بخشی از مقاله
خلاصه:
با توسعه شبکه برق و افزایش هزینههاي نگهداري و تعمیرات و همچنین هدفگذاري شرکت برق در راستاي کاهش مدت زمان خاموشی و مدیریت دارایی، بهبود و مکانیزه کردن سیستم نگهداري و تعمیرات در دستور کار قرار گرفته است. یکی از روشهاي بهبود سیستم نگهداري و تعمیرات استفاده از سامانه اطلاعات مکانی میباشد. این مقاله به بررسی فعالیتهاي انجام شده و قابل انجام در جهت بهبود تعمیرات و نگهداري خطوط انتقال نیرو در شرکت برق منطقهاي اصفهان بر مبناي نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی small world میپردازد.
کلمات کلیدي: نگهداري و تعمیرات ، سیستم اطلاعات جغرافیایی، خطوط انتقال نیرو
.1 مقدمه
رویارویی با حجم وسیع اطلاعات از یکسو و لزوم سرعت مبادله اطلاعات بهنگام از سوي دیگر هر روز ارگانهاي بیشتري را ناگزیر از طرح و بررسی راه حلهاي مکانیزه براي سیستمهاي مدیریت اطلاعات مینماید. سیستمهاي اطلاعات جغرافیایی بعنوان نوع خاصی از سیستمهاي اطلاعاتی، پاسخی به نیاز اساسی استفادهکنندگان از اطلاعات مکانی و راه حلی در رفع تنگناهاي ذخیرهسازي، بازیابی، تجزیه و تحلیل و بطور کلی مدیریت اینگونه اطلاعات میباشد. سیستم اطلاعات جغرافیایی، تکنولوژي نرمافزاري توسعه داده شدهاي براي آنالیز داده مکانی است، این سیستم ابزار مناسبی براي حل مسایلی میباشد که ارزیابی همزمان فاکتورهاي تکنولوژي، اقتصادي و محیطی را مجاز مینماید.فعالیتهاي مرتبط با سامانه اطلاعات مکانی در شرکت برق منطقهاي اصفهان در سال 1379 و با خرید نرم افزار small world آغاز گردید.[1-3]
با توجه به کد باز بودن نرم افزار خریداري شده طراحی و توسعه کاربردهایی که توانایی تحلیل و آنالیز اطلاعات مکانی را داشته باشنددر دستور کار قرار گرفت و مسائلی مانند پیشبینی بار، مکانیابی پستهاي انتقال و فوق توزیع و مسیریابی مناسب براي اجراي خطوط با استفاده از این سامانه اجرایی گردید .[4-6]به دلیل بهرهبرداري بلند مدت از پروژههاي اجرا شده در صنعت برق، کاهش هزینهها هر چند کوچک در این زمینه منجر به صرفهجوییهاي زیادي در بلند مدت خواهد شد. کم رنگ شدن نقش نیروي انسانی خبره در حل مسائل اگر چه باعث کاهش خطاهاي انسانی میشود اما به دلیل عدم بهرهگیري کامپیوتر از تجربیات گذشته، با وجود همه تلاشها در فرمولبندي کردن این تجربیات، گاها وقوع خطاهاي اساسی در حل مسائل توسط کامپیوتر اجتناب ناپذیر خواهد بود. بنابراین استفاده از این سیستمها نه با هدف حذف نقش نیروي انسانی بلکه با هدف کمک به انجام تصمیمگیريها صورت گرفته است.
.2 سیستم اطلاعات جغرافیایی
سیستم اطلاعات جغرافیایی سیستم کامپیوتري براي مدیریت و تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی بوده که قابلیت جمعآوري، ذخیره، تجزیه و تحلیل و نمایش اطلاعات جغرافیایی - مکانی - را دارد. سیستم اطلاعات جغرافیایی ابزار کامپیوتري براي نقشهبرداري و تجزیه نمودن مواردي است که وجود دارد و روي زمین اتفاق خواهد افتاد. تکنولوژي سیستم اطلاعات جغرافیایی، عملکرد بانک اطلاعاتی معمولی را چون یک کویري پرسشگر و آنالیز آماري را با تجسم منحصربهفرد کامل میکند و مزایاي آنالیز جغرافیایی توسط نقشه عرضه میگردد. دادهها در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی بر اساس موقعیتشان نشان داده میشوند.
تکنولوژي سیستم اطلاعات جغرافیایی با جمعآوري و تلفیق اطلاعات پایگاه دادههاي معمولی، به وسیله تصویرسازي و استفاده از آنالیزهاي جغرافیایی، اطلاعاتی را براي تهیه نقشهها فراهم میسازد. این اطلاعات به منظور واضح جلوه دادن رویدادها، پیشبینی نتایج و تهیه نقشهها به کار گرفته میشوند. درسیستم اطلاعات جغرافیایی واژه جغرافیا عبارت است از موقعیت موضوعهاي دادهها، برحسب مختصات جغرافیایی - طول و عرض - . واژه اطلاعات نشان میدهد که دادهها در سیستم اطلاعات جغرافیایی براي ارائه دانستههاي مفید، نه تنها به صورت نقشهها و تصاویر رنگی بلکه بصورت گرافیکهاي آماري، جداول و پاسخهاي نمایشی متنوعی به منظور جستجوهاي عملی سازماندهی میشوند.
واژه سیستم نیز نشاندهنده این است که سیستم اطلاعات جغرافیایی از چندین قسمت متصل و وابسته به یکدیگر براي کارکرد هاي گوناگون، ساخته شده است . سیستم اطلاعات جغرافیایی بعنوان مجموعه یکپارچه شدهاي از سخت افزار، نرم افزار، بانکهاي اطلاعاتی و پردازشهاي طراحی شده براي جمعآوري داده، پردازش داده، آنالیز و توانایی تجسم داده مرتبط با تعیین مکان فضایی و موارد مرتبط آن میباشد، به عبارت دیگر مؤلفههاي یک سیستم اطلاعات جغرافیایی شامل یک بسته کامپیوتري - شامل سختافزار و نرمافزار - از برنامههاي رایانهاي با یک واسطه کاربر میباشد که دستیابی به عملیات واهداف ویژهاي را فراهم میسازد. مراحل اجراي یک پروژه سیستم اطلاعات جغرافیایی بشرح زیر میباشد:
-ایجاد نقشههاي رقومی از نقشه هاي واقعی، که خود از عکسهاي هوایی، نقشههاي کاغذي، تصاویر ماهوارهاي و....قابل برداشت میباشد و سیستم اطلاعات جغرافیایی ردي نمودن نقشه ها .[7]
-ایجاد پایگاه داده شامل جمعآوري ، دستهبندي و ورود اطلاعات به کامپیوتر که به مجموعه اطلاعاتی که توسط کاربر مجاز قابل استفاده میباشد و در آن امکان تعریف سطوح مختلف دسترسی، تعدیل، استخراج و نمایش داده وجود دارد، پایگاه اطلاعاتی داده میگویند.
-ربط و مدلسازي داده به معناي خلاصهسازي پدیدههاي حقیقی که داراي سه مرحله مدل مفهومی، مدل منطقی و مدل فیزیکی میباشد.
-تجزیه و تحلیل داده با استفاده از تحلیلهاي نرمافزاري و برنامههاي کاربردي
.3 نیازمنديهاي سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت مدیریت نگهداري و تعمیرات خطوط
براي مدیریت نگهداري و تعمیرات خطوط دسترسی و پیادهسازي اطلاعات زیر ضروري میباشد.
•اطلاعات توصیفی خط شامل نوع سیم، تجهیزات خط، نوع دکل، ولتاژها و ....
•اطلاعات محیطی که خط از آن عبور کرده از جمله کوه، خیابان، رودخانه، ساختمان، خطوط مخابراتی و ...
•نمایش جغرافیایی خطوط در محیط نرمافزار
•رنگبندي و تعیین ضخامت سطوح مختلف ولتاژي
•قابل تشخیص بودن خطوط چند مداره و چند ولتاژه به صورت چشمی
•تشخیص نوع دکلها به صورت چشمی در محیط نرمافزار به صورتی که نحوه نمایش انواع دکل در محیط نرمافزار متفاوت باشد.
•نمایش اطلاعات مقرهها
•موارد مربوط به تعمیر و نگهداري خطوط نیز بایستی در سیستم اطلاعات جغرافیایی پیادهسازي گردد که میتواند شامل موارد زیر باشد.
•ایجاد فایل داده مدیریت نگهداري خطوط شامل آخرین سرویس، شستشوي مقرهها، اصلاح سیم گارد، عکس از دکلها، آخرین خطاهاي اتفاق افتاده و خطاهایی که ممکن است اتفاق بیافتد.
دسترسی آسان کاربران به این اطلاعات جهت تجزیه و تحلیل به موقع حوادث و تصمیمگیري سریع در مواقع بحرانی
.4 پیادهسازي نیازمنديها در نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی
در راستاي پیادهسازي نیازمنديهاي فوق کلیه خطوط شبکه برق منطقهاي اصفهان به صورت دکل به دکل در محدوده استانهاي اصفهان و چهارمحال و بختیاري برداشت و وارد سیستم شده است که خطوط به رنگ بنفش خطوط با سطح ولتاژ 400 کیلوولت، خطوط به رنگ قرمز خطوط 230 کیلوولت هستند و خطوط به رنگ آبی خطوط 63 کیلوولت نمایش داده شدهاند که در شکل شماره1 نمایی از آن نشان داده شده است.
