مقاله در مورد روانشناسی در ورزش

بخشی از مقاله

روانشناسي در ورزش

در روانشناسي ورزشي مراحل رواني و روحي استعمال‌ ميشود که به ما راهنمايي و مجموعه دستورالعمل قابل لمس ارائه ميدهد که چطور ما در موقعيتهاي رقابتي و مسابقه بهترين استراتژيهاي روحي را به دست بياريم. ما در اين بخش در طول زمان در بخش هاي مختلف به مربي هايي که رسيدگي به ورزشکنان ميکنند تکنيکهايي را آموزش ميدهيم که بتوانند با کمک اين علم تيم ها و ورزشکنان تکي را آموزش و تمرين دهند.

روانشناس ورزشي نه فقط براي يک مسابقه تعليم ميدهد بلکه براي همه موقعيتها و خواستهاي زندگي هيجان و استرس در ورزش و رفع آن با ورزش.
در دنياي امروز دانستن راه و روش زندگي و پيشرفت عملاً بدون استرس امكان پذير نيست و در بين جوامع بشر بصورت قانون درآمده است.
ترس و هيجان استرس
آيا استرس منفي ، مثبت ، يا هر دو آن است؟ ترس و هيجان و استرس چه معني در يک مسابقه ورزشي دارد؟
نقش ورزش درسلامت روان.
بسيار سخن و حديث از تأثير و اهميت تربيت بدني و ورزش بر ابعاد مختلف رشدي چون جسم و روان شنيده ايم يا خوانده ايم.
جادوي موسيقي در ورزش.
تحقيقات بسياري در زمينه بررسي اثرات موسيقي بر ورزش و تمرينات بدني صورت گرفته كه اين مقاله به برخي از مهم ترين آنها اشاره دارد و توصيه هايي را جهت استفاده مؤثر از اثرات روح بخش موسيقي ارائه خواهد داد.
روان‌شناسی ورزش
1- روان‌شناسی ورزش چیست؟
روان‌شناسی ورزش، محدوده‌ای از موضوعات شامل «انگیزه پایداری و موفقیت، ملاحظات روان‌شناختی در صدمات ورزشی و توان‌بخشی، روش‌های مشاوره با ورزشکاران، ارزیابی استعدادها، پیگیری تمرینات، خودباوری برای موفقیت، مهارت ورزشی، ورزش جوانان و روش‌های بالا بردن کارایی و خود تنظیمی» را در بر می‌گیرد.
هر چند غالبا برداشت عمومی چنین است که روان‌شناسی ورزش تنها مربوط به ورزشکاران حرفه‌ای است اما این حوزه تخصصی دربرگیرنده محدوده وسیعی از موضوعات علمی، کلینیکی و کاربردی مربوط به ورزش و تمرینات است. دو زمینه اصلی در روان‌شناسی ورزش وجود دارد: یکی کاربرد روان‌شناسی در بالا بردن انگیزه و کارآیی و دیگری تاثیر ورزش در بهبود سلامت روانی و عمومی.

2 – روان‌شناس ورزش چه کاری انجام می‌دهد؟

روان‌شناس ورزش، روان‌شناسی است که در حوزه‌های زیر تخصص دارد:
• بهبود کارآیی از طریق به‌کارگیری مهارت‌های روان‌شناسی
• موضوعات مربوط به سلامت روانی ورزشکاران
• همکاری با سازمان‌ها و نهادهای متولی ورزش
• عوامل رشدی و اجتماعی مؤثر بر مشارکت ورزشی
با وجودی که روان‌شناسی ورزش یکی از رشته‌های روان‌شناسی محسوب می‌گردد اما معمولا دوره‌های آموزشی آن در دانشکده‌های تربیت‌بدنی و ورزش ارائه می‌شود نه در دانشکده‌های روان‌شناسی. البته در اکثر دانشکده‌های روان‌شناسی، درسی با عنوان روان‌شناسی ورزش ارائه می‌شود.

3 – این حرفه برای چه کسانی مناسب است؟

هر فرد تنها بر اساس تناسب با نیازها، علائق، استعداد و اهدافش می‌تواند در مورد یک حرفه تصمیم بگیرد. اگر کسی به ورزش یا تمرینات ورزشی علاقه‌مند نباشد احتمالا این حرفه مناسب او نیست. اما اگر فردی از کمک به دیگران برای رسیدن به حداکثر توانائیشان، حل مسائل پیچیده و کار کردن در قالب یک تیم لذت می‌برد احتمالا روان‌شناسی ورزش می‌تواند شغل مناسبی برای او باشد.

4 – مزایا و معایب این حرفه

روان‌شناسی ورزش نیز مثل تمامی حرفه‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود است. از جمله مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• کار به صورت مشارکتی و تیمی
• فرصت‌های تخصصی گسترده و متنوع (مثل آموزش، ورزش جوانان، آموزش ورزشکاران حرفه‌ای)
به‌عنوان معایب این حرفه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• تاکید بر کار گروهی برای افرادی که دارای ذهن مستقلی هستند می‌تواند مشکل باشد
• نیار به آموزش، تمرین و تجربه زیاد

بیماری ms
مولتيپل اسكلروز (M.S) از بيماريهاي شايع سيستم عصبي مركزي در انسان است. M.S اغلب، بالغين جوان را مبتلا مي‌سازد و در جنس مؤنث دو تا سه برابر بيشتر

خ مي‌دهد. در M.S ميلين راههاي عصبي دچار تخريب مي‌شود. مشخصه اين بيماري، متعدد بودن ضايعات از نظر زماني و مكاني و رخداد علايم به صورت رفت و برگشتي است، يعني يك علامت عصبي پس از مدتي بهبود يافته و در زمان ديگر همان علامت يا علائم ديگري مجدداً رخ مي‌دهند. علائم هر حمله بهبودي نسبي يافته ولي ممكن است عودهاي مكرر بيماري سبب ناتواني تدريجي بيمار گردد. در M.S علائم باليني بستگي به محل و وسعت ضايعه دارد و تخريب ميلين معمولاً در نواحي خاصي نظير عصب بينايي، ساقة مغز، مخچه و ماده سفيد نيمكره‌هاي مغز منجر به بروز مجموعه‌اي از علائم باليني به صورت تاري ديد ناگهاني، ناتواني در حركت اندامها، عدم تعادل، دوبيني و اختلالات حسي به صورت احساس خواب رفتگي در اندامها و علائم متنوع ديگر مي‌گردد. سير علايم باليني بيماري M.S در هر بيماري متفاوت بوده و مي‌تواند به صورت يك بيماري كاملاً خوش‌خيم رخ دهد و بيمار سالها عاري از علائم عصبي باشد و يا اينكه يك حالت پيشرونده سريع در علائم باليني همراه با ناتواني اتفاق مي‌افتد.
سبب شناسي و همه گير شناسي:
با وجود مطالعات و پژوهشهاي مدرن، در ارتباط با جنبه‌هاي همه گيرشناسي، علت، روش‌هاي تشخيصي و درماني جديد در بيماري M.S در سالهاي اخير انجام شده است. ليكن هنوز علت واقعي بيماري مشخص نشده و در نتيجه هنوز يك درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد. قابل قبول‌ترين تئوري در مورد علت بيماري M.S را يك مكانيسم خود ايمني مي‌دانند، به اين نحو كه يك فاكتور محيطي نظير عفونت‌هاي ويروسي سبب تحريك سيستم ايمني بدن و تشكيل آنتي بادي بر عليه ميلين بافت عصبي شده و منجر به بروز علائم عصبي مي‌شود. فاكتورهاي ژنتيكي در مستعد نمودن فرد جهت ابتلا به اين بيماري مي‌توانند مؤثر باشند. بالاترين شيوع M.S در نژاد سفيد پوست مي‌باشد و اين بيماري در نژاد زرد و سياه شيوع كمتري دارد، اين بيماري در ساكنين مناطق اطراف ناحيه استوا بندرت ديده مي‌شود، در حالي كه با افزايش فاصله از خط استوا و در مناطق معتدله شمالي و جنوبي، نظير آمريكا، كانادا، اروپاي شمالي و استراليا، شيوع اين بيماري بيشتر مي‌شود.
مهاجرت، سن و جنس:
مهاجرت به مناطق با شيوع كم قبل از 15 سالگي خطر ابتلا به بيماريM.S را كاهش مي‌دهد. وقوع M.S در دوران كودكي نادر است، اما بعداً به سرعت شيوع آن افزايش مي‌يابد تا در حوالي 30 سالگي به حداكثر مي‌رسد و همچنان شيوع آن تا دهة چهارم عمر بالا مي‌ماند و سپس سريعاً كاهش مي‌يابد به طوري كه M.S پس از 60 سال، به ندرت رخ مي‌دهد. به دليل فاكتورهاي هورموني و سيستم ايمني بروز بيماري M.S در زنان 2 تا3 برابر مردان است. معمولاً M.S در طبقات اجتماعي- اقتصادي بالا بيشتر ديده مي‌شود.
يافته‌هاي باليني:

علائم عصبي در بيماري M.S به دليل درگيري قسمت‌هاي مختلف دستگاه عصبي مركزي(CNS) متنوع مي‌باشد. به خاطر ماهيت بيماري و درگيري قسمت‌هاي مختلف سيستم عصبي و نيز دخالت عوامل جغرافيايي در چگونگي تظاهر بيماري، علائم و به ويژه اولين علامت شروع بيماري متنوع و شدت آن نيز متغير خواهد بود، بنابراين در بيماريM.S هيچگاه يك فرم كلاسيك و ثابت و مشخص نمي‌توان يافت. چون در M.S عصب بينايي، ساقةمغز، مخچه و نخاع بيشتر درگير مي‌شوند، تظاهرات باليني ناشي از ضايعات در اين قسمت‌ها مي‌باشد.
شايع‌ترين علائم در شروع بيماري عبارتند از: ضعف و بي قوتي اندامها، احساس گرفتگي، گزگ

ز يا عدم تعادل يك اندام، كاهش يا تاري ديد ناگهاني در يك چشم، دو بيني، اختلال عملکرد مثانه به صورت فوريت يا تأخير در شروع ادرار. اين علايم غالبا گذرا بوده و طي چند روز تا چند هفته از بين مي‌روند، ولي با گذشت زمان اين علائم ممكن است مستقر و ثابت شده و بيمار گاهي دچار مشكلات گفتاري، شناختي و خلقي و حافظه‌اي مي‌گردد.
سير بيماري:
بين سير نخستين حمله و بروز علائم عصبي بعدي ممكن است ماهها تا سالها فاصله وجود داشته باشد، پس از گذشتن اين دوره علائم جديدي بروز مي‌نمايد و يا علائم قبلي عود كرده، پيشرفت مي‌نمايد. حاملگي برسير بيماري M.S معمولاً تأثيري نداشته ولي ميزان عود در سه ماه نخست پس از زايمان شايع‌تر است. افزايش درجه حرارت بدن، خستگي و استرس سبب تشديد گذراي علائم مي‌شوند. در بعضي بيماران با گذشت زمان و پس از چندين حمله عود و بهبودي ناقص، بيمار تدريجاً دچار ضعف حركتي اندامها، سفتي عضلاني، اختلال حسي، عدم تعادل در راه رفتن و مشكلات ادراري و ممكن است به درجات مختلفي ناتوان گردد. بيماري M.S داراي سه نوع سير است كه عبارتند از: 1- عود كننده- بهبود يابنده كه در اين حالت در بين حملات پيشرفتي در بيماري رخ نمي‌دهد، 2- پيشرونده ثانويه: كه با پيشرفت تدريجي پس از يك دوره عود و بهبود اوليه مشخص مي‌گردد و 3- پيشرونده اوليه كه در آن ناتواني از آغاز به صورت تدريجي پيشرفت مي‌نمايد.
روش‌هاي تشخيص:
بيماري M.S براساس علائم باليني و سير بيماري و وجود سابقه تشديد و تخفيف علائم، يافته‌هاي معاينه عصبي و بررسي‌هاي پاراكلينيكي (آزمايشگاهي) نظير بررسي مايع مغزي نخاعي، پتانسيل‌هاي فراخوانده بينايي (VEP) و تصويرنگاري سيستم عصبي مركزي با MRI انجام مي‌شود. در مبتلايان به M.S بررسي الكتروفورز پروتئين‌هاي مايع مغزي نخاعي (CSF) نشان دهندة وجود نوارهاي مشخص در منطقه ايمونوگلوبوليني IgG تحت نام نوارهاي اوليكوكلونال باند است پتانسيل فراخوانده، بينايي (VEP) طولاني مي‌شود و ام.آر.آي (MRI) ضايعات مربوط به آسيب ميلين را در مغز، ساقه مغز، مخچه و يا نخاع كه به صورت ضايعات گرد با حدود مشخص با اندازة از چند ميليمتر تا چند سانتي متر مي‌باشند را نشان مي‌دهد.
تشخيصهاي افتراقي و يا بيماريهاي تقليدكنندة M.S
بيماري M.S به دليل داشتن علائم متعدد و سير متنوع با چندين بيماري ديگري ممكن است اشتباه شود، در نظر گرفتن شرح حال بيمار، چگونگي وقوع و سير بيماري، يافته‌هاي باليني و معاينه، يافته‌هاي پاراكلينيك در بررسي مايع مغزي نخاعي و MRI موجب تشخيص صحيح مي‌شوند. بايد حتي الامكان از تشخيص اشتباه M.S جلوگيري كرد، چون اولاً تشخيص اشتباه، M.S براي بيمار صدمات جبران ناپذير روحي را به همراه دارد و همچنين ممكن است ساير بيماريهاي قابل درمان با اين تشخيص اشتباه ناديده گرفته شوند.
در تشخيص افتراقي M.S بايستي بيماريهايي كه ضايعات متعدد در سيستم عصبي مركزي دارند و يا بيماريهاي سيستم عصبي مركزي با سير تشديد يابنده بهبود پذير، مدنظر باشد. از جمله بيماريهايي كه با M.S اشتباه مي‌شوند عبارتند از بيماري لوپوس سيستميك، سندرم آنتي

فسفوليپيد آنتي بادي، بيماري بهجت، بيماري لايم (در اثر نيش كنه رخ مي‌دهد)، سندرم نقص ايمني اكتسابي (AIDS)، بيماريهاي نخاعي– مخچه‌اي استحاله‌اي ارثي، كمبود ويتامين B12، آرتروز و مهره‌هاي گردن، و تومورهاي گودال خلفي جمجمه.
درمان M.S:
هنوز درمان قطعي براي M.S پيدا نشده است. درمان بيماري M.Sبه دو دسته تقسيم مي‌شود:
1- درمان جهت متوقف ساختن سير بيماري
2- درمان‌هاي علامتي در جهت كاهش علائم ناتوان كنندة بيماري. درمان در مرحلة وقوع علائم حاد

و شديد شامل كورتيكواستروئيد تزريقي بمدت 5 روز مي‌باشد. درمان پيشگيري كننده از بروز حملات M.Sشامل تجويز اينترفرون بتا كه به دو شكل تزريق عضلاني هفتگي و يا تزريق زير جلدي يك روز در ميان است. از ديگر درمان‌هاي پيشگيري كننده در M.S تعويض پلاسما و تجويز ايمونوگلوبولين وريدي يا IVIg است.
در درمان موارد M.S با فرم مزمن پيشرونده داروهاي سركوب كنندة سيستم ايمني، نظير آزايتوپرين استفاده مي‌گردد.
هدف از درمانهاي علامتي كاهش علائم و عوارض بيماري به منظور زندگي بهتر بيماران است. سفتي عضلاني را با بکلوفن، خستگي بيمار با آمانتادين و درد و گزگز شدن اندامها را با كاربامازپين، لرزش بيمار را با کلونازپام و اختلال عملكرد مثانه را با اكسي بوتينين و افسردگي بيماران با فلوكسيتين درمان مي‌نمايند.
رژيم غذايي- بيمار مبتلا به M.S بايستي از رژيم با چربي حيواني كم و داراي چربيهاي غيراشباع و روغن‌هاي گياهي و رژيم حاوي اسيد لينولئيك استفاده كنند.
ورزش و فيزيوتراپي- مبتلايان به M.S بايستي بر اساس تواناييهاي خويش يك برنامه ورزشي مناسب انتخاب كنند. از آنجا كه خستگي سبب تشديد حملات و علائم بيماري مي‌شود، بنابراين بايستي ورزشهاي سبك‌تر انتخاب شود و از محيط گرم اجتناب شود.
فعاليت‌هاي شغلي و ادامه تحصيلات در M.S
بستگي به تواناييهاي جسمي و ذهني بيمار دارد. از آنجا كه فعاليت فيزيكي شديد و خستگي مفرط و نيز استرسهاي روحي مي‌تواند در تشديد علائم مؤثر باشند، بيمار بايد يك برنامه كاري منظم داشته باشد.
ازدواج و بيماري M.S

مبتلايان به M.S خصوصاً انواع خوش خيم آن و مواردي كه ناتوانايي‌هاي حركتي-تعادلي بارزي نداشته باشد مي‌توانند جهت تشكيل خانواده و ازدواج اقدام نمايند.
حاملگي، شيردهي و M.S
از آنجا كه M.S به طور شايع در سنين 20 تا 40 سالگي و بيشتر در زنان رخ مي‌دهند. اين سوال كه آيا حاملگي بر روي سير بيماري M.S اثر دارد اهميت مي‌يابد. در اين مورد بايد گفت كه خطر وقوع حملهM.S در طي 9 ماه حاملگي كمتر است. شيردهي، در صورتي كه بيمار از اينترفرون يا داروهاي سركوب كننده ايمني استفاده نكند بلامانع مي‌باشد.

نقش حمايت‌هاي روحي در بيماران M.S
از آنجايي كه بيماري M.S يك بيماري مزمن با سير غير قابل پيش بيني است، بيمار نياز به حمايت‌هاي روحي- رواني از طرف همسر، خانواده، دوستان و اجتماع مي‌باشد. فرد مبتلا به M.S بايد بداند كه با انطباق با بيماري و سازگاري با شرايط جسمي مي‌تواند همچنان فرد مؤثر و كارآمدي باشد. از آنجا كه استرسهاي روحي در شروع و تشديد علائم نقش بسيار قوي دارند، خود بيمار و خانوادة او بايستي از اين نظر پيشگيريهاي لازم را تا آنجا كه ممكن است به عمل آورند
جزوه انجمن ام اس ايران در باره ام اس۰ موضوع:توضيح كلي
بسمه تعالي
بيماري MS بيماري است كه مجموعه اي از عوامل در ابتلا و بروز آن ، دخيل مي باشند.اين بيماري نياز به استعداد ژنتيكي و زمينه ژنتيكي خاص دارد . ژن هاي ايمني و ساير ژن ها در بيماري ، نقش دارند . سيستم ايمني بدن و پيدايش و پيشرفت بيماري ، نقش مهمي دارد.سلول هاي T
پادتن ها ، آنتي بادي و ماكروفاژها در بروز بيماري نقش دارند.عوامل محيطي مثل ويروس ها ، باكتري ها ، آلودگي ها و سموم محيطي و يكسري عوامل ناشناخته نظير استرس ، فشار و هيجانات روحي ، زندگي ماشيني ، داروها ، غذاها و … نيز مطرح مي باشند.
در حال حاضر در دنياي پزشكي ،مسايلي نظير ژنتيك ، سرطان ريال ايدز و …مورد توجه خاص قرار گرفته كه بيماري MS نيز در اين رديف مي باشد. بويژه در طول 5-6 سال اخير ، ديدگاه هاي درماني MS تغيير يافته است و قطعاً در آينده نيز مطالب جديدتري افزوده خواهد شد.
محورهاي درمان :
پيشگيري اوليه : يعني جلوگيري از ابتلا به بيماري و مربوط به مراحلي است كه فرد هنوز دچار بيماري نشده و بيماري در او بروز نكرده است كه در هر بيماري ، مهم است . در مورد M S هنوز پيشگيري اوليه مشخص نيست . در اين زمينه ، برروي عوامل ژنتيكي و دستكاري هاي ژنتيكي ، بررسي فراواني شده ولي هنوز موفقيت آميز نبوده است . در حال حاضر ، در مورد واكسن M S هم اقداماتي در دست انجام است ولي هنوز واكسني پيدا نشده است .

سيرباليني و انتخاب درمان :
بيماري MS ، سير خاصي دارد . مي تواند بصورت عود كننده ، دوره اي و حمله اي باشد. الگوي غالب بيماري فرمي است كه در آن ، علائم يك دوره بهتر و يك دوره بدتر مي شود. در فرمي ديگر ممكن است اول پيشرفت كند و بعد بهتر شود. در عودها و دوره هاي حمله بيماري ، دو دارو استفاده مي شود:
• كورتيكو استروئيدها.
• پلاسمافرز كه جايگزين پلاسما مي شود.
محور سوم در درمان ، توجه به جلوگيري از پيشرفت بيماري است . در M S ، قسمت هايي از مغز و نخاع بنام ميلين كه مسئول انتقال صحيح پيام هاي عصبي از سراسر بدن هستند تخريب مي شوند.
مسئله مهم اين است كه جلوي اين تخريب گرفته شود ، جهت جلوگيري از پيشرفت بيماري و يا كند كردن پيشرفت و يا جلوگيري از حملات ، داروهاي زير تجويز مي شوند:
• اينتر فرون ها
• ايمونو گلوبولين داخل ورديدي (IVIg )
• كوپاكسون
و ساير داروها كه روي سيستم ايمني اثر دارند.
محور چهارم اين است كه چگونه اين تخريب را جبران و بازيابي كنيم ؟ زيرا مهم ترين بخشي كه در MS از بين ميرود ، ميلين مغز و نخاع است .
محورپنجم درمان علامتي(Symptomatic Therapy)مي باشد.علائم شايع بيماري خستگي ، افسردگي ، اضطراب ، اختلال حافظه ، مشكلات اداري و جنسي ، لرزش ، عدم تعادل ، سفتي پاها.
محور ششم ، سازگاري در رابطه با بيماري مزمن M S است . در تمام بيماري هاي مزمن بايد روش هايي رابه بيمار ياد دادكه بتواند با بيماري سازگار شود. غير از اين درمان دارويي ، درمان هاي ورزش ، توان بخشي ، تغذيه مناسب ، توكل به خدا و اميد در اين زمينه مفيد است .