بخشی از مقاله
چکيده
صنعت گردشگري در قرن حاضر به عنوان يکي از پر رونق ترين صنايع و نيرو محرکه توسعه اقتصاد جهاني شـناخته مـيشـود. ايـن صنعت نو ظهور توانسته با تاثيرگذاري خود روي ديگر صنايع نظر بسياري از دست اندر کاران صنايع را به خـود جلـب کنـد. ورزش نيز به عنوان يکي از صنايع بزرگ و با اهميت در دنياي کنوني مطرح ميباشد که از تلفيق آنهـا يکـي از شـگفت انگيزتـرين صـنايع خدماتي مدرن به نام صنعت "گردشگري ورزشي" به وجود آمده است . اين شاخه از گردشگري درچنددهه اخيررشد فراواني داشـته است وبسياري ازکشورهادراين زمينه اقدام به پژوهش ،برنامه ريزي،سرمايه گذاري وبازاريابي کرده وازاين محل توانسـته اندگردشـگري رادرکشورخودتوسعه داده وازفوايدزيادآن درزمينه هاي اقتصادي بهره مند گردند. کشور برزيل نيز بـا دارا بـودن منـابع و جاذبـه هـاي متعدد طبيعي و انساني يکي از کشورهاي اثرگذار در زمينه توسعه گردشگري ورزشي ميباشد. اما متأسفانه ، فقدان شناخت کـافي، عدم مديريت و نبود استراتژيهاي مدون و مشخص باعث غفلت از اين حوزه و از دست رفتن فرصت هاي منحصـربه فـرد موجـود در اين کشور شده است .هدف اين پژوهش بررسي نقش شناسايي عوامل تاثير گرار گردشگري ورزشي در کشور برزيـل مـي باشـد. واز مدل SWOT براي تحليل آن استفاده شده است روش پژوهش براساس هدف کاربردي و بر اسـاس ماهيـت توصـيفي مـوردي است . جهت جمع آوري اطلاعات از پرسش نامه وآمارهاي توصيفي(ميانگين وانحراف معيار) استفاده شده است . نتايج حاصله از ايـن پژوهش نشان داد ضعف در زيرساختهاي ورزشي، عدم وجود بودجه و منابع مالي کافي در خدمت گردشگري ورزشي، نبود امنيت ، خطر شيوع بيماريهاي خطرناک و.....در ضعف گردشگري ورزشي کشور بزيل نقش دارند. در پايان نيز سعي شده است راهکارهايي به منظور اسـتفاده بهينه از قابليت ها و امکانات موجود در صنعت گردشگري ورزشي کشور برزيل ارائه گردد.
واژه هاي کليدي: گردشگري،گردشگري ورزشي، برزيل ،SWOT
١-مقدمه
گردشگري به عنوان بزرگترين صنعت جهان در حال حاضر در جوامع اجتماعي به عنوان يک پديده جهاني به رسميت شناخته شده است . صنعت گردشگري باعث بوجود آمدن ١٩٢ ميليون شغل مي شود که ٣ درصد اشتغال جهاني است . برآورهاي سازمان جهاني گردشگري نشان مي دهد ميانگين نرخ رشد گردشگري جهاني بـراي دوره ٢٠١٠-١٩٩٠ حـدود 1/4 اسـت (پـورخليلي واسـتادي، ١٣٨٦ : ٣٤ ). ورزش به عنوان يکي از صنعت مهم ، به يکي از متداول ترين عوامل ايجاد انگيزه براي گردشگران در سراسر جهـان تبديل شده و کشورها براي کسب درآمد بيشتر به روشهاي جديد و ارائه نوآوري در اين صنعت تمايل پيـدا کـرده انـد. ورزش ايـن توانايي را دارد که گردشگران زيادي را به خود جلب کند و روش بسيار خوبي براي جمع کردن اقوام و ملل مختلف به گردهم بـراي اشتراک شاديها و هيجانات آنهاست . برگزاري مسابقات ورزشي تغييرات بسياري را براي شهرهاي ميزبان از نظر فيزيکـي اجتمـاعي اقتصادي و فضايي بهمراه دارد . سود حاصله از گردشگري ورزشي در پشت صحنه ورزش و مسـابقات ورزشـي موجـب مـي شـود .
بسياري از شهرها و کشورها اين فرصت را بسيار مغتنم بشمارند و به جذب گردشگران بپردازند . گردشگري ورزشـي در دهـه هـاي اخير شکل جديدي از گردشگري محسـوب مـي شـود . بـه طوريکـه گردشـگري و ورزش بـه هـم وابسـته و مکمـل يکديگرنـد . ( ٧٣١: ٢٠٠٥,Mohsin ). محمودي يکتا ( ١٣٨٧ :٦٢ ) در پژوهشي به شناسـايي عوامـل جـذب کننـده و بازدارنـده گردشـگران ورزشي فعال سفرکننده به ايران پرداخت و عوامل زير ساخت ، مديريت ، فرهنگ جاذبه هاي طبيعـي و غيـر طبيعـي را بـه عنـوان عوامل جذب کننده و نبود اين عوامل را به عنوان عوامل بازدارنده بيان کرد. افتخاري ( ١٣٨٩ :٥٧ ) در پژوهشي بـه مطالعـه ابعـاد مختلف امنيت در گردشگري ورزشي ايران پرداخت و به اين نتيجه رسيد گردشگري ورزشي ، تجارتي چند بيليون دلاري است کـه سريعترين رشد را با 5/4 تريليون دلار در صنعت گردشگري در سطح دنيا دارد و به دليـل نقـش مهمـي کـه از لحـاظ اقتصـادي و سياسي ايفا ميکند،به موضوع بسيار راهبردي مبدل شده است خطيب زاده و همکاران (١٣٩٢ : ٢٠٦- ١٩٧) در پژوهشي به بررسـي نقش کيفيت خدمات گردشگري در تمايل به بازگشت گردشگران ورزشي پرداختند که نتايج نشان داد تاثير کيفيت دسترسي از دو متغير کيفيت ورزشکار و مسابقه ورزشي بيشتر اسـت . شـجاعي و همکـاران (١٣٩٢: ١٩٤ ١٧٣) در پژوهشـي بـه برنامـه ريـزي راهبردي توريسم ورزشي استان مازندران پرداختن و يافتند که شرايط مساعد آب وهوايي و شرايط حمل و نقل به عنوان با اهميـت ترين و کم اهميت ترين نقاط قوت و عدم برگزاري مسابقات ورزشي با کيفيت در اين استان محسوب مـي شـود. تـاجزاده نمـين و نيکنام (١٣٩١ : ٨٠ ٤٩) در پژوهشي نگرشي بر آميزه بازاريابي گردشگري ورزشـي از ديـدگاه گردشـگران ورزشـي پرداختنـد و دريافتند که در مورد عناصر بهره وري ، کيفيت و فرآيند مکان و زمان ضعف وجود دارد . ابـراهيم زاده و همکـاران (١٣٩٠ : ١٢٦ - ١١١ ) در پژوهشي به گردشگري ورزشي و مکان گزيني بهينه فضايي مکاني با تاکيـد بـر تـابش خورشـيد بـر کوههـاي پـر آب بيستون کرمانشاه پرداختند و نشان داد که مساحت پهنه هاي مساعد آزيموت تابش ، تفاوت فاحشي با پهنه هاي مساعد ، بدون در نظر گرفتن جهت تابش دارد محبي و همکاران (١٣٩٠ : ٥٤٧-٥٣٨) در پژوهشي به بررسي بازاريابي گردشگري ورزشي کشور از سه بعد فرهنگي ، مديريتي و زير ساختها پرداختند با شناسايي مهمترين مشکلات موجود در بازاريابي براي جلب گردشگري ورزشي به کشور ، ميتوان اقدام به بازاريابي اثر بخش تري در اين زمينه کرد. مختاري و مصطفايي(١٣٩٠ :٣٢٨-٣٢٣ )در پژوهشي به بررسـي نقش گردشگري ورزشي گردشگري قشم پرداختند پرداختند وبه اين نتيجه رسيدند کهجزيره قشم به دليل داشتن شـرايط ويـژه جغرافيايي و آب وهوايي، توانايي پذيرايي خيل عظيمي از دوچرخ هسواران ، بيابانگردان ، قايقرانان و علاقمندان بـه ورزش اسـکي وهمچنين مسابقات رالي خصوصا رالي در کوير، را دارامي باشد که اين عوامل باعث افزايش تعداد گردشگران وارد شده به قشم مي باشد گيبسون و همکاران (٢٠١٢) در پژوهشي در مورد رويداد گردشگري ورزشي (گردشگري پايدار) در بررسي از شش رويداد در زمان ١٨ ماه ، در مورد متغير اقتصادي به اين نتيجه رسيدند که حضور تماشاگران در محل برگزاري، باعث رفاه مالي افـراد و ايجـاد شغل و تزريق پول در آن جامعه مي شود. شونک و چلادوري (٢٠٠٨)در پژوهشي به بررسي کيفيت خدمات گردشگري پرداختنـد و به اين نتايج رسيدند که کيفيت خدمات گردشگري در برگيرنده کيفيت دسترسي ، کيفيت مجموعه ورزشي، کيفيـت اقامتگـاه و کيفيت مسابقه مي باشد.کشور برزيل در زمينه ورزش به عنوان يکي از قطب هاي اصـلي جهـان محسـول مـي شـود ولـي هرگـز نتوانسته در زمينه گردشگري ورزشي توسعه چنداني داشته باشد.
٢-بيان مساله
گردشگري ورزشي يکي از مهمترين و پرسودترين انواع گردشگري مي باشد. گردشگري ورزشي داراي ابعاد خاصي در زمينه هـاي فرهنگي ،اقتصادي،اجتماعي وسياسي مي باشدکه متاسفانه در سال هاي اخيرگردشگري ورزشي کشور برزيل اخيردچار مشـکلاتي مانند کمبود سرانه ورزشي،نبود افراد متخصص در اين زمينـه ،کمبود اسپانسـر هـاي مـالي ومنـابع مـالي وفقـر زيـاد مـردم برزيـل و.........وهمچنين در سال هاي اخير سوال ها ومسائلي همچون گردشگري ورزشي چرا در کشور برزيل اهميت خاص خود را از دست داده است ويا چگونه مي توان با سياست گذاريها وتهميدات مجددا زمينه هاي توسعه اين نوع از صنعت گردشگري را فراهم نمـود؛ ذهن نگارنده را بر آن داشت تا به بررسي اين موضوع بپردازند
٣-روش پژوهش
روش پژوهش بر اساس هدف کاربردي و بر اساس ماهيت توصيفي تحليلي ميباشد. ابزارجمع آوري اطلاعات بـه صـورت ميـداني بوده و از پرسش نامـه بـه عنـوان ابـزار گـردآوري اسـتفاده شـده اسـت . و از فرمـول کـوکران ٥ تعـداد حجـم نمونـه حاصـل شـده است .(حافظ نيا،١٣٩١: ١٦٧)تعداد حجم نمونه ٣٠ نفر بوده که از اين تعداد ٢٦نفر مرد و٤ نفر مرد که ورزشکاران برزيلي شـاغل در ايران ميباشد پرسش نامه طراحي شده مشتمل بر يـک بخـش مربـوط بـه توانمنـدي کشـوربرزيل در جـذب گردشـگر و توسـعه گردشگري مي باشد و با سوال در برگيرنده متغيرهاي پژوهش بود. در اين پژوهش پرسش نامه را شخصا و حضوري به اعضاي نمونه پژوهش ارائه شده است .
٤-مباني نظري
٤-١-گردشگري ورزشي
گردشگري ورزشي شامل هرگونه سفر از محل اقامت جهت شرکت در يک فعاليت ورزشي تفريحي يا رقـابتي، مشـاهده ورزشـي در سطوح آماتور يا حرفه هاي و يا بازديد و مشاهده يک جاذبه ورزشي ميباشد. سفري تفريحي کـه در آن افـراد بـراي مشـارکت و يـا تماشاي فعاليت هاي بدني و يا بزرگداشت جاذبه هاي مرتبط با فعاليت هاي بدني، به طور موقتي از اجتماع محدوده زندگي خـود دور ميشوند و سفري که به دلايل غير شغلي براي مشارکت يا مشاهده فعاليت هاي ورزشي به محلـي دور از محـدوده زنـدگي روزمـره انجام ميگيرد
(٢٦-٢٠٠٣:٢١ ,Gammon, Robinson)
٤-٢-گردشگر ورزشي
يک بازديدکننده موقتي که حداقل ٢٤ ساعت در منطقه برگزاري رويداد ورزشي اقامت نموده ، هدف اصـلي او از سـفر مشـارکت در رويداد بوده و ممکن است جاذبه هاي ثانويه را نيز مد نظر داشته باشد. افراد يا گروه هايي که در حين سفر و يا اقامت خود در محلي خارج از محيط زندگي خود به طور معمول و يا غير فعال در يک ورزش تفريحي يـا رقـابتي شـرکت مـينماينـد و افـرادي کـه بـه مکان هايي خارج از محل زندگي خود سفر و اقامت ميکنند و انگيزه اصلي آنان مشارکت فعال و يا غيرفعال در يک ورزش تفريحـي يا رقابتي باشد
(١٤٣-١٣٨ :٢٠٠٥ ,Kurtzman and Zauhar )
٤-٣-قلمرو مکاني مورد تحقيق
جمهـوري فـدراتيو برزيـل بـزرگ تـرين و پرجمعيـت تـرين کشـور آمريکـاي جنـوبي اسـت . پايتخـت آن برازيليـا و زبـان رسـمي آن پرتغالي است . رزيل که منطقه وسيعي را بين مرکز آمريکاي جنوبي و اقيانوس اطلس در بر ميگيرد، شرقيتـرين کشـور قـاره آمريکاست و با کشورهاي اروگوئه ، آرژانتين ، پاراگوئه ،بوليوي، پرو، کلمبيا، ونزوئلا، گويان ، سورينام و گويان فرانسه هم مـرز اسـت .
در حقيقـت ، برزيـل بـه جـز اکـوادور و شـيلي بـا تمـامي ديگـر کشـورهاي آمريکـاي جنـوبي مـرز مشـترک دارد. برزيـل داراي زمين هاي کشاورزي وسيع و جنگل هاي استوايي است . و با داشتن منابع طبيعي گسترده و نيروي کاري غني قدرتمندترين اقتصـاد آمريکاي جنوبي است . رزيل مستعمره پرتغال بود و اين کشور تنها کشور قاره آمريکاسـت کـه مـردم آن بـه زبـان پرتغـالي سـخن ميگويند. برزيل کشوري چندمليتي است و جمعيت آن متشکل از نژادهاي اروپايي، سرخ پوستان آمريکا، آفريقائيان و نيز آسـيائيان است . مذهب اصلي اين کشور کاتوليک کليساي رم است .(ويکي پيديا)
٤-٤-ورزش در کشور برزيل
محبوبت ترين ورزش در برزيل فوتبال است ، و برزيل شهرت بسياري به خـاطر فوتباليسـت هـاي مشـهور خـود دارد. از جملـه آنـان مـــيتـــوان ايـــن افـــراد را نـــام بـــرد :پلـــه ، گارينچـــا، جيرزينيـــو، ريولينـــو، کـــارلوس آلبرتـــو تـــورس ، زيکـــو، سوکراتس ، روماريو، رونالدو، ريوالدو، روبرتو کارلوس ، جونينيو، آدريانو، ديگو، روبينيو، رونالدينيو و کاکا .تيم ملـي فوتبـال برزيـل «سلسائو»، پنج بار تا کنون جام جهاني فوتبال را از آن خود کرده است .واليبال دومين ورزش محبوب اين کشور اسـت و تـا کنـون سه بار قهرماني جهان ، دو بار قهرمان جام جهاني، ده بار قهرمان ليگ جهـاني و دو بـار هـم قهرمـاني المپيـک را بـه دسـت آورده است .جيبا مشهرورترين واليباليست برزيلي است . برزيل در ديگر ورزش هاي بين المللي نيز به موفقيت هايي دست يافته اسـت ، کـه مهم ترين آنان عبارت اند از بسکتبال ، تنيس ، ژيمناستيک و مسابقات اتومبيل راني فرمول يک (ويکي پيديا.)
شکل شماره ١: قهرماني واليبال برزيل در المپيک
