بخشی از مقاله
نظام اموزشی سوئد
ساختار كلي نظام آموزش
• آموزش رسمي پيش دانشگاهي
• آموزش پايه
• آموزش پيش دبستاني
• آموزش ابتدايي
• آموزش متوسطه
• آموزش عالي
• آموزش بزرگسالان
• آموزش استثنايي
• آموزش معلمان
• آموزش ضمن خدمت
• آموزش غير رسمي
آموزش رسمي پيش دانشگاهي
از آن‌جايي كه اصل اساسي درساختار آموزشي كشور سوئد بر فراهم آوردن امكانات آموزشي براي كليه شهروندان سوئدي بدون توجه به پيشينه قومي واجتماعي و تابعيت فردي آنان استوار مي‌باشد، از اين روي كليه مدارسي كه از قوانين آموزشي پايه تبعيت مي‌نمايند (مدارس ابتدايي و مقدماتي و تكميلي متوسطه) به صورت فراگير طراحي شده‌اند تا كليه نسل جوان را تحت پوشش قرار دهند.
علاوه برمواد درسي، كتب آموزشي مدارس ابتدايي ومقدماتي و تكميلي متوسطه مراكز آموزشي سراسر كشور يكسان است. قوانين كشوري خاصي نيز در خصوص ساختار آموزشي كشور در قوانين آموزشي كشور توسط مجلس ملي به تصويب رسيده است. تحصيلات ويژه بزرگسالان نيز دركشور سوئد از سابقه تاريخي طولاني برخوردار بوده وگزينه هاي گوناگوني درسراسر كشور جهت ادامه تحصيلات وجود دارد. تحصيلات ويژه بزرگسالان به صورت يكسان با آنچه در مدارس، از ابتدايي تا متوسطه، ارائه ميگردد، بخشي از ساختار مدارس عمومي محسوب ميگردد. اين امتياز خود ب
ه هر فرد اين امكان را ميدهد كه به تكميل تحصيلات خود تا مقطع متوسطه مبادرت نموده و مجددا به ساختار رسمي مدارك آموزشي بپيوندد . بنابراين آموزش در سوئد از نظر ساختاري به صورت دوره‌هاي آموزشي يكسان از سطح ابتدايي تا آموزش متوسطه وآموزش بزرگسالان براي كليه شهروندان سوئدي فراهم مي‌باشد. علاوه براين طرحهاي مالي گوناگوني نيز اتخاذ گرديده كه به دانش آموزان ودانشجويان اجازه ميدهد تا درطول سنوات آموزشي خود (آموزش متوسطه و آم
وزش بزرگسالان) و همچنين تحصيلات عالي منابع مالي مورد نياز خود را فراهم نمايند.
آمار تحصيلي تعداد دانش‌آموزان و مدارس
طبق آخرين آمار بدست آمده تعداد 305300 دانش‌آموز سوئدي در مراكز تكميلي آموزش متوسطه آموزش مي‌بينند.گفتني است از %7/4 از اين تعداد (14300) درمراكز تكميلي متوسطه مستقل(خصوصي) ثبت‌نام به عمل مي‌آيد.سهم مذكور طي سالهاي اخير به‌طور چشمگيري افزايش يافته و اين در حالي‌است كه طي سال 1996 تنها از %8/1 دانش‌آموزان در مدارس
مستقل ثبت‌نام به عمل مي‌آمد.
طبق آخرين آمار بدست آمده طي سال 1996 تعداد 654 مدرسه فعاليت داشته كه %15 از اين مدارس، مستقل بوده و توسط نهادها و مؤسسات خصوصي اداره شده و 5 در صد نيز توسط شوراهاي استاني اداره مي‌گردند. طبق آمار مذكور ميانگين دانش‌آموزان هر مدرسه به 467 دانش‌آموز بالغ ميگردد.
تعداد دانش‌آموزان مقاطع آموزش پيش دانشگاهي(15 اكتبر 2000)
برنامه تعداد برنامه تعداد
برنامه‌هاي هنري……………. . .
برنامه تجارت و مديريت………. . .
برنامه‌هاي تفريحي……………
برنامه ساختمان ……. .
برنامه مهندسي الكتريك………. .
برنامه انرژي…………………
برنامه غذا…………………. . .
برنامه صنايع دستي…………. . .
برنامه بهداشتي………………
برنامه هتل‌داري، رستوران و تغذيه 600/14
100/12
100/12
000/7
006/12
000/2
500/1
200/4
800/9
700/13 برنامه صنايع…………………. . .
برنامه رسانه‌ها………………….
برنامه بهره‌برداري منابع طبيعي……
برنامه علوم طبيعي……………. . .
برنامه علوم اجتماعي…………….
برنامه فني…………………….
برنامه مهندسي خودرو…………. . .
برنامه‌هاي شخصي……………. . .
برنامه‌هاي آموزشي……………. . .
ساير برنامه‌ها…………………. . 800/4
300/12
600/6
100/51
400/72
900/6
200/10
400/21
800/24
000/2305
كل 300/305
طبق آخرين آمار بدست آمده تقريباً كليه آندسته از دانش‌آموزاني كه به اتمام مدارس پايه در بهار 2000 نائل آمده‌اند(95 درصد) در اكتبر همان سال به مراكز تكميلي آموزش متوسطه وارد شده‌اند.
طبق آخرين آمار بدست آمده طي سال 97-96 همچنين حدود سه چهارم دانش‌آموزاني كه وارد مراكز تكميلي متوسطه شدند، (73 درصد) چهارسال بعد اين دوره را به پايان رساندند و اين در حالي‌است كه حدود 38 درصد از دانش‌آموزاني كه در بهار سال 97 به اتمام مقطع تكميلي متوسطه نائل آمده‌اند به تحصيل در مراكز آموزش عالي طي سال ب
عد تحصيلي مبادرت نموده‌اند كه در مقايسه با آمار 10 سال گذشته، كه رقم تخميني 20 درصد را نشان ميدهد از افزايش چشمگيري برخوردار بوده است.
دوره‌ها، رشته‌ها و تعداد ساعات آموزشي
كليه دوره‌هاي آموزشي از برنامه درسي خاصي برخوردار مي‌باشند. برنامه‌هاي درسي ملي توسط«آژانس ملي آموزش» تعيين مي‌گرددو اين درحاليست ك
ه تدوينگران برنامه‌هاي آموزش محلي رؤساي مدارس مي‌باشند.«قوانين آموزشي» كشور نيز شامل جدول واحدهاي آموزشي مي‌باشد كه تعداد واحدهاي آموزش تكميلي متوسطه و چگونگي تقسيم‌بندي اين واحدها در هسته‌هاي موضوعي و موضوعات خاص آموزشي در آن ارائه گرديده است.
جدول واحدهاي آموزشي
هسته‌هاي موضوعي واحدهاي مقطع تكميلي متوسطه
زبان سوئدي / زبان سوئدي به عنوان زبان دوم و رياضيات
زبان انگليسي
علوم اجتماعي
علوم
علوم مذهبي
علوم هنري
تربيت بدني و بهداشت
واحدهاي اختياري انفرادي 200
100
100
100
50
50
50
300
جمع كل واحدهاي آموزشي 2500
واحدهاي مقطع تكميلي آموزش متوسطه دامنه و فعاليت مورد نظر دوره
هاي آموزشي را در بر مي‌گيرند دوره‌هاي آموزش مقطع تكميلي متوسطه با گذراندن تعداد واحدهاي درسي لازم به اتمام مي‌رسند. دوره معمول آموزش مذكور مدت زمان3 سال به طول انجاميده و اين درحالي‌است كه در نظام ترمي –واحدي، دانش‌آموزان قادر به گذراندن دوره آموزش دركمتر يا بيشتر از3 سال مي‌باشند
ساعات آموزشي
از سال2000 دانش‌آموزان دروس هنر، علوم طبيعي و علوم اجتماعي از حق برخورداري از حداقل 2180 ساعت آموزش60 دقيقه‌اي و دانش‌آموزان دروس فني و حرفه‌اي نيز از حق برخورداري از حداقل 2400 ساعت آموزش60 دقيقه‌اي برخوردار مي‌باشند.
زبان سوئدي به عنوان زبان دوم و زبان مادري
زبان سوئدي به عنوان زبان دوم در كليه مقاطع به عنوان يك موضوع تخصصي آموزشي به دانش‌آموزان ارائه ميگردد. دانش‌آموزان مهاجر از حق انتخاب زبان سوئدي به عنوان زبان دوم به عنوان واحد درس عمومي برخوردار مي‌باشند.گفتني است آن دسته از مهاجريني كه علاقمند مطالعه زبان سوئدي به عنوان هسته موضوعي باشند مي‌توانند به مطالعه زبان در قالبهاي آموزش شخصي و تكميلي مبادرت نمايند.آشنايي اوليه دانش‌آموزان و برخورداري از دانش قبلي آنان با اين زبان در مدارس پايه مي‌باشد. آندسته از دانش‌آموزاني نيز كه اخيراً وارد سوئد شده و از دانش پايه در زبان سوئدي برخوردار نمي‌باشند از سن 16 سالگي از حق استفاده از آموزش زبان سوئدي ويژه افراد مهاجر برخوردار مي‌گردند.
هدف از آموزش زبان سوئدي به عنوان زبان مادري قادر ساختن كودكان سوئدي به حفظ و كاربرد از زبان مادري خود و فراهم نمودن فرصت دوزبانگي و آشنايي غير بومي با زمينه‌هاي فرهنگي كشور به عنوان زبان دوم مي‌باشد. برخورداري ازحق آموزش زبان مادري( زبان سوئدي) درمدارس كشور سوئد به 7 سال اوليه آموزش محدود ميگردد.
مقطع آموزش پايه
تاريخچه
در سال 1842 همزمان با حكمراني كارل چهاردهم مدارس ابتدائي دركشور سوئد احداث گرديد.
در مورخه 18 ژوئن همان سال، فرمان حكومتي مبني براحداث مدارس پيش دبستاني توسط كليساها صادرگرديد. مدارس ابتدائي براي مدت زمان مديدي مختص خانواده‌هاي كم درآمد مي‌بود كه هيچ راهي به آموزش عالي نداشتند.گفتني است كه عمده مدارس مذكور در قالب مدارس دولتي دستور زبان احداث گرديد.در بدو تاسيس، دوره‌هاي آموزش ابتدائي به صورت مختلط برگزار
شده و مدارس گرامر و مراكز مقدماتي متوسطه مختص دانش‌آموزان پسر بوده و دانش‌آموزان دختر روانه مدارس جداگانه‌اي مي‌گرديدند. اين درحالي بود كه مدارس مقدماتي متوسطه از آغاز قرن20 آغاز به فعاليت نمود. اگر چه در آن زمان مدارس دخترانه زيادي وجود داشت اما با اين وجود، مدارس دخترانه با سيستم 9 ساله آموزشي از ميان برداشته شد.در سال 1962 ، مقطع آموزش پايه با آموزش 11 ساله (تركيبي از دوره ابتدائي 7 ساله و دوره مقدماتي 4 ساله) سازماندهي گرديد. در همان اثناء نخستين برنامه پيشرفته آموزشي مدارس طراحي گرديد. برنامه‌هاي آموزشي نيز طي سالهاي1969 و1980 و 1994 تغيير يافت.
مطابق جديدترين قوانين آموزشي كشور، كليه كودكان و نوجوانان سوئدي ميبايستي به طور يكسان و بدون توجه به جنسيت ،محل سكونت و شرايط اقتصادي و اجتماعي از سيستم آموزشي يكسان برخوردار گردند. در اول ژانويه 1998، نوع جديدي از آموزش پيش دبستاني به ساختار سيستم آموزشي كشور اضافه گرديد. مقطع مذكور جانشين فعاليتهاي ويژه آموزشي مختص كودكان رده سني 6 سال كه در چارچوب آموزش پيش دبستاني به آنان ارائه مي‌گرديد شد. هدف از اعمال چنين اصلاحاتي مراقبت از كودكان سوئدي بود. مطابق چنين اصلاحاتي ، شهرداريهاي كشور ملزم به احداث مراكز آموزش پيش دبستاني براي كليه كودكان رده سني6 سال مي‌باشند و اين در حالي‌است كه حضور در كلاسها اختياري است.از حدود 8 درصد از افراد رده سني6 سال در مدارس پايه و از مابقي در مدارس پيش دبستاني ثبت نام به عمل مي‌آيد.
چارچوبهاي قانوني
سيستم ملي آموزشي كشور سوئد تحت قوانين آموزشي مصوب مجلس ملي سوئد (ريكسدك) اداره ميگردد. از سال 1995، برنامه درسي مشتركي براي سيستم آموزشي پايه كشور اتخاذ گرديده است. از اول آگوست 1998، برنامه آموزشي مشترك با اعمال تعديلات مختصري، براي مدارس پايه و مراكز آموزش پيش دبستاني طراحي گرديد . در سال 1999 دولت سوئد به بازنگري قوانين آموزشي كشور توسط كميته پارلماني مبادرت نمود. بازبيني برنامه‌هاي آموزشي به كميته مذكور تفويض گرديده و كميته نيز به ارائه گزارش كار خود در اكتبر 2001 به وزارت آموزش ملي مبادرت نمود.
ساختار آموزش پايه
شهرداريهاي مناطق مختلف كشور موظف به برگزاري كلاسهاي پيش دبستاني براي كليه كودكان سوئدي رده سني 6 سال مي‌باشند.با وجوديكه فعاليتهاي آموزشي پيش دبستاني اختياري است، با اين حال اكثريت قريب به اتفاق كودكان رده سني شش سال سوئدي در اين كلاسها حضور مي‌يابند. مطابق قوانين آموزشي كشور سوئد گذراندن دوره آموزشي 9 ساله براي كليه كودكان رده‌هاي سني 7 تا 16 سال اجباري است. قوانين مذكور هم چنين به بهره مندي كودكان و نوجوانان سوئدي از سيستم مدارس ملي تأكيد دارد. آغاز سنوات آموزشي كودكان سوئدي متغير بوده اما به‌طوركلي از سن 6 سالگي آغاز ميگردد.
اين در حالي‌است كه ميتوان حضور در آموزش پايه را تا سن 8 سالگي به تعويق انداخت.حضور در آموزش پايه 9 ساله بدون احتساب سن آغازين مدرسه رفتن كودك، الزامي است.
گفتني است طي سال تحصيلي 98-97 اين فرصت دركليه شهرها فراهم آمد. طي سال تحصيلي 92-93 در70% از شهرها فرصت بهره مندي كودكان رده سني 6 سال از حضور درمدارس پايه فراهم آمد.در اكتبر1993، 5.3 % از دانش آموزان مدرسه اي6 ساله يا كوچكتر بودند . دولت نيز درقالب كميسيون ويژه‌اي به تحقيق درخصوص نتايج افزايش سنوات تحصيلي مدارس پايه به مدت زمان10سال مبادرت نموده است. گزارش نهايي كميسيون درجهت بازنگري به آژانس هاي ملي و منطقه‌اي ارسال ميگردد. مدارس ابتدايي سوئد نخستين بار در سال1824 معرفي گرديد.
در سال1962مجلس ملي سوئد دوره9ساله مدارس پايه فراگير را تصويب نمود. در سال تحصيلي1973- 1972 اين ظرح به طور كامل به مرحله اجرا در آمد. درحال حاضر اين طرح بر اساس قوانين تحصيلي مصوب سال 1985به فعاليت خود ادامه داده و طي سالهاي1994- 1991 نيز اصلاحاتي در آن اعمال گرديد.سيستم آموزش پايه بر آموزش پايه GRUNDSKOLAN ، آموزش پايه SAMI ويژه كودكان سامي زبان ، مدارس استثنايي ويژه كودكان مواجه با معلوليتهاي خاص
و مدارس پايه ويژه كودكان مواجه با عقب ماندگي ذهني تقسيم ميگردد.
كل دوره آموزش پايه بصورت آموزش مختلط و رايگان ارائه شده و هر سال تحصيلي از2 ترم تحصيلي(40 هفته معادل 178روز تحصيلي و12روز تعطيل) متشكل ميگردد.ترم تحصيلي پاييز از پايان آگوست تا پايان دسامبر وترم تحصيلي بهار نيز از ابتداي ژانويه تا ابتداي ژوئن بطول مي‌انجامد.حضور در مدارس پايه براي حداكثر190روز در سال و8 ساعت در روز اجباري است و اين درحاليست كه درشرايط خاص،دانش آموزان از گذراندن برخي آموزشهاي پايه معاف مي‌گردند. به عنوان مثال دانش آموزاني كه از مذاهب ديگري برخوردار مي‌باشند ميبايستي به مطالعه دروس مذهبي مربوطه مبادرت نمايند.
مطابق قوانين اول ژانويه سال 2002، آندسته از كودكاني كه تحت عنوان پناهنده يا به دلايل مشابه دركشور سوئد اقامت دارند نيز مشمول قوانين آموزش پايه ( اجباري )مي‌گردند. مطابق چنين قوانين كودكان مذكور نيزمي‌بايستي از فعاليتهاي پيش دبستاني،امكانات مراقبتي كودكان و آموزش در نظام آموزشي عمومي برخوردار گردند. نرخ جمعيتي مدارس پايه متغير مي‌باشد، به نحوي كه 3 /1 درصد مدارس تحت نظارت شهرداريها و 3 /2 درصد مدارس خصوصي از كمتر از100 دانش‌آموز برخوردار مي‌باشند.
شرايط پذيرش تحصيلي
طبق قوانين آموزشي كشور سوئد امكان حضور در مدارس پايه براي كليه كودكان مقيم كشور فراهم آمده است. قوانين مذكور با قوانين آموزشي ويژه كودكان رده‌هاي سني16-7 سال جهت برخورداري از تحصيل در مدارس دولتي همسو مي‌باشد. دوره آموزشي مدارس پايه در انتهاي فصل بهارهنگامي كه افراد به رده سني16 سال و چنانچه در كلاس پيش دبستاني حاضر شده باشد به رده سني 17 سال مي‌رسند، به انتها مي‌رسد. تا قبل از سال 1991 سن آموزش جهت ورود به مدارس پايه رده سني 7 سال مي‌بود و اين در حالي‌است كه در پي تصميم سال 1991 مجلس ملي سوئد (ريكسدگ) والديني كه مايل باشند مي‌توانند به ثبت نام كودكان خود1 سال زودتر از
موعد مقررمبادرت نمايند. شهرداريها موظف به تحت پوشش قرار دادن كليه كودكان سوئدي رده سني6 سال در مدارس پايه كشور مي‌باشند.گفتني است كه تحت شرايط خاصي ميتوان حضور كودكان در مدارس پايه را تا سن 8 سالگي به تعويق انداخت. از كودكان سوئدي معمولا در نزديكترين مدارس به محل زتدگي آنان ثبت نام به عمل مي‌آيد.
اين در حالي‌است كه والدين ممكن است به ثبت نام كودكان در مدارس ديگر اعم از مدارس شهرداري يا خصوصي مبادرت نمايند. شهرداريهاي محلي نيز به تقبل هزينه تحصيلي دانش‌آم
وزان بدون توجه به نوع مدارس انتخابي والدين مبادرت مي‌نمايند.چگونگي اتخاذ اين تصميمات درشهرداري‌ها متفاوت بوده و ميزان قدرت انتخاب والدين به شهرداري محل سكونت آنان بستگي دارد.در برخي از شهرداريها نيز والدين به انتخاب مدارس قبل از مبادرت كودكان به تحصيل اقدام مي‌نمايند.
در ساير شهرداريها، كودكان ابتدا توسط شهرداري به مدارس منتقل شده و سپس والدين از حق انتخاب ساير مدارس برخوردارمي‌گردند.كودكان سوئدي با والدين شاغل از حق مراقبت ويژه از كودكان مدارس پايه برخوردار مي‌باشند.
متدهاي آموزشي
در مقطع آموزش پايه، مدارس پايه از امكان اتخاذ تصميماتي درخصوص نحوه اداره مدارس،تدوين دروس، ابعاد كلاسهاي آموزشي و تعداد دانش‌آموزان و … از آزادي عمل برخوردار مي‌باشند. مطابق قوانين آموزشي كشور سوئد، ايده و نظرات دانش‌آموزان نيز در تنظيم دروس آموزشي لحاظ گرديده و با بالاتر رفتن سنوات آموزشي مسئوليتهاي بيشتري به دانش‌آموزان واگذار ميگردد. ارزيابي‌هاي ملي نشان ميدهد كه شيوه تدريس درمدارس سوئد بخصوص طي سالهاي پاياني آموزش، نسبت به رده سني دانش‌آموزان متفاوت مي‌باشد. به عبارت ديگر برنامه‌هاي درسي بر طبق متد پژوهشي ارائه شده و تدريس موضوعي و ميان موضوعي دروس آموزشي رواج يافته است. ساختار برنامه‌هاي درسي ثابت بوده و اين درحالي است كه اهداف و خطوط كلي آن تغيير يافته است.
ارزيابي تحصيلي
در طول مدت تحصيل دانش‌آموزان درمدارس پايه، روساي مدارس ميبايستي مداوما دانش‌آموزان و والدين آنان را در جريان پيشرفت تحصيلي كودكان قرار دهند. شكل اصلي ارتباط ميان اولياء و مربيان به صورت مشاوره‌هاي شفاهي درخصوص پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان درمدارس و تلاش درجهت افزايش دانش و مهارت دانش‌آموزان مي‌باشد.اين گونه مشاورات همچنين در صورت درخ
واست والدين به صورت مشاورات كتبي نيز صورت مي‌گيرد.از سوي ديگر، معلمين پيوسته به ارزيابي پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان از طريق برگزاري امتحانات پياپي مبادرت مي‌نمايند. از ترم تح
صيلي پاييز 1995،سيستم نمرهاي جايگزين سيستم نمره‌گذاري نسبي سابق گرديد.گفتني است كه سيستم مذكور بر اساس سيستم نمرات سه تايي محاسبه ميگردد. حضور در آزمون دروس مذكور طي سال 9 آموزش اجباري است. آزمونهاي ملي زبان سوئدي، انگليسي و رياض
يات در سال 5 آموزش و همزمان با ارائه نز تحقيقاتي برگزار ميگردد. طي سالهاي اوليه آموزش، آزمونهاي گزينشي ويژه زبان سوئدي و رياضيات به صورت اختياري برگزار ميگردد.
ارتقاء تحصيلي
ارتقاء تحصيلي دانش‌آموزان به رده‌هاي بالاتر آموزشي به طور خودكار صورت مي‌گيرد.با اين حال امكان تكرار مجدد يك سال تحصيلي براي دانش‌آموزان وجود دارد. به عبارت ديگر پس از مشاوره با والدين، مديران مدارس به تصميم‌گيري درخصوص ارتقاء يا عدم ارتقاء تحصيلي دانش‌آموزان به كلاسهاي بالاتر مبادرت مي‌نمايند. مديران مدارس نيز ممكن است كه در طول سال تحصيلي به انتقال دانش‌آموزان به كلاسهاي بالاتر مبادرت نمايند.لازم به ذكر است كه ارتقاء تحصيلي منحصرا در صورت توانايي دانش‌آموزان در
سازگاري با كلاسهاي بالاتر و رضايت والدين با اجراي آن ميسرمي‌باشد.
اعطاء مدارك آموزشي
گواهينامه اتمام دوره آموزشي پايه پس از پايان دوره آموزش پايه به دانش‌آموزان اعطا ميگردد.
مدرك پايان دوره آموزش پايه بر جزئياتي از وضعيت تحصيلي دانش‌آموزان سال آخرو نمرات پاياني دروس اجباري و اختياري دانش‌آموزان مشتمل ميگردد.گفتني است كه مدرك پاياني توسط مديران مدارس پايه تاييد ميگردد.
سطوح آموزشي
از سال 1995 تقسيم‌بندي مدارس پايه به سطوح ابتدائي،متوسطه و تكميلي منسوخ گرديد.
سهم عمده‌اي از كودكان سوئدي به گذراندن تحصيلات خود در يك مدرسه مبادرت مي‌نمايند. پس از گذراندن سالهاي اوليه آموزشي،كودكان سوئدي معمولا تحت تعليم معلم جديد قرار مي‌گيرند.
طي سالهاي اوليه آموزش پايه، كودكان معمولا تحت تعليم معلميني آموزش مي‌بينند كه در دو يا سه رشته متخصص مي‌باشند. قانون خاصي جهت گروه‌بندي دانش‌آموزان در مراكز اوقات فراغت وجود ندارد.گفتني است كه مراكز مذكور به فراهم آوردن فعاليتهاي خارج از ساعات آموزشي مدارس براي دانش‌آموزان كلاسهاي مختلف در سنين مختلف مبادرت مي‌نمايند. طي سالهاي اخير، به طور روزافزوني در مراكز خصوصي اوقات فراغت براي كليه دانش‌آموزان كلاسهاي 6-4 تدارك ديده شده است.
اهداف نهايي آموزشي
اهداف نهايي مدارس پايه در فصل اول قوانين آموزشي كشور لحاظ گرديده است.كليه مدارس پايه بي‌توجه به جنسيت، محل سكونت و شرايط اجتماعي و اقتصادي دانش‌آموزان ملزم به ارائه امكانات آموزشي يكسان به آنان مي‌باشند.لازم به ذكر است كه برنامه‌هاي درسي و جدول زمانبندي آموزشي به صورت ملي طراحي ميگردد.كليه فعاليتهاي آموزشي مدارس ميبايستي با ارزشهاي بنيادي محلي منطبق باشد. كادر آموزشي كشور سوئد ملزم به احترام گزاردن به ارزشهاي دروني و محيطي كودكان بويژه اجراي سياستهاي برابري جنسي و مبارزه با نژادپرستي مي‌باشند.
برنامه‌هاي آموزشي مدارس پايه توسط عالي‌ترين مقام تصميم‌گيرنده شهرداريها تدوين و نبيين ميگردد. كميته‌هاي محلي شهرداريهاي سراسر كشور به تعيين معيارهاي لازم جهت حصول اهداف آموزش ملي درمدارس پايه كشور مبادرت مي‌نمايند. برنامه‌هاي محلي، بيانگر چگونگي اجرا و اداره فعاليتها مي‌باشد. برنامه‌هاي درسي مدارس پايه از سال 9/1998 اصلاح گرديده و كلاسهاي آموزش پيش دبستاني و مراكز اوقات فراغت را نيز در بر مي‌گيرد. اين درحالي است كه براي كلاسهاي آموزش پيش دبستاني، سيلاب آموزشي خاصي وجود ندارد. طي سال1999 در سوئد اولويت به اجراي ارزشهاي بنيادي آموزشي در مدارس معطوف شده و از اين سال به عنوان سال ارزشهاي بنيادي ياد ميگردد.
برنامه‌هاي آموزشي، دروس و تعداد ساعات آموزشي
از اول آگوست 1998 برنامه آموزش مشتركي ويژه مدارس پايه، مدارس پيش دبستاني و مر
اكز اوقات فراغت طراحي گرديد. برنامه مذكور بر اساس برنامه پيشين آموزش مدارس پايه طراحي شده و ساختار اصلي و نقطه تمركز آن ثابت باقي مانده است. تنها برخي از اهداف در جهت نيل به ديدگاه يكساني از رشد و يادگيري كودكان تدوين يا تغيير يافته است.براي كليه دروس پايه، سيلابس آموزشي واحدي توسط دولت تدوين ميگردد.تصميم گيري در خصوص تعيين نوع و شيوه تدريس موضوعات آموزشي بر عهده شخص معلمين مي‌باشد. جدول زمانبندي كه بخشي از قوانين آموزشي كشور را تشكيل ميدهد، بيانگر تعداد ساعات آموزش لازم در طول 9 سال آموزش پايه به مدت (ساعت 665 /6) مي‌باشد.
جدول زمانبندي همچنين به تبيين دامنه انتخاب دانش‌آموزان و مدارس مبادرت مينمايد.اين در حالي‌است كه تصميم‌گيري در خصوص چگونگي تقسيم ساعات آموزشي ميان دروس و گردهمايي آموزشي و انتخاب زبان آموزشي توسط هيئت امناي مدارس و بر اساس پيشنهادات مديران مدارس و مراكز آموزشي كشور صورت مي‌گيرد.گفتني است كه تصميم‌گيري درخصوص تنظيم جدول زمانبندي نيز بر عهده مديران مدارس مي‌باشد. اين درحاليست كه مدارس كشور خود قادر به تصميم‌گيري در خصوص زمان‌هاي اختصاص يافته در جدول زمانبندي جهت سال تحصيلي مي‌باشند. علاوه بر اين ارزيابي مقايسه‌اي از نتايج بدست آمده توسط دانش‌آموزان و در رابطه با اهداف برنامه‌هاي درسي و سيلاب‌هاي آموزشي در سال پنجم آموزشي صورت مي‌گيرد. زبان سوئدي نير به عنوان زبان دوم به خودي خود در كليه سطوح آموزشي به عنوان يك درس در نظر گرفته شده و دانش‌آموزان مهاجر از حق آموختن زبان سوئدي به عنوان زبان دوم برخوردار مي‌باشند.
نهادهاي مركزي آموزش پايه
دوره‌هاي آموزش پايه، دوره تكميلي آموزش متوسطه و آموزش بزرگسالان در كشور سوئد توسط شهرداريها و شوراهاي استاني سازماندهي ميگردد. از رياست مدارس آموزش در سوئد تحت عنوان ركتور (rektor) ياد ميگردد كه عهده دار مسووليت مديريت سياستهاي آموزشي مدارس كشور مي‌باشند.
وزارت آموزش و علوم سوئد به تشكيل گروهي از كارشناسان آموزشي در جهت تبادل نظر در خصوص نقش رؤساي مدارس در نظام آموزشي ،تمركز بر عملكرد كارشناسان آموزشي در جهت شناسايي وظايف و قدرت اجرايي روساي مدارس و خلق شرايط بهتر جهت مديريت موثرتر و برقراري ارتباطات ميان دولت، شهرداريها و رؤساي مدارس مبادرت مينمايد.گفتني است كه براي آخرين بار ، طي سالهاي اخير كارشناسان مذكور در اوت سال 2001 به ارائه گزارشي از عملكرد خود به وزارت آموزش و علوم سوئد مبادرت نمودند.شهرداريهاي سوئد همچنين مسووليت عضوگيري و
انتصاب رؤساي مدارس را بر عهده دارند.پيش شرط انتخاب افراد به سمت رياست مدارس، برخورداري از اطلاعات آموزشي مناسب و تجارب قبلي مي‌باشد. رؤساي مدارس و مراكز آموزشي سوئد، مسووليت نظارت برعملكرد پرسنل مدارس كشور را بر عهده دارند. رؤساي مدارس همچنين مسووليت ترسيم طرح كاري شامل انتشار جزئياتي درخصوص چگونگي عملكرد وسازماندهي
فعاليتها به منظور دستيابي به اهداف ملي و محلي آموزشي را بر عهده دارند. رؤساي مدارس همچنين مسووليت پي‌گيري دستاوردهاي آموزشي و ارزشيابي چنين دستاوردهايي در ارتباط با اهداف ملي و كسب اطمينان از اعطاي حقوق آموزشي مساوي به دانش آموزان و حمايت از دانش آموزان نيازمند را بر عهده دارند. والدين آندسته ازكودكان سوئدي كه درمدارس پايه حضورمي‌يابند ازحق انتخاب مدارس كودكان خود برخوردارمي‌باشند. به عبارت ديگروالدين ودانش آموزان سوئدي ازحق انتخاب آزاد تحت نظارت شهرداريها برخوردار مي‌باشند.گفتني است كه شهرداريها نيز ملزم به پرداخت وتقبل هزينه‌هاي آموزشي دانش آموزان مي‌باشند. گفتني است موردفوق حتي درصورتي كه دانش آموزان تمايل به انتقال ازيك مدرسه شهرداري به مدرسه ديگر و شهرداري يا حضوردرمدارس مستقل داشته باشند مصداق مي‌يابد. لازم به ذكراست كه برخورداري حق انتخاب مدارس توسط كودكان و والدين، تضميني درجهت وجود ظرفيت باز مدارس منتخب نمي‌باشد، چراكه امكان تكميل ظرفيت مدارس و يا بروز محدوديت‌هاي ديگري نظيراعطاي اولويت ثبت نام به دانش آموزان مستقردرمحل نزديكتر به مدارس و يا بروز مشكلات عمده مالي و سازماني براي شهرداريها وجود دارد. در مقاطع آموزش پايه و آموزش پيش دبستاني، علاوه بر مساعدت‌هاي آموزشي وكمكهاي مالي، شهريه‌اي از دانش‌آموزان دريافت نمي‌گردد. علاوه بر اين دانش‌آموزان از وعده‌هاي غذايي رايگان وكتاب‌ها و ابزارآلات آموزشي رايگان در طول دوران تحصيل خود برخوردار مي‌باشند. شهرداريها نيز موظف‌اندكه امكان اياب و ذهاب رايگان را براي دانش‌آموزان فراهم آورند.گفتني است كه مورداخيرمنحصراً به آندسته از دانش‌آموزاني تعلق مي‌گيرد كه درمدارس تعيين شده توسط شهرداريها آموزش مي‌بينند. علاوه بر اين كليه كودكان سوئدي رده‌هاي سني 3 ماهه تا 16 سال از كمكهاي تحصيلي فوق‌العاده برخوردار مي‌باشند.
مدارس سامي
از سال 1962، تعداد6 مدرسه پايه سامي درسطح كشور فعاليت داشته و دولت سوئد نيز به تقبل هزينه اداره مدارس مذكور اعم از حقوق معلمين، هزينه اقامت شبانه روزي دانش‌آموزان، هزينه اياب و ذهاب و ساير امكانات مبادرت مينمايد. آژانس ملي آموزش مسووليت نظارت بر عملكرد مدارس مذكور را برعهده دارد. برنامه‌هاي آموزشي مدارس سامي تا سال ششم با برنامه‌هاي آموزشي
مدارس آموزش پايه مشترك مي‌باشد، با اين تفاوت كه در مدارس سامي، دروس زبان سامي و فرهنگ و تاريخ سامي نيز تدريس ميگردد. آموزش در مدارس سامي به زبان سوئدي و سامي ارائه شده و زبان سامي در تمامي سالهاي تحصيل به عنوان رشته‌اي جداگانه تدريس ميگردد. دانش‌آموزان مدارس سامي پس از پايان آموزش6 ساله در مدارس، به تحصيل (طي سالهاي 7 تا
9) در مدارس پايه ادامه مي‌دهند.
علاوه بر اين، نوع ديگري از آموزش ادغام شده سامي در تعدادي از مدارس پايه شمال سوئد ارائه ميگردد. آموزش ادغام شده سامي طي9 سال آموزش پايه به دانش‌آموزان ارائه ميگردد.
تعداد دانش‌آموزان مدارس سامي بر163 و تعداد دانش‌آموزان مدارس ادغام شده سامي در مدارس پايه بر150 دانش‌آموز بالغ ميگردد.تعداد5100 مدرسه در كشور فعاليت دارند كه از جولاي 1992 به ميزان 10 درصد افزايش يافته و با تغيير شرايط مدارس مستقل تعداد اين مدارس
به بيش از دو برابر بالغ گرديده است.
مقطع آموزش پيش دبستاني
تاريخچه
با وجوديكه مراكز آموزش پيش دبستاني (كودكستان‌ها و مهد‌هاي كودك) از اوايل قرن 19 در سراسر كشور سوئد فعاليت داشته‌اند، آموزش فراگير آن طي دهه1970 به وقوع پيوست.
در ابتدا، طي سال 1975 قانون ويژه مقطع آموزش پيش دبستاني در پي قبول پيشنهادات ارائه شده از سوي كميته تحقيق ، به تصويب رسيد. متعاقب تصويب قانون مراقبت از كودكان طي سال 1977 ، قانون قبلي لغو گرديده و بعدها در سال1980 با قانون تامين اجتماعي ادعام گرديد.
در سال 1995، قانون تضمين مراقبت از كودكان در زمره قوانين تامين اجتماعي كشور به تصويب رسيد. از اين روي شهرداريهاي مناطق مختلف كشور مسووليت فراهم نمودن امكانات لازم در جهت مراقبت از كودكان رده‌هاي سني 12-1 سال را عهده‌دار گرديدند.طبق قانون، كليه كودكان سوئدي برخوردا از والدين شاغل حتي كودكان رده‌هاي سني 4-3 ماه نيز در مراكز آموزش پيش دبستاني پذيرش مي‌گردند. از سال1996 مسووليت رسيدگي بركليه فعاليتهاي مراكز پيش دبستاني به وزارت آموزش و علوم تفويض گرديد. اين در حالي‌است كه از اول ژانويه 1998 آژانس ملي آموزش مسئوليت رسيدگي و نظارت بر فعاليتهاي مراكز آموزش پيش دبستاني و كودكان دبستاني را عهده دار گرديده است.
طي سالهاي اخير، در نتيجه ادغام روز افزون مراكز آموزش پيش‌دبستاني و مراكز ويژه مراقبتي كودكان،امكانات آموزشي و غيرآموزشي مورد نياز مراكز مذكور بازبيني شده و به اعمال تغييراتي در قوانين آموزشي ويژه مقطع آموزش پيش‌دبستاني منجر گرديده است.
سياستهاي مقطع آموزش پيش دبستاني
حضور نمايندگاني از والدين دانش آموزان درمراكز آموزش پيش دبستاني در قوانين آموزشي كشور منظور نگرديده است. اين درحاليست كه برنامه‌هاي آموزشي مقطع آموزش پيش دبستاني فرصت تاثير گذاري بر فعاليتهاي آموزشي به ويژه درخصوص برنامه ريزي آموزشي براي والدين را فراهم آمده است. ارتباط روزانه والدين با مراكز آموزش پيش دبستاني از اهميت استراتژيگ برخوردار مي‌باشد.لازم به ذكر است كه جلسات رسمي اوليا- مربيان در جهت برقراري ارتباط هر چه نزديكتر ميان والدين و مسوولان مراكز آموزش پيش دبستاني سالانه 3 مرتبه برگزارمي‌گردد
چارچوبهاي قانوني
از سال 1998، به علت ادغام روز افزون مراكز آموزش پيش‌دبستاني و مراكز ويژه مراقبتي كودكان، فعاليتهاي آموزشي مراكز مذكور تحت نظارت قوانين آموزشي كشور قرار گرفت.مطابق قوانين آموزشي، كليه شهرداريهاي كشور موظف به ارائه فعاليتهاي پيش دبستاني به كودكان رده‌هاي سني 5-1 سال كه از والدين شاغل يا دانشجو برخوردار مي‌باشند، گرديده‌اند.گفتني است كه امكانات آموزشي فوق حداقل 3 ساعت در روز يا 15 ساعت در هفته به كودكان ارائه ميگردد.كليه شهرداريهاي كشورمسووليت شناسائي كودكان نيازمند دوره‌هاي آموزشي پيش دبستاني را بر عهده دارند.تا اواخر سال 1997 انجمن رفاه ملي و انجمنهاي ايالتي عهده‌دار مسئوليت نظارت و ارزيابي بر كيفيت و دامنه عملكرد مراكز آموزش پيش دبستاني و مراكز ويژه مراقبتي كودكان در سطح ملي، ايالتي و شهرداريها بودند. اين در حالي‌است كه از اول ژانويه 1998 آژانس ملي آموزش عهده‌دار مسئوليت فوق گرديده است. در سال 1999 دولت سوئد تصميمي مبني بر بازنگري قوانين آموزشي كشور توسط كميته پارلماني اتخاذ نمود.
اصلاحات آموزشي
بنا بر تصميمات اتخاذ شده توسط مجلسي ملي سوئد در كليه مراكز آموزشي پيش دبستاني ملزم به ارائه خدمات آموزشي و تفريحي كودكان رده‌هاي سني 1 سال تا 4 سال مي‌باشد. طبق اصلاحات به عمل آمده موازي پيش دبستاني به ويژه مدارس بين‌المللي رايگان بوده و حداقل 525 ساعت آموزش در سال برابر با 3 ساعت در روز مبادرت مي‌نمايند. گفتني است كه مدارس پيش دبستاني بين‌المللي از اول ژانويه 2003 آغلز بهه فعاليت نموده‌اند. بنابر قوانين اصلاحي مصوب مجلس ملي سوئد كودكان والدين فاقد شغل از اول ژانويه 2001 و كودكان بي‌سرپرست از ژانويه سال 2002 از آموزشهاي پيش دبستاني مدت حداقل 3 ساعت در روز و يا 15 ساعت در هفته برخوردار مي‌گردند
اهداف آموزشي
از جمله مهمترين اهداف مراكز آموزش پيش دبستاني و مراكز ويژه مراقبتي كودكان سوئدي ميتوان به رشد ذهني كودكان از طريق تشويق و تهييج آنان درگرايش به فعاليتهاي گروهي آموزشي و ايجاد شرايط مناسب جهت رشد سطح يادگيري كودكان اشاره نمود. از اول آگوست سال 1998، اهداف و وظايف مراكز آموزش پيش‌دبستاني در قالب برنامه‌هاي آموزشي ويژه، جايگزين برنامه‌هاي آموزشي پيشين گرديد. دولت سوئد نيز به تعيين اهداف و خطوط كلي مقطع آموزش پيش دبستاني به موازات ساختار‌ها و سياستهاي معين مقطع آموزش پايه مبادرت نمود.از اين روي در سال 1998 برنامه آموزش مدارس پايه در جهت هماهنگي با برنامه‌هاي آموزشي مراكز
پيش دبستاني و مراكز مراقبتي - تفريحي ويژه كودكان تغيير يافت. گفتني است كه شهرداريها مسئوليت تضمين شرايط لازم ويژه مراكز پيش دبستاني جهت نيل به اهداف تعيين شده فوق را بر عهده دار مي‌باشند. از جمله اصلي‌ترين اهداف مقطع آموزش پيش‌دبستاني ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود :
1. شناساندن نرم‌ها و ارزشهاي اجتماعي به كودكان و تمركز بر رشد ذهني كودكان به واسطه تاثيرگذاري آموزشي بركودكان
2. برقراري همكاري ميان اولياء و مربيان مراكز پيش دبستاني
گفتني است كه طراحي اهداف مذكور به افزايش تمركز دولت به مراكز آموزش پيش دبستاني و نيل به هدف غائي (رشد فردي و آموزشي كودكان) منتهي گرديده است.
آژانس ملي آموزش، نهاد ملي است كه به تبيين خطوط كلي و اهداف مراكز ويژه مراقبتي كودكان، مراكز تفريحي و مراكز پيش دبستاني مبادرت مينمايد.
تعداد ساعات آموزشي
مراكز آموزش پيش دبستاني كشور سوئد ازسيلابس تحصيلي و مقررات ويژه‌اي جهت چگونگي اختصاص وقت به فعاليتهاي مختلف آموزشي برخوردار نمي‌باشند. مراكز آموزش پيش دبستاني ملزم به فراهم نمودن فعاليتها آموزشي و برقراري هماهنگي ميان آموزش و پرورش كودكان جامعه مي‌باشند. مسئوليت تربيت كودكان با مشاركت والدين و مراكز آموزش پيش دبستاني و مربيان متعهد صورت مي‌پذيرد. برنامه‌هاي آموزشي مقطع آموزش پيش دبستاني بر رشد زبان‌آموزي كودكان سوئدي تاكيد عمده‌اي دارند. برنامه‌هاي آموزشي مقطع آموزش پيش دبستاني به طرق مختلفي اعم از آموزش از طريق عكس، آواز و موزيك، نمايش ريتميك، رقص و همچنين آموزش گفتاري و نوشتاري به كودكان ارائه ميگردد.
برنامه‌هاي آموزشي
روند رشد و يادگيري كودكان به صورت فردي ميبايستي با حمايت و برقراري همكاريهاي نزديك ميان خانه و مدرسه بر اين پيش فرض استوار باشد كه كودكان مقطع پيش دبستاني بيشتر از طريق فعاليت درمحيط‌هاي طبيعي به آموزش علوم مبادرت مي‌نمايند. با استفاده از روشهاي موضوعي، فرصت كنكاش، جستجو و كسب تجارب شخصي از طريق پرداختن به بازي،گفتگو، آواز،موزيك، نمايش، هنر، كاردستي و غيره براي كودكان فراهم مي‌آيد. ارائه بازيهاي مختلف در اشكال مختلف آن، هدف اصلي مقطع آموزش پيش دبستاني در جهت آموزش صحيح و رشد ذهني
كودكان مي‌باشد. مطابق فرايند يادگيري درمراكز آموزش پيش دبستاني، حداكثر بازيهاي گروهي ميبايستي در محيط‌هاي طبيعي صورت پذيرد.ارائه بازيها به صورت گروهي،خود عامل مهمي درجهت يادگيري متقابل كودكان و پرورش حس مسئوليت پذيري آنان محسوب ميگردد.درمقطع آموزش پيش دبستاني،كودكان به كشف و يادگيري موضوعات خاص به طرق گوناگون مبادرت مي‌نمايندكه از آن جمله ميتوان به بازيهاي گروهي،مطالعه كتاب و گوش دادن به داستانها اشاره نمود. تعداد محدودي از مراكز پيش دبستاني كشور سوئد نيز از روشهاي آموزشي خاص خو
د بهره مي‌گيرند كه از آن جمله ميتوان به مدارس Montessor و waidorf با افراد متخصص و برنامه‌هاي آموزشي گوناگون نظير ورزش،هنر، كاردستي،كامپيوتر و اردوهاي تفريحي اشاره نمود.
ارزيابي تحصيلي مقطع آموزش پيش دبستاني
عملكرد مدارس پيش دبستاني و سايرمراكز مراقبتي كودكان در دو سطح ايالتي و محلي توسط شهرداريها و مدارس ارزيابي ميگردد. مدارس پيش دبستاني به‌طور منظم مورد ارزيابي قرار مي‌گيرند. ارزيابي‌ها همچنين ممكن است توسط بازرسين مستقل و يا توسط اولياء كودكان و ياپرسنل و مديريت مدارس صورت پذيرد. مشاركت كودكان و والدين ازجمله اهداف اساسي مراقبت از كودكان مي‌باشد. ارزيابي مربوطه با اهداف و چگونگي ادارة مراكز آموزش پيش دبستاني مرتبط مي‌باشد. تكنيك‌هاي ارزيابي بسته به نوع شاخصهاي تعيين شده توسط شهرداريها ويا مدارس انتخاب ميگردد.
دولت سوئد مسئوليت پي گيري و ارزيابي عملكرد مدارس پيش دبستاني در سطوح ملي و محلي را عهده‌دار مي‌باشد و اين درحالي است كه آژانس ملي آموزش عهده‌دار مسئوليت پي گيري و ارزيابي ميزان موفقيت شهرداريها در اجراي اهداف قانون‌گذاران آموزشي و تخصيص صحيح بودجه آموزشي مي‌باشد. پي‌گيري وارزيابي‌هاي تحصيلي بصورت پيوسته و سالانه صورت مي‌گيرد. گفتني است كه ارزيابي‌ها با دو هدف اعطاي فرصت به دولت در جهت كسب اطمينان از شهرداريها و
ارزيابي پيشرفت تحصيلي
با وجوديكه عملكرد كودكان درمراكز آموزش پيش دبستاني و مهد‌هاي كودك مورد ارزيابي واقع ميگردد، نمرات و نتايج آزمونها اعلان نمي‌گردد.مراكز آموزش پيش دبستاني ميبايستي متضمن برقراري روابط منظم و دائمي ميان خانه و مدرسه درخصوص رفاه، رشد ذهني و آموزش كودكان باشند. علاوه بر ارتباطات روزانه ميان كادر آموزشي و والدين به طور معمول، 2 بار در سال گفتگوهايي ميان كادرمراكز فوق و والدين جهت بحث در خصوص رشد و پيشرفت تحصيلي كودكان پيش دبستاني برگزار ميگردد.
ارزيابي در سطح محلي
نهاد هاي اداره كننده آموزش، عهده دار مسئوليت ارزيابي در سطح محلي مي‌باشند. شهرداريها مسئوليت طرح ريزي و اجراي فعاليتهاي پيش دبستاني را عهده دار مي‌باشند. علاوه بر اين پي‌گيري و ارزيابي فعاليتهاي آموزشي به صورت پيوسته بواسطه معيارهاي ارزيابي سالانه از جمله ديگر مسئوليت هاي شهرداريها مي‌باشد. ارزيابي‌هاي مذكور برچگونگي تخصيص و استفاده از منابع مالي و ارزيابي كيفيت تحصيلي مدارس مشتمل ميگردد. عمده شهرداريها از مشاركت والدين به عنوان بخشي از ارزيابي استقبال مي‌نمايند كه از آن جمله ميتوان به انتشار پرسش نامه‌ها اشاره نمود. فعاليتهاي پيش دبستاني ميبايستي براساس اهداف تعيين شده دربرنامه طرح ريزي، اجراء شده و ارزيابي و توسعه يابد. دراين مرحله، برنامه براهميت پيشرفت روشهاي ارزيابي تاكيد دارد.
خدمات پيش دبستاني
1- مراكز پيش دبستاني كه به ثبت نام از كودكان رده هاي سني1 تا 5 سال مبادرت نموده و فعاليتهاي آموزشي خود را به آنان عرضه مي‌نمايند. به طور كلي اين مراكز در تمام طول سال و كليه ايام هفته فعال بوده و زمان كاري آنها با ساعات كاري و مطالعه والدين و همچنين با نياز كودكان مطابقت دارد.
2- مراقبت ازكودكان درمنازل ـ پرستاران كودك درطول مدت زمان اشتغال والدين به فعاليت يا تحصيل به مراقبت ازكودكان درمنازل مبادرت مي‌نمايند. به طوركلي درچنين شرايطي كودكان ميبايستي از خدماتي كه درمراكز پيش دبستاني ارائه مي‌شود برخوردار گردند.
3- روش موسوم به نظام سه خانواده‌أي ـ اين شيوه نيز به عنوان يكي از روشهاي مراقبت روزانه از كودكان به حساب مي‌آيد، به نحوي كه يك پرستار واجدالشرايط از دو يا سه كودك درمنزل يكي از آنها مراقبت مينمايد.
4-مراكز پيش دبستاني آزاد ـ دراين مراكز، به پرستاران و يا والدين كودكان كه درمنازل هستند اين امكان داده مي‌شود تا با كمك كاركنان آن مركز ، فعاليتهاي آموزش گروهي كودكان
را پرورش و توسعه دهند. جهت برخورداري از اين شرايط، ثبت نام لازم نيست. در بسياري از شهرداريها، مراكز پيش دبستاني آزاد با بهره مندي از خدمات شهري و يا خدمات ارائه شده در زمينه هاي بهداشت و سلامت كودكان و مادران ، با يكديگر همكاري مي‌نمايند.
نهادهاي مركزي آموزش پيش دبستاني (ECE)
در سال 1968 هيأت ملي مراقبت از كودكان به نمايندگي از دولت عهده‌دار مسوليت ارائه پيشنهاداتي درخصوص چگونگي ارتقاء عوامل آموزشي ، اجتماعي ونظارتي دركشور سوئد گرديد.
در آن اثناء درخواست گسترش طرحهاي مراقبتي كودكان همزمان با مطالبات زنان جهت كسب برابري و دمكراسي از راه مشاركت در زندگي اجتماعي با شرايط يكسان با مردان به طور گسترده‌اي مطرح گرديد. در همان اثناء هيأت ملي مراقبت از كودكان با ارسال گزارشي به دولت به بررسي ديدگاه‌هاي قديمي مراقبتي كودكان من جمله برطرف نمودن فقر و ارائه فعاليتهاي آموزشي به كودكان كليه شهروندان سوئدي مبادرت نمود. بر همين اساس قانون آموزش ملي پيش دبستاني بر پايه گسترش اختيارات محلي، گسترش قاعده‌مند مراقبت همگاني كودكان وتهيه گزارش رسمي از برنامه‌هاي آموزشي مراكز مراقبتي كودكان به تصويب رسيد. علاوه بر اين دولتهاي محلي به فراهم آوري حداقل 525 ساعت آموزش پيش دبستاني براي كليه كودكان رده سني 6 سال سوئدي ملزم گرديدند. اين در حالي بود كه كودكان نيازمند حمايتهاي ويژه از اولويت مشاركت در فعاليتهاي پيش دبستاني برخوردار بودند.
به طور كلي ميتوان گفت كه مقطع آموزش پيش دبستان با وجود اختياري بودن ، از مراحل آغازين فعاليت خود كليه كودكان رده سني6 سال سوئدي را تحت پوشش قرارداده است. راهبرد ملي آموزش پيش دبستاني به صورت يك سياست در اوايل دهه70 تعريف و مشخص گرديد. برنامه‌هاي آموزشي مقطع مذكور با برخي تغييرات تدريجي طي سه دهه گذشته پي گيري و به اجرا در آمده است. حمايت گسترده مجلس ملي سوئد از پيشنهادات دولت درخصوص مراقبت از كودكان و پشتيباني خانواده‌هاي سوئدي به تحقق اهداف گنجانده شده در راهبرد ملي فوق منتهي گرديده است. در ژانويه 1995 طرح جديدي به تصويب مجلس رسيد كه برخلاف روشهاي پيشين به تعيين وظايف حكومتهاي محلي درخصوص فراهم‌آوري فعاليتهاي پيش دبستاني و اجراي طرحهاي مراقبتي كودكان تأكيد مي‌نمود. طي قوانين قبلي حكومتهاي محلي موظف به اجراي طرحهاي توسعه مراقبتي كودكان بوده اما درحال حاضر آنها موظف به عهده‌داري مسئوليت مراقبت از كليه كودكان رده هاي سني12-1سال سوئدي برخوردار از والدين شاغل يا محصل مي‌باشند. به تدريج دوره‌هاي پيش دبستاني، دوره هاي آموزش رسمي و دوره‌هاي مراقبتي ويژه كودكان مدرسه‌اي ارتباط نزديك‌تري با يكديگر يافته اند. مسئوليت آموزش پيش دبستاني در سال 1996 از وزارت
امور اجتماعي به وزارت آموزش وعلوم تفويض شده و در سال 1998 نيز سازمان ملي آموزش عهده‌دار مسئوليت رسيدگي و نظارت بر فعاليتهاي پيش دبستاني در سطح ملي گرديد.
به دنبال آن در پژوهشي‌هاي به عمل آمده توسط سازمان ملي آموزش طي سال 1998 بيش از 95% از حكومتهاي محلي به تدارك مراكزي جهت مراقبت از كودكان مبادرت نمودند. طرح همگاني مراقبت از كودكان به عنوان بخشي از ساختار آموزشي كشور مطرح شده و در آگوست
در صد كودكان مقطع آموزش پيش دبستاني (بر مبناي رده‌هاي سني 5-1 سال طي سالهاي1998-1994)
1998 1996 1994 رده هاي سني كودكان
24% 34% 25% 1
60% 54% 45% 2
64% 59% 51% 3
69% 63% 57% 4
73% 65% 59% 5
مسووليت مديريت روزانه آموزش پيش دبستاني معمولا برعهده بازرسين (معلمين كاملا كار آزموده پيش دبستاني) مي‌باشد كه مسئوليت نظارت بر فعاليت ديگر پرسنل مدارس را نيز بر عهده دارد.
مقطع آموزشي پيش دبستاني در نظام آموزشي دولتي كشور سوئد اختياري بوده و از اول ژانويه 1998 مسئوليت ارائه چنين دوره‌هايي به شهرداريها تفويض گرديد.حداقل زمان لازم جهت حضور كودكان د ركلاسهاي دوره پيش دبستاني،525 ساعت آموزشي درسال است. كلاسهاي پيش دبستاني بخشي از نظام آموزشي دولتي است كه نظير دوره‌هاي آموزش رسمي مورد توجه قرارمي‌گيرد. مسئوليت اداره كلاسهاي مذكور بر عهده افرادي تحت عنوان معلمين سرگروه مي‌باشد كه اين امر،خود بخشي از طرح مدارس تحت نظارت شهرداري هاي كشور محسوب ميگردد. در قوانين آموزشي و پرورشي كشور كليه كودكان سوئدي از حق دسترسي به فرصتهاي آموزش دولتي يكسان برخوردار بوده و بدون توجه به نژاد، محل سكونت و يا شرايط اجتماعي و اقتصادي از اين حق بهره مندمي‌گردند. مهمترين رسالت مقطع آموزشي پيش دبستاني تربيت دانش آموزان جهت كسب دانش و مهارتهاي لازم، انجام فعاليتهاي گروهي در منازل، رشد موزون كودكان در جهت تربيت انسانهاي مسئول و اعضاي موثر در اجتماع مي‌باشد. دوره‌هاي آموزشي مراكز آموزش پيش دبستاني به رشد و برانگيختن حسن يادگيري كودكان منجر شده و زمينه‌ها ي لازم جهت تحصيل در دوره‌هاي بالاتر را فراهم مينمايد. از پائيز سال 1998، مقررگرديد كه كلاسهاي پيش دبستاني و مدارس آموزش پايه از برنامه‌ها ي درسي جديد در سطح ملي برخوردار گردند. دوره‌هاي آموزشي پيش دستاني ميبايستي به فراهم آوردن يكپارچگي لازم در سطح كلاسهاي پيش دبستاني، آموزش پايه و مراكز پس ا زمدرسه منتهي گردد. اين كلاسها، بخشي از نظام آموزشي و اولين گام درجهت تحقيق اهداف برنامه‌هاي آموزشي محسوب ميگردد .بر اساس برنامه‌هاي آموزشي فوق شهرداريها موظف به تدارك طرح آموزشي مناسب و ارائه آن به معلمين،
معلمين سرگروه و دانش آموزان مراكز خصوصي مي‌باشند. مراكزآموزش پيش دبستاني، ميبايستي حتي الامكان به منازل كودكان نزديك باشد. به علاوه، ميبايستي توجه لازم جهت حداكثر استفاده از شرايط و ديگر منابع موجود مبذول شده و خواسته‌هاي مراقبين نيز مورد توجه قرار گيرد.شهرداريها همچنين به تاُييد عملكرد مراكز آموزش پيش دبستاني خصوصي مبادرت
مي‌نمايند.تاُييديه مذكور ممكن است در مدت زمان محدود و يا در قبال رعايت شرايط لازم از اعتبار برخوردار باشد. اگر چنانجه در برقراري كلاسها اشكالاتي به وجود آيد، شهرداريها از حق ابلاغ دستورات لازم و در صورت عدم توجه به موارد فوق، ازحق لغو تاييديه مراكز آموزشي برخوردار مي‌باشند.آندسته از كودكاني كه در بيمارستانها و يا موسسات ديكر تحت مراقبت قرار دارند، ميبايستي از فعاليتهاي آموزشي مشابه آنچه كه در مراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد، برخوردار شوند. مسئولين موسسات در قبال ارائه چنين خدماتي به كودكان مسئول مي‌باشند. از كودكان رده سني 6 سال كه درمراكز آموزشي پيش دبستاني حضور يافته و زمان حضور آنها در كلاسهاي آموزش از 15 ساعت در هفته و يا 525 ساعت در سال تجاوز ننمايد، شهريه‌اي دريافت نمي گردد. اكثريت قريب به اتفاق كودكان سوئدي رده سني 6 سال دركلاسهاي پيش دبستاني ثبت نام مي‌نمايند.
دوره‌هاي آموزشي پيش دبستاني از سن يك سالگي تا زمان آموزش رسمي به كودكان سوئدي ارائه ميگردد.شهرداريها موظف به ارائه خدمات پيش دبستاني به كودكان مي‌باشند كه والدينشان در حال تحصيل بوده ويا به كار اشتغال دارند. به علاوه، اين خدمات در برخي موارد به كودكاني ارائه مي‌گرددكه از شرايط خاصي برخوردارمي‌باشند. در چنين مواردي مراكز مناسب آموزشي بدون هيچ گونه تاُخير و معمولاًظرف مدت 4-3 ماه پس از ثبت نام متقاضيان معرفي ميگردد.
انواع خدمات پيش دبستاني در كشور سوئد به گونه‌هاي ذيل ارائه ميگردد:
مراكز آموزشي پيش دبستاني كه با ثبت نام از كودكان رده‌هاي سني 1تا 5سال، فعاليتهاي آمورشي خود را به آنان عرضه مي‌نمايند. به طور كلي اين مراكز در تمام طول سال تقريباً در كليه روزها فعاليت داشته و زمان فعاليت آنها با ساعات كار و مطالعه والدين وهمچنين با نياز كودكان انطباق دارد.
مراقبت از كودكان در منازل- پرستاران كودك در طول مدت زمان فعاليت يا تحصيل والدين به مراقبت از كودكان در منازل خود مبادرت مي‌نمايند. به طور كلي در چنين شرايطي كودكان از حداقل خدماتي كه در مراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد برخوردارمي‌گردند. روش موسوم به نظام سه خانواده‌اي نيز به عنوان يكي از روشهاي مراقبت روزانه از كودكان محسوب ميگردد به نحوي كه پرستاران واجدالشرايط از 3-2 كودك در منزل مراقبت مي‌نمايند.
خدمات پيش دبستاني آزاد – درمراكز مذكور، به پرستاران كودك ويا والدين خانه دار اين امكان داده مي‌شود تا با كمك كاركنان مراكز مذكور به توسعه و پرورش فعاليتهاي آموزش گروهي كودكان مبادرت نمايند. در اغلب شهرداريها، مراكز پيش دبستاني آزاد با بهره مندي از خدمات شهري ويا خدمات بهداشتي و سلامت كودكان و مادران، به همكاري با يكديگر مبادرت مي‌نمايند.
آمار تحصيلي
طبق آخرين آمار بدست آمده طي سال2000 از تعداد 705000 كودك در مراكز ويژه مراقبتي كودكان ثبت نام به عمل آمد كه از اين تعداد، 315 هزاركودك به مراكز پيش دبستاني و 332 هزار كودك به مراكز تفريحي تعلق داشت.اكثريت عمده مراكز پيش دبستاني و مهد‌هاي كودك كشور سوئد توسط شهرداريها اداره و نظارت مي‌گردند. علاوه بر اين، طي سالهاي اخير ميزان مشاركت بخش خصوصي نيز به طور قابل ملاحظه‌اي افزايش يافته و در سال 2000 بر 15% فعاليتهاي مقطع آموزش پيش دبستاني شامل گرديد. از حدود48700 كودك نيز در مدارس پيش دبستاني خصوصي و 400/23 كودك در مراكز تفريحي خصوصي ثبت نام به عمل آمد.طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000 ، در مراكز آموزش پيش دبستاني، نسبت كودكان به كادر آموزشي و تربيتي مراكز پيش دبستاني به 4/5 بالغ گرديده و از افزايش 25 درصدي نسبت به سال 1990 برخوردار مي‌باشد. درمراكز ويژه مراقبتي كودكان نيز نسبت كودكان به كادر آموزشي و تربيتي بر 5/17 بالغ گرديده و از افزايش 50 درصدي نسبت به سال 1990 برخوردار مي‌باشد. طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000، ميانگين تعداد كودكان مقطع آموزش پيش دبستاني بر 17 كودك بالغ ميگردد. طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000، بالغ بر 4/3 از كليه كودكان رده‌هاي سني 5-1 سال در فعاليتهاي پيش دبستاني و3/2 درصد از كودكان رده‌هاي سني 9-6 سال نيز در فعاليتهاي ويژه مراقبتي كودكان مشاركت داشته‌اند.
برنامه ريزي آموزشي مقطع آموزش پيش دبستاني
طبق توافقات به عمل آمده ميان انجمن اوليا و شهرداريهاي كشور،مسئووليت مراقبت ازكودكان طي طول معيني از روز برعهده دو مركز فوق قراردارد.گفتني است كه توافق نامه‌هاي مذكورتوسط شهرداري ثبت ميگردد. ساعات فعاليت مراكزآموزش پيش دبستاني كشور سوئد معمولاً ساعات6:30 تا18:30و ازدوشنبه تاجمعه را شامل ميگردد. چگونگي توزيع فعاليت روزانه به طورمحلي نيز توسط هريك ازمراكز پيش دبستاني مشخص ميگردد. مطابق قوانين آموزشي كشور سوئد،آموزش دركلاسهاي پيش دبستاني ميبايستي موجب رشد و برانگيزش حس يادگيري كودكان و فراهم آوردن زمينه و امكانات تحصيل در مقاطع بالاتر تحصيلي گردد. از پاييز سال 1998 ،
مقرر گرديد كلاسهاي پيش دبستاني و مدارس آموزش پايه ، از برنامه هاي درسي جديدتري با كاربري در سطح ملي برخوردار گردند. برنامه هاي آموزشي ميبايستي به ايجاد يكپارچگي لازم در سطح كلاسهاي پيش دبستاني ، آموزش پايه و مراكزپس از مدرسه منتهي گردد. اين كلاس ها، بخشي از نظام آموزشي و اولين گام در جهت تحقق اهداف آموزشي محسوب ميگردد .اهداف
مذكور درحقيقت به تعريف هر آنچه بخش هاي مختلف آموزشي بايد مورد توجه قرار داده و كودكان و جوانان بايد كسب نمايند، مبادرت مينمايد.بر اساس اين برنامه، هر شهرداري موظف به تدارك طرح آموزشي مناسب و ارائه آن به معلمين، معلمين سرگروه و دانش آموزان مراكز خصوصي مي‌باشد،
تا انعطاف لازم در محتوا و سازماندهي و روشهاي كار با توجه به شرايط محلي اعمال گردد.كلاسهاي پيش دبستاني، حتي الامكان ميبايستي نزديك به منازل كودكان بوده و به توجه لازم به حداكثر استفاده از شرايط و ديگر منابع موجود مبذول داشته و خواسته هاي مراقبين را نيز مورد توجه قرار دهد. شهرداريها همچنين قادرند كلاسهاي پيش دبستاني خصوصي را مورد تاييد قرار دهند. تاييديه ممكن است درمدت زمان محدود و يا درقبال رعايت شرايط لازم صادر گردد.كلاسهاي پيش دبستاني تحت نظارت شهرداريهايي كه در آن حوزه فعاليت دارند، نظارت ميگردد. اگر چنانچه در برپايي كلاسها اشكالي به وجود آيد ، شهرداريها حق دارند دستورات لازم را ابلاغ نموده و درصورت عدم توجه به آن موارد، به لغو تاييديه مبادرت نمايند.
كودكاني كه در بيمارستانها و يا موسسات ديگر تحت مراقبت مي‌باشند، از فعاليتهاي آموزشي مشابه آنچه كه درمراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد، برخواردار مي‌گردند. به آندسته از كودكان رده سني6 سال كه دركلاسهاي پيش دبستاني حضور داشته و مدت زمان حضور آنها دركلاس به بيش از 15 ساعت در هفته و يا 525 ساعت در سال بالغ نمي‌گردد ، هزينه‌اي تعلق نمي گيرد. اكثريت قريب به اتفاق كودكان رده سني6 سال سوئدي دركلاسهاي پيش دبستاني ثبت نام نموده و در آنها حضور پيدا مي‌كنند.
برنامه‌هاي آموزشي دوره آموزش پيش دبستاني
از پائيز سال 1998 برنامه‌هاي آموزشي ويژه دوره آموزشي پيش دبستاني در چهارچوب رهنمودهاي ارائه شده به كودكان سوئدي ارائه ميگردد. اين موضوع به اهميت دوره پيش دبستاني به عنوان اولين مرحله از مراحل آموزش مادام العمر تاُكيد دارد. درمقطع آموزشي مذكور برنامه‌هاي آموزشي و رهنمودهاي لازم جهت مراقبت از كودكان در كانون خانواده ارائه گرديده است. مجلس ملي سوئد نيز موسسات ملي آموزش را موظف نموده تا به ترسيم ساختار كلي فعاليتهاي
مراقبت از كودكان در منازل ودرمدارس پيش دبستاني آزاد مبادرت نمايند. اصول آموزشي مندرج در برنامه‌هاي آموزشي مراكز پيش‌دبستاني، مبتني بر اين عقيده است كه رفاه و آموزش به هم مرتبط‌اند. رفاه مطلوب، زمينه رشد و يادگيري را فراهم نموده و از اين روي اين امر به عنوان يك
ضرورت در آموزش ملي مورد توجه عمده قرار گرفته است. اهميت بازيهاي گروهي درروند يادگيري و رشد كودكان نيز ازديگر اصول مورد نظر مي‌باشد.
وظايف شهرداريها
شهرداريها، مسئوليت فراهم آوردن خدمات رفاهي مراكز آموزش پيش دبستاني را عهده دار بوده و همچنين به نظارت بر ارائه واقعي خدمات مذكور مبادرت مي‌نمايند.
مسئوليت نظارت بر كيفيت ارائه خدمات شهري برعهده شهرداريهاي سوئد بوده و در اين زمينه از كاركناني بهره گرفته مي‌شود كه از آموزش و تجربه كافي در جهت تامين امكانات رفاهي مورد نياز كودكان برخوردار بوده و خدمات آموزشي خود را به نحوصحيحي ارائه نمايند.كودكان نيزمي‌بايستي به گروه‌هاي مناسب تقسيم گردند، به نحوي كه بين شرايط و اندازه گروه با اهداف مورد نظر تناسب لازم برقرار گردد. ارائه خدمات مذكورمي‌بايستي مبتني بر نياز هر يك از كودكان بوده و درخصوص كودكاني كه جهت رشد وپرورش خود نياز به حمايت ويژه دارند، مسئوليت خاصي به شهرداريها تفويض گرديده است. كودكان سوئدي نه تنها از حق آموزش در يك مركز اختصاصي برخوردارمي‌باشند، بلكه خدمات ارائه شده به آنان ميبايستي از چنان استانداردي برخوردار باشد كه به برطرف نمودن نيازمندي خاص كودكان منتهي گردد. شهرداريها همچنين ميبايستي به واسطه پيگيريهاي خود، از حضور كودكان در مراكز مذكور اطمينان حاصل نموده و والدين آنها نيز از خدمت ارائه شده به كودكان خود مطلع گردند.
شهرداريها به اخذ شهريه قابل قبول جهت ثبت نام كودكان در مراكز پيش دبستاني و مراقبت از كودكان در منازل مبادرت مينمايد. شهريه هاي مذكور نمي‌بايستي بيشتر از هزينه‌هاي واقعي شهرداريها بوده و نبايستي آن قدر زياد باشد كه باعث شود والدين از شرايط و مكان متناسب با وضعيت فرزندان خود صرفه نظر نمايند.مراكز پيش دبستاني خصوصي نيز تحت نظارت شهرداري
ها فعاليت داشته و در صورت كسب تاُييد شهرداريها درخصوص برخورداري از شرايط، امنيت و كيفيت مناسب و اخذ شهريه منطقي از مجوز فعاليت برخوردارمي‌گردند. آندسته از كودكان سوئدي بالاتر از رده سني 1 سال كه از حضور در مراكز مذكور محروم بوده و يا كودكاني كه در بيمارستانها و يا
موسسات ديگر تحت مراقبت مي‌باشند،ميبايستي از حق حضور در فعاليتهاي آموزشي مشابه آنچه در مراكز پيش دبستاني ارائه ميگردد برخوردار گردند. افراد مسئول در موسسات موظف به ارائه چنين فرصتهايي به كودكان تحت پوشش خود مي‌باشند. طبق آخرين آمار بدست آمده ، بالغ بر 70 درصد كودكان رده هاي سني 5-1سال سوئدي در مراكز پيش دبستاني و يا در برنامه‌هاي مراقبت از كودكان در منازل ثبت نام نموده‌اند.
نظارت آموزشي مقطع پيش دبستاني
نهادهاي نظارتي خاصي جهت نظارت بر عمل كرد مراكز آموزش پيش دبستاني دركشورسوئد وجود ندارد و اين درحالي‌است كه كادرمراكز پيش دبستاني ملزم به نظارت بر چگونگي پيشرفت فعاليتهاي فردي وگروهي دانش آموزان مي‌باشند. برخي ازشهرداري‌هاي كشوراز طريق اخذپرسش نامه‌هاي ويژه ازوالدين به نظارت و ارزش يابي كيفيت آموزشي مراكزآموزش پيش دبستاني مبادرت مي‌نمايند. درحال حاضرمسئوليت نظارت برعملكرد مراكز آموزش پيش دبستاني درحيطه وظايف شهرداريهاي قراردارد. اين درحاليست كه تا قبل از اين، مسئوليت نظارت برمراكز آموزش پيش‌دبستاني درسطح منطقه‌اي درحوزه هيئت‌هاي مديريتي استاني وانجمني سلامت و رفاه ملي قرارداشت. درسال1998آژانس ملي آموزش، مسئوليت نظارت برمراكز آموزش پيش دبستاني درسطح ملي را برعهده گرفته ومسئوليت نظارتي ازسطح منطقه‌اي سلب گرديد.
مشاوره تحصيلي در مقطع آموزش پيش دبستاني
دركشور سوئد آموزش پيش دبستاني برمراقبت عمومي كودكان تاكيد داشته و از قوانين خدمات اجتماعي پيروي مينمايد .اهداف و ظرفيت مراقبت عمومي كودكان توسط مجلس ملي سوئد تعيين ميگردد و اين درحالي است كه وزير بهداشت وخدمات اجتماعي عهده دارمسئوليت ارائه قوانين و پيشنهادات ويژه مراقبتي كودكان مي‌باشد. انجمن سلامت و رفاه ملي نيز با همكاري روساي محلي عهده‌دارمسئوليت نظارت برموسسات پيش دبستاني و مراكز مراقبتي كودكان درسطح كشور مي‌باشند. هدف اصلي مقطع آموزشي مذكور فراهم آوردن امكان مراقبت عمومي از كليه كودكاني است كه والدينشان طالب چنين مراقبتهايي مي‌باشند. از سال1975 كليه كودكان رده هاي سني6 سال به بالا و كودكان معلول رده هاي سني4 سال به بالا مشمول گذراندن دوره آموزش پيش دبستاني با حداقل مدت زمان1سال گرديدند.حضور در اين كلاسها اختياري بوده اما مسئولين شهرداريها به نظارت برآن موظف مي‌باشند. طرح هاي مراقبت عمومي از كودكان نيز عمدتا از محل بودجه شهرداري ها و شهريه هاي پرداختي والدين تامين اعتبار مي‌گردند. كليه برنامه هاي مراقبتي كودكان به صورت رايگان و آموزشهاي مختلط ارائه ميگردد.در سال 1985 با مصوبه مجلس ملي سوئد برنامه هاي عمومي مراقبتي كودكان توسعه يافته و طي سال 1991
كليه كودكان پيش دبستاني بالاي رده سني 18 ماه تحت پوشش برنامه‌هاي مذكور قرار گرفتند.در دسامبر سال1993مطابق مصوبه مجلس، قانون خدمات اجتماعي اصلاح گرديده و بدين ترتيب شهرداريها به ارائه خدمات مراقبت عمومي به كودكان رده هاي سني12-1سال با والدين شاغل يا محصل موظف گرديدند.گفتني است كه طرح مذكور از ژانويه سال 1995 به مرحله اجرا در آمد. الغ بر50% از كودكان رده هاي رده هاي سني6- 0 سال وحدود30% از كودكان رده هاي سني 12-7 سال از خدمات مراقبتي عمومي ويژه كودكان بهره مند مي‌گردند.خدمات مراقبتي كودكان به اشكال متنوعي ارائه ميگردد كه از آن جمله ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:
- مراكز مراقبتي روزانه
در مراكز مراقبت روزانه از كودكان رده هاي سني 6-1سال كه از والدين شاغل ويا محصل برخوردارمي باشند معمولاً ازساعات30/6 صبح تا 6 بعد از ظهر (دوشنبه تا جمعه) در تمام طول سال ثبت نام به عمل مي‌آيد.
ـ مراكز مراقبتي نيمه وقت
در مراكز مراقبتي نيمه وقت از كودكان رده هاي سني 6-4 سال در طول سال تحصيلي جهت آموزش3 ساعت در روز ثبت نام به عمل مي‌آيد.
ـ موسسات پيش دبستاني آزاد
از كودكان رده سني پيش دبستاني جهت ارائه آموزش و مراقبت چند ساعت در هفته بهمراه والدين و يا پرستاران خانوادگي خود در موسسات پيش دبستاني آزاد ثبت نام به عمل مي‌آيد.
ـ موسسات پس از مدرسه
از كودكان رده هاي سني 6 تا 12 سال در مراكز پس از مدرسه ثبت نام به عمل مي‌آيد. گفتني است كه مدارس مذكور حتي درايام تعطيلي CENTERS فعال مي‌باشند.
اصطلاح موسسات پيش دبستان به مجموع خدمات مراقبتي روزانه ، گروه هاي نيمه وقت وموسسات پيش دبستاني آزاد اطلاق ميگردد. درمراكز مراقبت روزانه، كودكان معمولاُ به گروه‌هاي سني مختلط تقسيم بندي مي‌گردند كه از آن جمله ميتوان به نوزادان، خردسالان و كودكان اشاره نمود.مراكز مراقبت روزانه معمولا 4 گروه سني را در خود جاي داده و هر بخش از تعداد 15-18 كودك مراقبت مينمايد. فعاليتهاي پس از مدرسه اغلب جزء لاينفك فعاليتهاي مدارس محسوب شده وهم اكنون بر مجاورت مراكز مراقبتي روزانه ومدارس در يك مكان واحد تاكيد ميگردد. بعلاوه راه هاي گوناگوني جهت تسهيل روند گذار از موسسات پيش دبستاني به مدارس درحال بررسي است. به عنوان نمونه ميتوان از بر نامه هاي ويژه كودكان رده سني6 سال نام برد . فعاليتهاي ويژه مراقبتي كودكان عموماً توسط شهرداري ها صورت گرفته و به عنوان مكملي براي فعاليتهاي شهرداري ها محسوب ميگردد. شهرداري ها همچنين به استخدام پرستاران كودك مبادرت مي‌نمايندتا از كودكان رده هاي سني 12- 1سال درمنازل پرستاري نمايند .اهداف و مسئوليتهاي موسسات پيش دبستاني ومراكز پس از مدرسه در برنامه هاي آموزش معلمان كه توسط انجمن رفاه و سلامت ملي تنظيم شده، لحاظ گرديده است. از جمله وظايف موسسات پيش دبستاني
با همكاري والدين ،ترغيب كودكان به مشاركت در اجتماع مي‌باشد.گفتني است كه نوع فعاليتهاي كودكان از طريق مشورت و همكاري نزديك با والدين وي تعين ميگردد. از جمله مهمترين برنامه هاي آموزشي و غير آموزشي موسسات پيش دبستاني ميتوان به فعاليتهاي فرهنگي من جمله آموزش زبان، موسيقي، نقاشي، سفالگري، نمايش و مطالعات زيست محيطي اشاره نمود. برنامه هاي مذكور درقالب بازيهاي كودكانه، فعاليتهالي خلاقه، فعاليتهاي روزمره و. به كودكان ارائه
ميگردد. همچنين درطول سال فعاليتهاي روزانه خارج از خانه نيز درنظر گرفته شده است. مراكز آموزش پيش دبستاني به تنهايي مسووليت آموزش كودكان را بر عهده نداشته ، بلكه منحصرا به آمادگي آموزشي كودكان مبادرت مي‌نمايند.كليه كادرموسسات مراقبتي كودكان، افراد بومي مي‌باشند كه توسط شهرداريها استخدام مي‌گردند.كادرموسسسات پيش دبستاني از معلمين وپرستاران كودك متشكل ميگردد. درمراكز پس از مدرسه نيزمربيان فعاليتهاي تفريحي و پرستاران كودك به فعاليت مي‌پردازند. عملكرد معلمين پيش دبستاني از طرق گوناگون با معلمين سطوح ابتدايي هماهنگ ميگردد. مسؤولين نظارتي موسسات پيش دبستاني عهده دار مسووليت طرح ريزي و برنامه ريزي فعاليتهاي مراكز پيش دبستاني مي‌باشند.مسوولين مذكور بصورت تيمي فعاليت نموده و درهر تيم از اطلاعات و علايق فردي بهره برداري ميگردد.والدين نيز تشويق مي‌شوند تا در صورت امكان در اين فعاليتها مشاركت نمايند. آموزش معلمين پيش دبستاني و مربيان امور تفريحي دردانشگاه ها و كالجهاي دانشگاهي صورت مي‌گيرد. طول دوره برنامه هاي مطالعاتي بين 2.5 تا3 سال متغير مي‌باشد. اغلب پرستاران كودك خانواده ملزم به گذراندن دوره آموزش مقدماتي100-90 ساعته و يا آموزش طولاني مدت در مراكز مراقبتي كودكان مي‌باشند.
تعداد كودكان تحت پوشش و كادر آموزشي- تربيتي مراكز پيش دبستاني طي سال1992
13949 موسسات 503589 تعدادكودكان
7359 مراكز مراقبت روزانه 315550 مراكز مراقبت روزانه
3103 مراكز پس از دبستان 127146 مراكز پس از مدرسه
2488 گروه هاي نيمه وقت 60893 گروه هاي نيمه وقت
96642 تعداد كاركنان 3 /33 نسبت كاركنان
44435 معلمان پيش دبستاني 4.9 مراكز مراقبت روزانه
8791 مربيان امور تفريحي 11.5 مراكز پس از مدرسه
3968 پرستاران مراقبتي كودكان 16.9 گروه هاي نيمه وقت
مسئوليت رسيدگي و نظارت برامور مراكز آموزش ضمن خدمت برعهده شهرداري ها بوده اما اجباري نمي باشد. متد و محتواي چنين دوره‌هاي آموزشي از يك منطقه به منطقه ديگر كاملاً متفاوت مي‌باشد.
بودجه مقطع آموزش پيش دبستاني
مراكز مختلف آموزش پيش دبستاني ازمحل بودجه‌هاي دولتي ، بودجه‌هاي شهرداري و اخذ شهريه‌هاي تحصيلي تامين اعتبارمي گردند.مبالغ شهريه‌هاي آموزشي مقطع آموزش پيش دبستاني در شهرداريهاي مختلف متفاوت بوده، معمولاً به درآمدخانواده‌ها بستگي داشته و
برحسب تعدادكودكان خانواده‌ها محاسبه ميگردد.گفتني است كه بودجه دولتي اعطائي به شهرداريها برحسب منابع مالي مورد نيازكودكان محاسبه ميگردد. بودجه آموزش دانش آموزان مقطع ابتدايي نيزهمانندمقطع آموزش پيش دبستاني ازمحل بودجه دولتي ، بودجه شهرداريها واخذ شهريه‌هاي تحصيلي تامين ميگردد.
بودجه طرح مراقبت‌هاي ويژه كودكان
طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 2000، هزينه ناخالص كل (دولت و شهرداريها به احتساب شهريه‌ها ي تحصيلي) ويژه طرحهاي مراقبت از كودكان بر 36 /8 ميليارد سك بالغ مي‌گر
دد كه از اين ميزان، 26/4 ميليارد سك به مراكز آموزش پيش دبستاني ، 4 ميليارد سك به مراكز مراقبتي روزانه خانواده ،3 ميليارد سك به مراكز اوقات فراغت و تفريحي و 4 ميليارد نيز به مراكز پيش دبستاني و تفريحي خصوصي ويژه كودكان اختصاص مي‌يابد.
نرخ هزينه‌هاي آموزشي كودكان ثبت‌نامي در مراكز ويژه مراقبتي كودكان (بر مبناي هزار سك)
مراكز پيش دبستاني 83000
مراكز مراقبتي روزانه خانواده 62600
مراكز اوقات فراغت و تفريحي 27300
هزينه مراقبت از كودكان توسط والدين درحدود19 درصد از هزينه كل طرحهاي مراقبتي كودكان و كمك هزينه‌هاي پرداختي به والدين درحدود10 درصد از هزينه كل طرحهاي مذكور را شامل ميگردد. حضوردرمراكز آموزش پيش‌دبستاني براي كليه كودكان سوئدي رده سني 6 سال رايگان مي‌باشد. اين در حالي‌است كه نظامي با حداكثر شهريه براي كودكان مقطع پيش دبستاني از اول ژانويه 2002 به اجرا در آمده است. اصل حاكم بر نظام فوق، برتعيين حداكثر مجاز شهريه تحصيلي با توجه به سطح درآمد خانواده‌ها و مقادير هزينه شده به اين امر تاكيد دارد.
مقطع آموزش ابتدايي
دوره آموزش ابتدايي طي آموزش فراگير9 ساله به كودكان رده هاي سني7 تا 16 سال ارائه ميگردد. اين درحالي آست كه در صورت توافق والدين، كودكان از حق آموزش در سن6 سالگي برخودار مي‌گردند. طبق آخرين آمار بدست آمده در سال 1998 بالغ بر7% از دانش آموزان مقطع آموزش ابتدايي كشور سوئد در رده سني6 سال قرار داشته اند. علاوه بر اين در شرايط خاص ميتوان دوره آموزش كودكان سوئد را تا رده سني8 سال به تعويق انداخت. دوره هاي آموزش پايه ابتدايي به طور رسمي از سال 1824 در سوئد برگزار گرديد. تا مدتها دوره‌هاي آموزش ابتدايي به افراد طبقه كم در آمد جامعه تعلق داشته، هيچ ارتباطي با تحصيلات عالي نداشت. به نحوي كه اغلب مدارس متوسطه دولتي درشهرهاي كشور فعاليت داشتند. دختران از مجوز ورود به مدارس متوسطه دولتي و مقدماتي متوسطه برخوردار نبوده و در عوض در مدارس ويژه دختران ثبت نام مي‌نمودند. اين درحالي بود كه از آغاز قرن20مدارس مقدماتي متوسطه مختلط دركنار تعداد زيادي مدارس دخترانه آغاز به فعاليت نمود. در دهه1940 اصلاحات دراز مدتي با هدف گسترش آموزش پايه اعمال گرديد. در سال 1962 آموزش پايه فراگير به تصويب مجلس رسيده و طي‌سال تحصيلي1972-1973 به طور كامل به مرحله اجرا درآمد. اين اقدام خود به يكپارچگي مدارس ابتدايي با دوره آموزش7ساله و مدارس مقدماتي متوسطه با دوره آموزش 4 ساله منجرگرديد در همان اثناء مدارس ويژه دختران منحل شده و نخستين مواد درسي پيشرفته آموزشي در مدارس تدريس گرديد. ساختار آموزش پايه برمدارس ابتدايي، مقدماتي متوسطه محلي، مدارس سامي زبان ويژه كودكان سوئدي ساكن شمال كشور و مدارس ويژه كودكان مواجه با معلوليتهاي جسماني و ذهني مشتمل ميگردد.
تعداد دانش آموزان ، آموزگاران و هزينه كل آموزشي
هزينه كل
( برمبناي ميلياردكرون ) نسبت آموزگاران به 100 دانش آموز تعداد آموزگاران تعداد دانش آموزان سال
تحصيلي
44.2 8.3 73524 89.703 1994
46.6 8.1 73380 908.882 1995
49.0 4.8 72669 927.004 1996
49.4 4.6 71894 946.444 1997
51.6 7.5 73006 986.229 1998
اهداف آموزش ابتدايي
از جمله مهمترين اهداف آموزشي مقطع آموزش ابتدايي ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:
1.گسترش معيارها و ارزشهاي اخلاقي معمول درميان كودكان
2.تلاش درجهت رشد ذهني و يادگيري هرچه بيشتركودكان سوئدي
3. نفوذ دركودكان
4.برقراري هماهنگي ميان مراكز آموزش پيش دبستاني و مدارس ابتدايي
5.تلاش درجهت رشد فكري كودكان در زمينه روشن بيني و احترام به حقوق ديگران
6. فراهم نمودن فرصتهاي مناسب در جهت كشف مطالب از طريق پرداختن به بازي ، گفتگو ،
7.يادگيري مطالب از طريق پرداختن به فعاليتهاي روزمره در قالب موقعيتهاي طبيعي و معني دار
ارزشيابي تحصيلي
مسووليت ارزشيابي تحصيلي مراكز آموزش ابتدايي بر عهده مؤسسه ملي آموزش مي‌باشد.موسسه مذكور به جمع آوري مقاديرمعتنابهي از اطلاعات، پردازش اطلاعاتي و ارائه گزارشات ساليانه از عملكرد مراكز آموزش ابتدايي مبادرت مينمايد. در ارزشيابيهاي مذكور علاوه بر بررسي وضعيت موجود مراكز و مدارس ابتدايي، فعاليتهاي ساليانه مدارس نيز مدنظر قرار مي‌گيرد.علاوه بر اين سه نظام اطلاعاتي اساسي در جهت ارزشيابي برنامه هاي آموزشي مقطع آموزش ابتدايي اعم از برنامه مستمر ملي، برنامه توصيف وضعيت مدارس و برنامه آزمونهاي كشوري به مورد اجرا گذارده مي‌شود.
مقطع آموزش متوسطه
ظرف 25 سال گذشته آموزش مقطع متوسطه دستخوش اصلاحات وپيشرفتهاي گوناگوني شده است. طي سال1970 انواع مختلفي از مدارس كه عهده دارمسووليت برگزاري دوره هاي آموزش حرفه‌اي و دانشگاهي بوده و درسطوح متوسطه فعاليت داشتند بصورت يك مدرسه واحد در آمده اند. مدارس مذكور كليه جوانان را تحت پوشش خود قرارداده اند. آزمون نهايي سابق كه دانش‌آموزان را براي مطالعات دانشگاهي آماده مي‌نمود2 سال پيش از سال1970 لغو گرديد.طي دهه هاي1970 و1980 اصلاحاتي در راستاي بهبود نظام آموزش متوسطه صورت گرفته و به برقراري تطبيق ميان نيازهاي بازاركار وتحصيلات عاليه و اهداف و نيازمنديهاي جوانان منتهي گرديد. در پايان دهه1980روند اصلاحاتي بنيادين در ساختار مراكز آموزش متوسطه آغاز گرديد، به نحوي كه ساختار نظام آموزش متوسطه طي1991 نسبت به قوانين آموزشي سال 1985 دچار تحولات وتغييرعمده‌اي گرديد .سيستم جديد آموزش متوسطه طي سال تحصيلي 1992-1993 معرفي گرديد. نظام مذكور طي سال تحصيلي 1995/1996 بطوركامل به مورد اجرا درآمد. از اول جولاي1992 طبق قوانين آموزشي كليه مناطق موظف به فراهم آوردن شرايط ورود به مراكز آموزش متوسطه براي كليه دانش آموزان فارغ التحصيل آموزش پايه شده اند. تسهيلات فوق به كليه دانش آموزان زير رده سني20 سال و آن دسته از افرادي كه در6 ماه اول بيستمين سال زندگي خودبسر مي‌برند اعطا ميگردد. عمده فعاليتهاي مطالعاتي مراكز آموزش متوسطه درمدارس مناطق كشور صورت مي‌پذيرد. اين در حالي‌است كه مطالعات وتحصيل در رشته هاي كشاورزي، جنگلداري، باغباني و برخي مشاغل مرتبط در مدارس شوراهاي شهرصورت مي‌گيرد. كليه مراكز متوسطه سوئد مختلط ورايگان مي‌باشند و اين در حالي است كه مراكز مستقل نيزفعاليت دارند. مراكز آموزشي متوسطه عموماً در متاطق بزرگتر واقع شده ودانش آموزان مناطق مختلف در اين مدارس حضور مي‌يابند. اغلب مدارس متوسطه بزرگ ، برنامه هاي مطالعاتي گوناگوني را ارائه مي‌دهند . برنامه هاي ويژه‌اي از
قبيل تربيت بدني نيز به كليه دانش آموزان سراسر كشور ارائه مي‌شود . تعداد دانش‌اموزان مراكز متوسطه از 300 تا 1500 متغير مي‌باشد. در مناطق كم جمعيت ، مراكز متوسطه‌اي فعاليت دارند كه در سطح بالاي مدارس پايه ومتوسطه در مناطق بزرگتر همكاري مي‌نمايند .تعداد دانش آموزا
ن يك كلاس در واحدها و برنامه هاي مطالعاتي دانشگاهي تئوريك بر30 نفر و در واحدهاي حرفه‌اي / عملي بر10 نفر بالغ ميگردد. اغلب مراكز آموزش متوسطه مستقل درمناطق شهري بزرگ واقع شده و از لحاظ برنامه هاي ارائه شده از تفاوتهاي گسترده‌اي برخوردار مي‌باشند.ميانگين تعداد دانش آموزان مراكز متوسطه مستقل بر100 نفر بالغ ميگردد و اين درحاليست كه در مدارس دولتي اين ميزان به700 نفربالغ ميگردد.
نرخ دانش آموزان مقطع متوسطه وهزينه‌هاي تحصيلي (طي سالهاي1992 تا 1998 )
هزينه ( بر مبناي ميليارد كرون ) تعداد دانش آموزان سال
15.560 313662 1993
17.766 309952 1994
19.100 312375 1995
20.452 309661 1996
20.728 312936 1997
21.289 309118 1998
نظام پيش از اصلاحات
نظام آموزش متوسطه پيش از اعمال اصلاحات از آموزش هاي 2، 3، يا 4 ساله و500 واحد آموزش اختصاصي متشكل مي‌گرديد كه از آن جمله ميتوان در به گروه بندي هاي ذيل اشاره نمود :
ـ زبان ، علوم اجتماعي وفعاليتهاي هنري ـ دوره هاي2تا3 ساله
ـ مهارتهاي بهداري ( پرستاري ) و خدمات اجتماعي- دوره هاي2 ساله
ـ علوم اقتصاد و تجارت- دوره هاي2و3 ساله
ـ علوم صنايع وهنرهاي دستي- دوره هاي3 ساله
ـ علوم طبيعي وتكنولوژي- دوره هاي 2،3، و4 ساله
ـ علوم كشاورزي ، جنگلداري وباغداري- دوره هاي2 ساله
اغلب دوره ها ، دوره هاي حرفه‌اي / عملي با دوره 2 ساله مي‌بودند. در اصل دوره هاي 3 ساله به آمادگي دانش آموزان دوره ها جهت مطالعه درمقاطع آموزش عالي منتهي مي‌گرديد.
دوره هاي 4ساله نيز به تشويق دانش آموزان به پرداختن مطالعات تكنيكي پيشرفته ترمنتهي مي‌گرديد. اين دوره ها خود به شاخه ها وانواع گوناگوني تقسيم مي‌شدند. طول مدت واحدهاي تخصصي از يك هفته تا 2 سال متفاوت بوده وطي اين واحد ها به دانش آموزان در زمينه هاي بسيار متنوعي آموزش حرفه‌اي ارائه مي‌گرديد. مراكز آموزش متوسطه دولتي از طريق دريافت
مقاديرمشخصي از شهريه‌هاي تحصيلي موظف به ارائه آموزش هاي حرفه‌اي درمراكز فعاليتي خارج از مدرسه مي‌باشند. بخش اعظم اين آموزشها در كارگاه‌هاي خارج ازنظام آموزشي مدارس ارائه مي‌گرديد. در سال 1992-1991 قريب به50% از افرادي كه به اتمام تحصيلات خود در يكي از دوره هاي آموزش متوسطه نائل آمدند ، به ادامه برنامه تئوري 3 ساله مبادرت نموده وتقريباً40% از آنان
به انتخاب برنامه حرفه اي2ساله مبادرت نمودند. بطور كلي توزيع جنسي دانش آموزان درمراكز آموزش متوسطه تقريباً يكسان بوده و اما در واحدها و دوره‌هاي مختلف آموزشي تفاوتهاي چشمگيري مشاهده مي‌گرديد.
برنامه هاي آموزشي
برنامه آموزشي عمومي مراكز آموزشي متوسطه در سال 1970 طراحي گرديد. در سال 1992 اهداف وخط مشي برنامه‌هاي مذكور مورد بازبيني قرار گرفته و سيستم مديريتي جديدي براي مدارس طراحي گرديد.تا ارائه برنامه آموزشي جديد، اهداف وخط مشي هاي پيشين دركليه مراكز آموزشي متوسطه به اجرا در مي‌آمد. درقوانين جديد ، هر دوره و هر واحد اختصاصي از ساعات هفتگي و بخش‌هاي مربوط به خود برخوردار مي‌باشد. گذراندن كليه برنامه هاي مطالعاتي اعم از زبان سوئدي ، زبان انگليسي ، علوم تربيت بدني وعلوم مدني اجباري مي‌باشد. زبانهاي خارجي ميگردد. دوره‌هاي حرفه اي2ساله برتعداد محدودي واحد هاي عمومي مشتمل ميگردد كه دانش‌آموزاني كه به انتخاب اين دوره ها مبادرت مي‌نمايند، از مجوز انتخاب يك يا چند موضوع عمومي برخوردار بوده و درعوض از آموزشهاي حرفه‌اي خود مي‌كاهند. زبان انگليسي و رياضيات در زمره پرطرفدارترين واحدهاي اختياري بشمارمي روند. دانش آموزان دوره‌هاي 3 و4 ساله ملزم به اجراي پروژه هاي ويژه آموزش براي برخي دروس خود مي‌باشند. در برخي برنامه ها براي اهداف خارج از برنامه نيز زماني در نظر گرفته شده است .
ارزيابي و بررسي كيفي
در مراكز آموزش متوسطه نيز همچون مدارس پايه هيچ نوع آزمون خاصي برگزار نمي‌گردد. نمرات آموزش نيز براساس اصول يكساني اعطا ميگردد. درحال حاضر اين بدان معناست كه نيازي جهت اعطاي نمرات مختلف به دانش‌آموزان وجود نداشته و اطلاعات و دانش دانش آموزان بصورت كشوري باساير دانش آموزان سنجيده ومقايسه ميگردد. معلمين از آزمونهاي متمركز كه درجهت سنجش دانش‌آموزان تهيه شده اند، استفاده مي‌نمايند تا حتي الامكان درجه يكپارچگي سيستم نمره دهي را ارتقاء دهند. از جمله مهمترين اشكال ديگر ارزيابي تحصيلي دركشور سوئد ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:
آزمونهاي كتبي ، فعاليت هاي كلاسي دانش آموزان وكنفرانسهاي كلاسي در اعطاي نمرات نهايي موثر مي‌باشند. به كليه دانش آموزاني كه حداقل يك دوره برنامه مطالعاتي2 ساله مشتمل بر زبان انگليسي وسوئدي را گذرانده اند مدرك پايان دوره مقطع متوسطه اعطا ميگردد . مدرك مذكور صلاحيت‌ها عمومي داوطلبين جهت ورود به دوره هاي تحصيلي بالاتر را تضمين مينمايد.
نظام پس از اصلاحات
درنظام جديد آموزش متوسطه، كليه برنامه هاي آموزش وپرورشي در قالب برنامه هاي 3 ساله تنظيم ميگردد. علاوه بر اين برنامه هاي شغلي جديد نيز بگونه‌اي طراحي شده اند كه نسبت به مطالعات حرفه‌اي پيش از اصلاحات ، اطلاعات عميق تر و وسيعتري را در دسترس دانش آموزان قرار مي‌دهند. درخصوص محتواي تحصيلي قدرت انتخاب بيشتري به دانش آموزان اعطا شده و روشهاي تدريس و ارزيابي نيز در قالب چنين سياستي اعمال ميگردد. تعداد16 برنامه پيشرفته ملي اعم از14 برنامه شغل محور و2 برنامه آمادگي اوليه جهت پرداختن به مطالعات دانشگاهي طراحي گرديده است. علاوه بر برنامه‌هاي ملي كه به‌صورت متمركز تعيين مي‌گردند،مناطق مختلف نيز ممكن است برحسب نياز و شرايط منطقه‌اي به الحاق يكسري برنامه‌هاي موضعي مبادرت نمايند.
از جمله مهمترين برنامه هاي آموزش ملي كشور سوئد ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:
برنامه هنري كه طي آموزش پايه به استخدام افراد در مشاغل هنري منتهي ميگردد.
برنامه مديريتي كه طي آموزش پايه به استخدام افراد درحوزه هاي تجاري ومديريتي اعم از تجارت خصوصي و يامديريتهاي دولتي منتهي ميگردد .
برنامه ساختماني كه طي آموزش پايه به استخدام افراد در صنايع ساختمان سازي و مهندسي عمران منتهي ميگردد.
برنامه تفريحي كودكان كه طي آموزش پايه به استخدام افراد در بخش پرستاري كودكان ، فعاليتهاي تفريحي و پس از مدرسه، مراقبت بهداشتي ، اداره كتابخانه ها و ورزشگاه‌ها منتهي ميگردد .
برنامه مهندسي برق كه طي آموزش پايه به استخدام افراد درنصب ،تعمير ونگهداري ابزارهاي الكترونيكي، مخابراتي والكتريكي منتهي ميگردد .
برنامه انرژي كه طي آموزش پايه به استخدام افراد در نيروگاه‌ها ، تأسيسات تهويه و فاضلاب منتهي ميگردد .
برنامه غذايي كه طي آموزش پايه به استخدام افراد درصنايع پردازش، فروش و توزيع مواد غذايي منتهي ميگردد.
برنامه صنايع دستي كه طي آموزش پايه به استخدام افراد درمشاغل تجاري وصنايع دستي منتهي ميگردد.گفتني است كه بخش اعظم آموزشهاي مذكور دركارگاه‌هاي عملي ارائه ميگردد.
برنامه مراقبت‌هاي بهداشتي كه طي آموزش پايه به استخدام افراد در بخش خدمات بهداشتي، دندانپزشكي وخدمات پشتيباني منتهي ميگردد.
برنامه هتل‌داري كه طي آموزش پايه به استخدام افراد به عنوان مسئول پذيرش هتل و ترتيب دهنده كنفرانس‌ها ، خدمتكار و يا سر آشپز منتهي ميگردد.
برنامه علوم طبيعي كه به كسب دانش بيشتر افراد در زمينه رياضيات، موضوعات علمي وتكنولوژي منتهي ميگردد.
برنامه علوم اجتماعي كه به مطالعه بيشتر افراد در زمينه‌هاي علوم اجتماعي، اقتصاد و زبان منتهي ميگردد .
برنامه مهندسي وسايل نقليه كه به استخدام افراد در بخش تعمير ونگهداري اتومبيل وماشين آلات منتهي ميگردد. برنامه رسانه ها كه به استخدام افراد درحوزه تبليغات، طراحي و توليد رسانه هاي تصويري منتهي ميگردد. اهداف آموزشي برنامه هاي ملي در اهداف هر برنامه ذكر شده است. در هر برنامه آموزش پايه‌اي وسيعي در زمينه شغلي به دانش‌آموزان ارائه ميگردد. همچنين دانش آموزان بايد بتوانند از طريق اين برنامه ها پايه لازم براي مطالعات بيشتر وتكميل تحصيلات مقطع متوسطه خود كسب نمايند. گفتني است كه برنامه مذكور با همكاري مدارس و دانش آموزان براي كل مدت تحصيلات افراد طراحي ميگردد. دانش آموزاني كه به تصميم درخصوص رشته
تحصيلي خود مبادرت ننمودند، مي‌توانند از برنامه هاي فردي بهره‌برداري نمايند. پس از گذراندن برنامه هاي مذكور، دانش آموزان مي‌توانند تحت يكي از برنامه هاي ملي ، برنامه هاي ويژه و يا آموزشهاي حرفه‌اي آموزش ببينند. دانش آموزان مي‌توانند درعوض گذراندن سال سوم آموزشي به گذراندن يك واحد تكميلي مبادرت نمايند. در اين واحد مهارتهايي به دانش آموزان آموزش داده مي‌شود كه با برنامه هاي انتخابي وي در ابتدا تفاوت دارد. برنامه آموزشي كار ورزي شامل
آموزشهاي حرفه‌اي كه توسط صاحبان مشاغل ارائه ميگردد و نيز تحصيل در مراكز آموزشي متوسطه عمدتاً در زمره مباحث پايه محسوب مي‌گردند.
كليه دانش آموزاني كه به تحصيل در يك برنامه ملي مبادرت مي‌نمايند، ازحق گذراندن تحصيل در كليه مدارس داخل كشور برخوردار مي‌باشند. مسئولين مناطق نيز موظف به فراهم آوردن انتخاب يك برنامه ملي براي كليه دانش آموزان و تعيين ظرفيت برنامه هاي گوناگون با توجه به علائق وسلايق دانش آموزان مي‌باشند. اگر يك منطقه نتواند شرايط را براي تحصيل دانش آموزان دركليه برنامه ها فراهم آورد ،مسئولين منطقه‌اي مي‌توانند همكاري با ساير مناطق را به بحث بگذارند . دو يا چند منطقه‌اي كه با هم كاري يكديگر به آموزش يك برنامه ملي مبادرت مي‌نمايند،در واقع به پديد آوردن زمينه همكاري برنامه‌هاي آموزشي مبادرت مي‌نمايند. برنامه هاي ملي- محلي از واحدهاي درسي مختلفي تشكيل يافته اند. اهداف واحدهاي درسي در هر بخش تعيين ميگردد كه اين اهداف براي كليه مراكز آموزش متوسطه و آموزش بزرگسالان يكسان است .
برنامه هاي آموزشي
مباحث اصلي ذيل براي كليه برنامه‌هاي آموزشي مشترك است:
مباحث آموزشي حداقل زمان تدريس به ازاء كل ساعات برنامه 3 ساله
زبان سوئدي 200
زبان انگليسي 110
علوم اجتماعي 90
علوم ديني 30
علوم رياضي 110
علوم طبيعي 30
علوم ورزشي و بهداشتي 80
علوم هنري 30
دانش آموزان علاوه برپرداختن به مباحث اصلي ، به مطالعه مباحث ويژه آموزشي نيز مبادرت مي‌نمايند.كليه دانش آموزان موظف‌اند طي دوره‌هاي مطالعاتي خود پروژه هاي آموزشي نيز تحويل نمايند. زماني نيز جهت پرداختن به فعاليت هاي عملي و تكميلي مربوط به مباحث درسي و همچنين زماني جهت گذراندن واحد هاي انتخابي دانش آموزان در نظر گرفته شده است، تا بدين ترتيب دانش آموزان بتوانند در قالب برنامه هاي ملي واحدهاي آموزشي بصورت انتخابي بگذرانند .د
ر برنامه هفتگي كه به قوانين آموزش وپرورش ضميمه شده است واحد هاي آموزشي60 دقيقه‌اي نيز در نظر گرفته شده است. در برنامه هاي حرفه‌اي محور ظرف مدت زمان3 سال 2400 ساعت و در برنامه هاي دانشگاه محور2180ساعت آموزشي لحاظ گرديده است. مسئولين آموزش منطقه‌اي و مدارس از حق تصميم گيري درخصوص مباحث مختلف آموزشي و نيز تعيين مدت زمان تدريس دروس آموزشي برخوردار مي‌باشند. در برنامه هاي حرفه‌أي محور حداقل15% از كل توان دانش آموزان به آموزش دركارگاه‌ها اختصاص مي‌يابد. مدارس نيز موظف‌اند امكانات لازم براي يك چنين آموزشي را فراهم آورده و درحين آموزش به نظارت عملكرد كليه دانش آموزان مبادرت نمايند.يكسري ارزشهاي پايه‌أي نيز كه فعاليتهاي مدارس و نيازهاي دانش آموزان وكاركنان مدارس را تحت تأثير قرار ميدهد در 6 بخش مختلف به شرح ذيل تعيين گرديده است :
ارزيابي، ميانگين و مقاديرآموزشي ، مسئوليت دانش آموزان ، انتخاب رشته هاي تحصيلي ، فعاليت اجتماعي ، ارزيابي تحصيلي و دسته بندي ها ، مسئوليت هاي مديريتي
به عنوان شاخصي جهت پايان يافتن برنامه هاي تحصيلي، سيستم امتيازي جديدي معرفي گرديد. در اين سيستم دانش آموزان پس از اتمام يك واحد درسي( كسب دانش ومهارتهاي لازم تعيين شده در يك واحددرسي) از امتيازات خاصي برخوردار مي‌گردند. اين امتيازات براساس تعداد ساعات آموزشي كه در برنامه هاي هفتگي به هر واحد درسي اختصاص مي‌يابد به دانش آموزان اعطا ميگردد. اما با تعداد ساعات آموزش لازم جهت نيل به اهداف تعيين شده ارتباطي ندارد در برنامه درسي اهداف هر واحد و نيز دانش و مهارتهاي مطلوب دانش آموزان تعيين گرديده است .برنامه درسي بگونه‌أي طراحي گرديده كه تداوم ويكپارچگي با مدارس پايه حفظ شده و برتدريس دروس زبان سوئدي وانگليسي وآموزش دو زبانگي تاكيد شده است . اصول اوليه مراكز آموزش متوسطه مسئولين را موظف مينمايد بطور كلي به دانش آموزان راهنمايي هاي تحصيلي ارائه نمايند .مسئولين نيز بايد اطمينان يابند كه دانش آموزان در زمينه انتخاب رشته هاي تحصيلي خود درمدارس كاملاً راهنمايي وهدايت شده باشند .راهنماييهاي شغلي نيز به حوزه بازار كار و به بخش خصوصي مربوط ميگردد.
ارزيابي و بررسي كيفي
در سيستم جديد نمره دهي مقطع آموزش متوسطه پس از اتمام هر واحد درسي نمرات درسي
اعطا ميگردد .به دروس هر ترم تحصيلي، مباحث جداگانه آموزشي و به برخي از فعاليتهاي پروژه‌اي نيز نمرهاي تعلق مي‌گيرد .نمرات اعطا يي از مقياس مردود ، قبول ، قبول مشروط و قبول با شرايط ويژه متشكل ميگردد. در برنامه هاي درسي مختلف شاخصهاي نمره دهي متفاوتي اعمال گرديده و در برخي مباحث آزمونهاي متمركز بر گزار ميگردد.درمدارك پايان مقطع متوسطه، تمامي نمرات واحد هاي مربوط به اين دوره ثبت ميگردد.
مقاطع آموزش متوسطه
دو نوع مدرسه مستقل در مقطع آموزش متوسطه فعاليت دارند كه از آن جمله ميتوان به مدارس مستقل مقدماتي و تكميلي متوسطه اشاره نمود.مطابق لايحه اعطاي دولت به پارلمان سوئد در جهت اعمال تغييراتي در شرايط مدارس مقطع آموزش متوسطه، كليه مدارس مستقل مقطع آموزش متوسطه به اخذ شهريه مساوي با مدارس تحت نظارت شهرداري مبادرت نموده و همانند مدارس شهرداري موظف به استخدام معلمين كار آزموده مي‌باشند. دولت سوئد هم چنين به ارائه پيشنهاداتي جهت تشكيل هيئت ويژه آژانس ملي آموزش درجهت تصميم گيري درخصوص احداث مدارس مستقل و اعطاي مسووليت بازرسي مدارس مستقل به آژانس ملي آموزش مبادرت نموده است. شهرداريها نيز به دقت نظر در فعاليتهاي مدارس و پي گيري و ارزشيابي فعاليتهاي مذكور مبادرت مي‌نمايند.
مراكز آموزش متوسطه مردمي
ازتعداد 147مركز آموزش متوسطه مردمي كه دركشور وجود دارد، تعداد 49 مركز متوسطه تحت مالكيت شهرداريها و شوراهاي استاني فعاليت مي‌نمايند.تعداد 98 مركز آموزش متوسطه مردمي نيز توسط انجمنهاي مختلف مردمي ، سازمانها و انجمنهاي مختلف حمايتي اداره مي‌گردند
. مراكز آموزش متوسطه مردمي به دوره‌هاي آموزش ملي وابسته نبوده و هر يك از انها به تعيين فعاليت خود براساس يادگيري‌ها و تخصص‌هاي ايدئولوژيك حوزه‌هاي ويژه آموزشي مبادرت مي‌نمايند.كليه مراكز آموزش متوسطه مردمي از يك هيئت حاكم برخوردار بوده و كليه آموزشهاي مذكور به صورت رايگان ارائه ميگردد. مراكز آموزشي مذكورملزم به ارائه گزارش ساليانه از حداقل 15% كل فعاليتهاي خود مي‌باشند. دركشور سوئد بالغ بر147 دبيرستان مردمي فعال
يت دارند كه تعداد 40 دبيرستان تحت مالكيت شهرداريها و شوراهاي استاني و 98 دبيرستان ديگر توسط جنبشهاي مختلف مردمي و سازمانها و انجمنهاي حمايتي اداره مي‌گردند. طبق آخرين آمار بدست آمده در بهار سال 2000 بالغ بر 112000 نفر و در پاييز همان سال بالغ بر120 هزار نفر دردوره‌هاي آموزش بزرگسالان مراكز آموزش متوسطه مردمي شركت كردند كه از اين تعداد بالغ بر 25% افراد در دوره‌هاي آموزشي دراز مدت حضور داشتند.
مقطع آموزش تكميلي متوسطه
تاريخچه
دركشور سوئد، آموزش پايه در بر‌گيرنده آموزش مقدماتي و تكميلي متوسطه مي‌باشد.
نخستين مدارس مقطع تكميلي آموزش متوسطه كشور سوئد با تصويب قوانين جديد آموزشي طي سال 1649 آغاز به فعاليت نمودند. دانش‌آموزان دختر نيز به گذراندن مقطع آموزشي مذكور در مدارس خصوصي ويژه دختران كه طي قرن 18 تاسيس يافت، نايل آمدند. درطول قرن نوزدهم،مدارس مقطع تكميلي آموزش متوسطه، با مدارسي كه بيشتر جهت گيري عملي داشتند، ادغام شده و مراكز آموزش متوسطه شكل گرفت. درآغاز قرن بيستم، مقطع آموزش متوسطه خود به 2مقطع مقدماتي متوسطه و تكميلي تقسيم گرديد. درمراكز مقدماتي متوسطه زبان لاتين تدريس نشده و بر آموزش عمومي تاكيد ميگردد.اين در حالي‌است كه درمراكز تكميلي آموزش متوسطه، دانش‌آموزان جهت ادامه تحصيل در دانشگاهها و مراكز آموزش عالي مهيا مي‌شوند. مقطع آموزش مقدماتي متوسطه با اخذ گواهينامه پايان دوره به پايان مي‌رسد. در بسياري از شهرهاي كشور سوئد مدارس مختلط مقدماتي متوسطه ويژه دانش‌آموزان پسر و دختر تشكيل يافته‌است. در نتيجه اعمال اصلاحات آموزشي طي سال1927 دانش‌آموزان دختر از امكان ورود به مراكز آموزش متوسطه عمومي برخوردار گرديدند.
مراكز آموزش فني و مدارس فني و حرفه‌اي نيز به واسطه حمايتهاي دولت و شهرداريها در پايان قرن19 احداث گرديد. گفتني است،دوره هاي آموزش حرفه‌اي در دانشكده‌هاي بازرگاني و دانشكده‌هاي اقتصاد گسترش يافت. در اين اثنا حمايتهاي دولتي نسبتا محدود بوده و انواع متعددي از مدارس محلي فعاليت داشتند.آموزش مقطع تكميلي متوسطه در طول 25 سال گذشته شاهد تغييرات زيادي بوده است.
طبق اصلاحات1970، مدارس قبلي تحت عنوان « ژيمنازيوم»، مدارس فني و حرفه‌اي و آموزش حرفه‌اي درقالب يك واحد مديريتي گردآوري شده و تمامي انواع آموزشهاي آكادميك و حرفه‌اي ادغام گرديدكه بعدها از آن تحت عنوان مقطع تكميلي متوسطه ياد گرديد. در طول دهه70 اين نوع آموزش، طبق نيروي بازار كار مورد اصلاحات مجدد قرار گرفت. از پايان دهه90، مدارس درفرايند گسترده تغييرات قرار گرفته و مدارس تكميلي متوسطه نيز همانند ساير مقاطع نظام آموزشي،
بتدريج از حيطه هدايت هاي دولتي خارج گرديد. دراواخر دهه80، ساختار مدارس تكميلي متوسطه مجددا تغيير يافت. بسياري از رشته‌هاي آموزشي مقطع تكميلي متوسطه، ادغام شده و در سال1994 در قالب16 برنامه آموزش ملي طي مدت زمان آموزش 3 ساله ارائه گرديد.لازم به ذكر است كه طي سال تحصيلي2001-2000 برنامه آموزشي تحت عنوان برنامه فن‌آوري طراحي گرديد.
چهارچوب‌هاي قانوني
نظام آموزش ملي به واسطه قوانين آموزشي مصوب مجلس ملي سوئد (ريكسدگ) طراحي ميگردد.مدارس تكميلي متوسطه نيز از طريق آئين نامه‌هاي آموزشي مصوب دولت اداره مي‌گردند.طي سال1999 دولت سوئد به بازبيني قوانين آموزشي كشور توسط يك كميته پارلماني مبادرت نمود.
توصيف كلي ساختار مقطع تكميلي آموزش متوسطه
برنامه‌هاي آموزشي مقطع تكميلي متوسطه در قالب17 برنامه ملي سازماندهي شده و بر8 هسته موضوعي اعم از زبان سوئدي به عنوان زبان دوم، زبان انگليسي، علوم اجتماعي، علوم مذهبي،رياضيات، تربيت بدني، علوم بهداشتي و علوم هنري مشتمل ميگردد. علاوه بر اين هر رشته تحصيلي به يك يا دو ترم آموزشي تقسيم شده و ترم‌هاي تحصيلي نيز خود از 50،100،150و200 واحد درسي متشكل مي‌گردند. دانش‌آموزان همچنين قادر به انتخاب يك يا چند ترم تحصيلي خارج از برنامه‌هاي آموزشي تحت عنوان برنامه گسترده مي‌باشند.آندسته از دانش‌آموزاني كه با مشكلات جدي درخصوص تحصيلات خود مواجه بوده به حذف يك يا چند ترم تحصيلي تحت عنوان برنامه كاهشي مبادرت مي‌نمايند.آنها همچنين از فرصت انتخاب مجدد يك يا چند ترم تحصيلي مشروط برخوردار مي‌باشند. علاوه بر اين ممكن است كه كليه برنامه‌هاي آموزشي مجدداً انتخاب گردد. درتمامي موارد فوق مسؤوليت تصميم‌گيري برعهده مدارس مي‌باشد. كميسيون پارلماني (كميسيون 2000) مقطع تكميلي متوسطه، وظيفه بررسي ارائه طرح زمانبندي ترم‌ها و رشته‌هاي تحصيلي را برعهده داشته و همچنين به ارائه طرح‌هايي درخصوص تعيين نمرات مقطع تكميلي متوسطه و بازبيني هسته‌هاي موضوعي مبادرت مينمايد.كميسيون مذكور همچنين به برگزاري آزمونهاي مقطع تكميلي متوسطه و ارائه توصيه‌هايي درخصوص چگونگي برنامه‌هاي آموزشي رشته‌هاي حرفه‌اي مبادرت مينمايد.گفتني است كه كميسيون مذكور به ارائه گزارش خود در پايان سال 2002 مبادرت نمود.
موسسات آموزشي
مراكز تكميلي آموزش متوسطه توسط شهرداريها، شوراهاي استاني و يا هيئت‌هاي خصوصي اداره مي‌گردند در شهرداريها و شوراهاي استاني تعداد يك يا چند كميته، مسئوليت اداره و نظارت برمدارس محلي را عهده‌دارمي‌باشند.علاوه بر اين ،كليه شهرداريها از حق احداث مراكز آموزش تكميلي متوسطه برخوردار مي‌باشند.درطول دهه90، تعداد مراكز تكميلي متوسطه تحت نظارت شهرداريها افزايش يافت. درحال حاضر مراكز تكميلي متوسطه درتعداد200 شهرداري از ميان280 شهرداري كشور دايرمي‌باشند.
اخيرا بنياد جديدي درجهت گسترش همكاريهاي گسترده ميان شهرداريها درحوزه‌هاي آموزشي تاسيس يافته است.
قوانين پذيرش تحصيلي
كليه شهرداريها موظف اند به واسطه قوانين آموزشي به برگزاري كلاسهاي آموزش تكميلي متوسطه مبادرت نمايند. به عبارت ديگر كليه شهروندان سوئدي كه موفق به پايان مقطع آموزش پايه گردند، ازحق حضور درمراكز تكميلي متوسطه برخوردار مي‌گردند. از سال تحصيلي 99-1998جهت پذيرش دانش‌آموزان دربرنامه ملي، دانش‌آموزان ملزم به گذراندن حداقل دوره‌هاي زبان سوئدي، زبان انگليسي و رياضيات درمدارس پايه مي‌باشند. نمرات مدارس پايه بر اساس مقياس3 گانه، قبولي عادي(G) قبولي با امتيازمتوسط(VG) قبولي با امتياز عالي(MVG) به دانش‌آموزان اعطاء ميگردد. در جهت اعطاي نمرات قبولي با امتيازمتوسط و قبولي با امتياز عالي معيارها
ي خاص وجود دارد كه توسط آژانس ملي آموزش تعيين ميگردد. گفتني است كه اگر چنانچه دانش‌آموزان به احراز نمره قبولي عادي نايل نگردند، در آن رشته نمرهاي به آنها تعلق نمي‌گيرد.
از جمله تقسيم‌بندي نمرات آموزشي ميتوان به ارزشهاي عددي G=10, VG=15, MVG=20 اشاره نمود. گفتني است كه ارزشهاي عددي مذكور جهت پذيرش درتحصيلات عالي نيز به عنوان نمرات معيار مدنظر قرار مي‌گيرد. جهت پذيرش در رشته‌هاي هنري، علاوه بر آزمونهاي تخصصي، گواهينامه مهارتهاي ويژه نيز به فارغ التحصيلان اعطا ميگردد.به طورمثال در رشته موسيقي، علاوه بر نمرات اصلي نمره واحدهاي عملي نيز به دانش‌آموزان اعطا ميگردد. به علاوه، هيئت اداره كننده مراكز آموزش تكميلي متوسطه ممكن است به ارائه ترم‌هاي آموزشي مشخص و پيش‌نياز مبادرت نمايند.
تقريباً تمامي دانش آموزان سوئدي از مجوزحضور درمراكز آموزش تكميلي متوسطه برخوردار مي‌باشند. طبق آخرين آمار بدست آمده در سال2000، 5/97% از دانش‌آموزاني كه به گذراندن دوره‌هاي آموزش پايه در بهار مبادرت نمودند، در پاييز همان سال جذب دوره‌هاي آموزش تكميلي متوسطه شدند. آموزش تكميلي متوسطه ويژه بزرگسالان(افراد بالاي رده سني20 سال) در نظام آموزشي عمومي بزرگسالان و درمراكز آموزش بزرگسالان تحت نظارت شهرداريها ارائه ميگردد.
مقاطع و گروه‌هاي سني
برنامه‌هاي آموزشي مقطع تكميلي متوسطه ظرف مدت زمان3 سال و به صورت ترم‌هاي ساليانه نا‌مشخص آموزشي ارائه ميگردد. نظام مبتني برترم‌هاي آموزشي و عدم وجود تقويم زماني ملي، آزادي عمل زيادي درجهت سازمان‌بندي دوره‌هاي آموزشي مقطع تكميلي متوسطه فراهم آورده است، به نحويكه ترم‌هاي تحصيلي را ميتوان بصورت فشرده با اخذ چندين واحد درسي به طور همزمان يا تقسيم واحدها دركل آموزش مقطع تكميلي متوسطه مطالعه نمود.
برنامه‌هاي آموزش ملي
از برنامه‌هاي آموزش ملي كه2500 واحد درسي مقطع تكميلي آموزش متوسطه را تحت پوشش قرار مي‌دهند، ميتوان تحت عنوان برنامه‌هايي ياد نمود كه در آن دانش‌آموزان از فرصت انتخاب تخصص‌هاي متنوع و متعدد برخوردار مي‌گردند. 8 هسته موضوعي در كليه برنامه‌هاي آموزش ملي وجود دارد. با انتخاب دوره‌ها و ترم‌هاي آموزش اختياري،امكان تخصص گرايي در كليه برنامه‌هاوجود دارد. هيئت آموزش مسؤوليت تصميم‌گيري درخصوص فراهم نمودن دوره‌ها و ترم‌هاي آموزش اختياري را عهده‌دار مي‌باشد.دركليه برنامه‌هاي آموزشي، دانش‌آموزان از انتخاب‌هاي شخصي خود بالغ بر300 واحد آموزشي برخوردارمي‌باشند. به عنوان مثال آنها ممكن است به انتخاب زبان خارجي ديگري مبادرت نموده و يا به حذف دوره‌هايي در برنامه‌هاي ديگر مبادرت نمايند.كليه برنامه‌هاي ملي به عنوان پايه‌اي براي مطالعات بيشتر و مجوز اساسي جهت پرداختن به تحصيلات عالي
مطرح مي‌باشند.
برنامه‌هاي ويژه
آندسته از دانش‌آموزاني كه به برنامه‌هاي آموزشي غير از برنامه‌هاي ملي فوق علاقه‌مند باشند، گزينه ديگري نيز در اختيار دارند كه از آن تحت عنوان برنامه‌هاي آموزشي ويژه ياد مي‌گر
دد.برنامه مذكور نيز قاعدتاً مدت زمان 3 سال به طول انجاميده و با برنامه‌هاي آموزش ملي برابر است.برنامه آموزشي مذكور شامل 2500 واحد آموزشي ويژه مقطع آموزش تكميلي متوسطه بوده و دانش‌آموزان از حق يكسان برخورداري از زمان آموزش تضميني نظير برنامه‌هاي آموزش ملي برخوردار مي‌باشند. برنامه‌هاي آموزشي ويژه مشتمل بر8 هسته موضوعي مشابه به علاوه فعاليتهاي تحقيقاتي مي‌باشد. برنامه‌هاي آموزشي ويژه شامل ترم‌هاي تحصيلي ارائه شده مشابه برنامه‌هاي ملي يا ترم‌هاي آموزش محلي مي‌باشند.
برنامه‌هاي آموزشي ويژه، اغلب توسط شهرداريها و با همكاري نهادهاي محلي ارائه ميگردد. مدارس كشور با همكاري دانش‌آموزان به تدوين برنامه‌هاي آموزشي براي دوره آموزش مذكور مبادرت مينمايد.هدف اصلي برنامه مذكور اعطاي اختيار عمل و انعطاف پذيري بيشتر به دانش‌آموزان و شهرداريها علاوه بر برنامه‌هاي ملي مي‌باشد. از اواخر دهه90 تمايل به ارائه برنامه‌هاي مذكور افزايش يافته است.
برنامه‌هاي شخصي
ارائه برنامه‌هاي آموزشي شخصي عمدتاً در جهت حمايت از آندسته از دانش‌آموزاني است كه از مجوز انتخاب برنامه‌هاي ملي يا برنامه‌هاي آموزشي ويژه برخوردار نمي‌باشند. برنامه آموزشي مذكور بر مبناي نيازهاي آموزشي دانش‌آموزان تعيين و تدوين ميگردد. شهرداري ها نيز به ارائه برنامه‌هاي شخصي مبادرت نموده و دانش‌آموزان به انتخاب آن مي‌پردازند. هدف از برگزاري چنين دوره‌هايي برخورداري دانش‌آموزان از فرصت حضور در آموزش دوره‌هاي اموزش ملي و برخورداري از فرصت مطالعه يك يا چند موضوع آموزش پايه مي‌باشد. با حضور درچنين دوره‌هاي آموزشي دانش‌آموزان از پذيرش در برنامه‌هاي ملي يا برنامه‌هاي آموزشي ويژه بهره‌مند مي‌گردن
د. برنامه‌هاي شخصي را ميتوان به منظور تطبيق با نيازهاي آموزش افرادي كه اخيراً وارد كشور سوئد شده‌اند، تعديل نمود كه از آن جمله ميتوان به دوره‌هاي آموزش مقدماتي زبان سوئدي به عنوان زبان دوم و آموزش علوم اجتماعي اشاره نمود. در برنامه‌هاي شخصي همچنين دوره‌هاي آموزش حرفه‌اي با هدف فراهم آوردن فرصت استخدام براي افراد علاوه برموضوعات خاص آموزشي مقطع تكميلي آموزش متوسطه به دانش‌آموزان ارائه ميگردد. از جمله ديگر دوره‌هاي تحصيلي كه ميتوان آنها را در چهارچوب برنامه‌هاي شخصي گنجاند ميتوان به برنامه‌هاي آموزش ويژه دانش آموزان با نيازهاي خاص(افرادي با ناتواني‌هاي يادگيري) اشاره نمود. طرح آزمايشي جديد و مدرن ديگري در خصوص تعليم و تربيت دانش‌آموزان سوئدي اجرا ميگردد كه از آن تحت عنوان «تربيت در حوزه زندگي كاري دانش‌آموزان» ياد ميگردد.گفتني است كه حدود يك سوم زمان آموزش، درمراكز شغلي صرف ميگردد.طرح مذكور راه ديگري جهت دستيابي به اهداف و برنامه‌هاي آموزشي و همچنين دستيابي به قابليت و توانايي لازم در آموزش عادي در قالب اجراي برنامه ملي يا برنامه آموزشي ويژه مي‌باشد كه به واسطه ارائه موضوعات آموزش فني در مدارس و تربيت دانش‌آموزان در محيط‌هاي كاري(APU) به دانش‌آموزان ارائه ميگردد. به جز برنامه‌هاي عملي دانش‌آموزان درحوزه زندگي كاري كه طبق برنامه هاي آموزشي خاصي به دانش‌آموزان ارائه ميگردد، آنان همچنين ملزم به فراگيري موضوعات خاص و برنامه‌هاي موضوعي مي‌گردند. هدف اين‌گونه تعليم و تربيت برآورده نمودن نيازهاي متغير زندگي كاري دانش‌آموزان جهت برخورداري از حداقل بازار كار مي‌باشد كه به ارائه فرصت اجراي نقش مهم‌تر آموزشي در برنامه ملي درمحيط كار منتهي ميگردد. محتواي برنامه‌هاي آموزشي طرح تربيت در زندگي كاري طبق توافقات به عمل آمده ميان دانش‌آموزان، مدارس و مراكز كاري تعيين ميگردد. شهرداريها و مراكز آموزش تكميلي متوسطه در زمره سازماندهندگان آموزشي طرح مذكور محسوب مي‌گردند. پس ازگذراندن دوره آموزشي9 ساله آموزش پايه، دانش آموزان به انتخاب برنامه آموزشي كه مايل به آموختن آن در مراكز تكميلي متوسطه مي‌باشند مبادرت مي‌نمايند.اگر شهرداريهاي محلي به ارائه برنامه‌هاي آموزشي مورد نظر مبادرت ننمايد، دانش آموزان ازحقوق مساوي جهت درخواست پذيرش در برنامه‌هاي آموزشي ساير دواير شهرداريها برخوردار مي‌گردند.گفتني است كه شهرداريها موظف به تأميين بودجه آموزشي دانش آموزان مي‌باشند.اگردانش آموزان مقطع تكميلي متوسطه دوره‌هاي آموزشي نظير برنامه‌هاي آموزش ملي يا برنامه‌هاي تخصصي آموزشي را بربرنامه‌هاي ارائه شده درمراكزتكميلي متوسطه تحت نظارت شهرداريها ارجحيت دهند، شهرداريها موظف به تقبل هزينه ثبت نام دانش آموزان درچنين دوره‌هايي مي‌باشند. دوره‌هاي آموزشي مقطع آموزش متوسطه مدارس مستقل كشور ميبايستي با سياستهاي شهرداريهاي كشور مطابقت داشته باشد. به علاوه، مدارس مذكور همچنين ميبايستي به تامين ارزش هاي بنيادي نظام آموزش عمومي مبادرت نموده و در دسترس كليه دانش آموزاني كه از حق برخورداري از آموزش يكسان در نظام آموزش عمومي برخوردار مي‌باشند ، قرار گيرد. مدارس مستقل ميبايستي از شروط ديگرمصوب دولت تبعيت نمايند.مراكز آموزش تكميلي متوسطه و شهرداريهاي متبوع ميبايستي درخصوص مقادير بودجه به توافق نائل آيند كه در غير اين صورت شهرداريها ملزم به پرداخت بودجه مصوب دولت مي‌گردند.طي سالهاي اخيرتعداد مراكز متوسطه تكميلي مستقل به طور قابل ملاحظه‌اي افزايش يافته است. طبق آخرين آمار به دست آمده طي سال تحصيلي 2001-2000 مقطع تكميلي متوسطه بر 7/4 در صد تعداد كل مراكز آموزش متوسطه كشور و تعداد دانش آموزان آن بر 15 در صد بالغ ميگردد. برگزاري هر گونه دوره آموزشي در مدارس تكميلي ميبايستي تحت نظارت دولتي قرار گيرد.اگر چنانچه برنامه‌هاي آموزشي به طور ويژه‌اي مهم ارزيابي گردد، مدارس تكميلي از بودجه‌هاي دولتي برخ
وردار مي‌گردند. از سري آموزش‌هايي كه از محل بودجه حمايتي دولت به داوطلبين ارائه مي‌شود، تحت عنوان Kompletterande utbiliding ياد ميگردد. دوره‌هاي آموزش تكميلي ، تحت بازرسي آژانس ملي آموزش عالي و اتخاذ تصميم گيري درخصوص نظارت بر مدارس مذكور، توسط آژانس ملي آموزش صورت مي‌گيرد.
ارزشيابي تحصيلي
معيارهاي نمره گذاري خاصي جهت تعيين نمرات در مقطع آموزش تكميلي متوسطه وجود دارد
كه از آن جمله ميتوان به موارد ذيل اشاره نمود:
قبولي با امتياز عالي(MVG)
قبولي با امتياز متوسط(VG)
قبولي(G)
عدم قبولي(مردودي)(IG)
به دانش‌آموزان دوره آموزش تكميلي متوسطه در ازاي گذراندن دوره‌هاي آموزشي نمراتي اعطا ميگردد. از لحاظ نظري، نقطه زماني خاص جهت درج نمرات تحصيلي دانش‌آموزان وجود ندارد و اين در حالي‌است كه در صورت لزوم، دانش‌آموزان از حق دريافت كارنامه نمرات خود طي ترم‌هاي آموزشي برخوردارمي‌گردند.نمرات تحصيلي دراسناد جداگانه درج گرديده و معلمين از مجوز اعطاي نمرات قبولي به آندسته از دانش‌آموزاني كه مدت كافي دركلاسهاي درسي حضور نيافته‌اند، برخوردار نمي‌باشند. جهت اعطاي نمرات در دروس سوئدي به عنوان زبان دوم، زبان انگليسي و رياضيات، معلمين ميبايستي به برگزاري آزمونهاي ملي مبادرت نمايند. برگزاري آزمونهاي مذكور در مدارس، اختياري بوده اما از جولاي 2001 به صورت اجباري درآمده است.
كليه دانش‌آموزان پس از تكميل مقطع تكميلي متوسطه مجاز به حضور مجدد در آزمونها جهت ارتقاء بهبود نمرات خود مي‌باشند. شهرداريها از حق تعيين و دريافت مبالغي تا سقف500 سك جهت حضور مجدد افراد در هر آزمون برخوردار مي‌باشند.
گواهينامه‌هاي آموزشي
در مقطع تكميلي متوسطه هيچ‌گونه آزمون خاصي برگزار نمي‌گردد. اما هر يك از دانش‌آموزان از گواهينامه پاياني حاوي خلاصه‌اي از دوره‌هاي آموزشي گذرانده و نمرات دريافتي دوره‌هاي مذكور برخوردار مي‌گردند. گفتني است كه جهت دريافت گواهينامه پايان دوره تحصيلات فوق دانش‌آموزان ميبايستي برنامه ملي يا برنامه آموزشي ويژه را گذرانده، در كليه
دوره‌ها نمره قبولي كسب نموده و به مشاركت در فعاليتهاي پروژه‌اي مبادرت نمايند.
روابط آموزشي- استخدامي
تقريباً كليه برنامه‌هاي آموزشي كشور سوئد مشتمل بر آموزش در محيط كار مي‌باشد. به عبارت ديگر دروس كارگاهي خارج از مدارس با عنوان(APU ) به دانش‌آموز
ان ارائه ميگردد. طرحAPU دانش‌آموزان را قادرمي‌سازد كه دانشي را كه در مدارس آموخته‌اند به طور عملي به كار گرفته و آموخته‌هاي خود را گسترش دهند. در برنامه‌هاي مربوطه،حداقل 15 هفته از كل زمان دوره‌هاي آموزشي به آموزش در محيط‌هاي كاري اختصاص مي‌يابد. اگر‌چه ممكن است كه برخي مراكز كاري به اخذ شهريه از دانش‌آموزان مبادرت نمايند، اما معمولاً از دانش‌آموزان در طولAPU شهريه‌اي دريافت نمي‌گردد.
ساختارهاي سازماني حوزه آموزش
آموزش و تحصيل درمراكزمستقل تكميلي متوسطه ميبايستي به كسب دانش و مهارتهاي آموزشي توسط دانش‌آموزان درمراكز آموزش تكميلي متوسطه تحت نظارت شهرداريها منجر گردد.كليه مدارسي كه واجد شرايط باشند توسط آژانس ملي آموزش مستحق دريافت كمكهاي دولتي تشخيص داده مي‌شوند.اگر آژانس ملي آموزش مدارس مذكور را مستحق دريافت بودجه دولتي اعلام نمايد، شهرداريهاي محل اقامت دانش‌آموزان، مسئوليت پرداخت بودجه به مدارس مستقل را عهده‌دار شده و در اين‌صورت دانش اموزان از كمك تحصيلي برخوردار مي‌گردند. طي سالهاي اخير مراكز تكميلي آموزش متوسطه افزايش يافته است و اين در حالي‌است كه مدارس از ابعاد نسبتاً كوچكي برخوردار مي‌باشند. طبق آخرين آمار بدست آمده در حدود 11000 دانش‌آموز سوئدي درمراكز تكميلي آموزش متوسطه مستقل، ثبت نام نموده‌اند كه حدود 4 درصد از تعداد كل دانش‌آموزان كشور را شامل ميگردد.
مشاركت آموزشي
مشاركت فعالان آموزشي عمدتاً از طريق شيوه‌هاي مختلف مشاوره با والدين دانش آموزان صورت مي‌پذيرد. طي سالهاي اخير، دولت سوئد به افزايش ميزان تاثيرگذاري والدين دانش آموزان در سياست مدارس پايه و مقطع تكميلي متوسطه مبادرت نموده است.گفتني است كه اين چنين فرصتهايي در سطح آموزش عالي براي دانش جويان و كادر حوزه صنايع و دواير دولتي در جهت تاثير گذاري بر فعاليتهاي آموزشي فراهم آمده است. مطابق قوانين آموزشي كشور سوئد كليه دانش آموزان مدارس پايه و تكميلي متوسطه از حق تاثير گذاري بر طرح و محتواي دروسي آموزشي خود برخوردارمي‌باشند.طبق چنين قوانيني توانايي و اشتياق كودكان در جهت تاثيرگذاري و پذيرش مسئوليتهاي اجتماعي، فرهنگي و سازماني مدارس مورد حمايت واقع ميگردد. معلمين نيز از حق تاثيرگذاري اجتماعي، فرهنگي و سازماني، متدهاي آموزشي و تعيين و طراحي محتوي دروس آموزشي برخوردار مي‌باشند. رؤساي مدارس نيز از مسئوليت ويژه‌اي در جهت گسترش مكانيزم‌هاي افزايش دهنده ميزان تاثيرگذاري دانش آموزان بر ساختار آموزشي مدارس و گزارش پيشرفت تحصيلي كودكان به والدين برخوردار مي‌باشند. گفتني است كه ساليانه حداقل يكبار ،معلمين، دانش آموزان و والدين كودكان رده سني6 سال به گفتگو در خصوص گسترش بعد شخصيتي ،
متدهاي آموزشي و برآورد پيشرفت‌هاي اجتماعي ، فرهنگي و آموزشي كودكان سوئدي مبادرت مي‌نمايند. والدين كودكان نيز از تشكلهايي در انجمنهاي اوليا مربيان برخوردار بوده و از اين طريق به تاثير گذاري بر فعاليت مدارس مبادرت مي‌نمايند.گفتني است كه انجمنهاي اوليا - مربيان دركليه سطوح محلي و مركزي فعاليت دارند. از جمله ديگر نهادهاي دست اندركار كه تحت نظارت دولت تشكيل مي‌يابد ميتوان به انجمن ملي خانه و مدرسه اشاره نمودكه درسطوح محلي وملي ف
عاليت مينمايد.گفتني است كه انجمن مذكور نيز به ارائه پيشنهاداتي درخصوص ساماندهي وسازماندهي امور مدارس كشورمبادرت مينمايد.اغلب شهرداريهاي كشورسوئد نيز از انجمنهاي مشاوره‌اي برخوردار مي‌باشند كه والدين دانش آموزان نيزدرآن حضوردارند.مطابق قوانين مصوب مجلس ملي سوئد(ريكسدگ)مسئووليت اتخاذ تصميمات جديددرحوزه آموزش، از شهرداريهاي كشورطي دوره آزمايشي(تاجولاي2003)به هيئت‌هاي محلي متشكل ازسهم عمده‌اي از والدين دانش آموزان تفويض گرديده است.گفتني است كه طرح آزمايشي مذكور،مدارس پايه وآموزش كودكان استثنايي رانيزشامل ميگردد.لازم به ذكراست كه نمايندگاني ازدانش آموزان نيزبه عنوان اعضاي گروه ازحق ارائه نظر، پيشنهاد و رأي درطرح مذكور برخوردارمي باشند. ازآن‌جايي كه انجمن اولياء ازمسئوليت‌هاي تخصصي درخصوص اتخاذ روشهاي آموزشي وتعيين محتواي دروس آموزشي و مسئوليت رسيدگي برعملكرد مراجع رسمي و رسيدگي به مواردي كه به نقض حقوق فردي دانش آموزان منجر ميگردد ، برخوردار نمي‌باشند، از اين روي اين گونه مسئوليت‌ها به انجمن شهرداريهاي سراسركشورتفويض ميگردد. طرح آزمايشي ديگري نيزدرانجمن‌هاي محلي اوليا- مربيان مدارس سوئد به مدت 4سال تا 30 ژوئن2003به اجرا در آمد. انجمن شهرداريها برمبناي پيشنهادات دانش آموزان، به انتخاب نمايندگان دانش آموزي براي انجمن محلي مدارس مبادرت مي‌نمايند. نمايندگان سازمانها و صنايع نيز به اتفاق يكديگرجهت بررسي برنامه‌هاي ملي آموزش فني وآموزش تكميلي متوسطه درجلسات آژانس ملي آموزش حضورمي يابند .دولت سوئد در بهار1999 به تشكيل گروهي متشكل از نمايندگان حوزه صنايع، نهادهاي محلي سوئد، فدارسيون شوراهاي استاني، آژانس ملي آموزش، وزارت آموزش وعلوم، وزارت صنايع واستخدام و ارتباطات مبادرت نمود. وظيفه اين گروه، ارائه طرح‌هايي درخصوص چگونگي گسترش همكاريهاي ميان مدارس واجتماع مي‌باشد. اين گروه به طراحي برنامه‌هاي فني مقطع تكميلي آموزش متوسطه درجهت برآورده نمودن تقاضاهاي آتي مراكز آموزشي مذكورمبادرت مينمايد. در نوامبر سال2
000، گروه مذكور به ارائه پيشنهاداتي به وزيرآموزش وپرورش و نهاد آموزش بزرگسالان مبادرت نمود. گفتني است كه اين گزارش به منظور ارائه اظهارنظررسمي به مراجع ، سازمانها و شهرداريها و كميسيون مقطع تكميلي آموزش متوسطه تنظيم وتدوين گرديد.
برنامه ريزي آموزشي
شهرداريها، مدارس ، دانشگاهها و دانشكده‌هاي سراسركشورسوئد عهده دارمسئوليت تنظيم ساعات آموزشي و برنامه هاي سال تحصيلي به صورت جداول زمان بندي شده روزانه و هفتگي مي‌باشند.درمدارس پايه ومقطع متوسطه، سال تحصيلي از2 ترم بهاري وپاييزي بالغ بر178روزمتشكل ميگردد. تاريخ دقيق آغازو پايان ترم‌هاي آموزشي بهاري و پاييزي توسط كميته ملي آموزش سوئد مستقر در شهرداريهاي كشورتعيين ميگردد. سال تحصيلي درمدارس پايه وآموزش متوسطه دراواخر ماه اوت آغاز شده و درماه ژوئن به پايان مي‌رسد. تعطيلات1روزه درطول هردوترم تحصيلي،2تعطيلي يك هفته‌اي درترم بهاري، تعطيل ورزشي درفوريه يا مارس، تعطيلي ايسترEaster (عيدمذهبي مسيحيان) درترم پاييزي وتعطيلي يك هفته‌اي به مناسب روز قديسين ازجمله مهمترين ايام تعطيلات مراكز آموزش پايه ومتوسطه كشور سوئد محسوب ميگردد. گفتني است كه تحت شرايط خاص و درصورت درخواست والدين يا قيمين دانش آموزان، با معافيت تحصيلي مقطعي دانش آموزان درمدارس پايه موافقت ميگردد. دوره‌هاي آموزش مدارس پايه و متوسطه ظرف مدت 5 روزازدوشنبه تاجمعه براي دانش آموزان سوئدي برگزارمي‌گردد. مسئووليت تصميم گيري درخصوص تعيين طول مدت آموزش روزانه و ساعات آغاز وپايان آموزش برعهده خود مدارس مي‌باشد و اين درحالي است كه اين مدت زماني نبايد از8 ساعت آموزشي براي دانش‌آموزان مقاطع بالا و 6 ساعت براي دانش آموزان مقاطع پايين (2سال اول) تجاوز نمايد.
پذيرش تحصيلي
در كشور سوئد دانش‌آموزان زماني از مجوز ورود به دوره‌هاي آموزش عالي برخوردار مي‌گردند كه ابتدا از كليه شرايط عمومي وسپس شرايط اختصاصي جهت ورود به دانشگاهها يا كالجهاي دانشگاهي برخوردار باشند.از جمله مهمترين شرايط عمومي ورود دانشجويان به مقطع آموزش كارشناسي ميتوان به پايان موفقيت آميز برنامه ملي3 ساله مقطع متوسطه ويا دوره هاي آموزش زبان خارجي وسوئدي اشاره نمود. گفتني است آن دسته از متقاضياني كه از زبان مادري غير از زبان اسكانديناوي برخوردار باشند، بايد از اطلاعات كافي درخصوص زبان سوئدي برخوردار باشند. به عنوان مثال از طريق يك دوره يك ساله آمادگي اين آشنايي را كسب كرده باشند .مسئوليت پذيرش وگزينش دانشجويان برعهده خود مؤسسات مي‌باشد. درچارچوب‌هاي تعيين شده، مؤسسات مذكور از حق تصميم‌گيري درخصوص شاخصهاي پذيرش دانشجو برخوردار مي‌باشند. فرايند پذيرش يا بصورت منطقه‌اي ويا از طريق سرويس مركزي آژانس ملي آموزش عالي صورت مي‌پذيرد. جهت گزينش دانشجويان نيز يك يا چند شاخص اصلي من جمله نمرات آموزشي، نتايج آزمون صلاحيت دانشگاهي، نتايج آزمون ويژه و ميزان تجربيات كاري وتحصيلات قبلي دانشجويان مد نظر قرار مي‌گيرد. طي دهه‌هاي1970 و1980 عليرغم نياز روز افزون، ظرفيت سيستم آموزش عالي سوئد
تقريباً ثابت بوده وتعداد پذيرفته‌شدگان اين سيستم بر تعداد40 تا 45 هزار نفر در سال بالغ مي‌گرديد. از سال 1991 برتعداد مراكز دانشگاهي ارائه كننده دوره‌هاي آموزش كارشناسي افزوده شده و در اواسط دهه1990 تعداد دانشجويان دوره‌هاي مذكور بر30% بالغ گرديد. تقريباً30% از جوانان سوئدي پس از اتمام دوره آموزش پايه و تكميلي متوسطه به تحصيلات خود درمراكز آموزش عالي ادامه مي‌دهند غير از دانش آموزاني كه مستقيماً از مدارس تكميلي متوسطه وارد دوره‌هاي تحصيلات تكميلي مي‌شوند، سهم نسبتاً عمده‌اي از دانشجويان اين دوره‌ها به خيل دانش‌آموزان بالغ تعلق دارد.
