مقاله در مورد تاثیر ورزش در پیشگیری از سرطان

بخشی از مقاله

تاثیر ورزش در پیشگیری از سرطان

مقدمه
ورزش، دستگاه ايمني بدن را تقويت مي کند.
به گزارش شبکه خبر، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکي زاهدان، با بررسي 155 ورزشکار 19 تا 54 ساله، براي سنجش توان دستگاه ايمني، مقدار پادتن هاي توليد شده در بدن آنان را در پاسخ به تزريق واکسن آنفلوآنزا ارزيابي کردند.
پژوهشگران در اين پژوهش، ورزشکاران را بر اساس شدت ورزش، به 3 دسته داراي فعاليت عادي، متوسط و شديد تقسيم کردند.

بر پايه اين پژوهش که نتايج آن امروز در نهمين کنگره ايمونولوژي و آلرژي ايران مطرح شد، ورزش، مقدار پاسخ دهي دستگاه ايمني را به واکسن آنفلوآنزا افزايش مي دهد.
اين بررسي همچنين نشان مي دهد هر چه شدت ورزش بيشتر باشد، مقدار اثر آن بر تقويت دستگاه ايمني نيز بيشتر است.

تأثير ورزش در پيشگيري از سرطان
.1 نگاهي به وضعيت جوامع انساني در كل جهان نشان مي‌دهد كه زندگي بشري نسبت به سالهاي گذشته پيشرفت چشمگيري داشته و در مقابل اين پيشرفتها يك تغيير مهم در زندگي ايجاد شده كه عبارت است از كاهش بكارگيري بدن به دليل افزايش امكانات و تسهيلات زندگي مي‌باشد.
2 .كم تحركي و بي‌تحركي امروزه يكي از مشكلات اساسي بشر مي‌باشد ابتدا اين مشكل فقط براي كشورهاي توسعه يافته ايجاد شد ولي امروزه كشورهاي در حال توسعه مثل ايران هم گرفتار بي‌تحركي شده‌اند.

.3 در پيشگيري و كنترل سرطان بايد به يك نكته اساسي توجه كرد و آن اين كه سرطان تنها يك اتفاق لحضه‌اي نيست بلكه فرايندي از انواع تغييرات سلولي است كه باعث مي‌شود سلول بيشتر و بيشتر خود مختار شود.
راه‌هايي كه ورزش از طرق آن سبب كاهش بيماري ها و سرطان در انسان مي‌شوند را به 10 گروه تقسیم مي‌كنيم:

.1 بهبود وضعيت سيستم ايمني :
• در سالخوردگي سيستم ايمني بدن به طور چشم گيري كاهش مي‌يابد(بخصوص ايمني سلولي)، به نظر مي‌رسد كه اين تغيير سيستم ايمني سبب شيوع بيشتر سرطان باشد ورزش با بهبود وضعيت سيستم ايمني خصوصاً در افراد سالمند مي‌تواند در پيشگيري از سرطان مؤثر باشد.
.2 نقش ورزش در كاهش استرس :
1.تمرينات بدني موجب كاهش استرس مي‌شوند زيرا از يك طرف سبب تخليه انرژي شده و اجازه مي‌دهند كه بدن از انجام آنها به ثبات برسد و از طرف ديگر امكان تمركز را به فرد مي‌بخشد و به او آرامش مي‌دهند و به هر حال باعث كاهش فشارهاي رواني مي‌شوند.
2 .تغييرات هورموني در طي فعاليت فيزيكي باعث بهبود خلق مي‌شود شده و استرس را كاهش مي‌دهد.

.3 ورزش باعث افزايش آمادگي جسماني و احساس مثبت نسبت به شرايط جسماني در خود فرد مي‌شود.
4 .مطالعات نشان داده نگرش فرد به خود و زندگي خود موجب كند شدن و يا سرعت بخشيدن به تكثير سلولهاي خطرناك و ظهور سرطان مي‌گردد.
.5 فوايد رواني شيوه زندگي فعال در مطالعات زيادي تأييد شده است
6فشار رواني در افراد ورزشكار به طور معني داري كمتر از افراد غير ورزشكار است.
7. ورزش افراد را در يك وضعيت ايده‌ال شخصيتي و رواني قرار مي‌دهد.

8. استرس سطح ايمني بدن ( سلول‌هاي مسئول ايمني) را كاهش مي‌دهد
9. تجارب فشارآور رواني، حالات عميق تنشي و اضطرابي، ناكاميهاي شديد، افسردگي طولاني، محروميت از خواب به طور مكرر، داغديدگي، سوگواري و ساير حالات هيجاني منفي مي‌تواند موجب كاهش مؤقت يا طولاني مدت حساسيت دستگاه ايمن سازي بدن شده و شخص را در معرض انواع بيماريها و سرطان قرار دهد ورزش با افزايش ذخاير فيزيولوژيك بدن انسان را در برابر اين فشارها مقاوم مي‌سازد.
.3 نقش ورزش در بازسازي و توانمندسازي منابع بدن :
نقش ورزش در بازسازي منابع بدن بقدري مؤثر و مفيد است كه در بيماران مبتلا به سرطان دومين عامل مهم بعد از درجه سرطان در نتيجه درمان بيماران، ذخيره فيزيولوژيك آنها است.

4 . نقش ورزش در تغذيه صحيح و تناسب بدني:
.1 معمولاً كساني كه ورزش مي‌كنند دنبال تناسب بدني هم هستند و پر واضح است كه تناسب بدني در سايه تغذيه صحيح مقدور مي‌باشد ، اين سه مثل حلقه‌هاي زنجير به هم پيوسته هستند. امروزه ثابت شده كه سرطان با تناسب بدني و چربي غذا و خون ارتباط زيادي دارد.
.2 نقش رژيم غذايي پرچرب خطر ابتلاء به سرطان هاي سينه ، كولون، پروستات و آندومتر را افزايش مي‌دهد.
.3 فيبر موجود در رژيم غذايي در مقابل ابتلا به پوليپ‌هاي كولون و سرطان مهاجم كولون اثر محافظتي دارند.

4 .عدم تحرك همراه با چاقي مي‌باشد، افرادي كه وزن‌شان زياد است مقاومت به انسولين پيدا مي‌كنند و سطح انسولين در گردش آنها بالا مي‌رود كه منتهي به افزايش غلظت فاكتور رشد شبه انسولين مي‌شود و به نظر مي‌رسد اين فاكتور محرك تكثير مخاط روده‌اي باشد و ورزش مدت زمان حضور اين ماده در بدن و تماس آن با روده را كاهش مي‌دهد.
.5 سرطان كولون و ركتوم با افزايش غلظت كلسترول سرم و مرگ و مير ناشي از بيماريهاس عروق كرونر ارتباط دارد بالا بودن كلسترول سرم خطر ايجاد آدنوم و كارسينوم كولون و ركتوم را مي‌افزايد.
.6 چاقي ارتباط نسبتاً زيادي با سرطان رحم دارد.

.5 نقش ورزش در افزايش تحرك روده و كولون:
.1 فعاليت فيزيكي در سرطان كولون بسيار مؤثر شناخته شده است.
.2 فعاليت فيزيكي بخصوص از نوع تفريحي با احتمال ابتلا به سرطان كولون و ركتوم ارتباط معكوس دارد.
.3 در يك مطالعه از مبتلايان به سرطان‌هاي روده‌اي 71% شان برنامه ورزشي و پياده روي نداشته‌اند.
4 .پژوهش يكي از دانشمندان ( Jedrychowski ) نشان داد فعاليت‌هاي فيزيكي لذت بخش احتمال ابتلا به سرطان كولون را تا 50% كاهش مي‌دهد.
.5 افرادي كه داراي مشاغل كم تحرك مانند قالي بافي و افراد داراي فعاليت سنگين بدون تفريح ريسك بالايي براي ابتلا به سرطانهاي كولوركتال را دارند.
.6 نقش ورزش در كاهش ابتلا به سرطان پروستات:
يك پژوهش 14 ساله بر روي 48 هزار مرد نشان داد كه 70% از از آقايانى كه سنين بين ۶۵ سال و بيشتر دارند و حداقل هفته اى سه ساعت ورزش سنگين انجام مى دهند كمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند و آن عده كمى هم كه به اين بيمارى مبتلا شده اند، بيماريشان از وخامت زيادى برخوردار نيست و ورزش باعث شده تا روند سرطان پروستات كاهش داشته باشد و حتى ميزان مرگ و مير حاصل از اين بيمارى نيز كاهش يافته است، بنابراين يك پيوند و رابطه دقيقى بين ورزش و خطر ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد.

چگونه ورزش كنيم تا براي پيشگيري از بيماري‌ها و سرطان مؤثر باشد.
ورزش و فعاليت :
فعاليت جسماني:
هر حركت بدني كه در نتيجه انقباض عضلات اسكلتي باشد و مصرف انرژي بيشتري را بطلبد: مثل باغباني- شستشوي اتومبيل يا نظافت خانه
تمرين ورزشي:
نوعي فعاليت جسماني به صورت حركات بدني برنامه ريزي شده ، ساختارمند و مكرر كه براي بهبود يا حفظ يك يا چند جزء آمادگي جسماني انجام مي‌شود

آمادگي جسماني:
يك مفهوم چند بعدي است و در واقع مجموعه‌اي از خصوصيات ذاتي يا اكتسابي افراد در ارتباط با توانايي انجام فعاليت جسماني را در بر مي‌گيرد و متشكل از سه جزء است:
.1 اجزاء وابسته به مهارت : چابكي – تعادل – هماهنگي – سرعت – توان و زمان
.2 اجزاء وابسته به سلامت: توانايي انجام شديد فعاليت هاي روزمره كه حاصل استقامت قلبي عروقي، قدرت و استقامت عضلاني، انعطاف پذيري و ....
3 .اجزاء وابسته به فيزيولوژيك : وضعيت سيستم‌هاي متابوليك، محيط بدن، محتواي چربي و توزيع آن در بدن ، سلامت استخان
با انجام ورزش 2 جزء آخر (2و3) بهبود مي‌يابند و در پيشگيري از بيماريها مؤثرند
در انجام ورزش بايد به نكات زير توجه كرد:
فراواني – شدت – زمان – نوع – كيفيت (گرم كردن و سرد كردن) – اصول پايه تمرين
فراواني ورزش :

• ورزش به دفعات 3 تا 5 بار در هفته ( 3 تا 5 روز در هفته) مناسب مي‌باشد كمتر از 3 بار اثر بخشي ورزش را كاهش مي‌دهد و بيش از 5 بار هم فوايد بيشتري را براي فرد به ارمغان نمي‌آورد و در بعضي مواقع شايد آسيب رسان هم باشد.
شدت انجام ورزش :
براي اينكه افراد از نظر آمادگي جسماني و شرايط بدني متفاوت هستند بنابراين ورزش مناسب در هر شخص بستگي به شرايط جسمي و وجود يا عدم وجود بيماري در شخص دارد. بهتر است قبل از شروع ورزش وضعيت خود را طبق مطالب زير ارزيابي كنيد تا معلوم شود كه شما با چه شدت و مدت زماني بايد ورزش را شروع نماييد:

1. استفاده از ظرفيت قلبي شخص براي تخمين شدت ورزش هر فرد: ضربان قلب داراي ارتباط خطي با شدت ورزش و ميزان مصرف اكسيژن دارد. شمارش تعداد ضربان قلب در زمان استراحت و سپس شمارش آن در زمان ورزش (هر 5 دقيقه ورزش ضربان دوباره شمارش مي‌شود) به مدت 10 ثانيه و ضربدر 6 مي‌گردد.
• ابتدا ضربان قلب بيشينه را محاسبه مي‌كنيم(Maximal heart rate) : با استفاده از فرمول هاي زير ابتدا ضربان قلب بيشينه خودمان را محاسبه مي‌كنيم: هر دو فرمول يك است ولي دومي كمي دقيقتر است.
• ضربان قلب استراحت را اندازه مي‌گيريم(Rest Heart rate)
• ذخيره ضربان قلب را محاسبه مي‌كنيم: ( HRR)
ضربان قلب استراحت - ضربان قلب بيشينه = ذخيره ضربان قلب
• و حالا با توجه به وضعيت جسماني و فيزيولوژيك شخص او بايد با 50 تا 85 درصد ذخيره ضربان قلب خودش ورزش بكند)در بيماران سرطاني بهتر است 50 تا 65 درصد(

• مثلاً خانم 62 ساله با سرطان سينه و تحت شيمي درماني، و ضربان قلب استراحت 84 زماني كه پزشكش اجازه ورزش را به او بدهد .{(132-121)= 84+ (5/0يا65/0)
84-158=62-220= MaxHrt) استراحت)
• بنابراين اين خانم بايد با ضربان 121 تا 132در دقيقه ورزش بكند
• بايد توجه كرد اين اعداد هر چند هفته يك بار محاسبه شوند – بهتر است در تازه كارها سعي كنند ابتدا مدت ورزش را اضافه كنند و بعد شدت آنرا.
.2 درجه بندي ميزان تقلاي ادراك شده يا RPE ( Rating of Perceived Exertion) : يك روش ذهني براي تعيين شدت ورزش است. اين روش يك ميزان عددي و كيفي سطوح مختلف تلاش از ساده ترين تا سخت ترين تلاش را ارائه مي‌دهد.
سيستم امتيازدهي بورگ
به طور كلي هيچ 6

بي نهايت سبك 7
خيلي سبك 9
ضعيف 11
تا حدي سخت 13
سخت 16
بسيار سخت 17
بي نهايت سخت 19
حداكثر تقلا 20
بر اساس سيستم امتياز دهي بورگ اشخاص بهتر است با اعداد 11 تا 16 امتياز PRE خود ورزش بكنند كه اين محدوده همخواني متناسبي با معادل 50 تا 85 درصد ذخيره ضربان قلب شخص دارد.
3 .تست تكلم : (Talk test) : در هنگام ورزش در شدت مطلوب، فرد بايد قادر به مكالمه با فرد ديگر بدون نفس نفس زدن براي هر يك كلمه يا دو كلمه باشد.
.4 استفاده از Vo2 Max: كه البته اين تست بايد در مراكزي كه مجهز به تجهيزات انجام آن هستند انجام مي‌گيرد
مدت زمان انجام ورزش :
• بر اساس شدت تنظيم مي‌شود منتها اگر قرار است معادل 50% ذخيره قلبي ورزش كنيم يا معادل PRE 11 بهتر است حداقل 30 دقيقه باشد و اگر قرار است 70% ذخيره قلبي يا PRE معادل 14 ورزش كنيم 20 دقيقه.
نوع ورزش :
• فعاليت‌هاي هوازي يا استقامتي ) شدت كم و مدت زياد(بيشترين بهبود را در Vo2Max يا سطح آمادگي قلبي ريوي حاصل مي‌كنند ( عضلات بزرگ + مدت طولاني )مثل : پياده روي،‌كوه پيمايي، دويدن، دوچرخه سواري، قايقراني، شنا، اسكيت، اسكي، صحرانوردي، طناب زدن ، بازي‌هاي استقامتي و ...

اجزاي يك جلسه برنامه ورزشي :
.1 گرم كردن ( حدود 5 تا 10 دقيقه) مثل پياده روي آرام ) به هيچ عنوان نبايد از اين مرحله صرف نظر كرد خصوصاً آنهايي كه سابقه ورزشي ندارند يا بيمارترند و يا سن بالاي 55 سال دارند(
.2 فاز محرك يا استقامتي(حدود 20 تا 60 دقيقه)
3 .فعاليت هاي تفريحي)دلخواه(
.4 سرد كردن ) حدود 5 تا 10 دقيقه(

اصول پايه تمريني:
• براي به حداكثر رساندن فوايد سلامتي و آمادگي و در عين حال تقليل مشكلات احتمالي و آسيب‌ها بايد از اصول پايه در تمرين پيروي شود:
.1 اصل اضافه بار ( Overload) : بدن بايد از لحاظ فيزيكي در سطحي بالاتر از آنچه به آن عادت دارد فعاليت كند.)فراواني، شدت و زمان يا مدت(
.2 اصل پيشرفت تدريجي ( Progression) : هميشه ابتدا زمان را افزايش دهيم و بعد شدت را
3 .اصل ويژگي ( Specificity ) : نوع ورزش ، عضلات درگير در ورزش ، هوازي و غير هوازي بودن
.4 اصل برگشت پذيري ( Reversibility ) : در صورت توقف طولاني مدت ورزش متأسفانه بهبود آمادگي جسماني حاصله بسرعت از دست خواهد رفت.
فوايد گرم كردن در ورزش:
1 .گذر از حالت استراحت به ورزش را تسهيل مي‌كند
2.عضلات قامتي را تحت كشش قرار مي‌دهد
.3 جريان خون را افزايش مي‌دهد
4 .ميزان متابوليسم را زياد مي‌كند
.5 استعداد به آسيب را كاهش مي‌دهد افزايش قابليت اتساع نسج همبند، افزايش دامنه حركتي و عملكرد مفصلي و افزايش كارايي عضلاني
.6 داراي ارزش براي پيشگيري است. ( كاهش افت قطعه ST ايسكميك، كاهش آريتمي‌هاي بطني و كاهش اختلال عملكرد مؤقت بطن چپ)

.7 گرم كردن بهتر است به مدت 5 تا 10 دقيقه باشد
فوايد سرد كردن در ورزش:
.1 ايجاد تغييرات مطلوب در گردش خون و نيز بازگشت ضربان قلب و فشار خون به مقادير نزديك زمان استراحت را مقدور مي‌سازد
2 .بازگشت وريدي را بهبود مي‌بخشد و باعث كاهش هيپوتانسيون و سرگيجه پس از ورزش مي‌شود
3 .دفع حرارت بدن را تسهيل مي‌نمايد
.4 موجب برداشت سريع‌تر اسيد لاكتيك نسبت به بازيابي در وضعيت ساكن مي‌شود
.5 با اثرات احتمالي و مضر افزايش كاته كولامين‌هاي پلاسما پس از ورزش مقابله مي‌كند) اين امر در بيماران قلبي حائز اهميت است(
جايگاه ورزش در درمان بيماران سرطاني و چگونگي انجام ورزش توسط اين بيماران
.1 نحوه و ميزان ورزش در بيماران سرطاني به چند عامل بستگي دارد:
• نوع سرطان
• نوع درمان)راديوتراپي – شيمي درماني و يا درمانهاي هورموني(
• مرحله درمان ( فعال يا نگه دارنده)
• اطلاعات و وضعيت پزشكي بيمار
• توانايي فيزيكي بيمار
• و كلاً‌پيشنهاد مي‌شود كه ورزش از حالت سبك شروع شود و حتماً با پزشك خود مشورت كننند و در موارد زير هم ضمن احتياط سريعتر با پزشك خود ارتباط برقرار كنند: ايجاد مشكل تنفسي – سرگيجه - عدم تعادل – درد - درد سينه - درد عضلاني طول كشيده

2 .برنامه ورزشي پياده روي با سهولت كاربرد، نداشتن عارضه جانبي، پايين بودن هزينه و ايجاد شادي و نشاط و مزاياي فراوان ديگري كه دارد مي‌تواند به عنوان يكي از راههاي پيشگيري و كنترل خستگي بيماران تحت اشعه درماني بكار رود.
3 .مشكلاتي كه بيماران سرطاني در حين درمان با آن مواجه مي‌شوند عبارتند از : خستگي(70%)، ضعف، مشكل خواب، تمركز كمتر، كاهش حوصله، خشكي و سفتي عضلاني، كاهش اشتها
.4 خستگي شايعترين عوارض سرطان است( 70% بيماران تحت اشعه درماني و شيمي درماني)
.5 اين خستگي در بسياري از بيماران آنقدر شديد است كه فعاليتهاي روزانه آنها را مختل مي‌كند.
.6 بيماران بيان مي‌كنند كه خستگي مربوط به سرطان با خستگي تجربه شده قبل از سرطان فرق دارد آنها اين خستگي را بسيار شديد، مزمن و نا اميد كننده توصيف مي‌كنند كه با استراحت هم برطرف نمي‌شود.

.7 خستگي ناشي از اشعه درماني چندين علت دارد: محصولات ناشي از تخريب تومور و يا ناشي از تغذيه رقابتي تومور و همينطور خستگي با دفعات اشعه درماني افزايش مي‌يابد
.8 مطالعات جديد نشان داده‌اند كه فعاليت جسمي مي‌تواند كيفيت زندگي، خلق و انجام فعاليت جسمي بيماران را در طي و بعد از درمان بهبود بخشد
.9 در يك بررسي افرادي كه تحت درمان اشعه درماني بودند به دو گروه شاهد و آزمون تقسيم شدند و گروه شاهد به طور معمولي و بدون هيچ ورزش و لي گروه آزمون روزانه با نظارت كارشناس 20 دقيقه پياده روي منظم داشتند :

.a در هفته اول درمان در هر دو گروه خستگي خيلي قابل ملاحظه نبود
b .بعد از چهار هفته بيشتر افراد گروه آزمون(20 دقيقه پياده روي)خستگي‌اشان به صورت خفيف بود ولي در گروه شاهد خستگي به صورت شديد و خيلي شديد بود
.c در هفته پنجم اين اختلاف خستگي به اوج خودش رسيد
.10 مطالعاتي هم كه روي اثر ورزش در توانبخشي بيماران سرطاني بعد از درمان با دوز بالاب شيمي درماني و پيوند مغز استخوان كار كرده بودند نشان داد كه ورزش هوازي آمادگي بيماران سرطاني را افزايش و به همراه آن خستگي در اين گروه بيماران هم كم مي‌شود.

در مطالعاتي كه خانم شوارتز بر روي الگوهاي روزانه خستگي و اثر ورزش بر خستگي بيماران سرطاني انجام داده بود همين نتيجه را گرفت كه ورزش سطح متوسط و شديد خستگي را كاهش مي‌دهد
.11 باز هم تكرار مي‌كنيم كه ورزش در درمان و بازتواني بيماران سرطاني نقش بسيار ويژه اي دارد، كاهش خستگي، كاهش ضعف، بهبود خواب، تمركز بهتر، افزايش حوصله، پيشگيري از خشكي و سفتي عضلاني، بهبود اشتهاي بيماران و ...
سرطان‌هايي كه نقش ورزش در آنها به اثبات رسيده

• امروزه نقش ورزش در سرطان هاي كولوركتال ، سينه، رحم، تخمدان و پروستات كاملاً شناخته شده است.
آيا ورزش مي‌تواند عاملي براي بيماري سرطان باشد؟
• متأسفانه در بعضي از مواقع ممكن است ورزش عامل سرطان باشد:
.1 دوپينگ و استفاده از مواد نيروزا مثل مصرف استروئيدهاي آنابوليك در ورزشكاران باعث افزايش تومورهاي كبدي مي‌شود
.2 ورزشكاراني كه تمرينات خود را در زير نور آفتاب انجام مي‌دهند به علت قرار گرفتن زياد زير نور آفتاب مستعد به سرطانهاي پوستي هستند استفاده از پمادهاي ضد آفتاب و تمرين در مواقع كه آفتاب نيست بهتر است
.3 ورزش در هواي آلوده به دود سيگار سبب مي‌شود كه كارسينوژنهاي بيشتري در تماس با سلولهاي ريوي قرار گيرند
.4 استفاده از مكمل هاي غير استاندارد هم مي‌تواند تحديدي براي ورزشكاران باشد

ورزش و پیشگیری از سکته

سكته ناشی از بسته شدن موقت یا دائم عروق خونی است كه به بخشهای مختلف مغز یا قلب خونرسانی می‌كنند. سكته از علل مهم ناتوانی و افزایش بار اجتماعی افراد جامعه در سنین میانسالی و پیری است و توجه به علل ایجاد كننده و كاهش عوامل خطر مربوط به آنها می‌تواند چه از بعد افزایش سلامت جامعه و چه از بعد كاهش هزینه‌های سلامت نقش مهمی داشته باشد.


فاكتورهای خطر غیر قابل تغییر
• سن : شانس ابتلا به سكته با افزایش سن تغییر یافته و افزایش می‌یابد. دو سوم موارد سكته در افراد بالای 65 سال رخ می‌دهد.
• جنس : بروز سكته 25 درصد در مردان شایعتر از زنان است.
• نژاد : در برخی نژادها به خاطر استعداد ژنتیكی میزان بروز سكته بیشتر است.
• سابقه خانوادگی مثبت: در خانواده هایی كه سابقه بیماری‌های عروقی، قلبی یا مغزی یا فشار خون بالا دارند میزان بروز سكته بیشتر می‌باشد.

فاكتورهای خطر قابل تعدیل
• سیگار كشیدن: تحقیقات نشان می‌دهند كه فارغ از سایر علل خطر سیگار به تنهایی نقش بسیار مهمی در ابتلا به سكته بازی می‌كند.
• بیماری‌های قلبی: اختلالات ریتم قلب و اختلالات دریچه ای قلب در ابتلا به سكته نقش دارند كه درمان این موارد میزان احتمال ابتلا به سكته را كاهش می‌دهد.
• رژیم غذایی: رژیم‌های غذایی پر از چربی، كلسترول و نمك احتمال ابتلا به سكته را افزایش می‌دهند و باید به آنها توجه گردد.

• فشار خون بالا: فشار خون بالا به تنهایی مهمترین فاكتور خطر برای سكته‌های قلبی و مغزی است و كنترل آن حتی در موارد خفیف نیز در كاهش ابتلا به این بیماری نقش اساسی دارد.
• چاقی: اضافه وزن و چاقی با افزایش كار قلب و عروق از علل مهم ابتلا به سكته مغزی و قلبی می‌باشد.