بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت شیرابه در سایت های دفن زباله یکی از معضلات بسیار مهم می باشد که سبب آلودگی آب و خاک می شود اما چه عاملی در تولید این شیرابه ها موثر هستند و یا در واقع چگونه تولید می شوند. شیرابه در اثر بارش های جوی و رطوبت موجود در زباله ها به وجود می آید. در هر اقلیمی متناسب با میزان بارش این شیرابه ها کم یا زیاد می شود بنابراین اگر ما بتوانیم با مدیریت آبهای سطحی از نفوذ این آبها به زباله های دفن شده جلوگیری کنیم می تونیم اقدام بسیار مناسبی در این راه برداریم. سایت دفن زباله برمشور در شیراز به نسب لندفیل های دیگر ایران، در زمینه بهیافت لندفیل موفق عمل کرده است.
بنابراین در این نوشتار به تطبیق راهکارهای اتخاذ شده در لندفیل برمشور با اقدامات پروژهای موفق جهان در زمینه مدیریت آبهای سطحی با استفاده از روش نمونه موردی خواهیم پرداخت. در نهایت براساس میزان کمی، بارش سالیانه در آن منطقه می توان مقدار کم شدن میزان شیرابه را تخمین زد و به تبیین اقدامات مناسب برای این لندفیل خواهیم پرداخت تا بدون صرف هزینه برای تصفیه شیرابه، قبل از آلوده شدن شدن نزولات جوی از آنها برای آبیاری باغ زیتون سایت برمشور استفاده کنیم. این نوشتار امیدوار است که نتایج بدست آمده از این پژوهش باعث تغییر در نگرش مسئولان دفن زباله شیراز شود.
-1 مقدمه
براساس اطلاعات آب و هوایی ایران، اقلیم شیراز و نواحی اطراف آن متنوع است و که به دلیل قرار گیری سایت برمشور در دامنه های رشته کوه البرز مقدار بارش باران در آن منطقه قابل ملاحظه می باشد و همچنین دارای زمستان های معتدل و تابستان های گرم می باشد. با توجه به شرایط اقلیمی پروژه و اینکه نفوذ آب به لایه های زیرین و مخلوط شدن با زباله ها مشکلات زیادی را در آینده پیش خواهد آورد بنابراین مدیریت آب های سطحی در پروژه بسیار مهم می باشد. از اقداماتی که در جهت مدیریت آب های سطحی می توان انجام داد زهکشی برای هدایت آبهای سطحی و ایجاد چندین حوضچه جهت جمع آوری آب سطحی و ذخیره برای آبیاری در فصول خشک را نام برد. که این اقدام از اقدامات بسیار موفق در جهان است که به بررسی کامل آن پرداخته خواهد شد.
-2 پیشینه تحقیق
1؛-2بهیافت لندفیل
دفن زباله یک روش گسترده و مقرون به صرفه است که به عنوان جایگزینی برای سوزاندن و یا کمپوست زباله مورد استفاده قرار می گیرد - . - Ahel et al., 1998 محل های دفن زباله به عنوان یک محیط مصنوع که متشکل از لایه های متعدد زباله است که بعدا با خاک پوشانده می شود، تعریف شده است. لندفیل ها از موادی پرشده اند که تولید گازها و شیرابه ای می کنند که آلوده کننده اکوسیستم اطرافمی باشند .
دفن زباله نیاز به زمین در نزدیکی منطقه شهری دارد و تبدیل لندفیل های پر شده به پارک ها، زمین های گلف و باغ گیاه شناسی، منبع بسیاری از مشکلات زیست محیطی شده است - . - Chiras, 1998 بخش عمده مواد زاید دفن شده در محل های دفن زباله پس از مدت زمان کوتاهی بی هوازی شده و به وسیله فرآیند های میکروبی تجزیه می شود. نتایج غیر قابل اجتناب دفن زباله در محل های دفن زباله به دلیل فعالیت تجزیه میکروبی زباله ها و تولید شیرابه و گاز محل دفن است.
راهیابی و حرکت این شیرابه و گاز محل دفن تولیدی به بیرون از محل دفن و آزاد شدنشان در محیطی بیرون ایجاد مشکلات زیادی در محیط زیست می نماید. نشست محل دفن زباله آلودگی آب های زیر زمینی، خطر آتش سوزی و انفجار، آلودگی هوا و گرم شدن جهانی از جمله تاثیرات منفی آن ها می باشد گازهای محل دفن، شیرابه، و نشست خاک سبب به وجود آمدن محیط زیست ناپایدار در مناطق لندفیل شده است، و بازسازی این مناطق تخریب شده مورد نیاز است . - Kim, 2013 - با در نظر گرفتن اینکه سایت های دفن زباله به دلیل ساختار زبانی منحصر خود نیاز به رویکردی ویژه برای طراحی و احیا دارند، »بهیافت منظر« به عنوان الگویی مستخرج از معماری منظر، که به بازگرداندن این سایت ها به چرخه ای سازنده، نگاهی همه جانبه دارد.
2؛-2 آبهای سطحی
تولید و مدیریت شیرابه در مراکز دفن زباله به عنوان یکی از مهمترین مسایل زیست محیطی در مراکز دفن زباله مطرح شده است. مهمترین اثر زیست محیطی شیرابه مراکز دفن، آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی است. شیرابه مراکز دفن از بارندگی، آب ناشی از ذوب برف و رطوبت موجود در پسماند و تجزیه بیولوژیکی زباله ها به وجود می آید. رطوبت نفوذی یه دفنگاه زباله، در پسماند جریان پیدا کرده و به بستر مرکز دفن زباله هدایت می شود.
به علت عبور شیرابه از میان پسماند، شیرابه مراکز دفن حاوی ترکیبات آلی و شیمیایی مختلف است - ذوقی و قویدل، . - 1389 دفن بهداشتی زباله یکی از روش های رفع زباله های شهری است می باشد. یکی از موارد مهم در مدیریت مواد زائد جامد کنترل محل دفن زباله است. در ته مدفن مایعی به نام شیرابه جمع می شود شیرابه عمدتا نتیجه نفوذ بارش های جوی و بعضا ابهای سطحی در داخل زباله ها نیز هست. شیرابه حاوی رطوبت اولیه زباله است و از نظر شیمیایی متشکل از مواد گوناگونی است و عناصری که از حل مواد زاید در آب و یا واکنش های بیولوژیکی و شیمیایی داخل مدفن ایجاد شده اند در آنها یافت می شود - نبی زاده، - 1387
-3 روش تحقیق
در این نوشتار با استفاده از روش مطالعه موردی به بررسی رویکرد و اقدامات متفاوت در مدیریت آبهای سطحی لندفیل پرداخته شده است. ابتدا انواع اقدامات و نتیجه نهایی اقدامات پروژه های مختلف جهان، استخراج و در مراحل بعد به مقایسه اقدامات انجام شده در سایت برمشور با اقدامات جهانی شده است. در نهایت براساس اقلیم و شرایط خاص آب و هوایی ایران روش هایی برای سایت برمشور جهت مدیریت آبهای سطحی پیشنهاد شده است.
-4 یافته ها
1؛-4لندفیل گاراف - بارسلونا -
این پروژه یک پروژه بسیار موفق در جهان است که جوایز گوناگونی را نیز دریافت کرده است. اقلیم بارسلونا و نواحی اطراف آن نیمه گرمسیری مدیترانه ای می باشد که که دارای باد های غربی از ناحیه اقیانوس اطلس می باشد که رطوبت کمی را همراه خود می آورد بنابرین مقدار بارش باران در آن منطقه زیاد نمی باشد و همچنین دارای زمستان های معتدل و تابستان های گرم می باشد. با توجه به شرایط اقلیمی پروژه و اینکه نفوذ آب به لایه های زیرین و مخلوط شدن با زباله ها مشکلات زیادی را در آینده پیش خواهد آورد بنابراین توجه به مدیریت آب های سطحی در پروژه بسیار مهم می باشد.
از اقداماتی که در جهت مدیریت آب های سطحی انجام شده است می توان زهکشی برای هدایت آبهای سطحی و ایجاد چندین حوضچه جهت جمع آوری آب سطحی و ذخیره برای آبیاری در فصول خشک را نام برد. اما مهندسان برای اینکه آب به لایه های زیرین و زباله ها نفوذ نکند با قرار دادن لایه ای ضد نفوذ آب و گاز برای ایزوله کردن زباله ها استفاده کرده اند و در فواصل معین نیز لوله های خروج گاز زباله قرار داده اند تا فشار لایه زباله را کنترل کنند.
