بخشی از مقاله
تحرک رمز سلامتي
فعاليت بدني ميتواند کيفيت زندگي را در تمام سنين براي همگان بهبود بخشد.شيوه زندگي فعال باعث ميشود افراد مسن دوستان جديدي پيدا کنند،در فعاليتهاي اجتماعي باقي بمانند و با سايرين در تمام سنين مراوده داشته باشد.بهبود انعطاف پذيري،تعادل و قوام عضلاني به پيشگيري از افتادن که دليل عمده ناتواني در افراد مسن است کمک ميکند.مشخص شده است که شيوع بيماريهاي مغزي در افرادي که از نظر بدني فعال هستند کمتر است.فعاليت بدني ميتواند کمک
شاياني به درمان برخي اختلالات فکري مثل افسردگي بنمايد.جلسات ورزشي برنامه ريزي شده مطابق با سطح تناسب بدني هر فرد يا پياده روي ساده ميتواند فرصت يافتن دوستان جديد و اتصال با جامعه و کاهش احساس تنهايي و محروميت اجتماعي را به فرد بدهد.فعاليت بدني ميتواند خود اتکايي و اطمينان به خود را که معيارهايي مبنايي در سلامت روح است افزايش دهد.
از فوايد فعاليت بدني ميتوان حتي در سنين بالا نيز استفاده برد.با آنکه فعال بودن از سنين پايين از بسياري بيماريها جلوگيري ميکند،تحرک و فعاليت منظم در سنين بالا نيز به کاهش درد و ناتواني مرتبط با بيماريهاي نظير آرتربت،استئوپروز و فشار خون بالا کمک کند.
آيا فعاليت بدني فقط براي کشورهاي صنعتي لازم است و کشورهاي در حال توسعه مشکلات ديگري دارند که بايد به آن برسند؟
عدم فعاليت بدني علت زمينه اي عمده اي براي مرگ و مير،بيماريها و ناتوانايي هاست.
اطلاعات اوليه اي که از تحقيقات سازمان بهداشت جهاني در زمينه عوامل خطرساز وجود دارد حاکي از اينست که عدم فعاليت يا زندگي بي تحرک،يکي از 10 علت اصلي مرگ و مير ناتوان
ي در کل جهان است.در کشورهاي مختلف بين 60 تا 85 درصد از بالغين تحرک کافي براي بهبود سلامتي شان ندارند.زندگي بي تحرک باعث افزايش تمام علل مرگ و مير ميشود.خطر بيماريهاي قلب و عروق،ديابت و چاقي را دوبرابر ميکند و مشخصاً باعث افزايش خطر سرطان روده،فشار خون بالا،استئوپروز،افسردگي و اضطراب ميشود.
در شهرهايي که به سرعت رشد ميکند،در کشورهاي در حال
توسعه،شلوغي،فقر،جنايت،ترافيک،کيفيت بد هوا،فقدان پارک،پياده رو،ورزش و تفريحات و ساير مکانهاي سالم،فعاليت بدني را به انتخابي دشوار تبديل ميکند.براي مثال در سائوپائولوي برزيل70 درصد مردم بي تحرک هستند.حتي در مناطق روستايي کشورهاي در حال توسعه تفريحات غير فعال مثل تماشاي تلويزيون در حال افزايش است.نتيجه اين تغييرات در زندگي افزايش ميزان چاقي،ديابت و بيماريهاي قلبي و عروقي است.
کشورهاي داراي درآمد پايين يا متوسط تحت فشار زيادي از اين ها و ساير بيماريهاي غيرواگير قرار دارند.77 درصد کل مرگ و مير به وسيله بيماريهاي غيرواگير در کشورهاي در حال توسعه اتفاق مي افتد.اين بيماريها در حال افزايش هستند و اثر فزاينده اي در سيستم هاي مراقبت بهداشتي،منابع و اقتصاد در کشورهاي جهان مي گذراند.
کشورها در حال تلاش براي مقابله با اثرات بيماريهاي عفوني همزمان با افزايش فشار بيماريهاي غيرواگير روي جامعه و سيستم هاي بهداشتي هستند.فعاليت بدني به علاوه رژيم غذايي سالم و عدم مصرف سيگار به عنوان راهي موثر و با صرفه جويي براي ترفيع بهداشت عمومي در کشورهاي با درآمد کم يا متوسط ميباشد.
پندارهاي غلط در مورد فعاليت بدني
1- داشتن فعاليت بدني هزينه بالايي دارد.نياز به وسيله،کفش و لباس مخصوص دارد.
گاهي بايد هزينه پرداخت تا ورزش کرد.فعاليت بدني را ميتوان هر جا و بدون هيچ وسيله اي انجام داد.جا به جا نمودن وسايل،چوب،کتابها و کودکان به عنوان فعاليت بدني تکميلي معادل بالا رفتن از پله ها ميباشند.پياده روي به عنوان فعاليتي که بيشتر از همه انحام ميشود و بيش از همه توصيه ميشود کاملاً بي نياز از اين موارد است.بيشتر مناطق شهري داراي پارک،آب نما يا پياده روهايي ايده آل براي پياده روي،دويدن يا ورزش و بازي هستند.نيازي نيست براي اين کارها باشگاه،استخر يا ساير مکانهاي ورزشي مراجعه کرد.
2- سرم خيلي شلوغ است فعاليت بدني وقت زيادي ميگيرد.
حداقل30 دقيقه فعاليت بدني متوسط در هر روز براي بهبود و حفظ سلامتي توصيه ميشود.البته اين به معناي قطع فعاليت بدني پس از نيم ساعت نمي باشد.بيشتر فعاليتها را ميتوانيد با کارهاي روزمره مثل محل کار،مدرسه،خانه يا بازي و تفريح ممزوج کنيد.بيشتر فعاليتها را ميتوانيد با امور روزانه خود انجام دهيد.10 دقيقه پياده روي سريع،3بار در روز يا 20 دقيقه در ابتداي صبح و 10 دقيقه در طول روز.حتي اگر مشغله شما زياد باشد باز هم ميتوانيد 30 دقيقه فعاليت در روز را به برنامه هايتان اضافه کنيد.
کودکان طبيعتاً داراي تحرک بالايي هستند و به ندرت يک جا مينشينند.نيازي به صرف وقت و انرژي براي آموختن چيزهايي در مورد فعاليت بدني به آنها نيست.به اندازه کافي فعال هستند.مطالعات اخير در مورد کودکان سراسر جهان نشان داده که آنها در مناطق شهري فقير در حال غيرفعال شدنند.وقت و منابع مصروف براي آموختن ورزش به آنها قطع ميشود و بازيهاي کامپيوتري و تلويزيون جاي تفريحات فعال آنها را ميگيرد.تخمين زده شده که در بسياري از کشورها چه توسعه ياف
ته و در حال توسعه بيش از جوانان از تحرک بدني ناکافي برخوردارند.فعاليت بدني ناکافي در
کودکان مي تواند عواقب طولاني مدتي روي سلامتي به جاي بگذارد.فعاليت بدني منظم باعث فوايد جسمي،روحي و اجتماعي بسيارس براي جوانان ميشود.فعال بودن بصورت بالقوه باعث کمک به جوانان و کودکان در داشتن استخوان ها،عضلات و مفاصل سالم ميشود.وزن بدن را تنظيم کرده و چربي را کاهش ميدهد و عملکرد موثر قلب و شش ها را فراهم ميکند.بازي،ورزش و ساير فعاليتهاي بدني اين فرصت را به جوانان ميدهد که ابراز وجود کنند،خودشان را باور کنند و موفقيت و همکاري جمعي را تجربه کنند.همچنين اين ها کمک ميکنند تا از اضطراب و افسردگي پيشگيري شود.انجام ورزش و فعاليت هاي بدني هدايت شده و منظم ميتواند پذيرش ساير رفتارهاي بهداشتي نظير پرهيز از سيگار،الکل و مواد مخدر و رفتارهاي خشن را تسريع کند.الگوهاي فعاليت بدني که در کودکي و دوران بلوغي کسب ميشوند بيشتر در طول زندگي باقي ميمانند و پايه اي براي زندگي فعال و سالم هستند.از طرف ديگر،زندگي غير سالم مثل غير فعال بودن،تغذيه نامناسب و سوءمصرف مواد که در دوران جواني پذيرفته شوند بيشتر در دوران بزرگسالي باقي ميمانند.
فوايد فعاليت بدني
فوايد فعاليت بدني منظم براي سلامتي بسيار است.حداقل30 دقيقه فعاليت بدني متوسط مثلاً پياده روي سريع،براي بدست آوردن بسياري از اين اثرات کافي است.اگر چه با افزايش سطح فعاليت،فوايد آن نيز افزايش مي يابد.
فعاليت بدني منظم:
خطر مرگ و مير قبل از بلوغ را کاهش ميدهد.
خطرمرگ و مير ناشي از بيماريهاي قلبي يا سکته مغزي را کاهش مي دهدکه مسوول يک سوم تمام مرگ ها هستند.
خطر ايجاد بيماري هاي قلبي يا سرطات روده ها را تا 50 درصد کاهش ميدهد.
خطر ابتلاي به ديابت نوع 2 را 50 درصد کاهش ميدهد.
کمک ميکند تا احتمال ابتلاي به فشار خون بالا را که يک پنجم جمعيت بالغ دنيا را گرفتار کرده کاهش يابد.
به پيشگيري يا کاهش استئوپروز کمک ميکند،خطر شکستگي لگن را تا 50 درصد در زنان کاهش ميدهد.
خطر ايجاد دردهاي ناحيه کمر را کاهش ميدهد.
باعث ترفيع سلامت روحي و رواني ميشود.اضطراب،استرس و احساس افسردگي و تنهايي را کاهش ميدهد.
کمک ميکند تا از عادات خطرناک مثل مصرف سيگار،الکل و سوءاستفاده از مواد مخدر و رژيم غذايي بد و خشونت مخصوصاً در کودکان و نوجوانان جلوگيري شود.
کمک ميکند تا وزن بدن را تنظيم کرده و خطر چاقي را 50 درصد نسبت به افراد بي تحرک کاهش ميدهد.
کمک ميکند تا استخوانها،عضلات و مفاصل سالمي داشته باشيم و افراد دچار حالات ناتوان کننده مزمن را از نظر قدرتي تقويت ميکند.
ميتواند به درمان حالت هاي دردناک مثل کمردرد و زانودرد کمک کند.
همه ما ميدانيم که فعاليت بدني مثل پياده روي،دوچرخه سواري و بازيهاي مختلف باعث ميشود شما احساس خوبي داشته باشيد ولي فعاليت بدني منظم فوايد بسيار ديگري نيز دارد.اين کار نه تنها باعث بهبود و حفظ سلامت مي شود،بلکه اثرات مفيد اقتصادي و اجتماعي خود را دارد.فعاليت بدني منظم به کشورها و اقتصاد کمک ميکند تا هزينه هاي مراقبت هاي بهداشتي کاهش يابد،توليد افزايش يابد،مدارس بهتر شوند،غيبت از محل کار و تعويض شغل کمتر شود و مشارکت در ورزش و تفريحات سالم افزايش يابد.در بسياري کشورها،هزينه بهداشتي به علت نبود فعاليت بدني و چاقي بالاست.
زنان و فعاليت بدني
فعاليت بدني منظم و عادات غذايي خوب مي تواند سلامت زنان را ارتقاء داده و از بسياري بيماريها و حالاتي که علت عمده مرگ و مير و ناتواني زنان جهان است پيشگيري کند.
فعاليت بدني منظم به پيشگيري از بيماريهاي قلبي عروقي کمک ميکند.اين بيماريها که شامل بيماري قلبي،فشار خون بالا و سکته هاي مغزي مي باشد.باعث يک سوم مرگ و مير زنان در سراسر جهان هستند.بيماريهاي قلبي عروقي باعث نيمي از مرگ هاي زنان بالاي 50 سال در کشورهاي در حال توسعه هستند.توام بودن فعاليت بدني منظم و تغذيه کافي اصلي ترين و اثرگذارترين راه تنظيم چاقي خفيف تا متوسط و حفظ وزن ايده آل در زنان است.
ديابت 70 ميليون زن را در سراسر جهان مبتلا کرده است.اين ميزان در سال 2025 به 2 برابر افزايش مي يابد.ديابت علاوه بر بيماريهاي قلبي عروقي ميتواند به کوري،آسيب عصبي،نارسايي کليه،زخم پاي ديابتي و قطع پا منجر شود.تحقيق جديدي نشان داده است حتي فعاليت بدني منظم و اندک وتغيير رژيم غذايي ميتواند از نيمي از موارد ديابت غير وابسته به انسولين جلوگيري کند.
فعاليت بدني ميتواند تا حد زيادي به پيشگيري و درمان استئوپروز کمک کند.استئوپروز بيماري خاصي است که در آن استخوان ها شکننده شده و در مقابل شکستن،مقاومت ضعيفي از خود نشان ميدهند.زنان مخصوصاً در دوران يائسگي در معرض خطر ابتلاي بالاتري نسبت به اين بيماري هستند.
فعاليتهايي که در آن وزن بدن را تحمل مي کنيم مثل پيتده روي،آهسته دويدن براي بلوغ طبيعي استخوان بندي در دوران کودکي و نوجواني لازم هستند و باعث کاهش از دست رفتن استخوان مي شوند.همچنين قدرت عضلاني و تعادل را بهبود مي بخشند و خطر افتادن را کاهش داده و به همين خاطر از خطر شکستگي مي کاهند.
فعاليت بدني منظم کمک ميکند تا استرس،اضطراب و افسردگي و تنهايي کاهش يابد.اين مخصوصاً در زنان مهم است چون ميزان افسردگي زنان نسبت به مردان چه در کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه دوبرابر است. فعاليت بدني به عزت نفس،اعتماد و اطمينان و بهبود مناسبات اجتماعي و وضعيت رواني کمک ميکند.
اگر چه فوايد بهداشتي و اجتماعي فعاليت هاي بدني بايد زنان را در مشارکت اينگونه فعاليتها تشويق کند،اما نبايد از اين حقيقت که در مناطق بومي و روستايي و حاشيه شهر که درآمد اندکي دارند زنان ممکن است نياز به تعادل بهتري از اعمال حمايتي مثل تغذيه کافي،ابتکار براي درآمدزايي،توصيه هايي متناسب با وضعيت فرهنگي خاص خودشان داشته باشند.
آرتريت(التهاب مفاصل) علت مهمي براي محدوديت فعاليت در افراد بالغ و مسن است.فعال
يت بدني راهي عمده براي تنظيم و کنترل تورم و درد مفاصل در آرتريت است و بنابراين نتيجه آن در بهبود فعاليت روزانه خوب است.
سياستهاي مرتبط با فعاليت بدني
يکي از مهمترين چالشهاي پيشگيري از بيماريهاي غيرواگير و تشويق انجام فعاليت بدني و ساير انتخابهاي مربوط به نحوه زندگي سالم،ايجاد ارتباط بين اهميت فعاليت کنوني و منافع آينده است.عليرغم اين اهميت که پيشگيري عمده ترين عامل در کسب سلامت است،در قرن گذشته بيشتر مطالعات بهداشتي نشان داده است که کمتر از 5 درصد منابع خرج پيشگيري ميشود.
پيشگيري و اقدامات تشويقي بهداشتي بندرت براي سياستگذاران يک اولويت بوده است.اگرچه بيشتر در مرحله سياست بوده تا مراقبتهاي بهداشتي پزشکي،که تصميمات در مورد پيشگيري گرفته شده است.بنابراين مهم است که هدايت به سمت اشخاصي حرکت کند تا به سياستگذاران نيز برسد.
عدم فعاليت بدني فقط در مورد رفتارهاي شخصي نيست.شلوغي،جنايت،ترافيک،کيفيت بد هوا،فقدان پارک،امکانات ورزشي و تفريحي و پياده رو، فعاليت بدني را به انتخابي مشکل براي بسياري افراد تبديل کرده است.بنابراين چالش پيشگيري همان قدر که براي مردم مطرح است به مسووليت پذيري دولتها نيز بستگي دارد.
بخش بهداشت بايد نقش رهبري در تصميم گيري هاي سياستگذاري را بعهده بگيرد.
دفاع از منافع بهداشتي،اجتماعي و اقتصادي فعاليت بدني را بر اساس برنامه هاي ملي بر مبناي مدارک و شواهد تأمين کنند.
شبکه هاي عملکردي با ساير بخشهاي مربوطه به فعاليت بدني را بنا بگذارند.
سياست هاي عمومي با مشارکت چند بخش را تدوين کنند.
قاعده مند نمودن وضع قوانين را به عهده بگيرند.
تدوين و آماده ساختن مشاغل بهداشتي،مخصوصاً در زمينه مشاوره فعاليت بدني و برنامه ريزي.
سازماندهي برنامه هاي خاص فعاليت بدن در خدمات بهداشتي.
تشويق به انجام فعاليت هاي بدني در جامعه و خانواده.
تأمين سرمايه گذاريهاي داراي بازده و جهت دهي منابع براي فعاليت بدني.
مشارکت در برنامه هاي جهاني در زمينه فعاليت بدني.
بخش ورزش ميتواند به طرق زير از اين امر حمايت کند:
