بخشی از مقاله
چکیده
هدف تحقیق حاضر بر مبناي آزمونهاي تحلیل روند بر سري دادههاي دبی سالانه ایستگاههاي موجود در حوزه آبخیز کشفرود پهفایستگاهژفدر دوره همفساله پتزملنزهملژفو تهیه معادله روند در هر ایستگاه میباشدچفبر این اساس اقدام به انجام تحلیل روند با استفاده از روشفکندال تعیین گرایش درازمدت و معادله خط منحنی روند با استفاده از روش کمترین توانهاي دوم نمودیم نتایج بیانگر عدم وجود روند در اکثر ایستگاهها بهجز ایستگاه امامزاده میباشدچفهم-چنین خط گرایش درازمدت در روش کمترین توانهاي دوم در ایستگاه امامزاده نزولی میباشد که حاکی از گرایش منفی در دبیهاي سالانه از سال تزملفتا زهمل میباشد.
واژگان کلیدي: تحلیل روند، حوزه آبخیز کشف رود، دبی سالانه
فف
مقدمه
یکی از روشهایی که به کمک آن میتوان سیر تحولات دبی را در گذشته و حال بررسی کرد آنالیز روند سريهاي زمانی درفمقیاسهاي مختلف زمانی میباشد پخلیلیفو بذرافشان،ففمهملژچفف متداولترین روش جهت تحلیل سريهاي زمانی هیدرومتئولوژیکی، بررسی وجود یا عدم وجود روند در آنها با استفاده از آزمونهاي آماري میباشد اصولاً وجود روند در سريهاي زمانی هیدرومتئولوژیکی ممکن است ناشی از تغییرات تدریجی طبیعی و تغییر اقلیم یا اثر فعالیتهاي انسانی باشدفپBrooks فو Carrthers، مزشلژ تا کنون روشهاي متعددي جهت تحلیل روند سريهاي زمانی ارائه گردیدهاند که این روشها به دو دسته پارامتریک و ناپارامتریک قابل تقسیم میباشند که روشهاي ناپارامتري از کاربرد وسیعتري نسبت به روشهاي ناپارامتري برخوردار میباشند مبناي کلیه روشهاي آماري مطرح نمودن دو فرضیه پH0ژفو پH1ژ میباشد.
آزمودن آنها بر اساس تکنیکهاي خاص و نهایتاً پذیرفتن یکی از این دو فرضیه میباشدچف پذیرفته شدن فرضیه پH0ژفیعنی عدم وجود روند و پذیرش فرضیه پH1ژفبه منزله وجود روندمجموعه مقالات ششمین همایش ملّی علوم و مهندسی آبخیزداري و چهارمین همایش ملّی فرسایش و رسوب 8 و 9 اردیبهشت 1389، گروه مهندسی آبخیزداري دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیتمدرس معنیدار در سري دادهها میباشدچ فدر روشهاي ناپارامتري اساس کار بر تفاوت دادههاي مشاهداتی است بهگونهاي که این روشها مستقل از توزیع آماري سريهاي زمانی بوده و خصوصاً براي سريهایی که چولگی و کشیدگی زیاد دارند مناسبتر از روشهاي پارامتري می-باشندچفآزمون مننفکندال جزو متداولترین روشهاي ناپارامتریک تحلیل روند سريهاي زمانی
هیدرومتئولوژیکی بهشمار میرود پBihratفو Mehmetcik، آنالیز روند بهطور وسیعی براي ارزیابی اثرات تغییرات اقلیمی و تغییرپذیري سريهاي زمانی هیدرولوژیکی در بخشهاي مختلف جهان بکار برده شده استچ فبراي مثال پDouglas فو همکاران، آنالیز روند را در جریانات رودخانهاي آمریکا مطالعه کردندWangفو همکاران، زححه فبه مطالعه جریانات رودخانهاي در اروپاي غربی پرداختند Buren وفHag، پهححهژ به مطالعه جریانات رودخانهاي در کانادا پرداختند Dixon و همکاران، به مطالعه جریانات رودخانهاي در انگلیس پرداختندSvensson فو همکاران، پزححهژ به مطالعه روند در لهف ایستگاه در جهان با ثبت جریان در ححل فسال پرداخت درحالیکه Kundzewiczفو همکاران، پزححهژفبه مطالعه روند در سري زمانی جریان روزانه در زشلفسال پرداخت تست من کندال پMan، زتشلفو Kendall، زغشلژفیکی از معروفترین تستهاي ناپارامتریک براي تعیین روند معنیداري در سريهاي زمانی میباشد.
کارایی تست من کندال منوط به وجود دادههاي با توزیع نرمال دارد و حساسیت زیادي به دادههاي پرت دارد این تست نسبت به دیگر تستهاي روندیابی براي تعیین روند سريهاي زمانی هیدرولوژیک مناسبتر میباشد نیاز اساسی تست-هاي روندیابی پارامتریک یا ناپارامتریک این است که دادهها مستقل باشند در زمینه انجام آزمون روند با سريهاي زمانی دبی در دنیا مطالعاتی انجام شده است اما در ایران در این زمینه مطالعات زیادي صورت نگرفته است Khaledف و Hamedف،فپهححهژف با بررسی روند دبی در غزف رودخانه در سراسر جهان به این نتیجه رسید که در حداکثر دبی سالانه این رودخانهها روند معنیداري مشاهده نمیشود مریانجی و همکاران پغهملژفبا بررسی روند تغییرات دبی و رابطه آن با پارامترهاي هواشناسی در حوضه فیالفان همدان با کاربرد روش غیرپارامتریک من کندال به این نتیجه رسید که بین دادههاي دبی تفاوت معنیداري مشاهده نمیشودغیوري و رحیمی پزهملژفبا بررسی برآورد.
روند تغییرات دبی در حوضه کارون علیا با استفاده از تابع انتقال سريهاي زمانی پایستگاه آرمندژبه این نتیجه رسید که دادههاي دبی سالانه ایستگاه آرمند وجود روند صعودي با استفاده از مدل را در دادهها تأیید میکندبا جمعبندي یافتههاي مجموعه مقالات ششمین همایش ملّی علوم و مهندسی آبخیزداري و چهارمین همایش ملّی فرسایش و رسوب 8 و 9 اردیبهشت 1389، گروه مهندسی آبخیزداري دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیتمدرس محققین میتوان بهاین نتیجه رسید که روند کاهشی یا افزایشی در دبیهاي سالانه به علت نوسانات زیاد در جریان رودخانهها در سالهاي مختلف بهندرت مشاهده میشود.
مواد و روشها
بهمنظور انجام تحقیق حاضر دبیهاي ماهانه در طی سالهاي تزمل فتا زهمل فاز ه فایستگاه موجود در حوزه آبخیز کشف رود از شرکت آب منطقهاي استان خراسان رضوي دریافت گردیدچف سپس بهمنظور انجام آزمونهاي روند از روشهاي کندال و براي تهیه گرایش درازمدت و معادله روند از روش کمترین توانهاي دوم استفاه گردیدچگونگی مراحل روشهاي مذکور در زیر آمده است.
آزمون کندال
فچنانچه دادهنهاي هیدرولوژي به صورت یکنواخت سیر صعودي یا نزولی داشته باشند می-گوییم که داده ها داراي روند میباشندچفیکی از روشهاي تعیین روند آزمون کندال میباشدچفدر این روش ابتدا مقدار Piex فرا بهدست میآوریم که طریقه بهدست آوردن آن بدین صورت استچف دادهi را گرفته و با سایر دادههاي پایینتر از آن مقایسه و تعیین میکنیم که در چند مورد ازدیگر دادهها بزرگتر استچفتعداد آنرا Piex فمینامیمچفجمع مقادیر Piex فرا به عنوان Pفدر نظرمیگیریم
