بخشی از مقاله
چکیده:
در دنیای کنونی از یک سو با توجه به رشد و گسترش شهرها و به دنبال آن افزایش روزافزون جمعیت، و از سوی دیگر صنعتی و مکانیزه شدن بیش از حد شهرها مشکلات متعددی از انواع الودگیها, سطح نامطلوب کیفیت زندگی, عدم خودکفایی و ... برای طیفها و اقشار مختلف جامعه بروز پیدا کرده است. در نتیجه امروزه نیازمند شهرهایی سالمتر, منعطفتر و به عبارتی پایدارتر هستیم. شهرهایی که تطابق بیشتری با زمینه و محیط طبیعی اطراف داشته باشند. این مهم نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دقیق و مشارکت شهروندان و سایر گروههای مربوط است. با وجود اهمیت بالای مبانی توسعه پایدار و زیر مجموعههای آن که سهم بالایی از پروژهها را در داخل و خارج از کشور به خود اختصاص میدهد، متاسفانه این مبانی حالت شعاری پیدا کرده و در معدود مواردی به مرحله عمل میرسد. اکوسیتی که یکی از بخشهای پایداری است در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته و سعی شده تا در حد ممکن مبانی و دستاوردهای عملی آن در زمینههای مختلف مدیریت، برنامهریزی و طراحی شهری مطرح گردد. بدین منظور ادبیات مرتبط با اکوسیتی با استفاده از مطالعه کتابخانهای بررسی شد، تجربیات مرتبط با آن در نقاط مختلف جهان بررسی گردید. و در نهایت معیارهایی متناسب با جوانب مختلف اکوسیتی در قالب مدلی ارائه گردید و راهکارهایی در حوزههای مختلف برنامهریزی و طراحی شهری به منظور دستیابی به اکوسیتی مطرح شد.
واژههای کلیدی: اکولوژی، اکوسیتی، توسعه پایدار، بوم شهر
مقدمه:
اکوسیتی یک زیستگاه انسانی است که ساکنانش میتوانند در آن از کیفیت خوب زندگی بهره ببرند و در عین حال استفاده از منابع طبیعی را به حداقل برسانند. ساختمانها, بهترین بهرهگیری را از انرژیهای خورشید, باد و ریزشهای جوی دارند تا به حفاظت از انرژی و نیاز آیندگان به آب پاسخ مناسب دهند . همچنین با اختلاط کاربری و تراکم برای حداکثر استفاده از زمین و اختصاص باقی ماندهی آن به فضاهای سبز و طبیعی بهره میجوید. منابع غذایی مورد نیاز و سایر کالاهای اساسی این شهر به منظور کاهش هزینههای حمل و نقل در درون آن, یا در نزدیکترین محلها تهیه میشود. بیشتر ساکنان این شهر با استفاده از دوچرخه یا به صورت پیاده فواصل بین محل کار, زندگی و خرید را طی میکنند.کالاهای تولید شده در این شهر قابل بازیافت است - فرهمندیان. . - 121:1388 اهدافی که از ایجاد یک اکوسیتی به منظور مساعدت در راه محقق نمودن چشماندازهای آینده در سطح یک سکونتگاه پایدار انتظار میرود, قابل انطباق بر عناصر برنامهریزی شهری شامل ساختارشهری, حمل و نقل, انرژی و اقتصاد اجتماعی است - همان: . - 121در ادامه به بررسی ادبیات مرتبط با اکوسیتی و معرفس تجربیات این حوزه میپردازیم.
مبانی نظری:
ویژگیهای شهر پایدار ، توسعه پایدار و شهرسازی:
یک شهر پایدار به طریقی سازمان داده شده است که تمامی شهروندان آن ضمن رفع احتیاجات خود و بهبود بخشیدن به شرایط زیستی خویش، هیچ آسیبی به طبیعت وارد نیاورده و شرایط زیستی سایر انسانها را چه در زمان حال و آینده به خطر نیندازند. بنابراین شهر پایدار، توسعه و رفاه و ارتقای کیفیت زیست اجتماعی، اقتصادی و محیطی را برای همگان فراهم میسازد - زیاری کرامت االله-. - 17
اکوسیتی: - بوم شهر -
اکوسیتی یا اکومنطقه راهحلهای طراحی شهری جامعگرا میباشند که به بهبود وضعیت زندگی و سلامت ساکنین شهر و اجتماع از طریق یک مدیریت و برنامهریزی شهری یکپارچه کمک میکنند و سبب میشوند که منافع اکولوژیکی و انرژیهای تجدیدپذیر با هدف داشتن ضایعات صفر آلودگیهای زیست محیطی صفر به کنترل مدیران شهری در بیایند. اکوسیتی و اکومنطقه داراییهای طبیعیاش را برای نسلهای آینده حفظ و تقویت میکند و یک تمدن اکولوژیکی را در بطن خود دارد.
•مدل اسکان سالم و اکولوژیکی انسان در ساختار انعطافپذیر پایدار و عملکرد اکوسیستمهای طبیعی و موجودات زنده.
• نهادی که ساکنان آن و اثرات زیست محیطی آنها را در بر میگیرد . - www.ecocitybuilder.com -
مفهوم اکوسیتی نشان میدهد که برنامهریزی برای پایداری, برنامهریزی برای جوامع است به منظور حفظ منابع جهانی ما بر اساس اصول زیست محیطی است. برنامهریزان نیاز به یکپارچهسازی "ملموس" با " ناملموس" در برنامهسازی، کنترل توسعه، طراحیشهری، و تصمیمسازی در برنامهریزی دارند . - Planning for Eco-Cities in China: Visions, Approaches and Challenges, 2 -
پیشینه اکوسیتی:
مفهوم اکوسیتی از سازمانی که تاکیدش بر توسعه اکوسیتی بود، آغاز شد. این گروه توسط ریچارد رجیستر در برکلی کالیفرنیا در سال 1975 با هدف بازسازی شهرها در تعادل با محیط زیست تاسیس شد. از جمله گامهایی که توسط آنها برداشته شد انتشار مجله creation of urban ecologist در سال 1897 بود. آنها اکولوژی شهری را به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی که به "بازسازی شهرها در تعادل با طبیعت" میپرداخت, تاسیس کردند . - 197:1997 'Roseland -
نظریه پردازان حوزه اکولوژی و اکوسیتی:
