مقاله خواص عسل

بخشی از مقاله

چکیده

عسل به طور کلی یک ترکیب محلول در آب بسیار غلیظ قندی است. مهمترین قندهای عسل فروکتوز، گلوکز و ساکاروز است. در مجموع یک کیلوگرم عسل 3250 کالری حرارت و انر ژی دارد. عسل به لحاظ داشتن برخی مواد تخمیری در تبادلات غذایی و کمک به هضم غذا بالاترین مرتبه را در میان غذاها دارد، از این دسته مواد میتوان به آمیلاز، اینورتاز، کاتالاز و پراکسیداز اشاره کرد. تعدادی از ویتامین های اصلی هم در عسل وجود دارند اما مقدار آن ها قابل توجه نیست. میزان املاح معدنی در انواع مختلف عسل متفاوت است و عسل های تیره املاح معدنی بیشتری دارند که مهمترین آنها کلسیم، پتاسیم، سدیم، منگنز، آهن، مس، فسفر، منیزیم و گوگرد است. عسل دارای انواع پروتئین، اسیدهای آمینه، اسیدهای آلی مثل اسید فرمیک و مشتقات کلروفیل و مقداری آنزیم و رایحه های معطر است. هدف از این پژوهش بررسی خواص عسل می باشد.

کلمات کلیدی: عسل، قند، ویتامین، املاح

.1 مقدمه

عسل این ماده طبیعی به شرط دوری از رطوبت، در مدت طولانی فاسد نمی شود. برای نگهداری بعضی مواد به دور از فساد هم از آن استفاده می شود. این ماده فقط در صورتی ارزش غذایی خود را از دست میدهد که بیش از 60 درجه حرارت ببیند. عسل از قدیم جهت طعم دهی یا تغییر مزه داروها مورد استفاده بودهاست. قدمت استفاده از عسل در مصر حداقل به 2200 تا2600 سال قبل از میلاد مسیح می رسد. مصریان قدیم از عسل دست کم به صورت 900 فراورده بهره میبردهاند.محصول سالانه عسل در جهان حداقل 300000 تن است.هیچ تعریف رسمی از طرف وزارت خوراک و دارو برای عسل ارائه نگردیده، اما طبق تصویب نامه 1906 فدرال غذا و داروی آمریکا، عسل چنین تعریف شدهاست:عسل، شهد و ماده مترشحه محتوی قند گیاهان است که توسط زنبور عسل جمع آوری شده، تغییر حالت داده و در شان عسل ذخیره میگردد.

.2 مواد و روش ها

ترکیبات یک عسل معمولی بدین صورت است:

·فروکتوز 382

·گلوکز 31

·آب 171

·مالتوز 72

·کربوهیدراتها 4/2- 5

·ساکاروز 51

·املاح معدنی، ویتامین، آنزیم 0/5 -7

ترکیبات عسل بسته به نوع تغذیه زنبور عسل بدین معنی که از چه گلی یا گلهایی استفاده کرده متفاوت است.درصد آب موجود در عسل ها، به شرایط اقلیمی و میزان رطوبت منطقه بستگی دارد. در مناطقی که میزان رطوبت هوا بالاتر است، درصد آب عسل بیش تر است. برای مثال عسل های شمال رقیق تر از عسل های شمیرانات تهران است. درصد آب عسل با توجه به شرایط آب وهوایی منطقه استقرار کندوها، می تواند تا حدود 25 نیز بالا رود. به این ترتیب از لحظه شهد آوری تا تولید عسل، دو مرحله انجام می گیرد. مرحله اول زنبوران هم به طور فعال هم به طور انفعالی آب را از محلول رقیق شهد که به طور معمول دارای 60 درصد آب است، جدا می کنند.برای مرحله دوم باید گفت قند مسلط درشهد، ساکاروز است که با فعالیت آنزیمی به دکستروز و لوولوز و ظاهرا با مقدار کمی از سایر قندها طی این مرحله ترکیب میشوند. در نتیجه محلول غلیظی از قندهای ساده که ماده حل شده آن بیش از حل نشده هاست، ماده ای دارویی و مغذی به نام »عسل« به وجود میآید.

.3 نتایج و بحث

در درمان بسیاری بیماری ها از گذشته تا کنون استفاده از عسل رایج بوده است. مهمترین خاصیت عسل ، ضد میکروب بودن آن است درحالی که عسل یک ماده کاملاً خوراکی است و بایستی محیط خوبی برای پرورش میکروب ها باشد ، ولی میکروب ها در معرض عسل نابود شده و اجساد آنها نیز به مرور از بین می رود. زیرا عسل حاوی آنتی بیوتیک و آنزیم دیاستاز است .عسل حاوی آنتی اکسیدان است، از این رو مصرف آن برای سلامت قلب و عروق مفید است. مخلوطی از عسل و پودر دارچین، این روش در کاهش کلسترول،جلوگیری از بروز حمله قلبی، تنفس راحت و تقویت ضربان قلب موثر است.

بیماران مبتلا به حمله قلبی نیز با مصرف روزانه این مخلوط از حمله قلبی بعدی درامان خواهند بود.بررسی روی سالمندان در آمریکا و کانادا نشان داده است،با بالا رفتن سن شاهرگ های حیاتی و سیاهرگ ها خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست می دهد.عسل و دارچین به شاهرگ ها و سیاهرگ ها قدرتی تازه میبخشد. از عسل در فرآورده های ضد سرفه بطور مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود . مزه مزه و غرغره شربت عسل برای برطرف کردن زخم های دهان و ورم گلو بسیار سودمند است. عسل ضد آسم است. عسل با اینکه بسیار شیرین است، برای دندان ها و لثه مضر نیست، بلکه لثه ها را سالم می سازد و دندان ها را سفید می کند.

در تحقیقات دو تن از محققان به نامهای وسبورن و نوزیسکینوست این نتیجه حاصل شد که افرادی که از عسل استفاده می کنند - روزانه 70 گرم - به پوسیدگی دندان مبتلا نشده اند. علاوه بر اینکه عسل قندی طبیعی است، خاصیت ضد میکروبی آن نیز در پیشگیری از پوسیدگی مؤثر است و همچنین در رشد استخوان ها و درمان نرمی استخوان و تقویت لثه بسیار سودمند میباشد. اگر عسل با ذغال طبی مخلوط شود باعث سفیدی و براقی دندانها میشود.عسل در طب کودکان: مصرف عسل در کودکان میتواند باعث افزایش وزن آنها شده و حال عمومی کودک را بهبود بخشد، همچنین نیاز کودک را به ویتامین - ب - 6را پاسخ می دهد. البته به علت احتمال ایجاد واکنشهای حساسیتی استفاده از عسل برای کودکان تا زیر 2 سال ممنوع است.

عسل و بیماری های گوارشی: عسل به علت داشتن بعضی آنزیم ها به هضم غذا کمک می کند، مثل: لیپاز، آمیلاز، ساکاراز. عسل از شدت هیپر اسیدیته معده می کاهد و می تواند در افراد مبتلا به ترش کردن یا رفلاکس مؤثر باشد، برای زخم معده و التهاب آن نیز مفید است. دستگاه گوارش را پاک می سازد و ضد اسهال است در تحقیقات ثابت شده اثر بسیار مفیدی بر عفونتهای معده با هلیکو باکتر پیلوری دارد. از این رو ضد زخم معده و دستگاه گوارش است.عسل دوست کبد و پادزهر است، پس در بیماری های کبدی مصرف آن مفید است .سکنجبینی که با عسل تهیه می شود، صفرابری اعلاست.سنگ های کلیه و مثانه را از بین می برد. برای این منظور عسل را با کندر باید مصرف کرد.

عسل خواب آور است و به مبتلایان به بیماری کم خوابی توصیه می شود که قبل از خواب چند قاشق مرباخوری عسل میل کنند. برای رفع کم اشتهاییمفید است و کلاً جریان خون را در بدن بهبود می بخشد. از این رو به رشد عضلات کمک می کند، پس برای بچه های کم اشتها و افراد ورزشکار بسیار مفید است.عسل و بیماری های پوستی: در گذشته درمان زخم های کهنه و چرکی با عسل متداول بوده است، هم اکنون نیز این ماده برای درمان زخم های پوستی مزمن کاربرد دارد، رشد میکروب ها را متوقف کرده و پوست و اعصاب را تغذیه می نماید. عسل برای درمان زخم سپتیک از ساولون بهتر عمل کرده و در درمان عفونت های پوستی بهبود سریع تری نسبت به پماد آمپی سیلین نشان داده است، عسل ضد کاندیدا و تریکوفیتون منتاگروفیتیس است و در درمان عفونت های پوستی ناشی از این دو بسیار مؤثر است.

وجود ماده اینهیبین که خاصیت ضد باکتریاییدارد، احتمالاً از طریق از بین بردن باکتریهای زخمهای بستر موجب تسریع التیام آنها می شود.از سایر مصارف درمانی عسل می توان به اثرات کمک درمانی در بیماری سل، التهاب ریه، آسم و ذات الریه اشاره کرد، همچنین می توان از اثرات کمکی آن در انواع زخم و التهاب هاو سوزشهای چشم نام برد.عسل در درمان بیماری های زنان و زایمان، بیماری های قلبی، بیماری های کلیوی و بیماری های اعصاب نقش به سزایی داشتهاست، نیز در درمان بیماری های خونی مفید بوده، گلبولهای قرمز و هموگلوبین را افزایش می دهد و خاصیت ضد خون ریزی دارد، از این رو میتواند نقص ویتامین ک بدن را جبران کند.

.4نتیجه گیری

عسل از جمله ارزشمند ترین مواد غذایی و سرشار از سودمند ترین مواد حیاتی است که برای تولید آن، زنبورعسل شهد بهترین گل ها را مکیده و پس از افزودن انواع آنزیمها و انجام چند کنش شیمیایی، شهد را تبدیل به مایعی خوشبو، نشاط آور، نیروزا و شفابخش به نام عسل می کند. برای تهیه و فرآوری هر کیلوگرم عسل طبیعی، زنبور عسل باید 120 تا 150 هزار بار شهد جابهجا کند و از 10 میلیون گل، شهد برداشته و مسافتی برابر هفت مرتبه چرخش به دور کره زمین بپیماید.