بخشی از مقاله
چکیده:
مسئله ی امامت و ولایت، یکی از جنجالی ترین موضوعات در تاریخ اسلام و از اختلاف برانگیزترین مسائل و سبب شکل گیری بسیاری از فرق و مذاهب اسلامی قلمداد شده است .بی شک، سخن گفتن از جایگاه ولایت وامامت ، امری بسیار مشکل است ، مگر اینکه از آیات قرآن و سخنان معصوم، بهره بگیریم. امام معصوم با چشم تیز بین باطنی، حقایق را تماشا می کند و آنگاه با زبان مردم و به اندازه ی فهم آنان، حقایق را بیان می کند.بنابراین ، جستار پیش رو بر آن است تا جایگاه امامت و ولایت را از منظر قرآن مجید و از لسان ائمه ی اطهار، بررسی نماید.
واژه های کلیدی : ولایت، امامت، قرآن مجید، ائمه ی اطهار
مقدّمه:
امامت و ولایت ، یکی از ارکان اصلی دین اسلام، خاصه مذهب تشیع، به شمار می آید؛ و در آیات و روایاتمتعدّد، بر لزوم آن و شایستگی اهل بیت - علیهم السلام - ، برایتصدّی آن مقام، تأکید شده است.مسئله ی امامت در اندیشه ی اسلامی ، از جایگاهی بلند و مرتبتی عظیم برخوردار بوده، و از مهم ترین علوم کلام اسلامی است و می توان گفت از گذشته ی دور تا امروز، پس از توحید هیچ موضوعی تا این اندازه، توجهمتکلّمین و محققان و اندیشمندان اسلامی را به خود جلب نکرده است؛ همچنین درباره ی هیچ مبحثی به مانند امامت ، میان مسلمانان اختلاف در نگرفته است. - مهدوی راد، . - 1383روشن است که مسئله ی ولایت وامامت، با چنین ویژگیهای ممتاز و عمق معنا، در یک مقاله ی کوتاه، قابل بررسی نمی باشد. با این حال برآنیم تا آنجا که میسور است در این مقاله به بررسی جایگاه ولایت و امامت در قرآن و لسان ائمه ی اطهار، بپردازیم. اما از آنجا که پیبردن به جایگاه و نقش ولایت در جامعه، مبتنی بر دانستن مفهوم آن است، در آغاز مفهوم ولایت و امامت را روشن میکنیم.
تعاریف:
• امامت در لغت به معنای پیشوایی و رهبری است. امام ممکن است در مسیر حق و یا در مسیر باطل باشد. در قرآن کریم به هر دو مورد، اشاره شده است:
جَعَلناهُم-واَئِمﱠهیَهدونبِأَمرِنا. - انبیاء:74اَئِمﱠه - یَهدوُنَ- إِلَیالنّار. - سجده:. - 25در تعریف اصطلاحی امامت، عبارت های فراوانی نوشته اند؛ به طوری که هر کتابی که در علم کلام، فراهم شده است ، را بگشایید، برای امامت تعریفی در آن خواهید یافت.با نگاهیکلّی به دیدگاه مذاهب اسلامی نسبت به امر امامت، چنین استنباط می شود که اغلب آنها امامت را مقامی می دانند که صاحب آن، ریاست امور مسلمانان را عهده دار است. البته بایستیتوجّه داشت که در این نگرش، نسبت بهبُعد سیاسی منصب امامت، تأکید بیشتری شده است. مذهب تشیع، معنایی فراتر از این تعریف، برای امامت قائل است. در نظر مکتب شیعه، امامت یک منصب و موهبت الهی است، که منحصر به حکومت و مرجعیت نمی باشد، بلکه امام، هدایت همه جانبه ی دین و دنیای بشریّت را عهده دار است - زمانی محجوب، . - 1386همچنین در لسان قرآن، کسی که حامل درجات قرب و امیر قافله ی اهل ولایت بوده و رابطه ی انسانیت را با این واقعیت حفظ کرده و تداوم میبخشد، "امام" نامیده میشود. "امام" یعنی کسیکه از جانب حق برای پیشروی صراط ولایت، اختیار شده و
