انبار 12 در حال اجراست ، كه در واقع يكي از اهداف مهم اين گزارش بررسي نحوه بسط اين سيستم به كل اقلام سفارشي ، درراستاي كاهش سطح موجودي است .
مع هذا در حال حاضر جداي از تقسيم بندي بر مبناي آناليز ABC كه تشريح شد ، در نگاهي ديگر اقلام به دو دسته كانبان و غير كانبان تقسيم بندي مي‌شوند .
اقلام كانبان در واقع همان اجناسي هستند كه سفارش آنها از سيستم كانبان تبعيت مي‌نمايد . اما اقلام غير كانبان باز خود به دو دسته كالاهاي ليست‌يك3 و كالاهاي ليست‌سه4 تفكيك مي‌گردند . ليست يك ، اجناسي هستند كه تامين كنندگان آنها به لحاظ سابقه كيفيتي مورد تائيد شركت بوده و لذا كيفيت
محموله‌هاي ارسالي آنان در مرحله دريافت (كه در فصل دو تشريح خواهد شد) كنترل نمي‌شود. و ليست‌سه شامل اقلامي است كه بر خلاف اقلام ليست يك ، تامين كننده آنان هنوز به لحاظ كيفي مورد اعتماد شركت نبوده و لذا محموله هاي ارسالي آنان در مرحله دريافت ميبايست مورد بازرسي كيفي قرار گيــرد .
1. Kanban System
2. Just In Time (JIT)
3. List 1
4. List 3
فصل دوم
1. اهميت بررسي فرآيند
در اين فصل به تشريح كامل فرآيند گردش عمليات انبارداري ، از نقطه دريافت كالا تا ارسال آن در موعد مقرر به خط توليد مي‌پردازيم . اما نكته‌اي كه پيش از پرداختن به اين موضوع ذكر آن ضروري به نظر مي‌رسد ، اين است كه در واقع چه ارتباطي بين ثبت فرآْيند انبارداري و كاهش سطح موجودي وجود دارد ؟
همانطور كه مي‌دانيم و در ابتداي گزارش بدان اشاره شد ، موجودي يكي از هفت اتلاف مهم موجود در سيستم توليد است كه براي پياده سازي مفاهيم توليد ناب در سطح شركت ، ميبايست از ميان برداشته شود. پس در نگاهي كلي ، هدف ما رسيدن به استقرار كامل توليد ناب در مجموعه بوده كه براي دستيابي به اين مهم گام نخست شناسايي وضعيت موجود است كه فرآيند اصلي در حال اجراء ، بخش مهمي از آن را تشكيل مي‌دهد .
با شناخت فرآيند ، نقاط قوت و ضعف مجموعه و به بيان ديگر گره‌ها (اتلاف ها)ي موجود در آن شناسايي مي‌گردند . از طرفي ما معتقديم كه بخش زيادي از مشكلات موجود در سيستم انبارش ، البته تنها بعنوان يكي از زير سيستمهاي توليد ، به همين حجم بالاي موجودي كه سهم زيادي از آن به پيروي از سيستم سنتي سفارش گذاري قطعات باز مي‌گردد ، مربوط بوده و در صورت پياده سازي توليد ناب از طريق بكارگيري ابزارهاي متنوع من جمله سيستم كانبان ، بخش قابل توجهي از معضلات فرآيندي نيز مرتفع مي‌گردد . و در اين شرايط ثبت وضعيت موجود مي‌تواند بعنوان شاخصي براي سنجش ميزان تاثيرگذاري بكارگيري اين ابزارها در افزايش كارايي فرآيند و نزديك شدن به اهداف ياد شده مورد استفاده واقع شود .
و كوتاه سخن آنكه براي بسط كامل مفاهيم توليد ناب در مجموعه سازمان ، در قالب تعريف پروژه‌هايي همچون كاهش سطح موجودي ، نقطه آغاز شناسايي وصعيت موجود و فرآيند گردش عمليات در حال اجراست و در گام بعد ميبايست اين فرآيند را از جنبه‌هاي گوناگون مورد بررسي و تجزيه تحليل قرار داد.
اما نكته‌اي كه باز پيش از پرداختن به اصل موضوع ، عنوان آن را ضروري مي‌دانيم اين است كه در واقع تجزيه و تحليل كامل وضعيت موجود واحد مورد مطالعه با توجه به گستردگي آن ، از گنجايش چنين گزارشي خارج بوده و خود گزارش كامل و مجزايي در قالب يك پروژه كارسنجي را مي‌طلبد ، از اين رو
ما تنها به ترسيم و تشريح نمودار گردش1 فرآيندهاي انبارداري و همچنين معرفي اجمالي مهمترين فرمهاي اطلاعاتي مورد استفاده در آنها اكتفا مي‌نمائيم .
نظر توضييحات ذكر شده ، در اين فصل فرآيند انبارداري كه ميتوان آنرا در مجموع به سه بخش كلي دريافت ، انبارش و ارسال تفكيك نمود توسط ترسيم نمودار گردش تشريح خواهد شد.
بخش انبارش به دليل وجود معضلات اجرايي موجود در سيستم و عدم پيروي آن از يك نظام فرآيندي خاص ، البته در حال حاضر ، غير قابل تشريح در قالب نمودار گردش بوده و لذا در اين گزارش تنها به تشريح دو بخش دريافت و ارسال اكتفا مي‌كنيم . ليكن با توجه به افق كوتاه مدتي كه براي اصلاح اين امر و نظام‌مند كردن اين بخش مهم از فرآيند انبارداري ، در قالب پروژه‌هايي همچون قفسه بندي و استقرار سيستم باركد براي قطعات ، ترسيم گرديده ، اميد است در آينده اي نزديك الگوي فرايند مدوني نيز براي اين قسمت مهم از فرآيند انبارداري تدوين گردد .
2. فرآيند دريافت
نكته‌اي كه در ابتدا لازم به ذكر است اين است كه بخشي ازاين فرايند كه در ادامه توضيح داده خواهد شد، بعهده مديريت دريافت كالاي سيستم جامع توليد ميباشد واز حيطه اختيارات بخش انبار خارج است.
در مجموع فرايند دريافت كالاي اقلام ورودي به شركت ، كه در شكل 1 نمودار گردش آن ترسيم شده است ، شامل 23 مرحله مي شود كه در ذيل به تشريح مورد به مورد آنها مي پردازيم.
تصوير1 در صفحه بعد نمايشگر نمودار گردش اين فرآيند است .
1. Flow Chart
تشريح الگوريتم
گام 1 : به طور واضح يكي از وظايف اصلي بخش انتظامات نظارت بر ورود خروج ترليرهاوكاميون هاي حامل اجناس واقلام توليدي و قير توليدي است كه از طريق كنترل بارنامه هاي آنان صورت مي پذيرد كه در صورت تائيد ، حاملان بار اجازه ي ورود به محوطه ي شركت را پيدا مي كنند.
1IF : اگر كالا جزو كانبان بود ، بدين معنا كه سفارش آن از سيستم كانبان تبعيد مي كردبه گام 2 ودر غير اين صورت به گام 5 مي رويم.
گام 2 : محموله هاي شامل اقلام كانبان براي طي مراحل دريافت به سايت 3 واقع در ضلع جنوبي كارخانه مراجعه مي‌نمايند .
گام 3 : درسايت 3 براي كالا هاي كانبان از طريق سيستم مكانيزه ، رسيد موقت صادر شده و بر روي آن مهر كانبان درج مي گردد.
گام 4 : پس از طي تمامي مراحل مربوط به دريافت ، تمامي كالا ها به انبار 12 به منظور ترخيص نهايي بار مراجعه مي نمايند.
گام 5 : طبق برنامه ي از پيش ابلاغ شده ، اقلام غير كانبان نيز ميبايست براي دريافت رسيدموقت به سايت 1 واقع در ضلع غربي كارخانه مراجعه نمايند.
گام 6 : براي محموله هاي ارسالي ، مطابق با دستور العمل از پيش تعيين شده واز طريق سيستم مكانيزه برگ رسيد موقت صادر ومهرهاي مربوطه بر روي آن درج مي گردد.
2IF : اگر كالاي مربوطه جزء ليست1بود ، به گام 4 ودر غير اينصورت به گام 7 ميرويم.
گام 7 : در صورتي كه كالاي غير كانبان جزء ليست1 بود ، حامل محموله ميبايست براي ترخيص موقت محموله به بخش بارانداز مراجعه نمايند .
گام 8 : در بخش بارانداز ، محموله ها پس از كنترل برگ رسيد موقت به منظور ارسال به بخش كنترل كيفيت ، تخليه و در نوبت ارسال به اين بخش قرار مي‌گيرند .
گام 9 : به منظور ارسال محموله از بخش بارانداز به بخش كنترل كيفيت (QC) ، نياز به انجام هماهنگي‌هايي توسط بخش بارانداز ميباشد كه از ذكر آنان در اين بخش صرف نظر مي‌گردد وليكن مجموعه آنها را در قالب يك گام تعريف مي‌كنيم .
گام10 : پس از انجام هماهنگي‌هاي ارسال توسط بخش بارانداز ، محموله به واحد QC منتقل مي‌گردد .
گام 11 : كيفيت محموله ارسالي از بارانداز توسط واحد كنترل كيفيت مورد بررسي قرار ميگيرد .
3 IF : چنانچه كيفيت محموله ارسالي مورد تائيد قرار گرفت به گام 4 و در غير اينصورت به گام12 ميرويم .
گام 12: در صورت عدم تائيد محموله كالاي ليست3 ، محموله ارسالي برگشت خورده و الگوريتم بسته مي‌شود .
گام 13 : پس از مراجعه حاملين محموله‌ها به انبار ، مامورين دريافت انبار (كنترل ورود) ، برگ رسيد موقت رانندگان را بهمراه مهرهاي مربوطه كه پيشتر تشريح شد ، كنترل مي‌نمايند .
4 IF : در صورتي كه برگ رسيد موقت مهر كانبان داشت ، به گام16 و در غير اينصورت به 5 IF مراجعه مي‌كنيم .
5 IF : چنانچه بر روي برگ رسيد موقت مهرهاي مربوط به كالاهاي غير كانبان (مطابق دستورالعمل) درج نگرديده باشد به گام 5 برمي‌گرديم و در غير اينصورت الگوريتم را در 8 IF دنبال مي‌نمائيم.
گام 14 : براي كالاهاي كانبان ميبايست بهمراه رسيد موقت ، برگه‌اي به نام برگ ASN كه در فصل سوم و در تشريح سيستم كانبان به معرفي آن خواهيم پرداخت ، موجود باشد كه در اين مرحله مامورين انبار موظف به كنترل اين برگه بهمراه رسيد موقت هستند .
6 IF : در صورت وجود كد ASN ايجاد شده توسط تامين كننده در سيستم نرم‌افزاري كانبان ، به 8 IF و
در غير اينصورت ، مطابق با دستورالعمل ، پذيرش محموله ممكن نبوده و به گام 15 ميرويم .
گام 15 : عدم وجود كد ASN در نرم‌افزار كانبان ، به منزله عدم سفارش قبلي محموله است كه اين موضوع ميبايست به اطلاع واحد لجستيك سازندگان شركت ساپكو جهت رفع اين مشكل يا دستور برگشت محموله برسد .
7 IF : پس از مطلع شدن واحد لجستيك سازندگان از عدم وجود كد ASN براي محموله مربوطه ، اين واحد موظف به بررسي موضوع و در صورت امكان ايجاد كد ASN براي آن ميباشد كه اگر چنين شد به 8 IF و اگر چنانچه اين امكان وجود نداشت ، واحد انبار اجازه پذيرش محموله را نداشته و بنابراين محموله نامبرده برگشت خواهد خورد و با اين توضييح الگوريتم دريافت در اين نقطه بسته مي‌شود .
گام 16 : محموله فاقد كد ASN برگشت مي‌خورد .
8IF : در صورتيكه كالاي مربوطه كسري1 بود ، به گام 17 و در غير اينصورت ادامه الگوريتم را در گام18 پيگيري مي‌نمائيم .
1. كالاي كسري اصطلاحاً به كالايي گفته مي‌شود كه موجودي كل آن در سيستم صفر بوده و دير رسين آن به خط توليد توليد ، سبب توقف خط مي‌گردد ، و لذا ميبايست هرچه سريعتر و بدون اتلاف وقت و خارج از نوبت مقدمات لازم براي ارسال به خط آن توسط تمامي واحدها طي گردد .
گام 17 : ورود كالاي كسري به انبار به اطلاع واحد تغذيه خطوط به منظور انجام مراحل تنظيم درخواست در موعد مشخص مي‌رسد .
گام 18 : در اين مرحله براي كالاي ارسالي به انبار برگه رديابي جنس كه حاوي اطلاعاتي نظير تاريخ و ساعت ورود ، تعداد در پالت ، كد فني ، كد جنس ، شرح فارسي ، نام تامين كننده و ... است صادر مي‌گردد. اين برگه پس از تخليه و پيش از انبارش برروي پالتهاي محتوي اجناس مربوطه نصب مي‌گردد .
گام 19 : پس از صدور برگه رديابي ، نوبت به تخليه بار از روي تريلي حامل محموله مي‌رسد كه اين كار توسط ليفتراك انجام مي‌گردد .(براي اقلام كسري تخليه در بخش بارانداز ارسال صورت مي‌پذيرد .)
گام 20 : اين گام به بررسي كمي(از حيث تعداد) و ماهيتي محموله ارسالي توسط تامين كنندگان اختصاص داشته كه بدست پرسنل انبار انجام شده و طي آن تعداد و ماهيت محموله مربوطه بررسي مي‌گردد.
9 IF : اگر چنانچه در كميت يا ماهيت محموله مد نظر مغاايرتي مشاهده شد به گام 21 و در غير اينصورت به گام 22 ميرويم .
گام 21 : در صورت مشاهده هرگونه مغايرت در محموله ارسالي ، ميبايست مراتب امر به اطلاع واحد دفتر ساپكو جهت اعمال تغييرات لازم در سيستم برسد .
گام 22 : در اين مرحله محموله را پس از بررسي كمي به تائيد مي‌رسانند كه اصطلاحاً اين امر شمارش سند ناميده شده و در واقع با ثبت اطلاعات در سيستم موجودي انجام مي‌گردد.
گام 23 : در اين گام ، با توجه به طبقه بندي ABC ، كه از قبل مشخص گرديده ، اقلام شمارش شده ميبايست توسط ليفتراك در آدرسهاي مربوطه قرار گيرند .
گام 24 : آخرين گام در فرآيند دريافت ، صدور رسيد قطعي براي اقلام دريافتي است كه از آن پس اقلام مربوطه جزء موجودي قطعي انبار محسوب شده كه اين موضوع در سيستم موجودي ثبت مي‌گردد . لازم به ذكر است در حال حاضر اين مرحله براي اقلام مختلف با فاصله زماني‌هاي متفاوت صورت ميگيرد كه از 72 ساعت تا چند ماه نيز ممكن است به طول انجامد
3. فرآيند ارسال
آخرين مرحله از فرآيند انبارداري كه از اهميت بسيار بالايي نيز برخوردار است ، فرآيند ارسال است كه در ذيل به تشريح كامل مراحل مختلف آن كه در حال حاضر در حال اجراست مي‌پردازيم . شكل 2 نمايشگر نمودار گردش اين فرآيند است .
تشريح الگوريتم
گام 1 : الگوريتم ارسال انبار با ارائه درخواست مكانيزه از واحد تغذيه خطوط (و در موارد استثناء به صورت دستي از ساير واحدها) آغاز مي‌گردد . و انبار پس از دريافت اين در خواست كه در آن شماره فني و شرح فارسي قطعه مورد نظر قيد گرديده ، فرآيند ارسال را آغاز مي‌نمايد .
گام 1 : فرآيند ارسال كالا از انبار ، در حقيقت با دريافت درخواست مكانيزه واحد تغذيه خطوط آغاز مي‌گردد و لذا اين موضوع به عنوان گام اول در اين فرآيند محسوب مي‌گردد .
1 IF : اطلاعات موجودي انبار اعم از موجودي‌هاي موقت(دريافت كالا) و قطعي از طريق سيستم شبكه سراسري و به صورت Online در دسترس واحد تغذيه خطوط قرار دارد و از اين جهت در زمان ارائه درخواست به انبار ، بخشي از درخواست كه از قسمت موجودي قطعي (موجودي انبار) قابل تامين باشد با فرمت فرم "درخواست از انبار" و باقيمانده درخواست از قسمت موجودي موقت (دريافت كالا) با فرمت فرم "ارسال دريافت كالا" ارائه مي‌گردد . در صورتي كه ميزان مورد درخواست از بخش دريافت كالا بود به 2 IF و در غير اينصورت به گام 3 ميرويم .
2 IF : پس از ارائه درخواست از بخش موجودي موقت ، ميزان درخواست با سطح موجودي موقت واقعي كه در انبار موجود است منطبق بود به گام 3 و در غير اينصورت به گام 2 ميرويم .
گام 2 : به علت تامين ميزان مورد درخواست از بخش موجودي موقت ، اين درخواست به واحد بارانداز كه مسئول نگهداري موقت اقلام تا زمان تائيد كيفي است ، رسيده تا ارسال به خط از همان واحد و بدون مراجعه به انبار صورت پذيرد ، كه با اين توضييح عملاً الگوريتم ارسال از انبار در اين نقطه بسته مي‌شود1 .
گام 3 : پس از دريافت درخواست و پرينت از نسخه دريافتي ، در اين گام توسط ليفتراك به آدرس محل نگهداري قطعه مورد نظر در انبار از طريق كارت رديابي جنس مراجعه مي‌شود2 .
گام 4 : پس از مراجعه به آدرس محل نگهداري قطعه توسط ليفتراك ، ميزان مورد درخواست به بارانداز ارسال واقع در محوطه انبار منتقل مي‌شود . لازم به ذكر است كه نظر به ظرفيت محدود جابجايي پالت توسط ليفتراك ، در صورتي كه ميزان مورد درخواست ، از اين ظرفيت بيشتر بود ، ميتوان از 2 يا 3 ليفتراك در اين گام استفاده نمود و در غير اينصورت ميبايست گام 3 و 4 تا حد نياز توسط يك ليفتراك تكرار شود.
گام 5 : پس از جمع آوري قطعات و انتقال آنان به بارانداز ارسال ، تعداد قطعات جمع آوري شده بر روي فرم درخواست كالا ثبت و نسخه آن توسط مسئول مربوطه امضاء مي‌گردد .
گام 6 : پس از امضاي فرم درخواست ، اين فرم به دفتر ارسال انبار تحويل مي‌گردد .
1. مطابق با توضييحاتي كه در بخش قبل ارائه شد ، اين كالاها عمدتاً اقلام ليست 3 را شامل مي‌شوند .
2. براي اقلام كسري ازآنجا كه بلافاصله پس از ترخيص محموله در انبار به بارانداز ارسال منتقل مي‌شوند و در نتيجه مكان نگهداري مشخصي ندارند ، عملاً اين گام وجود ندارد .
گام 7 : در اين مرحله
اطلاعات اقلام در سيستم Main كه در دسترس واحد تغذيه خطوط نيز قرار دارد ، ثبت شده و به صورت مكانيزه براي كالاهاي مورد درخواست فرمي تحت عنوان سند صدور صادر مي‌شود.
گام 8 : همانطور كه در گام قبل ذكر شد ، اين سند در قالب سيستم نرم‌افزاري صادر مي‌گردد و در اين گام ازآن پرينت گرفته شده و توسط مسئول مربوطه امضاء مي‌گردد .
گام9 : طبق دستورالعمل شركت ، واحد تغذيه خطوط ميبايست 4 ساعت پيش از نياز خط توليد به قطعه‌اي خاص ، درخواست آن را به انبار ارسال نمايد و با اين توضييح ، در هر درخواست طبق مقررات ، واحد انبار چهار ساعت زمان دارد تا درخواست مربوطه را به واحد تغذيه خطوط ارسال نمايد و براي جلوگيري از انتظار قطعات در واحد تغذيه خطوط ، اين انتظار به انبار منتقل شده و در نتيجه براي ارسال اقلامي كه در مدت زمان كمتر از 4 ساعت جمع آوري و آماده ارسال مي‌شوند ، مدت زماني را براي انتظار تا زمان نياز خط توليد به آنان ميبايست در نظر گرفت كه در اين گام اين موضوع اعمال مي‌شود .
گام 10 : در اين گام اقلام مورد درخواست در زمان مورد نظر جهت ارسال به خط توليد ، توسط ليفتراك روي كفي بارگيري مي‌شوند .
گام 11 : پس از بارگيري ، راننده كفي اقلام مربوطه را به واحد تغذيه خطوط حمل و به نماينده مربوطه تحويل و همزمان امضاي وي را بر روي نسخه سند صدور اخذ مي‌نمايد .
3 IF : در صورتي كه در واحد تغذيه خطوط پالت هاي خالي آماده بارگيري موجود باشد به 4 IF و در غير اينصورت به گام 13 مراجعه مي‌كنيم .
4 IF : در صورتي كه پالت هاي خالي مورد نياز انبار باشد (طبق دستور قبلي) به گام 13 و در غير اينصورت ميبايست به گام 12 مراجعه شود .
گام 12 : پالت هاي خالي بارگيري شده و بدليل عدم نياز انبار درآن موعد ، به سايت 3 (مكان نگهداري پالتهاي خالي) براي نگهداري منتقل مي‌شود .
گام 13 : دراين گام راننده كفي بهمراه نسخه امضاء شده سند صدور به انبار مراجعه مي‌كند .
گام 14 : پس از ورود به انبار نسخه امضاء شده به دفتر ارسال تحويل مي‌گردد .
گام 15 : دفتر ارسال ساير نسخ سند صدور را به واحدهاي مربوطه توزيع و نسخه متعلق به انبار را بايگاني مي‌نمايد .در اين نقطه فرآيند ارسال كه آخرين بخش فرآيند انبارداري است نيز به پايان مي‌رسد .
4. معرفي فرمهاي انبارداري
عمده‌ترين فرمهايي كه در فرآيند انبارداري چه در بخش دريافت و چه در بخش ارسال ، در حال حاضر مورد استفاده واقع مي‌شوند ، به شرح ذيل مي‌باشند :
1- برگ رسيد موقت
2- فرم درخواست از انبار
3- فرم ارسال دريافت كالا
4- فرم ارسال از دريافت كالا
5- فرم درخواست كالا از انبار
6- فرم صدور كالا از انبار
7- فرم مغايرتهاي كنترل ماهانه انبار
8- فرم بازنگري ماهانه انبارها
مورد اول مربوط به فرآيند دريافت ، موارد دوم تا ششم مربوط به فرآيند ارسال هستند كه در الگوريتمهاي تشريح شده مطرح گرديدند . موارد هفتم و هشتم مربوط به فرآيند انبارش هستند كه همانگونه كه در ابتداي فصل عنوان شد ، الگوريتم خاصي در حال حاضر نميتوان براي آن متصور بود .
در ادامه به تشريح هريك از فرمها و جايگاه استفاده آنان خواهيم پرداخت .
1) برگ رسيد موقت
همانطور كه در الگوريتم دريافت عنوان شد ، تمامي اقلام ارسالي از تامين كنندگان براي ترخيص بار در انبار ابتدا به اداره دريافت كالا جهت دريافت اين برگه مراجعه مي‌كنند .
اين برگه يا بهتر بگوييم اين فرم شامل فيلدهاي اطلاعاتي متنوعي در مورد اقلام است و همانطور كه در الگوريتم دريافت ذكر شد ، بسته به نوع كالا ، مهرهاي متعددي نيز در هنگام صدور و پيش از مراجعه به انبار برروي آن درج مي‌گردد ، كه مشخص كننده وضعيتهاي مختلف كالا بوده و در هنگام ترخيص بار در انبار نيز توسط پرسنل انبار كنترل مي‌گردند .
اين مهرها عبارتند از :
1. مهر كسري (براي اقلام كسري) 2. مهر كانبان (براي اقلام كانبان)
3. مهر list 1 (براي اقلام ليست‌يك) 4. مهر list 3
5. مهر QC (براي اقلام ليست3)
3و2 ) فرمهاي درخواست از انبار و ارسال دريافت كالا
همانطور كه پيشتر ذكر كرديم ، نياز خط توليد توسط واحد تغذيه خطوط و از طريق سيستم مكانيزه به انبار ارسال مي‌گردد . اين درخواست در قالب فرمهاي " درخواست از انبار" و " فرم ارسال دريافت كالا" به انبار ارسال مي‌گردد .
تفاوت دو فرم ياد شده ، همانگونه كه از عنوانشان پيداست ، در قطعي يا موقت بودن موجودي كالاي مورد درخواست است . واحد تغذيه خطوط ميزان نياز خط توليد به كالايي خاص را در زماني مشخص ، از طريق شبكه سراسري و فايل مربوط به موجودي اقلام ، با سطح موجودي قطعي كالاي مربوطه كنترل نموده و بر اساس برنامه توليد ، درخواست آن ميزان از نياز خط را كه از بخش موجودي قطعي قابل تامين است با فرمت فرم " درخواست از انبار" و درخواست باقيمانده نياز را از قسمت موجودي موقت (دريافت كالا) و با فرمت فرم " فرم ارسال دريافت كالا" به انبار ارسال مي‌دارد .
شكلهاي 3 و 4 نمايشگر نسخه‌اي از هريك از دو فرم ياد شده در مورد كالايي خاص مي‌باشند .
شكل 3 : فرم درخواست از انبار
شكل 4 : فرم ارسال دريافت كالا
4) فرم ارسال از دريافت كالا
اين فرم در حقيقت همان سند صدور است كه در فرآيند ارسال بدان اشاره شد . بخش ارسال انبار پيش از ارسال اقلام درخواستي ، به خطوط توليد ، موظف است تا اين فرم را از طريق سيستم مكانيزه درخواست كالا (مطابق با الگوريتم ارسال) براي كالاي مربوطه صادر نمايد و سپس مسئول ارسال ميبايست امضاء خود را بر روي آن درج نمايد .
همانگونه كه در تشريح الگوريتم ارسال عنوان شد اين برگه شامل نسخ متعددي است كه پس از تحويل كالا به خط توليد و اخذ امضاي مسئول دريافت خط ، يك نسخه از آن در انبار بايگاني و نسخ ديگر به واحدهاي مربوطه ارسال مي‌گردد.
شكل 5 ، نسخه اي از اين فرم را نشان مي‌دهد .
