بخشی از مقاله
چکیده
بروسلوز یا سقطجنین واگیري دام که در انسان تب مالت یا تب مواج نامیده میشود، یکی از مهمترین و شایعترین بیماري عفونی مشترك - زئونوز - بین انسان و دام است که در اثر آلودگی با باکتريهاي جنس بروسلا به وجود میآید و در طیف وسیعی از حیوانات ایجاد بیماري میکنند. امنیت غذایی و سلامت جامعه از مهمترین هدف هاي مورد تهدید این بیماري است، بدینجهت بیماري در جوامع بشري، متخصصین و دولتمردان را متوجه خود کرده است، ولی در ایران به دلیل گستردگی آلودگی در تمام مناطق کشور، سالانه موجب زیانهاي اقتصادي بسیار بزرگی میگردد.
در این مطالعه از تعداد 180 نمونه خون گاوهاي کشتارشده، استخراج Aشخ صورت گرفت، سپس با روش مولکولی لهب به جداسازي و بررسی بروسلوزیس پرداخته شد. از مجموع 180 نمونه مورد بررسی، 63 مورد 35 - درصد - به بروسلوزیس آلوده بودند که در آزمون لهب مثبت تشخیص داده شدند. با توجه به قرار گرفتن ایران در منطقه شایع بروسلوز و هم چنین عوارض و خطرات بالقوه بروسلوز و هزینههایی که بر اقتصاد تحمیل میکند، اهمیت لزوم تحقیق در مورد میزان شیوع واقعی و نیاز یک بازرسی دقیق جهت پیشگیري از خطرات احتمالی مرتبط با سلامت عمومی را نشان میدهد. هم چنین استفاده از بهترین، دقیقترین و به صرفهترین روش براي تشخیص این شیوع لازم به نظر میرسد.
مقدمه
بروسلوز یک بیماري عفونی باکتریایی است که توسط میکروارگانیسمی - کوکوباسیل گرم منفی - از جنس بروسلا ایجاد میشود. این باکتري گونههاي مختلفی از حیوانات را مبتلا ساخته و یکی از مهمترین بیماريهاي زئونوز - مشترك - محسوب شده که اهمیت جهانی داشته و در اغلب کشورها از جمله کشورهاي منطقه مدیترانه و خاورمیانه از جمله ایران شایع است بروسلوز در ایران اندمیک بوده و با شیوع متفاوت در جمعیت دامی و انسان از نقاط مختلف کشور گزارش شده است 20 - ،. - 14 بروسلوز در حیواناتی از قبیل گاو، گوسفند، بز و خوك ایجاد سقط جنین میکند.
بروسلا آبورتوس عامل اصلی بروسلوز در گاو است؛ خسارات اقتصادي بروسلوز عموماً به علت سقطجنین، جفت ماندگی، کاهش باروري و تولید شیر و تداخل در برنامه تولیدمثلی و به میزان کمتري تورم بیضه و اپیدیدیم و غدد ضمیمه جنسی و تورم مفاصل و بورسها است 19 - ،. - 3 هم چنین مانع تجارت بینالمللی، منع فروش و صادرات فرآوردههاي آلوده دامی، که مسئله عمدهاي در اقتصاد دولتها به حساب میآیند، میگردد.
بیماري در انسان به تب مالت، تب مواج و تب مدیترانهاي معروف بوده و از طریق انتقال از حیوانات مثل مصرف شیر خام و فرآوردههاي غیرپاستوریزه آنها و یا تماس با ترشحات دام آلوده بعد از سقطجنین به انسان منتقل میشود . - 14 - معمولاً در انسان باعث ایجاد تب، تعریق، ضعف و بیحالی و کاهش وزن میگردد .بیماري بروسلوز در گاو، گوسفند و بز در بسیاري از مناطق دنیا به خوبی مطالعه شده و اصول کلاسیک پیشگیري و کنترل آن بر مبناي مراقبت از آلوده نشدن گلههاي سالم، محدود کردن میزان انتقال بیماري با شیوههاي بهداشتی، واکسیناسیون حیوانات حساس و سرانجام استفاده از روش آزمایش و کشتار حیوانات راکتور است.
دامپزشکان، دامداران، کارگران کشتارگاه، قصاب ها، تولیدکنندگان محصولات دامی و اشخاصی که از شیر خام استفاده میکنند از جمله افراد در معرض خطر با این بیماري هستند . - 1 - با توجه به تقاطع آنتی ژنیک با سایر باکتريها در آزمایشهاي سرولوژیک، استفاده از یک تکنیک جایگزین ضروري است . - 13 - روش مولکولی لهب به عنوان ابزار تشخیصی کارآمد در تشخیص گونههاي مختلف آلوده میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به میزان شیوع متفاوت بیماري در مناطق مختلف و زیانهاي اقتصادي و مشکلات بهداشتی قابلتوجه ناشی از آن و عوامل مختلف تأثیرگذار بر میزان شیوع بیماري در بین حیوانات و انسان، وجود شیوههاي دامداري سنتی و عشایري در کشور، تهیه فراورده لبنی غیرپاستوریزه در برخی مناطق، ورود دام خارجی و جابجایی دام در سطح کشور، مطالعه و بررسی بیشتر در مورد این بیماري جهت کنترل آن ضروري به نظر میرسد.
این مطالعه به منظور بررسی مولکولی شیوع بیماري در جمعیت گاوهاي استان اصفهان انجام شده است تا بر مبناي اطلاعات حاصل از آن بتوان برنامه مبارزه با بیماري مذکور را در سطح جمعیت دامی به نحو بهتري هدایت و اجرا نمود. اهمیت لزوم تحقیق در مورد میزان شیوع واقعی و هم چنین استفاده از بهترین، دقیقترین و به صرفهترین روش براي تشخیص این شیوع لازم به نظر میرسد و روش مولکولی لهب به عنوان ابزار تشخیصی کارآمد در تشخیص گاوهاي آلوده است.
مواد و روش کار
جهت انجام این تحقیق تعداد 135 نمونه خون - همراه ماده ضد انعقاد 1Aخغ - به طور تصادفی از گاوهاي در حال کشتار در کشتارگاه نجفآباد اصفهان - از هردو جنس در سنین مختلف - ، در زمستان 1391جمعآوري شد و در کنار یخ +4 - درجه سانتی گراد - جهت بررسی مولکولی به آزمایشگاه بیوتکنولوژي دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد منتقل شد. از نمونههاي خون - واجد ماده ضد انعقاد - ، Aشخ ژنومی طبق دستورالعمل کارخانه سازنده استخراج شد - کیت استخراج Aشخ سینا ژن، ایران - و با استفاده از زوج پرایمرهاي جدید زیر که طراحی شد وجود گونههاي بروسلا ردیابی شده و در پایان کارایی روش لهب در تشخیص بروسلا مورد ارزیابی قرار گرفت. محصول لهب در ژل آگارز %2 الکتروفورز گردید، باندهاي مورد نظر در دستگاه ترانسلومیناتور مجهز به دوربین تحت نور بس، 243 باز را نشان داد.
