مقاله در مورد‌ درباره Wap

بخشی از مقاله

درباره Wap

مقدمه :
امروزه به دليل وابستگي شديد كاربران متحرك به دستگاههاي قابل حمل_ جهت تماس كاربران به يكديگر ، دسترسي به يكديگر و دستيابي به دفتر آدرس _ شاهد گسترش روزافزون انواع تلفنهاي سلولي ، پي جو و دستگاههاي ديجيتالي شخصي (PDA) مي باشيم تا جايي كه حمل اين دستگاهها در حد در دست داشتن ساعت مچي ، حمل كيف دستي يا به همراه داشتن دسته كليد ضروري و طبيعي به نظر مي رسد . در ضمن نسخه هاي جديد دستگاههاي بي سيم يا Handset ها به كاربران امكان مي دهند تا فارغ از زمان و مكان پيامهاي email خود را ارسال و دريافت كرده ، از آخرين اخبارو بازار بورس آگاه شده و به سرور وب دست يابند.
يكي از مهمـترين فناوريهايي كه فرصتـهاي بي نظـيري را در اختـيار كاربران متحرك قـرار مي دهد پروتكل برنامه بي سيم يا WAP – استانداردي جهت به كارگيري ارتباطات و برنامه هاي سرور/ سرويس گيرنده بي سيم – مي باشد . بنابر محاسبات شركت داده هاي بين المللي (IDC) ، تعداد Handset هاي مجهز به WAP از99 ميليون در انتهاي سال 2000 به 3/1 بيليون تا سال 2004 خواهد رسيد .

هم اكنون بسياري ديگر از شركتهاي فروشنده نيز در كنار شركتهاي Handset ، توسعه WAP و پشتيباني از تجارت موبايل را دربرنامه اهداف خود قرار داده اند . مايكروسافت قصد دارد سيستم عامل برنامه WAP اي تحت عنوان Mobile Informaton 2001 Server را روانه بازار نمايد و تا آخر امسال Microsoft Exchange Server را در اختيار سرويس گيرندگان WAP قرار خواهد داد . در صورتيكه شركت شما كاربران متحركي دارد ، حتماً اين مقاله را كه به معرفي پروتكل WAP ، معماري و به كارگيري مدلها مي باشد ، خواهد پرداخت ، مطالعه كنيد .

مباني WAP :
نخستين بار در ژوئن 1997 چهار شركت پيشرو تحت عناوين Ericson ، Motorola ، Nokia و Open Wave Systems ( phone.com&unwired planet سابق ) با هدف ايجاد تكنولوژي جديدي تحت عنوان WAP و انتقال داشته هاي اينترنتي به دستگاههاي موبايل وبي سيم به هم پيوستند . در دسامبر 1997 ،4 شركت فوق الذكر به منظورمعرفي WAP به عنوان پروتكل استاندارد وتشويق ديگر شركتها به عضويت در توسعه اين استاندارد گروه WAP را تشكيل دادند و بدين ترتيب 400 شركت به عضويت گروه WAP در آمدند .

پس از انتشار نخستين نسخه WAP در آوريل 1998 گروه دو نسخه ديگر را نيز منتشر كرد . نسخه جاري كه به عنوان WAP1.2 شناخته مي شود در نوامبر 1999 منتشر شده است و در حال حاضر گروه WAP در حال توسعه WAP ديگري در تاريخ ژوئن 2000 مي باشد .
WAP به شما اجازه مي دهد تا از دستگاههاي بي سيم مجهز به به WAP جهت تبادل داده ها با سرورهاي اينترنتي سيم دار استفاده كنيد . سيستمهاي بي سيم در مقايسه با سيستمهاي سيم دار عموماً داراي صفحات كوچكتر ، قدرت پردازش كمتر ، حافظه كمتر ، قابليتهاي ور

ودي محدودتر و بالاخره تماسهاي شبكه اي كندتر ( معمولاً بين 9.5kbps تا 19.2kbps ) مي باشند . جهت ورود به اينترنت ،
كاربر يك URL( به عنوان مثال http:www.acm.com ) را وارد دستگاه WAP – كه از WAP جهت ارسال URL به دروازه WAP استفاده مي كند – مي نمايد .
Gateway پس از دريافت درخواست آن را به URL مبتني بر http معتبر تبديل مي كند . پس از كنترل سرور DNS جهت يافتن آدرسهاي IP مرتبط با URL توسط دروازه ، دروازه WAP از طريق اينترنت يا شبكه IP درخواست http URL را به سرور داراي وب ارسال مي نمايد .
سرور مبدأ با درخواست دريافتي از دروازه به صورت يك درخواست HTTP معمولي رفتار مي كند و از HTTP جهت برگرداندن اطلاعات درخواستي با فرمت html استفاده مي كند . html داراي overhead ( سربار ) بيشتري جهت انتقال كارآمد بر روي نسل جاري تماسهاي بي سيم – با پهناي باند پايين تر و كم قدرت تر – مي باشد . WAP از ساده ترين و كارآمدترين زبان نشانه گذاري تحت عنوان زبان نشانه گذاري بي سيم يا WML استفاده مي كند . پس از دريافت اطلاعات مبتني بر HTTP ، دروازه محتواي html را تبديل به WML مي نمايد تا بدين وسيله دستگاه WAP قادر به درك متن باشد . دروازه حتي از قابليت رمزنگاري WML به فرمت compact binary كه سبب كاهش اندازه بسته مي شود – برخوردار است . حال دروازه از WAP جهت ارسال محتوا به دستگاه م

وبايل استفاده مي كند كه به نوبه خود محتوا را رمزگشايي و تفسير كرده و آن را در ريز پيمايشگر دستگاه به نمايش مي گذارد .
WAPGateway داراي سه نقش كليدي در اجراي درخواست سرويس گيرنده WAP به محتواي وب مي باشد . نخست آنكه سبب ترجمه پروتكل بين سرويس گيرنده WAP و سرور HTTP مي گردد . دوم آنكه سبب تبديل فرمت محتوا از HTML به WML تحت عنوان Format Transcoding مي گر

دد و سوم آنكه تونل ايمني ، جهت انتقال داده بين سرويس گيرنده WAP و سرور وب فراهم مي سازد . برخي از شركتهاي فروشنده از WAPGateway تحت عنوان سرور proxy ياد مي كنند چرا كه سبب اتصال ترافيك WAP و وب مي گردد .

معماري WAP :
WAP مجموعه اي است از پروتكلهاي ارتباطاتي بي سيم با معماري لايه بندي اي مشابه مدل شبكه تماسهاي اينترنت سيستم باز (OSI) شركت استاندارد بين المللي (ISO) . مدل ISO OSI داراي 7 لايه مي باشد . اما چنانچه در جدول ذيل مشاهده مي نماييد WAP داراي 6 لايه است . شايان ذكر است كه هر يك از اين لايه ها از عملكرد خاصي برخوردارند و جهت تبادل WAP به صورت كامل با لايه بالايي و پاييني خود در تعاملند . به عنوان مثال زماني كه سرويس گيرنده WAP درخواست URL اي را به دستگاه WAP ارسال مي كند ، دستگاه درخواست موجود در لايه آغازين برنامه را پزدازش كرده و پس از عبور آن از لايه هاي ديگر ، درخواست را به Gateway بر روي لايه شبكه مي فرستد .
اجازه دهيد نگاهي بر لايه هاي WAP داشته باشيم :

WAE Application Layer
WSP Session Layer
WTP Transaction Layer
WTLS Security Layer
WDP Transport Layer
پروتكلهاي سرويسهايي همچون : GSM,GDMA,MA,CDPD Physical Layer

محيط برنامه بي سيم (WAE) درلايه برنامه حاوي 6 جزء اصلي است : ميكروپيمايشگر ، WML,WML Script,WTA ، پروتكل Push over the air(OTA) و پروتكل Push Access (PAP) .
ميكروپيمايشگر به مانند پيمايشگرهاي معمولي ، درخواستهايي را ارائه مي دهد و نتايجي دريافت مي كند . آنگاه نتايج را تفسيركرده و آنها را بر روي صفحه نمايش يعني دستگاه WAP نمايش مي دهد . ميكروپيمايشگر حاوي هر دو تفسير WML و WML Script مي باشد . WML نيز به مانند HTML اطلاعاتي در مورد نحوه فرمت كردن و نمايش داده ها در اختيار مي گذارد . WML تا حد زيادي از XML مشتق مي شود . WML Script به مانند جاوا منطق برنامه نويسي برنامه ها را

فراهم مي كند .
شايان ذكر است كه برخي ريزپيمايشگرها علاوه بر WML از HTML و Handheld Device Markup Language (HDML) استفاده مي كنند . HDML اصلاح شده HTML مي باشد كه توسط Open wave توسعخ يافته است و تا پيش از ظهور WML ، غالباً در تلفنهاي سلولي مورد استفاده قرار مي گرفت . به عنوان مثال Mobile Explorer Microsoft از html پشتيباني كرده و Open Wave Up Browser از HDML پشتيباني مي كند .
جهت دريافت تماسها به هنگام پيمايش و جستجو ، WTA خصايص تلفني را به WAP اضافه مي كند . Push OTA و PAP به سرورهاي مبدأ مجهز به WAP اجازه مي دهد تا از طريق WAP Gateway اطلاعات را به سرويس گيرنده هاي WAP ارسال كند .
در لايه نشست ، پروتكل نشست بي سيم (WSP) يك سري خدمات Session براي تبادل داده ها ميان سرويس گيرنده WAP و WAP Gateway يا سرويس گيرنده WAPو سرور مبدأ كه از WSP پشتيباني مي كنند ، ارائه مي دهد . WSP هر دو مدل سرويس connection-oriented و connectionless session را ارائه مي نمايد . connection-oriented session بر روي پروتكل حمل بي سيم (WTP) كه در بالاي پروتكل ديتاگرام بي سيم (WDP) لايه بندي شده است اجرا مي شود . سرويس connectionless session نيازي به WTP ندارد و بر روي WDP اجرا مي شود . لايه WTLS ، سرويسهاي مجوزدهي اختياري و رمزنگاري را براي هر دو نشست فراهم مي سازد .
WTP خدمات گردش كار را فراهم مي سازد و با استفاده از اطلاعات و ارسال مجدد ، از موفقيت عمل انتقال اطمينان حاصل مي كند . WTP از سه كلاس گردش كار استفاده مي كند :
- درخواست يك طرفه غير معتبر ( كلاس 0 )
- درخواست يك طرفه معتبر ( كلاس 1 )
- در خواست دو طرفه معتبر ( كلاس 2 )
در گردش كار كلاس 0 زمانيكه فرستنده پيامي را به گيرنده مي فرستد ، گيرنده نمي تواند پيام را تأييد كند و فرستنده هم منتظر تأييد نمي ماند . شما مي توانيد از گردش كاركلاس 0 در شبكه پي جويي معمولي كه تضميني بر دريافت كليه پيامها توسط پي جوها ندارد استفاده كنيد .

در گردش كار كلاس 1 گيرنده به هنگام دريافت پيام ، فرستنده را تأييد مي كند . فرستنده مي تواند در صورت عدم دريافت تأييد ، مجدداً پيام را منتقل كند . شما مي توانيد از گردش كار كلاس 1 در شبكه هاي پي جويي بهتر كه تضميني بر دريافت كليه پيامهاي ارسالي توسط پي جوها دارند استفاده كنيد .
در گردش كار كلاس 2 ، گيرنده به پيغام فرستنده پاسخ مي دهد يا اينكه نتايج را درخواست مي

كن . زمانيكه فرستنده نتيجه را دريافت مي كند ، مي بايست گيرنده را تأييد كند . درصورتيكه فرستنده نتيجه اي دريافت نكرد فرستنده مجدداً درخواست خود را ارسال مي كند . در صورتيكه گيرنده هم پس از ارسال نتيجه پيامي دريافت نكرد ، مجدداً نتيجه را ارسال مي كند . شما مي توانيد از گردش كار كلاس 2 در شبكه تجاري بي سيم كه نيازمند اعتبار بالايي است استفاده كنيد .
شبكه هاي بي سيم از امواج راديويي جهت انتقال داده استفاده مي كنند . شبكه هاي بي سيم نسبت به شبكه هاي سيم دار آسيب پذيرتر بوده و به محافظت بيشتري نياز دارند . WAP با در اختيار گذاشتن WTLS سبب امنيت داده هاي خصوصي و ارائه مجوز سرويس گيرنده در سرور بين سرويس گيرنده هاي WAP و Gateway مي گردد . WTLS مشتق از IPTLS يا Secure Sockets Layer (SSL) است لكن ساده تر و كارآمدتر از TLS و SSL مي باشد . WTLS ا زمجوز PKI ( ساختاركليد عمومي ) جهت مجوزدهي سرويس گيرنده ها و WAPGateway ها به هم و رمزنگاري و امضاي ديجيتالي داده ها استفاده مي كند . مجوزهاي WTLS مي توانند به صورت مجوزهاي X.509 يا ريز مجوز باشند كه كوچكتر و ساده تر از X.509 مي باشد .
گروه WAP ، WAP را جهت اجرا بر روي هر شبكه بي سيمي همچون سيستم جهاني ارتباطات متحرك (GSM) ، دسترسي چندگانه تقسيم كد (CDMA) و داده پاكت ديجيتالي سلولي (CDPD) طراحي كرده است . WAP با استفاده از WDP به اين مقصود دست مي يابد .
اين امر سبب ايجاد يك رابط دائمي به لايه هاي بالاتر گشته و باعث مي شود WAE,WSP,STP و WTLS مستقل از فرستنده ها عمل كنند . توسعه دهندگان برنامه بي سيم مي توانند برنامه را توسعه داده و آن را برروي هر سيتم WAP اي به كار بگيرند . ضمناً WDP سبب بخش بندي بسته و سرهم كردن مجدد آنها ، شناسايي خطاي داده و تصحيحات لازم مي گردد .

به كارگيري WAP :

WAP با اقبال قابل توجهي از سوي شركتهاي صنعتي مواجه گرديد . هم اكنون شركتهاي فروشنده گوشيهاي دستي همچون اريكسون ، ميتسوبيشي ، موتورلا، نئوپوينت و نوكيا يا تلفنهاي مجهز به WAP اي را روانه بازار كرده و يا در صدد ارائه آن هستند .
حاملين بي سيم و تأمين كنندگان خدمات همچون AT&T wireless و BT Cellnet خدمات WAP اي را به شركتها و مشتريان ارائه مي دهند .برخي از سايتهاي خبري اصلي و موتورهاي جستجو همچون اخبار BBS و Yahoo با استفاده از WML از WAP پشتيباني مي كنند . مشتريان مي توانند از طريق تأمين كننده خدمات خود و با استفاده از تلفنهاي سلولي مجهز به WAP به اين سايتها دست پيدا كنند . برخي فروشنده هاي برنامه ها و سيستم عاملها همچون مايكروسافت و سان مايكروسيستم با توسعه سيستم عاملهاي كاربردي WAP درصدد دستيابي بهتر به محيط ارتباطي WAP برآمدند .
هم اكنون اغلب سازمانهاي IT نيازمند به كارگيري خدمات WAP براي كاربران متحرك خود مي باشند . 4 مدل اصلي كاربردي WAP عبارتند از : دو رديفه ، سه رديفه ، چهار رديفه و پنج رديفه . مدل دو رديفه متشكل است از سرويس گيرنده هاي WAP و سرور همه منظوره كه با توجه به استانداردهاي WAP و اينترنت اقدام به ارسال داده ها مي كنند . سرويس گيرنده WAP و سرور از WTLS جهت ايجاد يك تونل ايمن دوطرفه ( به منظورتبادل داده ها ) استفاده مي كنند . به هر جهت مي بايست يادآور شد كه طراحي و به كارگيري HTML و WML به موازات هم در يك سرور امكان پذير نيست .
مدل سه رديفه در مقايسه با حالت دو رديفه ، با سرور مبدأ موجود كاري نداشته و WAPGateway را بين سرويس گيرنده WAP و سرور مبدأ قرار مي دهد . WAPGateway تأمين كنده سرويس WAP ، كار پردازش امنيتي ، تبديل پروتكل و Transcoding فرمت را بر عهده دارد و تنها كاري كه

شركت كاربر مي بايست انجام دهد آن است كه به عضويت تأمين كننده سرويس WAP درآيد . و از معايب اين مدل ، آسيب پذيري امنيتي است . مدل سه لايه اي از WTLS جهت ايمن كردن ارتباطات ميان WAPGateway و سرور مبدأ استفاده مي كند . به هنگام انتقال داده ها از شبكه سيم دار به شبكه بي سيم ، WAP Gateway مي بايست آن را از يك پروتكل امنيتي رمزگشايي كرده و به پروتكل امنيتي ديگر رمزنگاري كند . مطمئن باشيد كه تأمين كننده خدمات WAP داراي

كنترل امنيتي شديدي است .
و به جاي اينكه تونل WTLS را تا WAPGateway سرويس دهنده بكشد ،آن را به سرويس گيرنده WAP محدود كند . اين مدل 4 رديفه كنترل بهتري بر روي امنيت تماسهاي WAP بين شركت و سرويس گيرنده هايش فراهم مي كند . WAPGateway شركت مي بايست داراي مزيت انتقال كد WAP به WEB باشد چرا كه تونل WTLS به Gateway شركت ختم مي شود .
در مدل چهار رديفه يك WAPGateway ويژه ، داده هاي پايگاه داده ها ، پيام دهي ، برنامه نويسي و ديگر برنامه ها را تبديل به WML مي نمايد . WAPGateway شركت داده هاي WML در بسته هاي IP را كه توسط TLS ايمن شده است را به Gateway تأمين كننده خدمات ارسال مي كند . Gateway تأمين كننده خدمات بسته هاي IP را به بسته هاي WAP تحت امنيت WLS تبديل مي كند . لذا مدل 4 رديفه هم از آسيب پذيري امنيتي اي مشابه مدل 3 رديفه برخوردار است . سرور اطلاعات موبايل يك Gateway برنامه اي است كه در شبكه شركت بين WAPGateway تأمين كننده خدمات و سرور مبدأ شركت قرار گرفته است .
سرور اطلاعات موبايل :
سرور اطلاعات موبايل ، سيستم عامل مايكروسافتي است كه براي پشتيباني از برنامه هاي بي سيم طراحي شده است . اين سيستم عامل بر روي سرور 2000 اجرا شده و اجازه دستيابي دستگاههاي WAP به سرورهاي شركتي .NET همچون سرور تبادلي ، مايكروسافت IIS را فراهم مي سازد . بنابر برنامه ريزيهاي انجام گرفته ، نخستين نسخه سرور اطلاعات موبايل امسال به بازار عرضه خواهد شد و به صورت دو ويرايش به بازار خواهد آمد :1. Enterprise Edition 2.Carrier Edition . شركتها از Enterprise Edition براي مجهز كردن ويندوز و برنامه وب به WAP استفاده مي كنند . كاربران متحرك و تأمين كنندگان سرويسها از Carrier Edition كه در برگيرنده كليه خصايص enterprise مي باشد استفاده مي كنند .
مايكروسافت سرور اطلاعات موبايل را به همراه برنامه Outlook Mobile Access منتشر نموده است . Outlook Mobile Access صرفاً از ريزپيمايشگرهاي WML پشتيباني مي كند . لكن سيستم عامل سرور Mobile Information Server هم از ريز پيمايشگرهاي HTML و هم HDML پشتيباني مي كند . Outlook Mobile Access از پروتكلهاي push wap ، push OTA و PAP پشتيباني نمي كند بلكه بالعكس از پروتكل بي سيم Short Message Service (SMS) استفاده مي كند .
علاوه بر اين سرور اطلاعات موبايل به همراه برنامه اي تحت عنوان Outlook Mobile Manager نيز وارد بازار شده است . Outlook Mobile Manager بدون وجود Mobile Information Server برروي صفحه تصوير Outlook ظاهر مي شود . Outlook Mobile Manager از SMTP جهت ارسال اطلاعيه به دستگاههاي بي سيمي كه داراي آدرس Email هستند استفاده مي كنند . حتي مي توانيد از آن جهت كنترل پيامهاي email ، وروديهاي تقويم ، قراردادها و كارها استفاده كنيد . مايكروسافت هم اكنون در حال همكاري با شركتهاي telecom همچون اريكسون و Qualcomm مي باشد تا بدينوسيله بتواند برنامه سرور اطلاعات موبايل را بر روي برنامه هاي بي سيم بيشتري پياده كند .

نحوه عملكرد:
جهت به كارگيري سرور اطلاعات موبايل به همراه Outlook Mobile Access مي بايست از مدل 4 رديفه يا 5 رديفه استفاده كنيد . در مدل 4 رديفه سرويس گيرنده موبايل WAP ، درخواست WAP را به WAPGateway تأمين كننده خدمات شما ارسال مي كند و پس از ترجمه درخواست به HTTP آن را به سرور اطلاعات موبايل شما ارسال مي كند . براي دور ماندن ارتباطات

WAPGateway سرور تأمين كننده خدمات به سرور اطلاعات موبايل شما مي توانيد سرور اطلاعات موبايل را در منطقه غير نظامي اينترنت (DMA) قرار دهيد .
سپس سرور اطلاعات موبايل از طريق WAPGateway تأمين كننده خدمات درخواستي براي مجوزهاي كاربري به سرويس گيرنده WAP مي فرستند . سرويس گيرنده نام و كلمه عبور خود را از طريق WAPGateway به سرور اطلاعات موبايل مي دهد . سرور اطلاعات موبايل A

D(Active Directory) سرويس گيرنده را تأييد مي كند .
سرور اطلاعات موبايل از دو نوع مجوز پشتيباني مي كند . 1. درخواست به ايجاد حساب كاربري AD جداگانه براي دسترسي از راه دور بي سيم از طريق MIS . 2.مجوزهاي Native از حساب كاربري AD استاندارد استفاده مي كنند ، لكن سرويس گيرنده ها نمي توانند بدون داشتن ماشين ويندوز سيم دارد كلمه عبور خود را تغيير دهند .
پس از تأييد مجوز كاربري توسط سرور اطلاعات موبايل ، سرور درخواست HTTP WAP را مبدل به درخواست HTTP-DAV كرده و آن را به سرور تبادلي ارسال مي كند .سرور تبادلي يك پاسخ HTTP-DAV به سرور اطلاعات موبايل كه پاسخها را به WML تبديل مي كند ارسال مي نمايد و از طريق WAPGateway آن را براي سرويس گيرنده ارسال مي كند . جهت ايمن سازي ارتباطات مي بايست از تأمين كننده خدمات بخواهيد تا از WTLS بين سرويس گيرنده و Gateway ها و TLS يا SSL بين Gateway ها و سرور اطلاعات موبايل شما پشتيباني كند .
هر زمان ، هر كجا ، هر دستگاه :
حال كه با مفاهيم پايه WAP و سرور اطلاعات موبايل (MIS) آشنا شديد مي توانيد اقدام به ايجاد شبكه مجهز به WAP كنيد . جهت كسب اطلاعات بيشتر در مورد WAP به سايتهاي مربوطه مراجعه نماييد . با مجهز شدن شبكه به WAP ، كاربران متحركتان مي توانند هر كجا ، هر زمان و از هر دستگاهي به داده هاي شركت دست پيدا كنند .


اصطلاحات
PDA: Personal Digital Assistant
كامپيوتر جيبي سبك وزني كه براي انجام عملياتي شبيه كارهاي شخصي ( مانند تقويم ، دفترچه يادداشت ، با نك اطلاعاتي ، ماشين حساب ) طراحي شده است . مدلهاي پيشرفته تر آن داراي خصوصيات چند رسانه اي هستند . بسياري از دستگاههاي PDA به جاي صفحه كليد يا ماوس از يك قلم يا دستگاه اشاره گر استفاده مي كنند ، اگرچه برخي يك صفحه كليد بسيار كوچك را پيشنهاد داده اند كه با تماس از طريق قلم يا دستگاه اشاره كننده عمل مي كند . براي ذخيره داده ها ، PDA به جاي ديسك گردان برقي از حافظه ثابت استفاده مي شود .