بخشی از مقاله
چکیده
هر برنامه اصلاحی مستلزم در اختیاز داشتن و دسترسی به تنوع ژنتیکی لازم و کافی جهت موفقیت در طرحههاي اصلاح نباتات و بهرهوري از متد و تکنولوژيههاي جدید جهت تولید ارقام و واریتهههاي مقاوم و مناسب در شرایط مختلف میهباشدبا اعتقاد به همین امر مهم است که منابع ژنتیک گیاهی وژرم پلاسمههاي موجود را نه تنها به عنوان ثروت ملی بلکه سرمایه بشري منظور میهدارندگهکشور ما به عنوان یکی از غنیهترین مراکز تنوع ذحایر توارثی گیاهی داراي پتانسیل بالایی در زمینه اصلاح نباتات میهباشدگهکه شکوفائی آن در گرو افزایش توان فنی میهن اسلامیهمانهدر حفاظت و استفاده از این منابع ارزشمند ژنتیکی استگهدر این میان حفاظت مناطق یکی از بهترین شیوههاي حفاظت از ذخایر توارثی و تنوع زیستی بوده و مورد توجه جهانی نیز میهباشدگهدر این راستا، دشت میرزابایلو و آلمه در پارك ملی گلستان با وسعت هکتار جهت مطالعه انتخاب گردیدبراي بررسی و شناسایی ذخایر توارثی گیاهی،هابتدا نقشه توپوگرافی منطقه با مقیاس تهیه و محدوده کاري روي آن مشخص و طی بازدیدهاي صحرایی مورد شناسایی دقیق قرار گرفت.
سپس نقشه واحدهاي شکل زمین ترسیم و تودههاي معرف تعیین و در هر یک از این تودهها، داخل قطعات نمونه، پوشش گیاهی بررسی شدبراي تعیین سطح قطعات نمونه، از دو روش حداقل سطح استفاده شد به طوريهکه سطح مورد نظر براي جوامع گیاهی علفی ع مترمربع، گیاهان بوتههاي لاگ مترمربع و براي گیاهان درختچههاي و درختیططع متر مربع در نظر گرفته شدگهدر منطقه مورد بررسی در مجموع طلا واحد گیاهی تفکیک گردید و تعداد چنچ گونه از منگ جنس و متعلق به نع خانواده گیاهیشناسایی شد که در این میان تیرههPoaceaeه با نن گونه،Asteraceae و Chenopodiaceae با لاچ و Papilionaceae با نچ گونه گیاهی در رتبه اول تا چهارم قرار داشتند.
کلمهرهاي کلیدي: استان گلستان، پارك ملی گلستان، ذخایر توارثی، دشت میرزابایلو،هآلمه
مقدمه
ذخایرهژنتیکی گیاهی یکی از ثروتههاي ملی هر کشوري به شمار میهرودکه نقش به سزایی در تأمین غذاي بشرهوه پایداري بخش کشاورزي داردگهاین منابع ژنتیکی مملو از ژنههاي مفید وهسازگار بوده به لحاظ تنوع فرآیندهاي تکاملی حائز اهمیت می باشند این منابع غنی وهارزشمند به عنوان خزانه هاي ژنی در مقابل هر گونه تغییرات محیطی وهفشارهاي اعمال شده از سوي بشر واکنش نشان داده وهبا حفظ خود به تنوع وهبقاء حیات در طول تاریخ دوام بخشیده اند استان گلستان نیز با توجه به تنوع آب وههوایی وهموقعیت جغرافیائی خاص،هیکی از غنیهترین مناطق ذخایر توارثی گیاهی به شمار میهرودگهفلذا اولین وظیفه متحصصان وهبرنامههریزي شناخت وهحفظ این ذخایر وهپتانسیلهها،هجهت کاربرد آنها در مدیریت صحیح منابع طبیعی وهمحیط زیست میهباشدگ بنابراین هدف از این بررسی، شناسائی گونهههاي گیاهی و رویشگاه آنها بوده که با این عمل میهتوان اطلاعاتی کامل از یک بانک ژن را در اختیار علاقههمندان و دانش پژوهان قرار داد.
حسینی ههؤننگهاهبرهاساس جمعهآوري و شناسایی به عمل آمده در طرح فلور استان گلستان، بیش از مگگتیره، لانلاهجنس و بیش از عطنگ گونه گیاهی را مورد شناسائی قرار دادندگههمچنین برهاساس مطالعات انجام شده، در این استان بیش ازگگع گونه گیاه دارویی وهصنعتی متعلق به عؤ تیره وطؤچهجنس شناسایی گردید هخهاگه هکیابی و همکاران هچننگاه مساحت پارك ملی گلستان را خؤمگؤ هکتار ذکر نموده اندآخانی ههمؤؤگاهدر بررسی تنوع زیستی پارك ملی گلستان، تعداد چطنگ گونه گیاه آوندي را مورد شناسائی قرار دادندگهبا توجه به اینهکه مساحت پارك ملی فقط لاطشط درصد کل مساحت ایران است، ولی ؤگ درصد گونههها، خع درصد جنسهها و ؤلا درصد تیرههاي گیاهان آوندي ایران در این پارك رویش دارند.
مواد و روش ها
منطقه مورد مطالعه جزء زیر حوزه مادرسو از آبخیز گرگانهرود بوده که بین 'ننه عرض شمالی و طول جغرافیائی و در پارك ملی گلستان واقع شده استگهجهت بررسی، ابتدا نقشه توپوگرافی منطقه با مقیاس ططططخهثگ تهیه ومحدوده کاري روي آن مشخص وطی بازدیدهاي صحرایی مورد شناسایی دقیق قرارگرفت سپس نقشه واحدهاي شکل زمین ترسیم وهتودههاي معرف تعیین وهدر هر یک از این تودهها،هداخل قطعات نمونه،هاز روش حداقل سطح استفاده شد به طوري که سطح مورد نظر براي جوامع گیاهی علفی ع مترمربع،هگیاهان بوتههاي لاگمتر مربع وهبراي گیاهان درختچههاي وهدرختیططع مترمربع دره نظر گرفته شدگهگونهههاي گیاهی به روش استاندارد وهمعمول جمعهآوري وهخشک گردیده سپس مورد شناسائی دقیق قرار گرفتند.
با استفاده از نقشه خطوط همباران، بارندگی متوسط پارك ملی گلستان خشخمچ میلیهمتر میهباشدگهبیشهترین میزان بارش مربوط به فصول زمستان و بهار است و در تابستان معمولاً منطقه با خشکی مواجه استگهبه طور متوسط برف نگبهاز نزولات پارك را تشکیل میهدهدگهدماي متوسط سالانه در پارك ملی گلستان بین خشگگ و خشنگ درجه سانتیهگراد متغیر استگهدماي حداقل مطلق تا مچآ درجه و دماي حداکثر مطلق تا خع درجه گزارش شده استگهبه طور متوسط رطوبت هوا بین طلابههتا نمبهمتغیر است متوسط رطوبت نسبی منطقه خنبهاستگهاز نظر طبقههبندي آمبرژه پارك ملی گلستان داراي سه تیپ آب وههوایی استث ه هگآه اقلیم خشک در شرق و جنوب شرقی هچآه اقلیم نیمههخشک در قسمت میانی پارك وهشمال منطقه گ ه هنآه اقلیم نیمههمرطوب در قسمت غربی و جنوب غربی پارك زمین شناسی منطقه نشان میهدهد که قدیمیهترین رسوباتی که در این محدوده برون زد وجود دارد متعلق به پرکامبرین بالائی است که در شرق پارك ملی گلستانههحد فاصل سه راهی روستاي دشت تا رباط قره بیل اهدر معرض دید قرار میگیرندخاكههاي پارك ملی گلستان در سه طبقه کلی زیر قرار میگیرند
