بخشی از مقاله
راهسازی در نروژ
مقدمه
شبكه راههاي نروژ داراي 550 كيلومتر تونل ميباشد كه 25 عدداز اين تونلها در زمره يكصد تونل طويل جهان است . از سال 1979 درحدود ده تونل زير دريايي درنروژ ساخته شده است كه بيشترين تعداد را در بين كشورهاي جهان را داراست .
موفقت كشور نروژ كه درشمال اروپا واقع شده است به گونه اي است كه حد فاصل بين دو نقطه شمالي و جنوبي آن به 2000 كيلومتر مي رسد و حد فاصل اسلو پايتخت آن تابالاترين نقطه شمالي كشور برابر فاصله اين شهر تا رم پايخت ايتاليا مي باشد .سرزمين پوشيده از برف اين كشور به وسيله رشته كوههاي نامنظم از هم جداشده است درحاليكه سواحل آن داراي چين خوردگي هاي عميقي مي باشد و به وسيله جزاير بي شماري محاصره شده اند
جمعيتي حدود 5/4 ميليوننفر در بين شهرهاي كوچك ، كوهستانها و دهكده ها و جزاير اين كشور پراكنده شده اند . موقعيت شمالي اين كشور تقريبا از 57 درجه شمالي تا 71 درجه شمالي مي باشد كه اين امر باعث شده درجه تغييرات آب و هوايي در اين كشور بسيار زياد باشد . وضعيت خاص اين كشور باعث شده كه كارشناسان راه سازي نروژي داراي تجارب خاصي در زمينه جاده سازي ، تونل سازي چه در روي خشكي و چه در داخل آب و زير سطح دريا و نيز پل سازي شوند
.
اين كارشناسان همچنين داراي قابليت هايي درزمينه طراحي ، ساخت و نگهداري جاده ها تحت شرايط بد آب و هوايي بسيار سخت مي باشند . از آنجاييكه هزينه ساخت راههاي ارتباطي در اين كشور بسيار گران تمام شده و هزينه ها بايد از طرف جمعيت قليل اين كشور پرداخته شود سعي شده است كه راههايي جهت بازگشت اين سرمايه ها پيدا شده و هزينه هاي اجرايي بدون
كاهش كيفيت پايين بيايد. همچنين تجارب اين كشور درعمليات اكتشافي نفت و گاز در درياي شكال و ساخت انواع سازه هاي دريايي بعد جديدي در فعاليت هاي نروژ پديد آورده است .
استفاده از تكنيكهاي غير معمول و تجهيزات مدرن در نروژ باعث شده است كه ساخت راهها در
شرايط سخت جوي نيز انجام پذيرد .در بعضي نواحي اين كشور تفاوت درجه حرارت هوا بين زمستان و تابستان به 60 درجه سانتيگراد مي رسد كه اين اختلاف درجه شديد به ويژه در سواحل غربي آن باعث طولاني شدن زمستان ودرنتيجه پوشيده شدن قسمت هاي وسيعي از نروژ از برف و يخ مي شود كه آب شدن برف ويخ دربهار باعث بروز مشكل در راههاي ارتباطي اين كشور مي شود .
استحكام آسفالت سرد :
كشور نروژ در سالهاي اخير در توسعه روش هاي كاري و انطباق تجهيزات براي روش هاي جديد با استفاده از مواد سرد و مستحكم براي جاده سازي بوسيله قير پيشگام بوده است .آسفالت سرد تشكيل يافته از لايه پوشي رويه و لايه زيرين شني كه بوسيله ماشين هاي بزرگ به قطر 15 سانتي متر سطح زمين را مي پوشاند .سپس يك لايه قير قبل از قراردادن مواد تثبيت كننده به آن اضافه مي شود .
از هردوروش استخراج و بتون هاي اسفنجي جهت آسفالت سرد استفاده شده است . تجارب نشان داده است كه اين روش بسيار مناسب بوده و بعث كاهش هزينه ها د رمقايسه با روش هاي سنتي م يشود . تا اواسط سال 1991 در حدود 500 كيلومتر از جاده هاي نروژ آسفالت سرد شده اند . پيشرفت هايي در اين زمينه باهمكاري اداره راههاي عمومي نروژ به وسيله شركت هاي راه سازي انجام گرفته است .
روكش كم هزينه با سطح شني طبقه بندي شده
اخيرا يك روكش كم هزينه كه از سرح شني طبقه بندي شده است براي جادهها موردتوجه قرار گرفته است كه مناسب جاده هاي با ترافيك سبك مي باشد . يك لايه قير و مخلوط ماسه بطور جداگانه روي سطح جاده هاي موجود بكار برده مي شوند .
آسفالت سرد براي مناطق گرمسير
مهندسين نروژي روش هاي آسفالت سرد را گسترش داده و آن رابه نواحي گرمسيري آفريقا جاييكه نياز بيشتري به استحكام مواد مي باشد برده اند . تجربه نشان داده است كه اضافه نمودن يك مقدار سيمان به مخلوط باعث تقويت آن در اين زمينه مي شود .
بتون هاي اسفنجي براي استفاده زمينهاي سست
استفاده از پولي استرين قالبي (ESP ) در نروژ بسيار متداول شده است . اين ماده سبك كه از نظر هزينه بسيار با صرفه است در جهت استحكام زمين هايي كه سست مي باشد بكار
مي رود .
ازمزاياي عمده بكارگيري از بتون هاي اسفنجي (ESP ) اين است كه وزن آن در حدود يكصدم مصالح معمولي مي باشد كه اين امر باعث مي شود هزينه هاي حمل و نقل كاهش يافته ومواد به آساني انتقال در محل استقرار خود قرار گيرند .
استفاده از اين روش در جاده سازي نروژ تقريبا سابقه 20 ساله داشته و در حدود 250 هزار متر مكعب ازاين بتون ها در 150 پروژه مختلف را ه سازي استفاده شده است .
بتون هاي اسفنجي (ESP ) در اندازه هاي مختلف مي باشند . اما اندازههاي معمولي آن با فرض 200/1 تا 1 متر و با طول 3 تا 5 متر هستند . اخيرا استفاده از اينقالبها در فونداسوين پل ها درنروژ شروع شده است و نيم پايه هاي پل مستقيما روي بلوك هاي اسفنجي به ارتفاع 5 متر قرار گرفته اند . تغيير شكل اين بلوك ها بسيار كم بوده و عملكرد ساختماني آن ها بسبار خوب مي باشند .
تكنولوژيتونل سازي در نروژ
شرايط خاص جغرافيايي نروژ ورشته كوههاي متعدد آن كه اين سرزمين را به نواحي مختلف تقسيم نموده باعث شده است جهت اتصال اين نواحي به يكديگر سالانه 30 كيلومتر تونل ساخته شود .شبكه راههاي نروژ داراي 550 كيلومتر تونل مي باشد كه 25 عدد ازاين تونلها درليست 100 تونل طويل جهان قرار دارند . يكي از اين تونل ها بنام « گودوانكن» واقع در بزرگراه اروپايي 68 با طول 4/11 كيلومتر در پنجمين تونل طويل جهان محسوب مي شود .
از سال 1979 در حدود ده تونل زيردريايي در نروژ ساخته شده است كه بيشترين تعداد را در بين كشورهاي جهان داراست . با اين حال سه تونل ديگر دردست ساخت مي باشد . اين تونل ها جايگزين كشتي هاي مسافربري داخلي شده كه مناطق مختلف را بهم متصل
مي سازند .
بزرگترين پروژه در دست اجرا در حال حاضر ، راه ارتباطي «رنفاست » در خارج از «استاوانكر» مي باشد كه ازدو تونل زير دريايي تشكيل يافته و عميق ترين نقطه آن 233 متر زير بستردريا مي باشد .
كاهش هزينه ها درتونل سازي
در سالهاي آخر هزينه ساخت تونل بسيار كاهش يافته و آمار نشان ميدهد كه هزينه ساخت تونل بسيار پايين آمده است كه اين امر بيشتر ناشي از مديريت وسازماندهي مناسب كاري و مكانيزه نمودن عمليات تونل سازي در اين كشور مي باشد و استفاده از مته ها ي حفاري اتوماتيك كه
باستفاده از سيستم هاي پيشرفته كامپيوتري كنترل مي شوند بسيار رايج گشته است . براي جلوگيري از ريزش ديواره هاي تونل ، از بند كشي و يك نوع فيبر فشرده استفاده مي شود . به منظور اجتناب از مشكلات ناشي از نشت آب و شبنم ، صفحات آلومينيومي درسقف تعبيه شده نيز و تونل هاي زيردريايي مجهز به زهكشي با آبهاي نفوذي به داخل آن ها را جمع آوري نمايند .
همچنين براي جلوگيز از نشت آب هاي زيرزميني به داحل تونل شهري مجموعه اي از دوغاب ريزي و لايه هاي تشكيل يافته ازمصالح ضد رطوبتي كه تحت عناون روش اسلو شناخته مي شود بكار گرفته شده است .
تونل سازي در شهرها
مهارت هاي تحصيل شده درتونل سازي جادهاي به منظور حل مسائل و مشكلات شهرهاي اصلي نروژ بكار گرفته شده است و بزرگترين پروژه در اين مورد دراسلو اجراشده است در جاييكه يك شبكه از بزرگراهها درزير نواحي مركزي شهر مي گذرند . اين پروژه شامل 30 تونل است كه بعضي ازانها درست از زير ساختمان هاي شهر مي گذرد .
تونل اسلو
تونل اسلو كه در ژانويه 1990 افتتاح شد . به طول 2/2 كيلومتربوده ود رمركزاين شهر واقع شده است هزينه اجراي آن 3/1 بيليون كرون بالغ گشته وبه گونه اي طراحي و ساخته شده كه روزانه 100000اتومبيل مي توانند از آن عبور كنند .عميق ترين نقطه آن 45 متر پايين تر از سطح دريا مي باشد . طرح از سه قسمت تشكيل شده ، يك تونل قوطه ور ، يك سقسمت پوشيده وبريده و يك تونل سنگ بسته است . در حاليكه در قسمت آخر از تكنيكهاي فاري و حفاري و انفجاري استفاده شده است و سيستم آببندي جاده تونل به كار گرفته شده ، در اين تونل به روش اسلو مشهور است .
از كامپيوتر هاي پيشرفته جهت ساخت و بهره برداري از تونل استفاده شده است . كنترل ترافيك وتاسيسات آن بوسيله يك مركز كنترل به همراه 36 دوربين تلويزيوني و 50 علائم مختلف و 201 دتكتور ( به طور شبانه روزي و خودكار به بازرسي مي پردازد ) انجام ميگيرد .مركز كنترل همچنين به ارسال پيامهايي براي اطلاع رانندگان از فضاي خالي پاركينگهاي چند طبقه اي در مركزاسلو مي پردازد .
يك روش جديد جهت تصفيه هوا به كمك فيلترهاي الكترواستيك درتونل اسلو بكارگرفته شده است .
هوا نخست از يك فيلتر مكانيكي كه قسمت اعظم ذرات بزرگتر را مي زدايد عبور مي نمايد قبل از اينكه از يك محيط يونيزه جايي كه در مجاورت 2/12 كيلو ولت جريان برق قرار مي گيرد .
اين كار ، به ذرات يك شارژ الكتريكي داده و سپس آنها را از صفحات فلزي كورنا عبور داده كه ذرات شارژشده را جذب مي كند . و درآن صورت هواي پاك از برجهاي مخصوص به داخل تونل دميده ميشود .
ميزان تصفيه هوا بستگي به سرعت آن دارد . اگر سرعت هوا 3 تا 4متر بر ثانيه باشد 80 تا 90 درصد ذرات زدوده مي شوند اين درصد در صورت افزايش سرعت كم مي شود .
تميز كردن تونل از هواي آلوده
يك تونل تصفيه به طول 60 متر به موازات جاده مي باشد در تونل گرانفوس تعبيه شده است . اين تونل امكان ميدهد كه روش ها وسيستم هاي مختلف آلودگي زدايي را آزمايش كنند . تهويه هاي بسيار قوي هوا را به داخل اين تونل كشيده و به همان سيستمي كه در تونل اسلو بكار گرفته شده تميز مي كند . همچنين امكان نصب تجهيزاتي به منظور تصفيه مواد خطرناك در گازهاي متصاعد از اتومبيل ها نيز در حال بررسي مي باشد .
طول جاده ها در نروژ ( بر طبق آمار )
خيابان هاي شهري 88922 كيلومتر
طول تونل ها 500 كيلومتر ( حدودا )
طول پل ها 17000 كيلومتر ( حدودا)
تعداد كشتيهاي مسافربري ساحلي 153 فروند
تعداد اتومبيل ها 1942558 دستگاه
كل تعداد وسائط نقليه 2924124 دستگاه
جمع كل هزينه هاي مربوط به راه 7/12 بيليون كرون نروژ
جمع كل ماليات اتومبيل ، سوخت و غيره 18 بيليون كرون نروژ
اتصال سواحل بوسيله پل
تعداد بيشمار چين خوردگي هاي كوچك و بزرگ و وجود سواحل و جزاير متعدد در نروژ برقراري ارتباط را بين اين نواحي بسيار مشكل مي كند . و به همين علت اين كشور به تعداد بيشماري پل نياز دارد . كه در حال حاضر 20000 از انواع مختلف انرا احداث نموده است كه بيش از نيمي از آنها بيشتراز 1 كيلومتر طول دارند . و طولاني ترين انها پل درامن درنزديكي اسلو مي باشد كه طول آن تقريبا 9/1 كيلومتراست . همچنين تحقيقات براي ارتباط اين جزاير و چين خوردگيها بوسيله تونل هاي زير دريايي و ساخت پل با طرحهاي نوين در دست اقدام مي باشد .
ايجاد پلهاي معلق زيبا
روش سازندگان نروژي ، متمركز بر ساخت پلهاي معلق مي باشد ، بدين معني كه سازه مي تواند بدون هيچگونه حمايت واسطه بنا شود . در حال حاضر در نروژ تاكيد بسياري بر جنبه هاي زيبايي در طراحي پلها ميشود بدين ترتيب كه اين سازه ها با مناظر طبيعي پيرامون خود هماهنگي لازم داشته باشد .
ساخت اولين پلهاي شناور جهان
تجربه هاي كسب شده در ايجاد سكوهاي حفاري نفتي و ديگر تاسيسات در درياي شمال طي 2 دهه گذشته ، كارشناسان نروژي را بر آن داشت كه از اين تجارب در زمينه ساخته پل شناور استفاده كنند . دو پل شناور درحال ساخت دراين كشور دليل بسيار خوبي در بكار گيري دانش دريايي در زمينه ايجاد تاسيسات خشكي مي باشد .
هر دوي اين تاسيسات بوسيله صندوقهاي زيرابي محافظت شده بدون اينكه به كف دريا متصل شده باشند و به گونه اي به دو طرف در ساحل متصل شده اند كه هيچگاه امواج باعث حركت آنها نخواهد شد و شكل هلالي آن باعث خواهد شد كه درمقابل باد ونيروهاي جوي مقاوم باشد.
نروژ اولين كشوري است كه دراروپا اقدام به ايجاد چنين پلهايي نموده است و هيچ كشوري چنين پلهايي را كه هيچگونه اتصالي به جايي ندارند نساخته است .
همچنين در نظراست كه اولين پل قوطه ور جهان به طول 1400 متر در ناحيه هوكز در جنوب غربي نروژ ساخته شود . قسمتي از اين سازه در حدود 25-20 متري زير سطح آب درناحيه استاوانگر خواهد بود .
پروژه كريفاست :
پروژه كريفاست در ناحيه غربي نروژ يكي از بزرگترين طرحهاي حمل و نقل در اين كشور بوده و شهر كريستيان ساندرا به مين اصلي آن از طريق 2 پل و يك تونل زير دريايي متصل خواهد كرد . يكي از اين دوپل از نوع كاملا شناور بوده و ديگري از نوع مرسوم معلق
مي باشد
