بخشی از مقاله
چکیده
ساختمانهاي نیروگاهی فسیلی بهعنوان پرکابردترین و متداولترین نیروگاهها در ایران، سهم عمدهاي از تولیدگاز هاي گلخانهاي و آلودگیهاي زیستمحیطی را، طی مراحل ساخت، بهرهبرداري و تخریب دارا میباشند .
با استفاده از معیارهاي سایت پایدار در تعیین محل ساختمانهاي نیروگاهی فسیلی، نحوه ارتباط نیروگاه با ساختمانهاي اطراف و کاهش اثرات آن برمحیط زیست را میتوان بررسی و کنترل نمود. در اﯾﻦ مقاله ابتدا پس از معرفی نیروگاههاي فسیلی و نظام لید با عنوان کامل مدیریت انرژي و طراحی محیط زیست - LEED4 - به عنوان جامعترین و فراگیرترین نظام رتبهبندي ساختمانهاي سبز، با استفاده از مطالعات کتابخانهاي به جمعآوري معیارها و شاخص-هاي سایت پایدار در حوزه ساختمانهاي نیروگاهی فسیلی پرداخته شده و پس از مقایسه تطبیقی آنها با معیارهاي لید، عملکرد نظامنامه لید در ارزیابی این ساختمانها مورد مطالعه قرار میگیرد.
همچنین با بررسی چندین نمونه موردي موفق به دریافت گواهی این نظامنامه، نقاط ضعف و قدرت ساختمانهاي نیروگاهی فسیلی موجود در کسب نشان ساختمانهاي سبز در بخش سایت پایدار مورد ارزیابی قرار گرفته است. انتظار میرود که با تدوین معیارهاي پایدار سایت در حوزه این ساختمانها گام مهمی در دستیابی به ساختمانهاي نیروگاهی فسیلی سبز برداشته شود.
-1 مقدمه
فعالیتهاي مربوط به ساختوساز تنها به مصرف انرژي محدود نمیشوند و بطور اجتنابناپذیر به موازات مصرف انرژي ، دخل و تصرف بسیاري در منابع طبیعی و تغییر چهره زمین نیز روي میدهد سلطاندوست، . 1394 از سوي دیگر ساختمانهاي نیروگاهی سهم عمده اي از تولید گازهاي گلخانهاي را طی مراحل ساخت، بهرهبرداري و تخریب دارا می باشند
آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه تولید در سال 1394 یکی از راههاي تحقق صرفهجویی در مصرف انرژي و کاهش آلودگیها ي زیست محیطی، تعیین ضوابط و مقررات خاص براي ساختوساز و رتبهبندي ساختمانهاست که دوري یا نزدیکی ساختمانها را به ایدههاي معماري پایدار تعیین میکند
درتدوین این نظامنامهها، حوزه ساختمانهاي نیروگاهی مانند سایر قسمتها از جمله حوزههاي ساختمانهاي مسکونی و تجاري با وجود تفاوتهاي بنیادي، پیشرفت نکرده و داراي معیارها و شاخصهاي مشابه با آنها می باشد .[1] بیشترین ظرفیت نصب شده نیروگاهی در ایران به نیروگاههاي سوخت فسیلی اختصاص دارد که حدود 82.7 درصد ظرفیت نصب شده نیروگاهی کشور را در اختیار دارند آمار تفصیلی صنعت برق ایران ویژه تولید در سال 1394 آثار محیط زیستی فناوريهاي مختلف تولید برق علاوه بر اینکه به تاسیسات، تجهیزات، نوع سوخت و چگونگی بهره - برداري و میزان تولید بستگی دارد، به موقعیت استقرار آن نیز بسیار وابسته است. نیروگاههاي حرارتی با آلودگی آب و خاك ، صدا، تخریب منظر و در برخی موارد آلودگی نوري بر محیط زیست انسانی و طبیعی و شرایط کارکرد تجهیزات اثر میگذارند
از سویی در ایران ساختمانهاي نیروگاهی، طبق ضوابط مبحث 19 مقررات ملی ساختمان در گروه چهارم ، بدون نیاز به صرفه جویی در مصرف انرژي قرار گرفته است مبحث نوزدهم مقررات ملی ایران . تنها بخشی از اثرات زیستمحیطی فرآیند تولید نیرو در نیروگاهها مورد توجه قرار گرفته و خلا تعریف اصول پایداري در کل چرخه حیات ساختمانهاي نیروگاهی از جمله انتخاب سایت و ملزومات آن حس میشود. در این مقاله بعد از معرفی اجمالی نیروگاههاي فسیلی، معیار لید ب ه عنوان یکی از فراگیر ترین نظامهاي ارزیابی ساختمانهاي سبز تعریف میشود، سپس با استفاده از مطالعات کتابخانهاي استانداردهاي سایت پایدار براي ساختمانهاي نیروگاهی با روش توصیفی تبیین و با روش تحلیلی، تشریح و دستهبندي میگردد. در مرحله بعد با مقایسه تطبیقی آنها و ضوابط نظامنامه لید در حوزه سایت پایدار به بررسی پتانسیل این نظامنامه در ارزیابی سایت پایدار در حوزه عملکردي نیروگاههاي فسیلی پرداخته شده است. در نهایت با بررسی هفت نمونه موردي از نیروگاههاییکه موفق به دریافت گواهینامه لید شدهاند، نقاط ضعف و قدرت ساختمانهاي نیروگاهی فسیلی در کسب نشان ساختمانهاي سبز در بخش سایت پایدار مورد بررسی قرار گرفته است.
-2 ساختمان هاي نیروگاهی فسیلی
تولید برق در یک نیروگاه فسیلی بر مبناي احتراق سوخت که باعث تبدیل انرژي شیمیایی به حرارت و سپس استفا ده از حرارت براي گردش توربین و ژنراتور میباشد، صورت میگیرد. از دیدگاه زیست محیطی نوع سوخت و نیز روش تولید الکتریسیته داراي اهمیت قابل توجهی است. سوختهاي فسیلی مورد استفاده براي تولید الکتریسیته را میتوان زغالسنگ، گاز و نفت و مشتقات آن مانند نفت گاز و نفت کوره دانست. مهمترین انواع نیروگاههاي فسیلی عبارتند از: نیروگاههاي حرارتی بخاري متعارف، نیروگاههاي توربین گازي، نیروگاههاي چرخه ترکیبی
-3 معیار لید - LEED -
معیار ارزشیابی لید شامل استانداردهایی در راستاي حمایت از طراحی، ساخت و بهرهبرداري بهینه در ساختمانهاي سبز میباشد. این معیار، مهندسین، معماران و صاحبان سرمایه را به سمت محیط زیستی پایدار هدایت میکند. با رعایت ضوابط این معیار میتوان اثرات منفی زیستمحیطی ساختمان را کاهش و بهره وري انرژي را افزایش داد. معیار لید شامل پنج بخش اصلی است:
-1 سایت پایدار -2 مصرف موثر آب -3 انرژي و محیط زیست -4 منابع و مواد -5 کیفیت هواي داخل ساختمان.
در بخش سایت پایدار که با علامت اختصاري SS1 چگونگی ارتباط ساختمان و محوطه را مشخص میکند و رعایت کلیه موارد در این زمینه 26 امتیاز خواهد داشت که حدود یک چهارم از کل امتیازهاي لید را شامل میشود
-3 تعیین معیارهاي پایدار سایت
این بخش شامل موارد متعددي از جمله عوامل مهم در تعیین محل نیروگاه، نحوه ارتباط نیروگاه با ساختمانهاي اطراف و کاهش اثرات آن بر روي سایر ساختمانها و محیط زیست میباشد که در ادامه معرفی شدهاند.
-1-3 آسیبهاي زیست محیطی به هنگام ساخت
آسیبهاي زیست محیطی به هنگام ساخت نیروگاههاي فسیلی که داراي اثرات بالقوه منفی تدریجی میباشند ، نخست با اجراي فعالیتهاي آمادهسازي اراضی ایجاد میشوند. پاکتراشی محل احداث، گودبرداري، خاکبرداري، زهکشی و لایروبی از عمده اقدامات در این مرحله به شمار میآید . آلودگی هوا، آب، خاك و همچنین آلودگی صوتی ناشی از تجهیزات در حین ساخت و ساز ساختمان باید کنترل شوند
