بخشی از مقاله
چکیده
چندین دهه از توجه جهانی بر اهمیت مسئله توسعه پایدار میگذرد. که در کشورهای مختلف سلسله همایشهایی با عناوین مختلف و با هدف بررسی ارائهی جدیدترین یافتهها و نظرات و دیدگاهها و بحث و تبادل نظر حول مسائل و مشکلات جهانی می-گذرد. در این همایشها که در سطح ملی و بین المللی برگزار میشوند، ایجاب مینماید که همواره موضوعات ارائه شده در همایشهای پیشین بررسی و معرفی شوند. و مخاطبین با کیفیت موضوعات پژوهشهای انجام شده، آشنا شوند تا مسیر لازم و درست پژوهشهای بعدی به درستی و با شناخت، هدفمند، موضوع محورتر مشخص شوند. بنابراین،لازم است با توجه به اهمیت موضوع توسعه پایدار ابتدا موضوعات و نتایج و بحثهای هریک بصورت موضوع سنجی بیان شود تا سپس مقایسهای میان آنچه که باید باشد و آنچه بوده است.
واژههای کلیدی: توسعه پایدار، تحلیل محتوی، همایش های خارجی
مقدمه
چندین دهه از توجه جهانی بر اهمیت مسئله توسعه پایدار میگذرد. که در کشورهای مختلف سلسله همایشهایی با عناوین مختلف و با هدف بررسی ارائهی جدیدترین یافتهها و نظرات و دیدگاههاو بحث و تبادل نظر حول مسائل و مشکلات جهانی میگذرد. در این همایشها که در سطح ملی و بین المللی برگزار میشوند، ایجاب مینماید که همواره موضوعات ارائه شده در همایشهای پیشین بررسی و معرفی شوند. و مخاطبین با کیفیت موضوعات پژوهشهای انجام شده، آشنا شوند تا مسیر لازم و درست پژوهشهای بعدی به درستی و با شناخت، هدفمند، موضوع محورتر مشخص شوند. بنابراین،لازم است با توجه به اهمیت موضوع توسعه پایدار ابتدا موضوعات و نتایج و بحثهای هریک بصورت موضوع سنجی بیان شود تا سپس مقایسهای میان آنچه که باید باشد و آنچه بوده است.
پژوهش یک حرکت علمی و فعالیتی منظم است که به یافتن مسائلی معین و کشف و گسترش دانش و حقیقت میانجامد و مبدا و مقصد دارد؛ مبدا آن وضع موجود و مقصد آن هدف و وضع مطلوب است، لذا پژوهش به معنای آنست که وضع موجود ناتمام و ناموجود است؛ بنابراین پژوهش، فرایندی است که برای تولید معرفت - شناخت - است. پژوهش، فرایند مستمر و تدریجی و متشکل از مراحل است، و مورد ابطال و تایید، قرار میگیرد از این حیث میتوان گفت که هر پژوهش دارای ویژگیهای زیر است:
.1فرایند "تفکر"تلاش برای معلوم کردن مجهول یا استفاده از علوم موجود است بنابراین اساسیترین محور محتوایی یک پژوهش علمی، آن است که مجهول را روشن نماید. بر این اساس، هر پژوهش علمی در پی پاسخ دادن به پرسشهایی است که تا کنون برای مخاطبان کشف نشده است. از این رو پژوهش علمی همیشه با طرح یک یا چند سوال آغاز میشود که محقق درصد پاسخگویی به آن است.
2.منطقی بودن: منطق راه درست اندیشیدن - تصور - و صحیح استدلال آوردن - - تصدیق - را میآموزاند، و محققان باید شایستگی لازم را در استدلال آوردن، تحلیل محتوا و نتیجهگیری داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه بندی، استنباطهای قیاسی و استقرایی، روش های مختلف نمونه برداری و غیره همه از ویژگیهای منطقی یک مقاله علمی است که محقق باید به آنها توجه داشته باشد.
.3انسجام و نظامند بودن
.4تراکمی بودن: هرپژوهش علمی باید از یک سو به تاریخچه کشف دانش جدید و از سوی دیگر برای تکمیل دانش، صورت پذیرد. بنابراین هدف اصلی یک مقاله، کشف یا تکمیل دانش بشری است، نه تکرار دوباره آن با عبارات مختلف. - هومن، - 1374
5.تناسب موضوع با نیازهای فعلی جامعه علمی هر پژوهش علمی باید نیازهای اساسی جامعه علمی خود را در نظر گرفته، درصدد حل آن مسائل برآید؛ بنابراین از طرح موضوعاتی که از اولویت تحقیقی برخودار نیستند و جامعه علمی، بدانها نیاز ندارد، باید احتراز نمود. موضوعاتی که به جمعآوری صرف بسنده میکنند، نمیتوانند سهم عمدهای در پیشرفت دانش بشری داشته باشند.
6.توضیح مطلب در حد ضرورت: از جملهی مواردی که محقق در گزراشنویسی پژوهش خویش باید به آن توجه کند، پرهیز از حاشیهروی و زیادهروی و نه آنطوری که به ابهام و ایهام منجر شود؛
.7متناسب بودن با نظریهها: هر رشته علمی، متشکل از نظریهها و قوانینی است که مورد اتفاق صاحبنظران آن فن باشد. یافتههای بدست آمده در تحقیقات بایستی براساس نیاز جامعه و رویکردهای مشکلمحور بیان شوند.
6.خلاقیت و نوآوری: هر تحقیق علمی زمانی میتواند در ارتقای سطح دانش، موفق و موثر باشد که از فکری بدیع و خلاق برخودار باشد. - دلاور، - 1371
همایشهای علمی و پژوهشی، مناسب ترین جایگاه بسط و گسترش دانشاندوزی و پژوهشگری در مراکز علمی و دانشگاهی وموسسات تحقیقات هستند؛ به دلیل اینکه شمار بسیاری از پژوهشگران با نگرشها و دیدگاههای متفاوت گرد هم میآیند و به تعاطی اندیشهها می-پردازند. همایشها فضایی برای اشتراک دانش به روز و حفظ پیوند میان اطلاعات و نیازهای جامعه و افزایش خلاقیت در دانش و پژوهش با هدف کشف یافتههای علمی است؛ که با وجود برگزاری همایشهای مختلف برخی موضوعات در آنها مورد غفلت واقع شده است، زیرا دیدگاه سیستمی بر آنها حاکم نبوده و هر کدام به طور مستقل برنامهریزی شده یا استدلالهایی هدفمند شده سازماندهی و برگزار شده اند. در این مقاله سعی در بررسی محتوای موضوعی همایشها، و نشستهای بین المللی در حیطه توسعه پایدار با هدف شناسایی موضوعات ومحورهاست. موضوعات همایشها در بخشهایی مختلف به فراخور زمان تقسیمبندی شده اند. که به لحاظ محتوایی، آسیبشناسی ادبیات پایداری بررسی شدهاند.
جامعه آماری
جامعه آماری این پژوهش شماری از همایشها، نشستها بینالمللی در این راستا می باشد. که با توجه به موضوع و هدف پژوهش روش نمونهگیری بصورت هدفمند و از نوع معیاری است.
روش پژوهش
پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوی2 با رویکرد کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاست. در این تحقیق موضوعات در سطح بین المللی مورد بررسی قرار گرفتهاست. برای موضوع سنجی محورهای همایش با توجه به تجزیه و تحلیل محتوی محورها، اهداف و برنامهها به بررسی سنجههای موردنیاز توسعه پایدار پرداخته شده است.
موضوعسنجی محورهای کنفرانسها
همانطور که اشاره شده است محورهای اصلی همایش مذکور؛ نقد ادبی، آسیب شناسی محتوایی ادبیات پایداری است که با بررسی چند از همایشها، نشستها، کنفرانسها و اجلاسهای مرتبط با بعد ادبیات پایداری می باشند. که به لحاظ محتوایی شامل:سیزدهمین کنفرانس بین المللی سالانه تحقیقات توسعه پایدار در شهر واستراس ازکشور سودان 10-12 سپتامبر 2007 با محورهای اصلی همچون : علم توسعه پایدار، فشار اکوسیستم و محدودیتها، تغییرات اقلیم و انرژی، پایداری کاربری اراضی و پایداری شهرها، پایداری نوآوری در شرکتهای بزرگ، جامعه و پایداری، موسسات و ساختارهای حکمرانی برای توسعه پایدار - سیزدهمین کنفرانس سالانه تحقیقات توسعه پایدار، - 1386
چهاردهمین کنفرانس بین المللی سالانه تحقیقات توسعه پایدار در شهر نیودهلی ازکشور هندوستان 21-23 سپتامبر 2008 با ساماندهی حامیانی همچون مجله تولید پاک، مجله توسعه پایدار، مجله استراتژی کسب و کار و محیط زیست و پیشرفت در زمینه اکولوژی صنعتی با محورهای پایداری نقش دولت در توسعه پایدار، استراتژی شرکتها و توسعه پایدار، توسعه پایدار و اخلاقیات، نقش دانشگاهها در توسعه پایدار، پیامدهای سوختهای فسیلی، کارآفرینی کلیدی برای توسعه پایدار، بهداشت محیط زیست و توسعه پایدار، مسئولیت اجتماعی شرکتها، سرمایهگذاری متعهدانه اجتماعی، اکولوژی صنعتی، همزیستی صنعت و محیط زیست و توسعه پایدار منطقهای، فقر و حقوق بشر در توسعه پایدار، قوانین توسعه پایدار، مطالعات موردی فراتوسعه، مسائل مربوط به بحثهای انرژی و تغییرات اقلیم در آسیا، مسائل کنونی در توسعه پایدار، توسعه پایدار در شرایط تغییرات اقلیم، همزیستی صنعتی، تولیدات پاک و بهرهوری اکولوژیکی، پایداری محصولات جدید توسعهای، طراحی و معماری توسعه پایدار، فقر و حقوق برتر توسعه پایدار، اجرای قوانین محیط زیست، مسئولیتپذیری توسعه، حمل و نقل پایدار در شهرستانهای مگا، همکاری مدارس و بنگاههای غیردولتی در توسعه پایدار، مطالعات فراتحلیلی برای توسعه پایدار، مسائل مربوط به انرژی در آسیا و تغییرات اقلیم، مسائل کنونی در توسعه پایداری. - چهاردهمین کنفرانس سالانه تحقیقات توسعه پایدار،. - 1387
