بخشی از مقاله
انتخاب سرور و ابزارهاي ذخيره‌سازي بايدها و نبايدها
اشاره :
واضح است كه هر كسب و كار كوچكي مي‌تواند از داشتن سرورها و ابزارهاي ذخيره‌سازي مختص خودش سود ببرد. اما انتخاب آنچه كه مي‌توان خريد ممكن است در نوع خودش يك چالش محسوب شود. كليد مسأله، تشخيص صحيح و دقيق نيازهاي خودتان است. نرم‌افزارهايي را كه امروز و در آينده در كسب و كار خود به كار خواهيد گرفت در نظر بگيريد. آيا مي‌خواهيد سرويس‌دهنده ايميل و سايت وب متعلق به خود را خودتان ميزباني كنيد؟ سرعت رشد كسب و كار خودتان را چقدر
پيش‌بيني مي‌كنيد؟ اگر جزء آن دسته از شركت‌ها و سازمان‌ها نيستيد كه در زمينه به‌كارگيري فناوري اطلاعات متمايل به صرفه‌جويي بسيار و كاستن از هزينه‌ها هستند، توصيه مي‌كنيم يك مدير يا سرپرست شبكه (Administrator) براي خود داشته باشيد تا در تشخيص نيازها، برنامه‌ريزي براي توسعه و مديريت شبكه و يا به خدمت گرفتن يك مشاور IT يا فروشنده خبره به شما كمك كند. در ادامه اين مقاله، مروري بر فناوري‌ها و تجهيزات موجود در رابطه با موضوع مقاله خواهيم داشت و شما را از طريق طرح پرسش‌هاي صحيحي كه بايد در جستجوي پاسخ آنها باشيد ياري خواهيم داد.
Serverها
اصطلاح <سرور> طيف گسترده‌اي از معاني را دربرمي‌گيرد. از ديدگاه سخت‌افزاري، <سرور> جعبه‌اي است حاوي يك دستگاه كامپيوتر با يك يا چند پردازنده، مقدار زيادي حافظه و يك هاردديسك پرظرفيت، كه درخواست‌هايي را كه ازسوي كلاينت‌هاي (client يا سرويس‌گيرنده) حاضر در شبكه مي‌رسد، دريافت مي‌كند و داده‌هاي تقاضا شده را براي كلاينت‌هاي متقاضي ارسال مي‌كند (واژه Server يا سرويس‌دهي به همين معنا است). از ديدگاه نرم‌افزاري، يك سرور
با توجه به نقشي كه در شبكه ايفا مي‌كند، مثلاً سرور email، سرور وب يا سرور Application، در دسته‌بندي‌هاي مختلف قرار مي‌گيرد.
انتخاب‌ها
بهترين راه براي انتخاب يك سرور به‌گونه‌اي كه نه بيش از حد خرج كنيد و نه كمتر از آنچه لازم است بودجه اختصاص دهيد، اين است كه ويژگي‌هاي سخت‌افزار موردنظر را دقيقاً متناسب با كار و وظيفه‌اي كه قرار است به سرور اختصاص داده شود، تعيين كنيد. مثلاً يك PC ارزان قيمت مي‌تواند تمام نيازهاي يك دفتر كار كوچك را به عنوان يك سرور چاپ برآورده سازد، اما يك دستگاه قوي با تراكنش‌ها (transaction) يا مبادلات مربوط به e-business را پاسخگو باشد.
بسياري از نرم‌افزارهاي سرويس‌دهنده مي‌توانند خيلي خوب روي دستگاه‌هايي بدون پردازنده‌هاي خيلي سريع كار كنند. اين دستگاه‌ها معمولاً بر تركيبي از پردازنده‌هاي با بازده قابل قبول، مقدار زيادي حافظه، حافظه on-board cache، آرايه‌هاي ديسك و نرم‌افزار ويژه‌اي براي مديريت و نگهداري سرور متكي هستند.
اگر فكر مي‌كنيد در آينده نزديك به تعداد كلاينت‌هاي شما در شبكه افزوده خواهد شد، اطمينان حاصل كنيد كه سرور شما امكان افزودن پردازنده‌هاي اضافه را دارد و به تعداد كافي جاي نصب هاردديسك‌هاي اضافه و اسلات‌هاي اضافي را روي خود دارد.
1- سرورهاي خانواده رده پايين
يك سرور در رده value (رده ارزان قيمت) معمولاً بين 300 تا 1000 دلار قيمت دارد و از يك پردازنده بهره مي‌گيرد. اين سيستم‌ها قادر به مديريت كارهايي در حد به اشتراك گذاشتن فايل، ارسال ايميل و به اشتراك گذاشتن چاپگر براي يك گروه حداكثر ده نفري از كاربران مي‌باشند.
اين دستگاه‌ها عموماً به فرم tower (ايستاده) يا قابل نصب در رك (به ارتفاع U1 و شامل يك پردازنده، حداقل 128 مگابايت حافظه (البته دست كم 512 مگابايت توصيه مي‌شود) قابل گسترش به 4 گيگابايت و حداكثر سه هاردديسك از نوع IDE يا SCSI هستند.
در جستجوي مدلي باشيد كه سه يا چهار محل براي نصب درايوهاي اضافي دارد، از اترنت 1000/100/10 مگابيت بر ثانيه استفاده مي‌كند و حدود 5 اسلات PCI دارد كه دست كم دو تا از آنها مي‌توانند كنترلرهاي مخصوص Raid هاي 64 بيتي PCI X RAID يا آداپتورهاي پرسرعت ديگر را روي خود سوار كنند.
اگر حدود 300 دلار پول خرج كنيد، مي‌توانيد يك سيستم ابتدايي شامل يك پردازنده سلرون، 128 مگابايت حافظه نوع ECC SDRAM و يك هاردديسك اسكازي يا IDE چهل گيگابايتي، تهيه كنيد(1). يك سرور Pentium 4 يا Athlon MP با مقدار بيشتري رم و يك هاردديسك قوي‌تر (يا هاردديسك‌هاي اضافي موجود روي سيستم) حدود 1000 دلار خرج برايتان خواهد داشت.
اگر هزينه خريدن سيستم‌عامل را نيز در نظر بگيريد، حدود 800 دلار اضافه خواهد شد. چنين
سروري به‌طور معمول همراه يك سال گارانتي قطعات و پشتيباني فني (قاعدتاً پرسنل بخش پشتيباني شركت فروشنده (يا سازنده) بايد طي مدت حداكثر 24 ساعت در دسترس شما قرار گيرند) عرضه مي‌شود.
سرورهاي رده value داراي قابليت‌هاي اضافي مثل RAID توكار نيستند و بسيار محتمل است كه از مادربوردهاي نوع PC استفاده كرده باشند. البته برخي دستگاه‌ها در اين خانواده از چيپ‌ست‌هاي ويژه‌اي استفاده مي‌كنند كه قادرند ميان استفاده از CPU، حافظه و I/O تعادل ايجاد كنند تا راندمان
و خروجي قابل استفاده سرور افزايش يابد.
همچنين بيشتر سرورهاي ارزان قيمت شامل يك ابزار نرم‌افزاري ابتدايي براي مديريت سيستم و مانيتور كردن وضعيت سلامتي آن مي‌باشند.
2- سرورهاي رده متوسط
دستگاه‌هاي اين رده به طور معمول بين هزار تا ده هزار دلار قيمت دارند و به‌صورت ايستاده يا مدل‌هاي قابل نصب در (رك اندازه‌هاي 1U تا 4U) عرضه مي‌شوند. اين سرورها مي‌توانند چندين كار مختلف را همزمان اداره كنند، مثلاً بانك‌هاي اطلاعاتي كوچك، سرويس فايل، چاپ و نرم‌افزارهاي سرويس‌دهنده (برنامه‌هاي كاربردي).
از اين سرورها مي‌توان در كسب‌وكارهاي كوچك يا گروه‌هاي كاري بزرگ استفاده كرد. ممكن است از دو يا چند دستگاه از اين نوع به صورت پيكربندي خوشه‌اي (cluster) براي به اشتراك گذاشتن وظايف محوله به نرم‌افزارهاي سرويس‌دهنده استفاده كرد تا احياناً در مواقع خرابي يا عدم سرويس‌دهي يك دستگاه، بقيه دستگاه‌ها بتوانند به ارايه همان سرويس بپردازند و امور روزانه از تحرك بازنماند.
سرورهاي رده مياني معمولاً با چهار الي 8 پردازنده، حداكثر 32 گيگابايت رم و 10 عدد درايو SCSI يا بيشتر در يك RAID ارايه مي‌شوند و امكان افزودن ابزارهاي ذخيره‌سازي بيروني (external)، سخت‌افزار Fiber Channel SAN و ادوات ديگر نيز وجود دارد. دنبال حداقل 512 كيلوبايت حافظه cache از نوع Level2، دو گيگابايت رم، چيپ‌ست مخصوص سرور، آداپتور اسكازي Dual-Channel يا يك كنترلر RAID، سه سال گارانتي قطعات و كاركرد و پشتيباني به صورت <دسترسي روزانه به پرسنل بخش پشتيباني> باشيد.
سرورهاي رده متوسط بايد همراه هاردديسك‌ها، فن و منبع تغذيه نوع hot-plug و يدكي (redundant) باشند تا بتوانيد بدون نياز به خاموش كردن دستگاه، قطعات معيوب را تعويض و جايگزين كنيد.
درباره فناوري‌هاي ذخيره‌سازي بيشتر بدانيد
DAS) Direct-Attached Storage
● ): ابزار ذخيره‌سازي به صورت مستقيم به سرور متصل مي‌شود.
● Fibre Channel: يك فناوري شبكه‌اي گران‌قيمت كه براي فواصل كوتاه و برپا كردن شبكه S
● (IDE (Integrated Device Electronics يا (ATA (AT attachment: فناوري ذخيره‌سازي به كار رفته در كامپيوترهاي دسكتاپ رايج و نيز سرورهاي مناسب براي محيط‌ها و شبكه‌هاي كوچك كه شامل مدارالكترونيكي كنترل‌كننده ابزار ذخيره‌سازي است. اين فناوري يكي از روش‌هاي استاندارد اتصال هاردديسك‌ها، سي‌دي‌رام و درايوهاي tape به سيستم است.
● iSCSI: يك روش كم هزينه براي برپا كردن SAN روي شبكه‌هاي مبتني بر TCP/IP است.
● IP SAN: يك شبكه SAN كه براساس پروتكل iSCSI بنا شده است.
● NAS يا Network-Attached Storage: يك وسيله ذخيره‌سازي كه به شبكه اترنت متصل مي‌شود و امكان ذخيره‌سازي فايل را فراهم مي‌آورد.
● RAID يا Redundant Array of Inexpensive
Disks: نامي كه براي انواع مختلفي از آرايه‌هاي ديسك به كار مي‌رود. يك خصوصيت مهم اين سيستم‌ها، مقاومت در برابر نقص و خرابي است.
● SCSI يا Small Computer System Interface: يك استاندارد مهم در ابزارهاي ذخيره‌سازي مناسب براي سرورهاي رده‌هاي متوسط و پيشرفته
● SATA يا Serial ATA: يك استاندارد ذخيره‌سازي جديد و ارزان قيمت كه داده‌ها را با سرعتي بيشتري نسبت به IDE/ATA انتقال مي‌دهد.
● Serial-attached SCSI: يك استاندارد اسكازي جديد با راندمان بالا. محصولات مبتني براين استاندارد همين روزها به بازار خواهد آمد.
● SAN يا Storage Area Network: معمولاً يك شبكه فرعي از ابزارهاي ذخيره‌سازي مبتني بر Fibre Channel كه مي‌تواند توسط چندين سرور به صورت اشتراكي مورد استفاده قرار گيرد.
يك سرور مناسب براي كاربردهاي عمومي قيمتي حدود 3هزار دلار دارد و قاعدتاً بايد شامل يك پردازنده 2 تا 2/3 گيگاهرتزي از نوع AMD Athlon MP يا Intel Xeon و يك پردازنده كمكي دوم باشد. اگر AMD انتخاب مي‌كنيد، خوب است كه دنبال يك سرور با پردازنده سريع‌تر نوع Opteron باشيد كه به وفور در بازار يافت مي‌شود و قيمت مناسبي هم دارد.
معماري متداول NAS
يك ابزار ذخيره سازي از انواع NAS را مي توان يك نوع File server ارزان قيمت تصور كرد. وسايل NAS به صورت مستقيم به شبكه LAN وصل مي شوند و معمولا يك شماره IP به هر يك از آنها اختصاص مي يابد.
قابليت‌هاي يك سرور
قابليت‌هاي ديگري كه از يك سرور انتظار داريد، بستگي به نوع داده‌هاي شما دارد. ابعاد فيزيكي، ظرفيت ذخيره‌سازي و ميزان در دسترس بودن (availability) سرور خيلي مهم هستند اما بايد به قابل توسعه بودن
(scalability) و قيمت محصول نيز توجه داشته باشيد.
1- پردازنده: سرورهاي مناسب براي كسب و كارهاي متوسط و كوچك معمولاً از سيستم‌عامل ويندوز و پردازنده‌هاي 32 بيتي AMD و يا اينتل استفاده مي‌كنند. بسياري از سازمان‌هايي كه كار و مأموريت حساسي دارند از سرورهايي استفاده مي‌كنند كه با سيستم‌عامل يونيكس كار مي‌كنند و متكي بر پردازنده‌هاي 64 بيتي مانندAMD Opteron ،Intel Itanium و يا پردازنده‌هاي RISC ساخت IBM ،HP، سان و ديگران هستند. پردازنده‌هاي 64 بيتي مي‌توانند مقدار زياد
اغلب سرورهاي رده ارزان قيمت يا متوسط كه براي كاربردهاي عمومي ساخته شده‌اند، همراه پردازنده Athlon XP يا MP و يا پنتيوم 4 اينتل و در بعضي موارد پردازنده‌هاي كم قدرت‌تر سلرون عرضه مي‌شوند. پردازنده‌هاي خانوادهXeon را عموماً مي‌توان در سرورهاي رده متوسط يافت. مانند بيشتر پردازنده‌هاي پنتيوم 4، پردازنده‌هاي Xeon با بهره‌گيري از فناوري Intel Hyper-Threading كه اجازه مي‌دهد يك تراشه همزمان دو thread را (هر thread مجموعه‌اي از دستورالعمل‌هاي زبان ماشين است) با هم اجرا كند، راندمان بهتري ارايه مي‌كنند.
وقتي سراغ پردازش 64 بيتي مي‌رويم، AMD Opteron و Intel Itanium مطرح مي‌شوند. پردازنده‌هاي Opteron براساس معماري كنوني 86 x ساخته شده‌اند و به طور ذاتي هم برنامه‌هاي نرم‌افزاري 32 بيتي و هم برنامه‌هاي 64 بيتي را پشتيباني مي‌كنند.
پردازنده ايتانيوم براساس معماري IA-65 طراحي شده و از قابليت‌هاي فناوري EPIC ابداع شده توسط اينتل پشتيباني مي‌كند.(2) اين قابليت امكان اجراي حداكثر 6 دستورالعمل را به صورت همزمان به تراشه مي‌دهد. تراشه‌هاي ايتانيوم به طور ذاتي از برنامه‌هاي 32 بيتي پشتيباني نمي‌كنند اما مي‌توانند آنها را با استفاده از حالت (Emulation تقليد) اجرا كنند.
2- حافظه: تعادل صحيح بين توان پردازشي و مصرف حافظه بستگي به نوع برنامه‌هايي كه كاربر اجرا مي‌كند و ميزان بار (Load) آنها دارد. حافظه‌هاي ECC متداول‌ترين نوع حافظه‌هايي هستند كه مي‌توان در سرورها يافت. اين نوع حافظه از يك مدار الكترونيكي مخصوص درون تراشه استفاده مي‌كند كه قادر به كشف و تصحيح خطاهاي تك بيتي حين محاسبات، بدون متوقف ساختن (Halt) سيستم است. سرورهاي رده value معمولاً حداكثر 4 گيگابايت حافظه را پشتيباني مي‌كنند در حالي كه سرورهاي قوي‌تر همراه 1 الي 2 گيگابايت رم ارايه مي‌شوند كه قابليت افزايش تا 32 گيگابايت را دارند.
10 نكته مهم هنگام خريدن سرور
1 براي توسعه آتي شبكه برنامه‌ريزي كنيد. دنبال سروري بگرديد كه به موازات افزايش نيازهاي شما، قابل توسعه باشد.
2 دنبال سيستمي باشيد كه داراي قابليت‌هاي ويژه سرورها، مثل چيپ‌ست مخصوص سرورها، راندمان
بالاي I/O و آرايه درايوهاي پرسرعت SCSI باشد.
3 اگر اين احتمال وجود دارد كه كسب و كار شما از خروجي سرور براي مقاصد تجاري و مالي استفاده كند، دستگاهي بخريد كه شامل قطعات و نرم‌افزارهايي باشد كه به آس
اني از طريق بازار يا فروشنده سيستم در دسترس هستند، تا در زمان بروز مشكل، مدت زمان عدم سرويس‌دهي سيستم (Downtime) به حداقل ممكن كاهش يابد.
4 از آن دسته از شركت‌هاي سازنده، دستگاه خريداري كنيد كه به همراه محصول خود، يك بسته نرم‌افزاري براي مديريت آسان سيستم ارايه مي‌كنند.
5 فراموش نكنيد كه هنگام قيمت گرفتن، بايد بهاي سيستم‌عامل را نيز محاسبه كرد. برخلاف PC هاي معمولي، بسياري از سرورها شامل يك سيستم‌عامل از پيش نصب شده رو
ي سيستم نيستند. اين هزينه مي‌تواند حدود 800 دلار يا بيشتر باشد.
6 اگر سازمان يا شركت مطبوع شما تعداد كمي كارمند در بخش IT دارد يا اصلاً چنين كارمنداني ندارد، از فروشندگاني خريد كنيد كه از طريق سايت خود، به طور رايگان شما را در تشخيص صحيح نيازهايتان ياري مي‌دهند. به اين ترتيب مي‌توانيد سروري تهيه كنيد كه بيشترين تطابق را با نيازهاي شما دارد.
7 مشخص كنيد كه چقدر فضاي فيزيكي لازم است به زير ساخت شبكه خود اختصاص دهيد (امروز يا در آينده).
سيستم‌هاي نوع Tower مناسبند، اما اگر از لحاظ فضا به طور جدي دچار محدوديت هستيد، يك دستگاه به فرم قابل نصب در رك انتخاب بهتري است.
8 اگر قرار شد از پيكربندي rack-mounte (قابل نصب در رك) استفاده كنيد، عواملي كه در تعيين قيمت رك‌ها و ابزارهاي جانبي سيستم مؤثرند، مانند منبع تغذيه (شامل UPSهاي قابل نصب در رك) و سيني كابل را فراموش نكنيد.
9 از شركت‌هايي (اعم از سازنده يا فروشنده) خريد كنيد كه براي مدت طولاني در محل كار و سكونت شما مستقر بوده يا خواهند بود. زيرا هنگامي كه به شركت‌هاي كمتر شناخته شده رجوع مي‌كنيد، اين ريسك وجود دارد كه در آينده نتوانيد از گارانتي محصول استفاده كنيد يا پشتيباني مناسبي از سوي فروشنده دريافت نكنيد.
10 خدمات گارانتي بايد شامل دست‌كم سه سال به همراه خدمات آن‌لاين باشد. مدل‌هاي رده value كه معمولاً همراه يك سال گارانتي عرضه مي‌شوند از اين قاعده مستثني هستند.
3- اتصالات شبكه‌اي: بيشتر سرورهاي ارزان قيمت امروزي همراه يك پورت اترنت يك گيگابيتي عرضه مي‌شوند. اغلب سرورهاي قوي‌تر و پايا (robust) شامل دو كارت شبكه يك گيگابيتي (به صورت استاندارد و يا انتخابي) هستند. بعضي كارت‌ها هم با استانداردهاي قديمي‌تري مانند اترنت سريع (Mbps 100) نيز سازگارند.
4- هاردديسك: به طور متداول، سرورهاي رده Value شامل يك هاردديسك IDE، به عنوان پيكربندي پايه‌اي سيستم هستند. اما براي دستيابي به حداكثر راندمان، درايوهاي نوع اسكازي يا Serial ATA) SATA) پيشنهاد مي‌شوند. درايوهاي اسكازي مي‌توانند با سرعت 15هزار دور در دقيقه بچرخند، حال آن‌كه حداكثر سرعت درايوهاي IDE برابر 7200 دور در دقيقه است. برخي درايوهاي SATA با سرعت حدود ده هزار دور در دقيقه هم‌اكنون موجودند و مخصوص سرورها و ايستگاه‌هاي كاري طراحي شده‌اند.
سرورهايي كه داراي قابليت اصطلاحاً High-Availability هستند از درايوهاي Hot-Plug استفاده مي‌كنند. اين درايوها به كنترلرهاي RAID قابل اتصالند، كنترلرهايي كه به نوبه خود يا به صورت يك كارت PCI سوار شده روي مادربورد عرضه مي‌شوند و يا با مادربورد يكپارچه (integrate) شده‌اند.
پيكر‌‌‌بندي‌هاي متداول RAID شامل آرايه RAID 1 براي mirroring و آرايه RAID 0 براي striping نيز هست. در مورد اولي، عين داده‌ها به صورت بلادرنگ روي درايو دوم كپي مي‌شود و در مورد RAID 0، داده‌ها ميان چندين درايو ديگر پراكنده مي‌شود. RAID 5 تركيبي از Striping با اطلاعات مربوط به كنترل صحت اطلاعات (Parity) است كه مي‌توان از آن براي بازسازي داده‌هاي خراب شده يا يك درايو معيوب استفاده كرد. پيكربندي از نوع Mirrored RAID بهترين نوع حفاظت را در
5- در دسترس بودن: يا Availibility درايوهاي Hot-Plug، اسلات‌هاي PCI، ذخيره‌ساز RAID، وجود منبع تغذيه‌ها و فن‌هاي متعدد، سرور شما را سرپا نگه مي‌دارند. سرورهاي موسوم به Fault-Tolerant يا مقاوم در برابر نقص و خرابي قادرند زمان سرپا بودن (uptime) سرور را باز هم بيشتر كنند.
اين كار از طريق تعدد اجزا و قطعات كليدي ديگر (مثل پردازنده‌هاي كاملاً مشابهي كه به صورت lockstep كار مي‌كنند) صورت مي‌پذيرد. خوشه‌سازي يا Clustering استفاده از دو يا چند سرور متصل به هم (مثلاً يك سرور به عنوان دستگاه اصلي و دستگاه دوم به عنوان پشتيبان آن) هزينه بيشتري ايجاد مي‌كند اما مقاومت كل سيستم در برابر خرابي و نقص فني را به حد بسيار بالايي مي‌رساند.
6- مديريت و سرويس‌پذيري: (Serviceability) نرم‌افزار مديريت سيستم در سرورهاي خانواده Value بسيار ابتدايي است. در سرورهاي رده متوسط، بسته نرم‌افزاري همراه دستگاه به شما اجازه مي‌دهد از راه‌دور به سرور دسترسي پيدا كنيد و فايل‌هاي event log را بررسي كنيد، بايوس (BIOS) و نرم‌افزار سيستم را ارتقاء دهيد، و يا فرمان خاموش كردن كل سيستم را صادر كنيد. ساير قابليت‌هاي مديريتي، امكان پيكربندي و مديريت ابزارهاي ذخيره‌سازي، مانيتور كردن فعاليت پردازنده و ميزان استفاده از ديسك، تنظيم پارامترها براي پيش‌بيني خطاها و مشكلات سيستم، عيب‌يابي (Diagnose) و نيز تنظيم سيستم براي ارسال هشدار در موارد گوناگون (از طريقemail، تلفن و پيجر) را در اختيار قرار مي‌دهد.
سرويس‌پذيري سرور نيز براي همه كسب و كارها (چه كوچك و چه بزرگ) مهم است. سرورهايي كه كار كردن با آنها راحت است، معمولاً داخل يك case مخصوص قرار گرفته‌اند كه به سادگي و بدون نياز به آچار و ابزارهاي ديگر قابل باز كردن هستند تا بتوان قطعات hot-plug و hot-swap را به سرعت جاگذاري كرد.
7- اندازه فيزيكي و قابليت گسترش (Scalability): اندازه فيزيكي مي‌تواند يك مؤلفه كليدي در انتخاب يك سرور باشد. اين روزها سرورهاي مدل Tower به سرعت جاي خود را به انواع rack-mounte مي‌دهند. سرورهاي رك با ارتفاع‌هاي مختلف به بازار عرضه مي‌شوند. اين ط
يف از سايز (1Uتا 8Uاينچ) را در برمي‌گيرد. (عرض استاندارد اين مدل‌ها 19 اينچ است). سرورهاي رك علاوه بر صرفه‌جويي در فضايي كه اشغال مي‌كنند، با بهره‌گيري از قابليت‌هايي همچون امكان سوار كردن درايوهاي جديد از جلو و اسلات‌هاي گسترش (در پشت دس
تگاه) به‌سادگي قابل نگهداري هستند. هر يك از سرورهاي داخل رك را مي‌توان به صورت كشويي و خيلي راحت بيرون آورد و يا به داخل فرستاد. اين ويژگي به كارمندان IT شركت (يا سازمان) امكان مي‌دهد كه كابل كشي مجموعه را خيلي تميز و مرتب و اصولي انجام دهند.
Storage يا ابزار ذخيره‌سازي
آيا بر اين تصور هستيد كه ابزارهاي ذخيره‌سازي صرفاً يكي ديگر از اقلامي هستند كه در هنگام خريد سرور بايد سفارش دهيد؟ اگر چنين است دو دليل خوب وجود دارد تا دراين‌باره بيشتر بينديشيد: عذاب و فايده. اگر شما وضعيت فعلي و نيازهاي آتي خود درباره ذخيره‌سازي را به دقت تحليل كنيد، مي‌توانيد از پيش آمدن نياز به يك ارتقاء هزينه‌بر و زمان‌بر و عذاب و دردسرهاي آن جلوگيري كنيد. همچنين مي‌توانيد سرورهاي مختص انبار كردن فايل‌ها (File Servers) را يكپارچه كنيد، گروه كاري شبكه‌اي(3) يا workgroup و ابزارهاي ذخيره‌سازي كه در دفتر راه‌دور(4) خود داريد را ساده و خلاصه كنيد، و قابليت‌هايي همچون <حفاظت از داده‌ها> و <سرعت بالا در سرويس‌دهي> را با كمترين هزينه در اختيار كاربرانتان قرار دهيد. ذخيره‌ساز نوع SATA يا Serial ATA، ذخيره‌ساز
Network Attached Storage) NAS) و حتي سيستم‌هاي iSCSl SAN همگي در دسترس شما هستند. ما در ادامه مقاله، برخي از ملاحظاتي را كه بايد براي انتخاب صحيح قطعات و اجزاي موردنياز سيستم‌تان مدنظر قرار دهيد، ترسيم خواهيم نمود.
اجزاي يك سرور
براي مشاهده عكس و توضيحات مربوطه روي آن كليك كنيد.
انتخاب‌ها
بدترين اشتباهي كه ممكن است هنگام خريدن يك ابزار ذخيره‌سازي مرتكب شويد اين است كه به اندازه كافي نخريد و يا يك سيستم‌قابل گسترش نخريد. خريدن يك ذخيره‌ساز خيلي كم‌ظرفيت، دست برنامه‌هاي كاربردي و سرويس‌هاي شبكه‌اي شما را براي دسترسي به منابع سيستم خواهد بست. اگر قصد داريد بعداً هاردديسك‌هاي داخلي سرور خود را ارتقاء دهيد، پول اضافه‌اي كه براي گرفتن نسخه پشتيبان (Backup) از داده‌ها، اضافه كردن هاردديسك‌هاي جديد و بازيابي داده‌ها به منظور ارتقاء ابزارهاي ذخيره‌سازي سيستم صرف خواهيد كرد، خيلي بيشتر از ميزان هزينه‌اي است كه در ابتدا صرفه‌جويي كرديد.
اغلب كسب و كارهاي كوچك و بسياري از شركت‌هاي متوسط تمايل يا مهارت فني توسعه ابزارهاي ذخيره‌سازي سرورهاي موجود خود را ندارند. در واقع قيمت ابزارهاي ذخيره‌س
ازي (نسبت به كاركردشان) خيلي پايين است. ولي هزينه نيروي انساني موردنياز براي مديريت اين سيستم‌ها خيلي بالاست و در اغلب موارد اصولاً ارتقاء دادن ابزار ذخيره‌سازي داخل يك سرور قديمي، كاري بي‌معني و يا بيهوده به نظر مي‌رسد.
توصيه به كسب و كارهاي كوچك اين است كه سعي كنيد تا حد ممكن كار را ساده ب
رگزار كنيد و بگذاريد ابزارهاي ذخيره‌سازي نسبتاً ارزان قيمت برايتان كار كنند. اگر فكر مي‌كنيد به 80 گيگابايت فضاي ذخيره‌سازي فايل نياز داريد، مقداري بيشتر پول خرج كنيد و يك هاردديسك 240 گيگابايتي بخريد. درايوهاي IDE و SATA نسبتاً ارزانند و حتي قيمت درايوهاي اسكازي، هنگامي كه با هزينه و دستمزد ارتقاء آتي آن مقايسه شوند، قابل قبول هستند.
1- DAS يا Direct-Attached Storage
اين وسيله ذخيره‌سازي از نوع external يا بيروني است و مي‌توان آن را به‌طور مستقيم به سرور متصل كرد.
DAS از سوي كارشناساني كه به ابزارهاي ذخيره‌سازي تحت شبكه به‌عنوان جهت‌گيري اصلي اين وسايل در آينده اعتقاد دارند، مورد انتقاد قرار گرفته است. اگر چه كاربرد اين وسيله با محدوديت‌هايي همراه است، يعني مي‌توان آن را فقط به يك سرور متصل كرد و گسترش آن نيز معمولاً دشوار است، اما بيشتر كسب و كارهاي كوچك به اين دليل كه نيازي به ذخيره‌سازهايي در حد NAS و SAN ندارند، مايلند از آن استفاده كنند.
در گذشته، محدود كردن كاربران براي ذخيره كردن فايل روي سرور قابل توجيه بود، اما امروزه درايوهاي ذخيره‌سازي روي سرور نسبت به گذشته خيلي ارزان‌ترند و در عين حال حفاظت از داده‌ها و فايل‌هاي كاربران روي سرور خيلي آسان‌تر از هنگامي است كه روي Laptop و PC خودشان ذخيره شده باشند. به‌علاوه، آن دسته از كسب و كارها كه فايل‌هاي خود را روي چندين سرور ذخيره مي‌كنند بهتر است به متمركز كردن داده‌هاي خود روي تعداد كمتري از سرورها بينديشند.
سرورهايي كه قدرتمندترند، ظرفيت ذخيره‌سازي آنها بيشتر است و فرآيند مديريت و تهيه نسخه پشتيبان
(Backup) روي آنها آسان‌تر است. با استفاده از نرم‌افزارهايي مانند Microsoft Volume Shadow Copy كه در ويندوز 2003 مي‌توان يافت (ابزارهاي NAS توانايي مشابهي دارند)، كاربران مي‌توانند در صورتي كه تصادفاً فايل‌هاي خود را حذف و يا overwrite كردند، به آساني آنها را بازيابي كنند. به اين ترتيب مديران شبكه (administrators) نيز مي‌توانند عمليات تهيه نسخه پشتيبان را به صورت متمركز انجام دهند. قيمت انواع DAS بستگي زيادي به نوع فناوري كه انتخاب مي‌كنيد (IDE ، SATA يا SCSI) دارد.
2- IDE و SATA
كسب و كارهاي كوچك متوجه خواهند شد كه براي مقاصدي مانند ذخيره‌سازي فايل و برنامه‌هاي كاربردي ساده، خريدن درايوهاي IDE (همان نوعي كه درPCها استفاده مي‌شود) يا استفاده از كنترلرها و درايوهاي موجود در سرور، نسبت به درايوهاي اسكازي خيلي به صرفه‌تر است.
اگر چه از طريق به‌كارگيري راهكارهاي SATA و IDE نمي‌توان به سرعت چرخش ديسك، سرعت انتقال داده‌ها و راندمان كلي درايوهاي اسكازي رسيد. درايوهاي اسكازي مي‌توانند به سرعت 15 هزار دور در دقيقه دستيابند، حال آن‌كه حداكثر سرعت چرخش درايوهاي IDE برابر 2700rpm و درايوهاي پرسرعت SATA مساوي ده هزار دور در دقيقه است، اما اين نوع درايوه
ا براي مقاصدي همچون سرويس فايل به اندازه كافي سريع هستند و مي‌توان آنها را با بهايي بين يك دوم تا يك سوم قيمت سيستم‌هاي اسكازي خريداري كرد. يك درايو IDE يا SATA با ظرفيت ۵۲۰گيگابايت حدود 400 دلار قيمت دارد حال آن‌كه خريد يك درايو اسكازي با حجم
ذخيره‌سازي نصف اين مقدار حدود 600 تا 900 دلار هزينه‌بر مي‌دارد.
از آنجا كه درايوهاي IDE و SATA با ظرفيت‌هايي نسبتاً بالا (حداكثر 400 گيگابايت) موجودند، شركت‌ها و سازمان‌هاي مصرف‌كننده اين ابزارهاي ذخيره‌سازي مي‌توانند تنها با به‌كارگيري چند عدد از آنها به ظرفيت بسيار زيادي از ذخيره‌سازي دست يابند.
نوع IDE امكان استفاده همزمان دو درايو به ازاي هر كانال را در اختيارمان مي‌گذارد ولي در نوع SATA فقط يك درايو به ازاي هر كانال قابل دسترسي است. با اين حال كارت‌هاي RAID مخصوصي وجود دارند كه به شما اجازه مي‌دهند IDE را روي چندين كانال مورد استفاده قرار دهيد. اين كارت‌ها را مي‌توان از شركت‌هاي سازنده سرور و ابزارهاي ذخيره‌سازي خريد. حتي اگر از دو درايو IDE يا SATA استفاده كنيم،
سرور مي‌تواند با بهره‌گيري از RAID 1، كه همه داده‌ها را به صورت بلادرنگ روي درايو دوم مي‌نويسد، به 400 گيگابايت ظرفيت ذخيره‌سازي مقاوم در برابر خطا دست يابد. همچنين بهتر است كه كسب و كارهاي كوچك استفاده از سرورهاي مجهز به NAS را به عنوان راه‌حلي براي برپا كردن سرويس فايل در نظر بگيريد.
مهمترين نكاتي كه هنگام خريدن يك ابزار ذخيره‌سازي بايد بدانيد
1- ابزارهاي ذخيره‌سازي بيشتري از نوع Direct-Attached Storage بخريد. ضمناً از ميزان تخميني كه درباره نيازهايتان داريد بيشتر بخريد.
2- از مزاياي ذخيره‌سازهاي IDE و SATA بهره بگيريد. اين نوع ابزارهاي ذخيره‌سازي براي كاربردهاي رده متوسط به پايين مناسبند.
3- براي File Server استفاده از گزينه RAID 1 (قرينه‌سازي) (كه از درايوهاي IDE و يا SATA استفاده مي‌كند و نسبتاً ارزان قيمت است) را مورد توجه قرار دهيد. اين نوع آرايه‌ها، قابليت حفاظت از داده‌ها كه در RAID موجود است را در اختيارتان قرار مي‌دهد و در عين حال به گراني راه‌حل‌هاي SCSI RAID هم نيست.
4- از آرايه‌هاي SCSI RAID 1 يا SCSI RAID همراه با درايوهاي hot-swap براي تمام برنامه‌هاي كاربردي حساس و بانك‌هاي اطلاعاتي مهم خود استفاده كنيد.
5- براي سرويس‌هاي فايل و چاپ از راه‌دور استفاده از NAS را موردتوجه قرار دهيد. در بسياري از موارد، به‌كارگيري اين ابزارها، نياز به داشتن يك File Server را مرتفع مي‌كند.
6- به جاي تهيه نسخه پشتيبان روي tape از NAS استفاده كنيد زيرا به‌كارگيري مكانيزم دسترسي، آرشيو و حفاظت از داده‌ها در NAS بسيار آسان است.
7- در استفاده از فضاي فيزيكي صرفه‌جويي كنيد. اين كار را مي‌توانيد با خريدن سرورها، ابزارهاي ذخيره‌سازي و يا NAS از نوع rack-mounte و قراردادن آنها در يك رك انجام دهيد. حتي برخي از شركت‌هاي كوچك نيز از رك براي قراردادن سوئيچ‌هاي شبكه و patch panel استفاده مي‌كنند.
8- استراتژي خود در زمينه حفاظت از داده‌ها و نسخه پشتيبان را قبل از خريد مشخص كنيد. تهيه نسخه پشتيبان از روي چندين كامپيوتر دسكتاپ، سرورها و انباره داده‌ها (volumes) ممكن است كار را پيچيده كند. اگر امكانش هست، ساختار ذخيره‌سازي اطلاعات در شبكه خود را ساده و جمع و جور كنيد تا مطمئن شويد كه مي‌توان حفاظت مناسبي از داده‌ها به عمل آورد.
9- بعضي وقت‌ها صرف نمي‌كند كه يك سرور قديمي را با افزودن ابزارهاي ذخيره‌سا
زي بيشتر، ارتقاء دهيد. در اين‌گونه موارد بهتر است كه يك سرور جديد بخريد كه حافظه و ظرفيت ذخيره‌سازي فراواني داشته باشد.
10- مجموعه را ساده نگه داريد. از به‌وجود آمدن ساختارهاي پيچيده در شبكه خود براي ذخيره‌سازي اطلاعات جلوگيري كنيد. كاري نكنيد كه اين مجموعه آن‌قدر پيچيده شود كه
نتوانيد بدون دخالت يك متخصص بيرون از شركت مشكلات خودتان را حل كنيد.
سرورهايي كه مي‌توان آنها را اصطلاحاً All-in-one server appliance ناميد، انتخاب خوبي براي كسب و كارهاي كوچك هستند زيرا آنها از قبل پيكربندي شده‌اند و به آساني قابل استقرار در شبكه موجود مشتري هستند. بسياري از سرورهاي موسوم به Appliance Server از نظر قابل توسعه بودن محدودند. وقتي كه نيازهاي شما تغيير مي‌كنند، ممكن است لازم باشد كه س
رورهاي جديدي به مجموعه خود اضافه كنيد و از ارتقاء دادن سرور فعلي خود صرف نظر كنيد.
هم سرورهاي خانواده rack-mounte و هم سرورهاي خانواده pedestal براي جلوگيري از گرم شدن بيش از حد قطعات داخلي داراي چندين فن خنك كننده هستند. صداي نويزي كه فن‌هاي خنك‌كننده ايجاد مي‌كنند مي‌تواند آزاردهنده باشد. اگر قصد داريد يك سرور با چندين فن خنك‌كننده را در دفتر كوچك محل كار خود به‌كار بگيريد، بايد آن را در دورترين جاي ممكن نسبت به محل حضور كاركنان مستقر سازيد.
سرورهاي تيغه‌اي (Blade) برق كمتري مصرف مي‌كنند و فضاي كمتري نسبت به سرورهاي rack-mounted و pedestal اشغال مي‌كنند. ممكن است خريدن سرورهاي بيشتر را قبل از آن‌كه مديريت‌شان برايتان دشوار شود متوقف كنيد. كسب و كارهايي كه آهنگ رشد كندتري دارند ممكن است به اين نتيجه برسند كه شاسي‌ها قبل از پر شدن، از رده خارج خواهند شد.
سرورهايي كه از سريع‌ترين پردازنده‌ها استفاده مي‌كنند، به آن دسته از برنامه‌هاي كاربردي كه شديداً به فعاليت پردازنده وابسته‌اند (مانند سرورهاي اختصاص يافته به حجم بالايي از تبادل email يا سيستم‌هاي CRM) اين امكان را مي‌دهند كه با بالاترين راندمان خود كار كنند. استفاده از سريع‌ترين پردازنده‌ها، هزينه بيشتري ايجاد مي‌كند. اگر مي‌دانيد كه در آينده از سرورهاي شما براي برنامه‌هاي كاربردي شديداً متكي به پردازش‌هاي CPU استفاده نخواهد شد، استفاده از پردازنده‌هاي ارزان‌تر و كندتر را از دستور كار خود خارج نكنيد.
بيشتر سرورها همراه ابزارهاي كمكي براي نصب و مديريت سيستم عرضه مي‌شوند كه بقا و بهره‌وريIT را در مجموعه كسب و كار بيشتر مي‌كند. ابزارهاي كمكي و بسته‌هاي نرم‌افزاري مرتبط با مديريت سرور در تمام مارك‌ها و مدل‌ها يكسان نيستند. با مشاور يا فروشنده خود صبحت كنيد تا قبل از خريد سرور يك مارك و مدل متناسب با نيازهاي خود انتخاب كنيد.
مزايا و معايب انواع سرورها
3- SCSI RAID
برخي از برنامه‌هاي كاربردي نيازمند سخت‌افزارهايي با راندمان بالا و مقاوم در برابر خطا هس
تند. اين ويژگي‌ها را مي‌توان در راه‌حل‌هاي مبتني بر SCSI RAID يافت. اين فناوري‌ها اصطلاحات خاص خود را دارند و گاه پيچيده به نظر مي‌رسند. اما واقعاً لازم نيست كه به كتاب‌هاي خود مراجعه كنيد تا بتوانيد يك گزينه مناسب در اين زمينه بيابيد. در اين‌جا به چند نكته اصلي، كه مي‌تواند شما را ياري دهد اشاره مي‌كنيم.
اولاً خود را براي صرف هزينه بيشتر آماده كنيد. فاصله قابل ملاحظه‌اي ميان يك پيكربندي تكي يا دوتايي از نوع SATA يا IDE از يك طرف و يك پيكربندي نوع RAID 1 يا RAID 5 چند درايو پرسرع
ت اسكازي از سوي ديگر، چه به لحاظ پيچيدگي فناوري و چه به لحاظ قيمت وجود دارد. سناريوهاي متداول RAID، داده‌ها را ميان چند درايو منتشر مي‌كنند. فرآيندي كه striping نام دارد. سپس مكانيزم تصحيح خطا را نيز اضافه مي‌كنند. مثلاً قرينه‌سازي در
RAID 1 يا distributed parity information در RAID 5 كه براي بازسازي داده‌هاي گم شده يا معيوب مي‌توان استفاده كرد.
هرچيزي مربوط به پيكربندي SCSI گران‌تر تمام مي‌شود. شما ناگزيريد كه يك كنترلر گران‌تر بخريد.
يك كنترل SCSI RAID متداول با on-board cache و شتابدهنده سخت‌افزاري بين 300 تا 600 دلار قيمت دارد.
درايوها نوعاً ظريفت كمتر و قيمت بيشتري نسبت به مدل‌هاي IDE و SATA دارند و براي دستيابي به قابليت Fault Tolerance نيازمند اضافه كردن درايوهاي بيشتري هستيد، حداقل يكي بيشتر براي جمع‌آوري اطلاعات parity
در RAID 5 و دو برابر تعدادي كه هم‌اكنون براي قرينه‌سازي RAID 1 به‌كار مي‌بريد. شما همچنين به يك سرور با چندين محل نصب داخلي درايوهاي اضافي يا يك قسمت نصب بيروني (براي درايو) نياز داريد كه معمولاً چندهزار دلار خرج برمي‌دارد.
وقتي كه اسكازي مي‌خريد، در واقع براي سرعت بيشتر و درايوها و كنترلرهاي پاياتر (robust) نرخ انتقال اطلاعات بالاتر (حداكثر 300 مگابايت برثانيه در مدل Ultra320 SCSI در مقايسه با حداكثر سرعت 132 مگابايت برثانيه براي درايوهاي كنوني IDE و 150 مگابايت برثانيه براي درايوهاي SATA) قابليت نصب حداكثر 15 درايو روي هر كانال براي رسيدن به يك مجموعه درايو بسيار سريع، و يك زمان متوسط طولاني‌تر ميان وقوع خطاها (نسبت بهIDE) كه شما را قادر به اجراي 24 ساعته برنامه‌هاي كاربردي مي‌سازد، هزينه پرداخت مي‌كنيد.
ما يك آداپتور اسكازي اختصاصي و يك سيستم اسكازي مجهز به درايوهاي hot-swap را توصيه مي‌كنيم. در اين‌صورت تعويض درايوها هنگامي كه بدكار مي‌كنند يا دچار خطا مي‌شوند
امكان‌پذيرخواهد بود. اطمينان حاصل كنيد كه سروري انتخاب مي‌كنيد كه فضاي كافي براي حجم ذخيره‌سازي و تعداد درايوهاي موردنظر شما دارد. به خاطر بسپاريد كه بزرگ‌ترين درايوهاي اسكازي يا از نوع 73 گيگابايتي و 15 هزاردور در دقيقه هستند يا از نوع 147 گيگابايتي و ده هزار دور در دقيقه. اولين سري كنترل‌ها و درايوهاي اسكازي سريال كه با همان قيمت، نرخ انتقال اطلاع
ات سريع‌تري عرضه مي‌كنند احتمالاً همين روزها به بازار خواهد آمد.
4- NAS يا Network-Attached Storage
تقاضاي زياد براي NAS به دليل سهولت كار با آن است. اگر شما دنبال اضافه كردن مقداري فضاي ذخيره‌سازي به شبكه اصلي يا سايت راه‌دور خود هستيد، به كار گرفتن يك ابزار NAS به مراتب آسان‌تر از يك File Server تمام عيار است.
ابزارهاي NAS سيستم‌عامل بسيار ساده‌تري دارند يا پيچيدگي‌هاي خود را پشت يك اينترفيس ساده تحت وب پنهان كرده‌اند. HPو Dell هر دو از سيستم‌عامل windows storage server 2003 به عنوان زيربناي ابزارهاي NAS ساخت خود استفاده مي‌كنند. سازندگان ديگر، مثل Snap Appiliance از نسخه‌هاي مختلف يونيكس و لينوكس استفاده مي‌كنند. واقعاً مهم نيست كه چه سيستم‌عاملي پشت صحنه كار مي‌كند. در عوض دنبال ابزاري باشيد كه همراه نرم‌افزار خود، ضد‌ويروس و نرم‌افزار تهيه نسخه پشتيبان (با قابليت بازيابي اطلاعات توسط كاربر) داشته باشد.
اطمينان حاصل كنيد كه ابزار NAS مورد انتخاب با مشخصات شبكه موجود همخواني دارد. براي بسياري از دفاتر كوچك، پروتكل SMB /SIFS (كه براي شبكه peer-to-peer ويندوز لازم است) بايد حتماً پشتيباني شود.
شبكه‌هايي كه هم‌اكنون داراي سرورهاي فايل هستند به نوعي از NAS احتياج دارند كه بتواند با دايركتوري فعلي شبكه، اعم از windows domain services، اكتيودايركتوري و يا Novell eDirectory يكپارچه شود. بعضي از كسب‌وكارهاي رده متوسط مايلند امكان پشتيباني از سيستم اشتراك فايلNFS كه در محيط‌هاي لينوكس يا يونيكس مشترك است را نيز داشته باشند. همچنين بعضي از ابزارهاي NAS به كاربران اجازه مي‌دهند كه به فايل‌ها از طريق FTP يا يك اينترفيس تحت وب دسترسي داشته باشند.
اطمينان حاصل كنيد كه ابزار موردنظر داراي كانكتور از نوع اترنت گيگابيتي هست و دنبال امكان توسعه وسيله باشيد، به اين معني كه بتوانيد حجم ذخيره‌سازي خود را در مواقع لزوم افزايش دهيد. NASهاي رده ابتدايي با ظرفيت 80 گيگابايت و يك كانكتور اترنت سريع قيمتي حدود 500 دلار دارند. NASهاي سريع‌تر و انعطاف‌پذيرتر با ظرفيت‌هاي 80 گيگابايت الي يك ترابايت چيزي حدود 2هزار الي 5 هزار دلار قيمت دارند.
5- iSCSI SAN
زماني، شبكه‌هاي بزرگ سازماني، از شبكه‌هاي موسوم به Fibre Channel Storage Area Networks شبكه‌هاي اختصاص‌يافته به ذخيره‌سازي استفاده مي‌كردند. شبكه‌هاي Fibre Channel SAN، سيستم ذخيره‌سازي را از سرور جدا مي‌كنند و به شما اجازه مي‌دهند كه به آنها از طريق تمام سرورهاي شبكه خودتان دسترسي داشته باشيد. حفاظت متمركز از داده‌ها در شبكه‌هاي SAN به مراتب آسان‌تر از مديريت فرآيند تهيه نسخه پشتيبان از چندين سرور كه به DAS مجهز هستند مي‌باشد.
امروزه كسب‌وكارهاي كوچك مي‌توانند با استفاده از فناوري iSCSI از مزاياي SAN بهره ببرند، بدون اين‌كه مجبور باشند با مسأله هزينه و پيچيدگي Fibre Channel درگير شوند. iSCSI قابل
يت SAN را با شبكه‌هاي اترنت ارزان‌تري در اختيار قرار مي‌دهد. اين فناوري به سرورها امكان مي‌دهد كه از قابليت‌هاي سيستم ذخيره‌سازي متمركز بهره ببرند طوري كه انگار اين ابزارهاي ذخيره‌سازي مستقيماً به سرور وصل شده‌اند كه نياز كليدي اغلب برنامه‌هاي كاربردي و پايگاه داده‌ها است.
سرورها بايد تصور كنند به يك سيستم ذخيره‌سازي سريع محلي دسترسي دارند. با است
فاده از فناوري iSCSI يك درايو به صورت فيزيكي مي‌تواند صدها كيلومتر دورتر داخل يك شبكه WAN قرار داشته باشد اما طوري رفتار كند كه انگار بخشي از سرور است. البته بديهي است كه بهترين راندمان هنگامي به‌دست مي‌آيد كه iSCSI از طريق يك اتصال گيگابيت اترنت محلي مورد استفاده قرار بگيرد.
قيمت راهكارهاي iSCSI در رده يك ترابايت فعلاً بين ده تا پانزده‌هزار دلار است، اما پيش‌بيني مي‌شود طي يك تا دو سال آينده قيمت آنها تا حدي پايين بيايد كه با محصولات NAS قابل مقايسه باشند.
شركت مايكروسافت اخيراً درايورهاي iSCSI مخصوص سيستم‌عامل ويندوز سرور و نيز كلاينت XP را عرضه كرده است. پيش‌بيني‌ها اين است كه وقتي كه پياده‌سازي iSCSI به آساني NAS شود، بسياري از كسب‌وكارهاي كوچك از سيستم‌هاي iSCSI SAN به عنوان محل مجازي ذخيره‌سازي داده‌ها براي سيستم‌عامل دسكتاپ و سرور استفاده كنند.
گزينه‌هاي جديدي كه براي حجم نامحدودي از ذخيره‌سازي پيش روي كسب و كارهاي كوچك قرار گرفته است، هنگام خريدن اين ابزارها، امكان انعطاف بيشتري در تصميم‌گيري به آنها مي‌دهد. به هر حال ظرفيت ذخيره‌سازي ابزارهايي كه مستقيماً به سرور متصل مي‌شوند از اين بيشتر نخواهد شد و قيمت آنها ديگر از اين پايين‌تر نخواهد آمد (و به تدريج با فناوري‌هاي جديد جايگزين خواهند شد). اكنون زمان مناسبي براي خريدن يك ابزار ذخيره‌سازي مناسب است.
انباره‌اي به نام NAS شبكه‌اي به نام SAN
اشاره :
هنگامي كه اولين سيستم‌هاي كامپيوتري به صورت PC عرضه شدند و روي ميز من و شما قرار گرفتند، كمتر كسي مي‌توانست پيش‌بيني كند سيلاب اطلاعات با چنين حجم عظيمي شركت‌ها و حتي مردم دنيا را در نوردد. اين دستگاه‌ها به انباره‌هاي ذخيره‌سازي كم‌ظرفيتي (نسبت به استانداردهاي امروز) مجهز بودند، اما دپارتمان‌هاي IT خيلي زود توانستند با استفاده از سرورهاي عمومي و انباره‌هاي اتصال مستقيم (كه از طريق يك اينترفيس پرسرعت SCSI به كامپيوتر متصل مي‌شدند) پاسخگوي نيازهاي اطلاعاتي آن زمان باشند. امروزه اين شيوه مقدماتي ذخيره‌سازي و پردازش، كمتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و شركت‌ها مجبورند براي ذخيره‌سازي حجم عظيم اطلاعاتي كه در سيستم‌هايي چون MIS ،ERP يا data warehousing توليد و جابه‌جا مي‌شوند روش‌هاي تازه‌تري را برگزينند. خوشبختانه، به خاطر وجود اينترنت، جريان عظيم اطلاعات نه
تنها ادامه دارد، بلكه شديدتر از گذشته شده است. امروزه توليد، انتقال، ذخيره‌سازي و تحويل اطلاعات به هر كجا و در هر كجاي جهان در عرض چند ثانيه صورت مي‌گيرد و وابستگي مردم به اطلاعات بيشتر شده است به طوري كه براي مشتريان يك شركت (چه داخلي و چه خارجي) يافتن اطلاعاتِ مربوط به شركت با سرعت پايين تحمل‌پذير نيست. شركت‌هايي كه هنوز سرويس‌هاي اطلاع‌رساني اينترنتي خود را راه‌اندازي نكرده‌اند، خلاء آن را به خوبي احساس مي‌كنند. همين موضوع شركت‌هاي نرم‌افزاري و مراكز خدمات‌رساني اينترنت (و به ويژه سازمان‌هاي دات كام) را نيز به تكاپو واداشته تا راه‌حل‌هاي قابل بسط و مطمئن‌تري را ارائه دهند. به طور كلي، شركت‌هاي تجاري ضرورت داشتن يك انباره ذخيره‌سازي مطمئن را براي نگهداري و ارائه اطلاعات احساس مي‌كنند، اما در عين حال دوست ندارند براي اين منظور مجبور به است
خدام كارشناسان IT بشوند، كه هم كمياب هستند و هم حقوق بالايي دارند. براي اين شركت‌ها شايد بهترين راه‌حل استفاده از Network-Attached Storage يا همان NAS باشد، كه موضوع مقاله ما است.
NAS چيست؟
انباره (Storage) ذخيره‌سازي متصل به شبكه (NAS) دستگاهي است كه به صورت اشتراكي در شبكه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين دستگاه، با استفاده از NFS (سيستم فايلي شبكه‌اي مختص محيط‌هاي يونيكسي)، CIFS (سيستم فايلي شبكه‌اي مختص محيط‌هاي ويندوزي)،FTP ،HTTP و ساير پروتكل‌ها با اجزاي شبكه ارتباط برقرار مي‌كند. وجود NAS در يك شبكه براي كاربران آن شبكه افزايش كارايي و استقلال از سكو را به ارمغان مي‌آورد، گويي كه اين انباره مستقيماً به كامپيوتر خودشان متصل است.
خود دستگاه NAS يك وسيله پرسرعت، كارآمد، تك‌منظوره و اختصاصي است كه در قالب يك ماشين يا جعبه عرضه مي‌شود. اين دستگاه طوري طراحي شده كه به تنهايي كار كند و نيازهاي خاص ذخيره‌سازي سازمان را با استفاده از سيستم عامل و سخت‌افزار و نرم‌افزار خود در بهترين حالت برآورده سازد. NAS را مي‌توان مثل يك
دستگاه plug-and-play در نظر گرفت كه وظيفه آن تأمين نيازمندي‌هاي ذخيره‌سازي است. اين سيستم‌ها با هدف پاسخگويي به نيازهاي خاص در كوتاه‌ترين زمان ممكن (به صورت بلادرنگ
) طراحي شده‌اند. ماشين NAS براي به كارگيري در شبكه‌هايي مناسب‌تر است كه انواع مختلف سرور و كلاينت در آنها وجود دارند و وظايفي چون پراكسي، فايروال، رسانه جرياني و از اين قبيل را انجام مي‌دهند.
در اين مقاله به معرفي دسته‌اي از دستگاه‌هاي NAS مي‌پردازيم به نام <فايلر> كه امكان حال، مزاياي NAS در مقايسه با SAN (شبكه‌هاي موسوم به Storage Area Network) مورد بررسي قرار خواهد گرفت.
Filer چيست؟
دستگاه‌هاي NAS موسوم به فايلر تمام توان پردازشي خود را صرفاً روي خدمات فايلي و ذخيره‌سازي فايل متمركز مي‌كنند. در واقع فايلر به عنوان يك وسيله ذخيره‌سازي، نقش يك فايل سرور اختصاصي را ايفا مي‌كند. فايلر مستقيماً به شبكه (معمولاً LAN) متصل مي‌شود تا دسترسي به داده‌ها را در سطح فايل فراهم سازد. نصب، راه‌اندازي و مديريت آسان فايلر، و همچنين مستقل از سكو بودن آن، باعث شده تا هزينه‌هاي مديريتي كاهش چشمگيري پيدا كنند.
فايلرهاي NAS مي‌توانند در هر جايي از شبكه مستقر شوند، بنابراين مدير شبكه آزادي كامل دارد كه آنها را در نزديكي محلي قرار دهد كه نياز به خدمات ذخيره‌سازي دارد. يكي از فوايد اصلي استفاده از فايلر آزاد شدن سرورهاي همه منظوره و گران قيمت سازمان از انجام عمليات مديريت فايل است. سرورهاي همه منظوره غالباً درگير عملياتي مي‌شوند كه CPU را زياد به كار مي‌كشند و بنابراين نمي‌توانند به خوبيِ فايلر از عهده عمليات مديريت فايل برآيند.
تحليلگران پيش‌بيني مي‌كنند نيازِ به ظرفيت ذخيره‌سازي طي سال آينده ده برابر نسبت به گذشته افزايش پيدا كند و به همين دليل به مديران IT استفاده از NAS را توصيه مي‌كنند. براي هر سازماني كه در حال استفاده از فايل سرورهاي همه منظوره هستند (يا قصد استفاده از آنها را دارند) بهترين راه‌حل اين است كه سيستم‌هاي NAS را جايگزين سرورهاي خود بكنند.
NAS در مقابل SAN
NAS سرنام عبارت NetworkAttached Storage است در حالي كه SAN مخفف Storage Area Network مي‌باشد. اين دو تكنولوژي شباهت‌هاي بسياري به يكديگر دارند، مثلاً اين كه هر دو بهترين حالت يكپارچگي (consolidation) را تأمين مي‌كنند، هر دو به محل ذخيره‌سازي داده‌ها مركزيت مي‌بخشند، و هر دو دسترسي به فايل را در كارآمدترين حالت فراهم مي‌سازند. قابليت به اشتراك گذاشتن انباره ذخيره‌سازي ميان چند ميزبان، حمايت از سيستم عامل‌هاي مختلف، و تفكيك محل ذخيره‌سازي از محل اجراي برنامه‌ها از ديگر مشتركات اين دو تكنولوژي است.
علاوه بر اين، هر دو آنها مي‌توانند با استفاده از RAID و اجزاي يدكي، آمادگي و يكپارچگي داده‌ها را تضمين كنند.
اما تفاوت اين دو تكنولوژي اصولاً در نحوه اتصال آنها به شبكه است. NAS محصولي مشخص و شناخته شده است كه بين application server و file system مي‌نشيند (شكل 1)، در حالي كه SAN يك معماري است كه بر روي سيستم فايلي و ابزارهاي فيزيكي ذخيره‌سازي اعمال مي‌شود. (شكل2 ) SAN در واقع خودش يك شبكه است، شبكه‌اي كه تمام مخازن ذخيره‌سازي و سرو
رها را به هم متصل مي‌كند. بنابراين، هر يك از اين دو فناوري، براي تأمين نيازهاي ذخيره‌سازي بخش‌هاي متفاوت از يك سازمان مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
شكل 1 شكل 2
NAS براي كاربران شبكه
NAS يك وسيله شبكه محور است و عموماً به خاطر يكسان‌سازي محل ذخيره‌سازي داده‌هاي كاربران در
شبكه LAN مورد استفاده قرار مي‌گيرد. NAS يك راه‌حل مناسب ذخيره‌سازي است كه دسترسي سريع و مستقيم كاربران به سيستم فايلي را فراهم مي‌سازد. استفاده از NAS مشكل معطلي‌هايي را بر طرف مي‌سازد كه غالباً كاربران براي دسترسي به فايل‌هاي موجود در سرورهاي همه منظوره با آن مواجه هستند.
NAS ضمن تأمين امنيت لازم، تمام خدمات فايلي و ذخيره‌سازي را از طريق پروتكل‌هاي استاندارد شبكه‌اي فراهم مي‌سازد: TCP/IP براي انتقال داده‌ها، Ethernet و Giga Ethernet براي دسترسي مياني، و CIFS ،http، و NFS براي دسترسي به فايل از راه دور. علاوه بر اين، با NAS مي‌توان به طور همزمان به كاربران يونيكس و ويندوز سرويس داد و اطلاعات را بين معماري‌هاي متفاوت به اشتراك گذاشت. از نظر كاربران شبكه، NAS وسيله‌اي است كه دسترسي به فايل را بدون مزاحمت و ايجاد اختلال براي آنها مهيا مي‌سازد.
اگر چه NAS تا حدودي كارايي را فداي مديريت‌پذيري و سادگي مي‌كند، اما به هيچ وجه نمي‌توان آن را يك فناوري كه در ذات خود تأخير دارد، پنداشت. NAS به كمك گيگابيت اترنت به كارايي بالا و تأخير كوتاه دست يافته و هزاران كاربران را از طريق فقط يك اينترفيس سرويس مي‌دهد. بسياري از سيستم‌هاي NAS داراي چند اينترفيس هستند و مي‌توانند همزمان به چند شبكه متصل شوند. با رشد شبكه و نياز بيشتر به سرعت بالا، NAS بهترين انتخاب براي پاسخگويي به برنامه‌هايي خواهد شد كه به كارايي بالايي احتياج دارند.
SAN براي اتاق سرورها
SAN ديتا محور است. شبكه‌اي است كه براي ذخيره‌سازي داده‌ها اختصاص داده شده است. SAN برخلاف NAS، جداي از LAN مرسوم است. بنابراين، SAN مي‌تواند از ايجاد ترافيك‌ها
ي استاندارد شبكه، به عنوان يك عامل بازدارنده سرعت، جلوگيري كند. SANهاي مبتني برFiber Channel، با بهره‌گيري از مزايايي كانال‌هاي I/O در يك شبكه اختصاصي جداگانه، سرعت را بهتر و تأخير را كمتر مي‌كنند.
SAN با استفاده از روتر، سوييچ و gateway، انتقال داده‌ها بين محيط‌هاي ناهمگن ذخيره‌سازي و سروري را سهولت مي‌بخشد. از همين رو، ايجاد يك شبكه ذخيره‌سازي نسبتاً دور (در حد 10 كيلومتر) با SAN امكان‌پذير است.
معماري SAN براي انتقال داده‌هاي بلوكي در بهترين حالت است. در اتاق كامپيوترها، SAN غالباً بهترين انتخاب براي بررسي مسائل پهناي باند، دسترسي به داده‌ها، و يكپارچه‌سازي است.
با توجه به تفاوت‌هاي بنياديني كه بين تكنولوژي و اهداف SAN و NAS وجود دارد، براي انتخاب هر يك بايد تصميم اساسي گرفته شود. هر يك از اين دو را مي‌توان براي رفع نيازهاي ذخيره‌سازي مورد استفاده قرار داد. البته در آينده ممكن است مرز بين دو تكنولوژي آن چنان روشن نباشد و در يك مجموعه از هر دو روش استفاده شود.
راه‌حل‌هاي NAS براي نيازهاي امروز شركت‌ها
نيازهاي شركت‌هاي ISP ،ASP و دات‌كام به سيستم‌هاي قابل اطمينان، كم‌هزينه، و قابل نصب در رك به گسترش راه‌حل‌هاي NAS كمك خواهد كرد. كاهش هزينه‌هاي كادر IT شركت‌ها نيز از ديگر دلايل مقبوليت اين راه‌حل‌ها خواهد بود. از ديد كاربر، اين كه دسترسي به انبوه اطلاعات به صورت بلادرنگ امكان‌پذير است، چيز خوشايندي است، و در سمت مديريت، عدم نياز به نيروي متخصص IT. مديريت NAS از طريق يك رابط گرافيكي در مرورگر وب امكان‌پذير است.
از آنجا كه فايلر NAS از قبل براي تأمين نيازهاي ذخيره‌سازي تنظيم شده است، اداره آن كار ساده‌اي است، و همين امر موجب كاهش خطاهايي مي‌شود كه هنگام دستكاري و تنظيم سيستم‌ها پيش مي‌آيند. به علاوه، از آنجا كه با NAS ظرفيت بيشتري را (نسبت به سرورهاي همه منظوره) به ازاء هر مدير مي‌توان اداره كرد، هزينه كل مالكيت (TCO) نيز كاهش مي‌يابد.
توسعه سريع، بدون توقف سرويس
شركت‌هاي دات‌كام و ساير شركت‌هاي رو به رشد، همواره در تلاشند تا زيرساخت‌هاي IT خود را با فعاليت‌هاي پوياي كسب و كار خود همگام نگه دارند. اتكا به سرور يا سرورهاي عمومي در بعضي فعاليت‌هاي شركت، شايد ضروري باشد، اما نبايد اين سرورها را با نيازهاي رو به افزون ذخيره‌سازي تحت فشار گذاشت. با اضافه كردن ظرفيت ذخيره‌سازي در سرورهاي عمومي، قطعاً با توقف سرويس (downtime) مواجه خواهيد شد. وقتي سيستمي را خاموش مي‌كنيد تا ظرفيت ذخيره‌سازي آن را افزايش دهيد، برنامه‌هاي كاربردي شما از كار مي‌افتند و اين يعني كاهش بهره‌وري.
از سوي ديگر، افزايش ظرفيت ذخيره‌سازي با NAS نه تنها ساده است، بلكه بدون ايجاد اختلال در شبكه انجام مي‌شود. طي 15 دقيقه مي‌توانيد يك فايلر جديد به مجموعه اضافه كنيد بدون اين كه مزاحم كار ديگران بشويد. بيشتر سيستم‌هاي پيشرفته NAS مي‌توانند <درجا> ظرفيت ذخيره‌سازي را افزايش دهند و نيازي به اضافه كردن node جديد به شبكه ندارند. اين بدان معني است كه كاربران به محض نياز به ظرفيت ذخيره‌سازي بيشتر، به آن دست خواهند يافت.
رها شدن سرور
با استفاده از فايلر NAS، سرورهاي شما از انجام عمليات پرمصرف و زمان‌بر فايلينيگ خلاص شده و بدين ترتيب، مي‌توانند با توان بيشتر به پردازش داده‌ها بپردازند. اگر سرور عمومي خود را براي انجام عمليات فايلينگ (علاوه بر اعمال ديگر) اختصاص داده باشيد، خواهيد ديد كه فشار زيادي روي آن وارد مي‌آيد، به طوري كه عملاً از انجام ساير وظايف خود (مثل ارسال و دريافت email يا اداره برنامه‌ها) باز مي‌ماند.
اشتراك داده‌ها و اتصال Multi-OS
شركت‌هاي رو به توسعه يا شركت‌هايي كه در پي ادغام با شركت‌هاي ديگر هستند
، بدون شك با وضعيت ناهمگن بودن محيط‌ها و سيستم عامل‌ها مواجه خواهند شد. در چنين شرايطي، سيستم NAS مي‌تواند پاسخگوي اين چالش باشد، چرا كه توانايي كار با دو سيستم اصلي NFS و CIFS را دارد. يكي از توانايي‌هاي غير قابل
انكار NAS حمايت آن از اين پروتكل‌ها و قابليت به اشتراك‌گذاري داده‌ها بين سكوهاي مختلف است. با توجه به اين كه روز به روز استفاده شركت‌ها از فايل‌هاي حجيم در برنامه‌ها (نظير ف
ايل‌هاي صوتي-تصويري) بيشتر مي‌شود، اين ويژگي NAS اهميت فوق‌العاده‌اي دارد.
بهبود زيرساخت‌هاي موجود
با افزودن NAS به شبكه، دانش و مهارت مديريتي خود را بالاتر برده و به ارتقا شبكه كمك مي‌كنيد. به كار بستن NAS در هر كجا از شبكه كه نياز آن احساس مي‌شود امكان‌پذير است. NAS را مي‌توان با ابزارهاي مديريتي بزرگ‌تري چون Microsoft Management Consol ،Tivoli و HP OpenView نيز تلفيق كرد. و ديگر اين كه NAS نيازي به مجوزهاي پرهزينه سيستم عامل شبكه (NOS) ندارد.
