بخشی از مقاله
کلینیک ها و مراکز مراقبتهای پزشکی
مراقبتهای پزشکی اولیه در جامعه ، در اولین نقطه برخورد مردم و کارکنان بخشهای پزشکی ارائه می شود . در گذشته ، مردم چه در منازل شخصی خود و چه در مطب ، پزشکان عمومی خود را ملاقات ودر صورت نیاز ، برای مراقبتهای بیشتر به متخصین مراجعه می کردند با وجود این ، گرایش مداوم به تخصصی شدن در میان پزشکان که از حرفه آنها آغاز شد باعث تغییر این سیستم و تبدیل آن به مراکز پزشکی و تشخیص ارائه کنندة خدمات پزشکی شد . از جمله امتیازات این سیستم
برای بیماران زمان کوتاهتر انتظار بیمار و امکان بیشتر تشخیص بیماری و درمان بدون مراجعه به پزشک دیگری است و نیز امتیازات این روند برای پزشکان ، داشتن ساعات کاری منظم تر و امکان تبادل اطلاعات و آموختن علم از تجربیات سایر پزشکان است . ساده ترین شکل این سیستم مسافت یک مرکز پزشکی و کلینیک است . کلینیک ترکیبی از دو یا چند پزشک شاغل به همراه ساختمانها و کارکنان مشترک .
گرچه قسمت اصلی ارائه خدمات ، مراقبتهای اولیه پزشکی عمومی با تأکید برپزشکان عمومی ( GP ) است . مراکز پزشکی مدرن بطور روز افزون شامل بخش پرستاری و دیگر کارکنان متخصص تیمهای مراقبت های اولیه پزشکی و مشترک با وظیفة بسیار خطیر است . مثلاً در بخشهای تخصصی تیمهای پرستاری و مامایی ( کمک پرستار ، ویزیتور بهداشتی ، پرستار بخش ، ماما ، پرستار روانپزشکی جامعه پرستار در حال آموزش ) به علاوه پزشکان و درمان گران با تخصصهای ویژه وجود دارند . هرچند اعضای تیم هر یک یک وظیفه مشخص دارند ولی بصورت وابسته بهم کار می کنند . کارکنان دفتری در این مراکز ، این بخشها را اداره می کنند ( مثل : مدیر بخش ، متصدی ، پذیرش ، کارمند مثبت و منشی ) مدد کاران اجتماعی و دندانپزشکان هم برخی از این تعصیلات استفاده می کنند .
ورودی کارکنان ورودی کارکنان
ورودی کارکنان
کلینیکها و مراکز مراقبتهای پزشکی
بنابراین مرکز مراقبتهای اولیه پزشکی دارای یکسری خدمات پزشکی است .
از جمله : مشاوره درمان و تشخیص ، جراحی سرپائی و آموزش و گاهی اوقات در این مرکز بخشهای دیگر هم از قبیل بخش نگهداری کودکان برای فیزیوتراپی و کاردرمانی و درمان فوری بیماران سرپایی وجود دارد برخی موارد تختها برای بیماران بستری شده وبه مدت کوتاه موجود است . هر کدام از این ساختمانها دارای قسمتهای زیر هستند . پزشکان عمومی ، دندانپزشکان ، چشم پزشکان ، پزشکان دارو ساز ، خدمات مدد کاری اجتماعی از جمله یا پزشکی ، فیزیو
تراپی گفتار درمانی ، تختهای بستری کردن بیماران سرپائی ، منابع .
امکانات تحصیلی و آموزشی ، امکانات خارج از ساعت کار برای پزشکان درمان سرپائی و امکانات جراحی سرپائی .
در طراحی ساختمان مراقبتهای اولیه پزشکی باید فاکتورهای بسیاری را در نظر گرفت . از جمله :
موقعیت ساختمانها : در ارتباط با افراد مراجعه کننده و تحت درمان باید براحتی در دسترس باشد .
قسمتهای تردد : در طراحی ورودی و قسمت تردد ساختمان باید معلولین ویلچری ، والدین دارای کودکان کم سن و سال و افراد ناتوان جسمی را در نظر گرفت .
لزوم منطقه بندی عملی بخش عمومی بخش کلینیک و کارکنان
راحت و تنها بودن و محرمانگی بویژه در بخش پذیرش و اتاقهای کلینیکی در طول مشاوره ودرمان بسیار حائز اهمیت است .
لزوم حفظ امنیت و نظارت بر ساختمانها از جمله محافظت کارکنان در مقابل حملات شخصی و نیز تجهیزات و محافظت لوازم در قبال دزدی و تخریب .
برای هزینه های جاری ، استخدام کارکنان کارآمد بازدهی انرژی عمر طولانی و حفاظت کمتر برای بهتر تمهیداتی اندیشید .
تغییر پذیر در کار برد برخی از قسمتها و امکان توسعه ساختمان در آینده قسمتهای زیر را باید مد نظر قرار داد: طرح ، تعداد و مساحت( m ) ساختمان ، شرایط محلی و راهنماییهای طرح صورت گیرد ، این بخشها عبارتند از : فضای پارکینگ ، ورودی اصلی ، بخش پذیرش ، نگهداری اسناد ، جایگاه دفتر و قسمتهای اداری ، بخشهای انتظار ، اتاقهای معاینه ، مشاوره ، اتاقهای درمان ، بخشهای جراحی سرپایی ، بخشهای دندانپزشکی اتاقهای چند منظوره ، اتاقهای گفتگو ، توالتهای بیماران ، توالتهای کارکنان ، وسایل رفاهی کارکنان ، امکان تشخیص بیماری – مشاوره ویژه بیماران سرپایی – تختها – امکانات آموزشی – انبارهای مخصوص هر یک از بخشها – لوازم خ
دمات ساختمانها – دسته بندی فضا – در هر یک از کشورها باید مقررات شغلی خاصی را در نظر گرفت زیرا در برخی شرایط ممکن است این قوانین مانع از انجام برخی کارها و مشاغل اشتراکی و گروهی شوند .
طراحی بناهای درمانی
راهنمای طراحی تأسیسات برقی بخش های بستری داخلی / جراحی
فصل سوم – تأسیسات برقی بخش بستری داخلی / جراحی
3 تأسیسات برقی بخش بستری داخلی / جراحی
3-1 کلیات
3-1-1 طراحی تأسیسات برقی بخش بستری داخلی / جراحی باید با رعایت عوامل تأثیر گذار در تأمین ایمنی ، آسایش بیماران و کارکنان بخش ، از جمله موارد زیر صورت گیرد .
- موقعیت اجتماعی و اقتصادی محل احداث بیمارستان
- اقلیم محل احداث بیمارستان
3-1-2 موقعیت اجتماعی و اقتصادی محل احداث بیمارستان و سطح امکانات فنی و تکنولوژی آن و نیز مهارت فنی نیروی انسانی قابل دست رسی در محل احداث بیمارستان ، در انتخاب سیستم ها و اجزای آن ها به دلایل زیر اهمیت دارد .
- فراهم آوردن دستگاه ها و سیستم های مورد نیاز و نصب وراه اندازی تا مرحله تحویل و بهره برداری با امکانات محلی ممکن باشد .
- فراهم آوردن اجزاء و قطعات سیستم و نیروی انسانی ماهر در دوره ی راهبری و بهره برداری و نگهداری برای تعمیر و تعویض اجزای از کار افتاده ، در محل ممکن باشد .
3-1-2-1 به این منظور در این راهنما ، این تأسیسات در چهار سطح بیمارستان ، مورد توجه قرار می گیرد که شامل بیمارستان های ناحیه ای ، بیمارستان های منطقه ای ، بیمارستان های قطبی و بیمارستان های کشوری است .
الف ) آشکار است که ، نه تنها معماری بلکه همه رشته های دیگر طراحی از جمله سیستم های تأسیسات برقی نمی تواند در این مناطق یکسان باشد و از بیمارستان های ناحیه ای به سمت بیمارستان های قطبی و کشوری انتخاب سیستم ها و دستگاه ها از ساده ( با سهولت نگهداری و راهبری و هزینه اجرایی کم ) به سمت سیستم ها و دستگاه های پیچیده تر ( با سطح بالاتری از امکانات راهبری و نگهداری ) خواهد بود .
3-1-3 اقلیم محل احداث بیمارستان در انتخاب سیستم و محاسبات ظرفیت آن در تأسیسات گرمایی ، تعویض هوا و تهویه مطبوع اثر قطعی دارد . سیستم های تأسیسات برق در بخش فشار ضعیف عهده دار تأمین برق سیستم های فوق در تأسیسات مکانیکی است .
فرمان ، محاسبات ظرفیت و نوع مصالح باید شرایط اقلیم مورد نظر به دقت مورد توجه قرار گیرد .
3-1-4 سیستم های تأسیسات برقی در بخش های بستری داخلی / جراحی بیمارستان های ناحیه ای ، منطقه ای ، قطبی و کشوری باید شرایطی را برای بیماران ، کارکنان بخش فراهم آورد که ایمنی و آسایش آن ها فراهم گردد . برای رسیدن به این منظور در طراحی این سیست
م ها علاوه بر نکات عمومی که در طراحی سیستم های تأسیسات برقی ساختمان ها در نظر گرفته می شود باید به ویژگی های این سیستم ها در بناهای درمانی توجه شود . این بخش از راهنما تنها به ویژگی های سیستم های تأسیسات برق در بخش های بستری داخلی / جراحی توجه دارد و به مبانی و معیار های طراحی تأسیسات برقی ، که به طور عام برای همه انواع ساختمان ها تدوین شده است نمی پردازد .
3-1-4-1 سیستم تأسیسات برق بخش های بستری داخلی / جراحی به قرار زیر است :
- سیستم روشنایی
- پریزهای برق
- تغذیه تأسیسات مکانیکی
- تابلوهای برق
- تلفن
- احضار و اینترکام
- اعلام حریق
- کامپیوتر
- ساعت
- صوتی
- تصویری و کنفرانس
- هم بندی
- تغذیه ی تجهیزات
3-2 سیستم روشنایی :
منظور از سیستم روشنایی دربخش بستری داخلی / جراحی در این مبانی ، تأمین روشنایی مورد نیاز فضاهای بخش به صورت مصنوعی می باشد . نحوه تأمین روشنایی طبیعی ( نور روز ) در فضاهای این بخش ، در محدوده بررسی این فصل از مبانی طرح قرار ندارد و جزء محدوده کار رشته معماری قرار می گیرد . تأمین روشنایی نور روز در فضاها و اتاق های بخش بستر داخلی / جراحی با پنجره ها و نور گیرهای سقفی و غیره باعث مطبوع شدن محیط کار و فضاهای بخش می شود و علاوه بر آن باعث کاهش انرژی مورد نیاز برای تأمین روشنایی به صورت مصنوعی گشته و در نتیجه به صرفه جویی انرژی کمک خواهد کرد .
3-2-1 مبانی طراحی سیستم روشنایی :
مبانی طراحی سیستم روشنایی بخش بستری داخلی / جراحی در جدول
های پیوست این راهنما آمده است ، این جداول می تواند به عنوان راهنمای طراحی سیستم روشنایی این بخش مورد استفاده قرار گیرد . روش ها و فاکتورهای مؤثر در تعیین مبانی سیستم روشنایی اتاق ها و فضاهای بخش به قرار زیر طبقه بندی شده است .
3-2-1-1 شدت روشنایی اتاق ها و فضاهای بخش براساس جدول پیوست 2 مبحث سیزدهم از مقررات ملی ساختمان انتخاب می شود . در صورتی که اتاق یا فضایی در این جدول نیامده باشد ، جداول شدت روشنایی مربوط به فضاهای درمانی از کتاب IES ( Lighting , Handbook ) از انتشارات انجمن مهندسان روشنایی( Illuminating Engineering Society ) وجداول شدت روشنایی مربوط به فضاهای درمانی ازاستاندارد IN5035 Part 3 می تواند به عنوان مراجع مورد استفاده قرار گیرد مقادیر شدت روشنایی برای هریک از فضاها و اتاق های بخش درجداول پیوست این راهنما خواهد آمد . 3-2-1-2 درجه اضطراری تأمین روشنایی فضاها و اتاق های بخش بستری داخلی/ جراحی متفاوت می باشد . منظور از درجه اضطراری ، عبارت است از مقداری از روشنایی است که چراغ های تأمین کننده آن روشنایی از برق اضطراری تغذیه می شوند . این درجه اضطراری به شرح زیر طبقه بندی می شود و تقسیم بندی آن برای هر یک از فضاها و اتاق های بخش در جداول پیوست این راهنما خواهد آمد .
- درجه اضطراری ( GRADE – A ) A ، در این درجه کل روشنایی اتاق یا فضا از برق اضطراری تغذیه می شود . یعنی در این درجه 100% روشنایی ، روشنایی اضطراری خواهد بود .
- درجه اضطراری ( GRADE –B )B ، در این درجه حدود یک سوم تا یک دوم از کل روشنایی اتاق با فضا از برق اضطراری تغذیه می شود . یعنی در این درجه حدود 30% تا 50% روشنایی عمومی ، روشنایی اضطراری خواهد بود .
- درجه اضطراری ( GRADE-C ) C ، دراین درجه کل روشنایی اتاق یا فضا از برق نرمال تغذیه می شود . یعنی در این درجه 100% روشنایی عمومی ، روشنایی نرمال می باشد و نیازی به پیش بینی روشنایی اضطراری نیست .
- درجه اضطراری ( GRADE – D )D ، در این درجه حد مشخصی برای تأمین روشنایی اتاق یا فضا از برق اضطراری تعریف نشده و در آن طراح بنا به شرایط معماری و کاربری اتاق یا فضا ، در صد تغذیه روشنایی عمومی از برق اضطراری را ، که بغیر از درجات تعریف شده در ردیف های بالا می باشد ، انتخاب می کند .
3-2-1-3 نحوه کنترل و قطع و وصل سیستم روشنایی در اتاق ها و فضاهای بخش
بستری داخلی / جراحی با توجه به شرایط کاربری و اهدافی که در طراحی سیستم روشنایی دنبال می شود ، انتخاب می گردد . انواع این نحوه کنترل به شرح زیر طبقه بندی می گردد .
- قطع و وصل و کنترل روشنایی با وسایل و اقلام معمولی از قبیل کلیدهای روشنایی یک پل ، دوپل ، تبدیل و یا صلیبی ویا هر سیستم قطع و وصل دیگر که دارای عمل کرد مشابه ( یک مرحله ای ) می باشد ، مانند استفاده از کنتاکتور با شستی های قطع و وصل ، رله های ضربه ای و غیره در طبقه بندی ( Normal )N قرار می گیرد .
- انتخاب قطع و وصل روشنایی با توجه به شرایط و تقسیم چند مرحله ای ، عمل روشن و خاموش کردن روشنایی با توجه به در صد اشغال یا کارکرد اتاق یا فضا ویا نیاز به شدت روشنایی
متفاوت در موقع انجام کار مشخص درمانی و غیره می باشد . که در طبقه بندی ( Selective )S قرار می گیرد .
- انتخاب سیستم کنترل و قطع و وصل برای مواقعی که نیاز به شدت روشنایی متغیر و تحت کنترل می باشد . این عمل عموما با کم سوگر ( دیمر) ویا سایر روش ها انجام می گیرد و در طبقه بندی ( Variable )V قرار می گیرد .
- قطع و وصل وکنترل روشنایی جهت صرفه جویی در مصرف انرژی توسط سیستم های کنترل خود کار از طریق سیستم های برنامه ریزی شده الکترونیکی و یا سیستم مدیریت ساختمان ( Building Management System ) BMS در بیمارستان های منطقه ای ، قطبی و کشوری ویا به صورت کنترل ساده ترواز طریق ساعت فرمان ویا دستی تحت برنامه توسط کارکنان ، در بیمارستان های ناحیه ای ، انجام می گیرد و در طبقه بندی ( Energy Management System ) EMS قرار می گیرد .
3-2-1-4 عمل کرد سیستم روشنایی از روز و شب برای بعضی از فضاها و اتاق های بخش بستری داخلی / جراحی متفاوت است . در طراحی سیستم روشنایی باید به این موضوع توجه شود و امکانات لازم در سیستم کنترل و قطع و وصل هنگام طراحی در نظر گرفته شود . از جمله این فضاها اتاق های بیمارخواب ، راهرو ، ایستگاه پرستاری ، پله فرار می باشد . خصوصیات عمل کرد سیستم روشنایی برای روز و شب در فضاها و اتاق های فوق بشرح زیر است .
- در اتاق های بیمار خواب در مواقع شب عموما ودر حالت عادی فقط چراغ شب روشن می باشد . این چراغ در جبهه رفت و آمد ودر ارتفاع حدود 30 سانتی متر بالا تر از کف نصب می شود و برای کاهش خیرگی دارای گریل می باشد . قطع و وصل این چراغ ها می تواند دستی و یا به صورت اتوماتیک در بیمارستان های منطقه ای ، قطبی وکشوری و به صورت دستی در بیمارستان های ناحیه ای توسط تیم پرستاری انجام گیرد .
- برای حفظ آرامش و آسایش بیماران در هنگام شب بخشی از چراغ های راهرو خاموش می گردد . کنترل و قطع و وصل این بخش از چراغ ها که عموما چراغ های تغذیه شده از برق نرمال است ، برای مواقع شب به صورت دستی ، یا به صورت اتوماتیک در بیمارستان های منطقه ای ، قطبی و کشوری و به صورت دستی در بیمارستان های ناحیه ای توسط تیم پرستاری انجام گیرد .
- سیستم روشنایی ایستگاه پرستاری عموما برای دو محدوده از فضای ایستگاه پرستاری ط
راحی می شود . محدوده اول فضای ایستگاه پرستاری و میز گزارش نویسی و پرونده ها است ( محدوده پشت کانتر پرستاری ) و محدوده دوم کانتر پرستاری است . چراغ های محدوده اول در مواقع شب عموما خاموش می باشد و فقط کانتر پرستاری روشن می باشد . بدین جهت لازم است در طراحی سیستم روشنایی و نحوه قطع و وصل به این موضوع توجه شود .
- پله فرار در صورتی که در روز از نور طبیعی استفاده کند ، چراغ های آن در روز خاموش خواهد بود ودر مواقع شب این چراغ ها همیشه روشن خواهد بود . سیستم کنترل و قطع و وصل آن نباید به صورت محلی در نظر گرفته شود . اگر این پله ها از نور روز استفاده نکند ، به صورت شبانه روزی باید روشن باقی بماند . کنترل آن می تواند دستی یا به صورت اتوماتیک مرکزی در بیمارستان ها
ی منطقه ای ، قطبی و کشوری و به صورت دستی در بیمارستان های ناحیه ای توسط تیم پرستاری انجام گیرد .
3-2-1-5 شدت روشنایی موضع کار یا محلی که باید شدت روشنایی مورد نیاز برای انجام کار بخصوص ، تأمین گردد . نسبت به شدت روشنایی عمومی درهمان فضا متفاوت است . در بعضی از فضاهای کوچگ ممکن است تفکیک بین موضع کار و فضای عمومی مشکل باشد . ولی در فضاهای بزرگ و یا اتاق هایی که شدت روشنایی موضع کار نسبت به شدت روشنایی عمومی زیاد است ، از جمله اتاق معاینه و درمان در بخش بستری داخلی / جراحی طراحی سیستم روشنایی باید طوری انجام گیرد که شرایط زیر تأمین گردد .
- محل انجام یک فعالیت به سه محدوده ،فضای کار، فضای عمومی و فضای غیر حساس تقسیم می شوند . ممکن است در یک اتاق سه محدوده فوق با هم ترکیب شوند و در آن حالت ، مقدار شدت روشنایی که در جداول پیوست 1 خواهد آمد ، شدت روشنایی عمومی محسوب می شود و هیچ گونه تفکیکی ما بین این سه محدوده انجام نمی گیرد.
- شدت روشنایی مورد نیاز فضای عمومی یک فضا یا یک اتاق حدوداً شدت روشنایی فضای موضع یا فضای کار انتخاب می شود . به شرطی که مقدار آن کمتر از 200 لوکس نباشد .
- شدت روشنایی مورد نیاز فضای غیرحساس یک فضا یا یک اتاق حدود شدت روشنایی فضای عمومی انتخاب می شود ، به شرطی که مقدار آن کمتر از 100 لوکس نباشد .
- از اهداف تقسیم بندی محل انجام یک فعالیت به سه محدوده فضای کار ، فضای عمومی و فضای غیر حساس ، صرفه جویی در مصرف انرژی ، کاهش هزینه اولیه ، کاهش هزینه تعمیر و نگهداری و بهره برداری است .
- طراح باید در طراحی سیستم روشنایی ، موارد فوق را مورد توجه قرار داده وبا تعیین محدوده های فوق بخصوص در فضاهای بزرگ ویا موضع کار ، که به شدت روشنایی بالا نیاز دارد . نسبت به تأمین شدت مورد نیاز هر محدوده ، عمل نماید .
3-2-1-6 در تأمین روشنایی مصنوعی مورد نیاز اتاق های بخش بستری داخلی / جراحی ، طراح باید به خیرگی و درخشندگی حاصل از منابع نور ، توجه کند . کاهش خیرگی و درخشندگی از اهداف طراحی مناسب سیستم روشنایی است . اتاق های بیمار خواب ، راهرو و اتاق معاینه و درمان از حساسیت بیشتری برخوردار است . نوع چراغ ها در آن ها باید طوری باشد ک
ه خیرگی و درخشندگی کمی داشته باشد .
- در اتاق های بیمار خواب چراغ سقفی به کار نمی رود و بجای آن چراغ های دیواری و یا کنسول بالای تخت استفاده می شود .
- در راهرو استفاده از چراغ هایی که دارای لور ویا حباب مناسب باشد معمول است . این چراغ ها می تواند روکار یا توکارباشد ولی نوع توکار ترجیح دارد . در صورت استفاده چراغ های بدون حباب و لور ( Louver ) ، این چراغ ها بهتر است از نوع توکار باشد . استفاده چراغ های فلورسنت رفلکتوری توکار یا مشابه آن در این حالت توصیه می شود و استفاده از چراغ های قاب ساده و نظایر آن که به صورت روکار در راهرو بخش نصب می گردند توصیه نمی گردد .
- در اتاق معاینه و درمان توصیه می شود که از چراغ هایی با حباب مناسب از جمله حباب پرسیماتیک و یا چراغ دارای لور رنگ شده ، استفاده شود . استفاده از چراغ های دارای لور آلومینیوم براق در این اتاق توصیه نمی گردد .
3-2-1-7 در انتخاب لامپ برای تأمین روشنایی فضاها و اتاق های بخش بستری داخلی / جراحی علاوه بر راندمان لامپ ( لومن بروات ) ، عمر مفید لامپ ، قیمت لامپ و غیره ، به رنگ نور لامپ ( درجه حرارت رنگ – اندیس رنگ ) نیز توجه شود . استفاده از رنگ نور مناسب در فضاهای درمانی ازجمله در بخش بستری از اهمیت زیاد برخوردار است . رنگ نور مناسب علاوه بر مطبوع کردن محیط ، به کادر درمانی در تشخیص درست ، کمک می کند . بدین جهت استانداردها و کتاب های مرجع رنگ نور مناسب را برای فضاها و اتاق های بیمارستان را طبقه بندی کرده اند . برای انتخاب رنگ نور
مناسب می توان به استاندارد DIN 5035 Part3 و کتاب های مرجع IES رجوع کرد .
3-2-1-8 در اتاق های بیمارخواب بخش بستری داخلی / جراحی ، برای تأمین روشنایی مصنوعی ، طراح باید به نکات زیر توجه داشته باشد .
- در اتاق های بیمار خواب ، برای تأمین روشنایی از چراغ های بالای تخت یا کنسول بالای تخت استفاده شود .
- چراغ های بالای تخت بیمار برای بیمارستان های ناحیه ای توصیه می گردد .
- در بیمارستان های منطقه ای ، قطبی و کشوری ، می توان از چراغ های بالای تخت برای کاهش هزینه استفاده کرد ولی با توجه به کلاس و طبقه بندی این بیمارستان ها توصیه می شود که از کنسول بالای تخت استفاده گردد . این کنسول ها دارای انواع و امکانات متنوع می باشند ، طراح باید در انتخاب آن ، ضمن ارزیابی دقیق نیازها ، به اجزاء روی کنسول ، فاصله تخت ها در اتاق های چند تخته ، طول دیوار، محل ورودی مدارها ، محل و نحوه ورود لوله کشی گاز طبی ، استقرار قسمت روشنایی در بالای تخت ، استقرار پریزهای برق ، تلفن ، کلیدهای روشنایی و احضار پرستار و غیره ، توجه داشته باشد .
- ارتفاع نصب چراغ بالای تخت و کنسول بالای تخت در اتاق بیمار خواب حدود 160 سانتی متر از کف تمام شده می باشد .
- استفاده از چراغ های سقفی در اتاق های بیمار خواب یک تخته ، ایزوله و چهار تخته بستری داخلی / جراحی ، توصیه نمی گردد .
- کلیدهای قطع و وصل هر واحد از چراغی که برای مطالعه و معاینه استفاده می شود ( طرف سر بیمارو سرتخت ) برای هر تخت باید مستقل و به آسانی قابل دست رس برای بیمار باشد . کلید قطع و وصل چراغ تأمین کننده نور عمومی ( طرف بالا ) به طور مجزا و قابل قطع و وصل توسط بیمار در نظر گرفته شود . برای این منظور در چراغ های بالای تخت کلید دیواری دوپل و در کنسول ها کلید دو پل نصب شده روی کنسول و یا کلید کششی استفاده می شود .
- در اتاق های بستری داخلی / جراحی برای تأمین روشنایی شب ، چراغ شب توکار دیواری در ارتفاع حدود 30 سانتی متر و در جبهه رفت و آمد پیش بینی می گردد . این چراغ ها برای کاهش خیرگی دارای گریل مخصوص می باشند . قطع و وصل این چراغ ها بصورت گروهی از مرکز پرستاری انجام می گیرد .
3-2-2 تأمین برق سیستم روشنایی :
3-2-2-1 تغذیه برق سیستم روشنایی بخش بستری داخلی / جراحی باید از برق عادی ( نرمال ) و برق اضطراری انجام گیرد . برای این منظور پیش بینی تابلو توزیع برق نرمال و برق اضطراری
الزامی است .
3-2-2-2 روشنایی ایمنی باید براساس مبحث سیزدهم مقررات ملی در راهرو و برای راه های خروجی با علامت خروج وبرای پله فرار بار علامت خروج اضطراری پیش بینی گردد .
تغذیه روشنایی ایمنی از برق اضطراری بوده و علاوه بر این تغذیه ، چراغ های آن باید دارای باطری قابل شارژ باشند و حداقل بتواند برای مدت دو ساعت در مواقع کامل برق اضطراری ، قدرت لازم برای روشن نگهداشتن را ، تأمین نماید .
3-2-2-3 تقسیم بندی تغذیه سیستم روشنایی از برق نرمال و برق اضطراری ، با توجه به اهمیت و کاربری اتاق یا فضا ، در بخش بستری داخلی / جراحی انجام می گیرد . این تقسیم بندی و تعیین درجه اضطراری برای هر یک از اتاق ویا فضاهای بخش در جداول پیوست 1 خواهد آمد .
3-2-2-4 کلیه چراغ های شب اتاق های بیمار خواب از برق اضطراری تغذیه می شوند .
3-2-2-5 توصیه می شود که چراغ ها ویا کنسول های بالای تخت بیمار از برق اضطراری تغذیه شوند .
3-2-2-6 تغذیه کلیه نگاتسکوپ ها ( چراغ مخصوص مشاهده فیلم رادیولوژی ) در بخش بستری از برق اضطراری می باشد .
3-2-2-7 به منظور صرفه جویی در هزینه اولیه و هزینه بهره برداری توصیه می شود که علاوه بر چراغ های تغذیه شده از برق نرمال ( چراغ های نرمال ) ، چراغ های تغذیه شده از برق اضطراری ( چراغ های اضطراری ) نیز دارای سیستم قطع و وصل ( کلید وغیره ) باشند . در مقابل این روش ، روش دیگری وجود دارد که در مواقع عادی و هنگام برقرار بودن برق نرمال ، چراغ های اضطراری که بدون سیستم قطع و وصل محلی در نظر گرفته می شوند ، خاموش بوده و هنگام قطع برق نرمال ، وبا شروع به کار دیزل ژنراتور اضطراری ، وارد مدار گشته وروشن می شونداین روش هزینه اولیه و هزینه بهره برداری را افزایش می دهد 3-3 پریزهای برق :
پریز های برق در بخش بستری داخلی / جراحی ، برای تغذیه دستگاه ها و تجهیزات برقی که به صورت ثابت ویا سیار مورد استفاده قرار می گیرند ، در نظر گرفته می شود و کلیه این پریزها باید دارای اتصال زمین باشند .
3-3-1 پریزهای برق بخش بستری داخلی / جراحی به دو گروه تقسیم می شود . گروه اول پریزهای برق عمومی و گروه دوم پریزهای برق اختصاصی می باشد . پریزهای برق عمومی براساس احتمال استفاده برای تغذیه دستگاه ها و تجهیزات برقی ، پیش بینی می گردد . در صورتی که پریزهای برق اختصاصی برای تغذیه دستگاه ها و تجهیزات معین که به صورت ثابت در اتاقی ویا روی میزکار ، نصب ویا مستقر می شوند ، در نظر گرفته می شوند . پریزهای برق تغذیه دستگاه های رادیولوژی بسیار ویا تجهیزات مشابه ، به علت اینکه اختصاصاً برای تغذیه آن دستگ
اه پیش بینی می شود ، جزو پریزهای اختصاصی محسوب می گردند .
3-3-2 پریزهای برق عمومی و اختصاصی ، از برق نرمال ویا از برق اضطراری تغذیه می شوند . تقسیم بندی این تغذیه را حساسیت دستگاه ها و یا تجهیزات تعیین می کند ، برای دستگاه ها و تجهیزاتی از قبیل یخچال دارو ، رادیو لوژی سیار و غیره که در صورت قطع برق نرمال ، مدار تغذیه آن ها باید برقرار باشند ، تغذیه برق اضطراری در نظر گرفته می شود .
3-3-3 پریزهای برق عمومی و اختصاصی در بخش بستری داخلی / جراحی عموما به صورت توکار می باشد وپریزهای برق روکار با توجه به کاربری اتاق ها و فضاهای بخش ، مصرف نمی شود و یا بندرت در شرایط خاص ممکن است توسط طراح مورد استفاده قرار گیرد .
3-3-4 ارتفاع نصب پریزهای عمومی دیواری 30 یا 40 سانتی متر ویا 110 یا 120 سانتی متر از کف تمام شده باشد . ارتفاع 30 یا 40 سانتی متر برای پریزهای برق عمومی دارای جبهه باز از جمله در اتاق هایی مانند اتاق روز ، راهرو ، دفاتر پزشکان و غیره در نظر گرفته می شود و ارتفاع 110 یا 120 سانتی متر برای مواردی که هدف از پیش بینی آن ، استفاده برای روی میز کار یا دست رسی راحت در اتاق هایی مانند آبدار خانه ، دستشویی ، دارو و کار تمیز و غیره ، می باشد .
3-3-5 در اتاق بیمار خواب در بخش بستری داخلی / جراحی ، پیش بینی پریزهای برق عمومی و اختصاصی با شرایط زیر ضروری است .
3-3-5-1 در اتاق های بیمار خواب یک تخته پیش بینی یک پریز برق عمومی در جبهه باز ( رفت و آمد ) کافی بوده وبرای اتاق های بیمار خواب چهار تخته می تواند تعداد آن به دو عدد نیز افزایش یابد . پریزهای برق که با هدف تغذیه دستگاه ها و تجهیزات سیار مستقر در کنار تخت بیمار ، پیش بینی می گردد . پریزهای برق اختصاصی بالای تخت خواهند بود . این پریزها در صورت استفاده ا
ز چراغ های دیواری بالای تخت از جمله در بیمارستانهای ناحیه ای بصورت دیواری بالای تخت و در ارتفاع 110 یا 140 سانتی متر از کف تام شده در نظر گرفته می شود . و در صورت استفاده از کنسول بالای تخت ، در بیمارستان های منطقه ای ، قطبی و کشوری ، روی کنسول بالای تخت نصب می گردند .
3-3-5-2 در اتاق بیمار خواب یک تخته ، پیش بینی حداقل یک عدد پریز برق نرمال ( تغذیه از برق نرمال ) ویک عدد پریز برق اضطراری ( تغذیه از برق اضطراری ) در بالای تخت ضروری است . و یک عدد پریز برق اضطر اری مشترک برای دو تخت ، در بالای تخت ضروری است .
3-3-6 کلیه پریزهای برق نرمال و اضطراری برای بهره برداری باید قابل تفکیک و تمایز باشد . و حداقل ، کلیه پریزهای برق اضطراری بابرچسب مناسب اضطراری ویا E مشخص شوند .
3-3-7 برای عکسبرداری رادیولوژی ، پیش بینی پریزبرق اضطراری برای تغذیه دستگاه رادیولوژی در راهرو بخش بستری داخلی / جراحی لازم است . حداکثر طول دست رسی از این پریزها به تخت بیمار خواب ، برابر 10 متر در نظر گرفته شود ( حداکثر طول کابل تغذیه دستگاه رادیولوژی ) ، براساس این حداکثر طول ، تعداد پریزهای برق رادیولوژی سیار ، تعیین می گردد و کلیه این پر
یزها دارای یک مدارتغذیه خواهند بود . پریزهای برق رادیولوژی سیار از نوع 25 یا 32 آمپر یک فاز توکار می باشد . ( دستگاه رادیولوژی سیاربردو نوع تولید می شود ، نوع خازن دار و نوع معمولی ، نوع خازن دار از پریزبرق 16 آمپر یک فاز قابل تغذیه می باشد ولی نوع معمولی از پریزبرق یک فاز 25 یا 32 آمپر تغذیه می شود . چون احتمال استفاده از هر دو دستگاه در بخش بستری وجود دارد ، توصیه می شود که پیش بینی بر اساس دستگاه رادیولوژی سیار معمولی ، انجام گیرد )
3-3-8 علاوه بر پریزهای برق نرمال در ایستگاه های پرستاری پیش بینی حداقل یک عدد پریز برق اضطراری الزامی است . این پریزها می تواند بسته به موقعیت و شرایط ، در کانتر پرستاری ، روی دیوارویا بصورت کفی نصب شوند . ( در صورت استفاده از کامپیوتر در ایستگاه پرستاری ، این کامپیوتر می تواند از طریق UPS متصل به پریز برق اضطراری تغذیه شود . )
3-3-9 در صورت استفاده از اجاق برقی در آبدارخانه بخش ویا لگن شوی برقی در اتاق کار کثیف ، پریز برق اختصاصی برای تغذیه آنها و متناسب با قدرت مورد نیاز ، در نظر گرفته شود . این پریزها دارای مدار تغذیه مستقل خواهند بود .
3-3-10 تقسیم بندی و نیاز فضاها و اتاق های بخش بستری داخلی / جراحی به پریزهای برق عمومی ،اختصاصی، نرمال واضطراری وشرایط دیگر درجداول پیوست 1این راهنما خواهد آمد. 3-4 تغذیه تأسیسات مکانیکی :
3-4-1 سیستم ها و اجزای تأسیسات مکانیکی که نیاز به تغذیه برق ویا کنترل و فرمان خاص دارند ، در بخش بستری داخلی / جراحی با توجه به شرایط طرح تأسیسات مکانیکی ، اقلیم محل احداث بیمارستان و طبقه بندی بیمارستان در چهار سطح ناحیه ای ، منطقه ای ، قطبی و کشوری ، تعیین می گردند . طراحی سیستم تغذیه تأسیسات مکانیکی در بخش تأسیسات برق باید هماهنگ با نیازهای سیستم ها و اجزای تأسیسات مکانیکی انجام گیرد و پاسخگوی آن باشد .
3-4-2 انتخاب سیستم تأسیسات مکانیکی به منظور کنترل شرایط هوای فضاهای بخش بستری داخلی / جراحی براساس اقلیم محل ساختمان بیمارستان و امکانات فنی و تکنولوژی در محل احداث بیمارستان ، انجام می گیرد . در گزارش تأسیسات مکانیکی ، راهنمای طراحی بخش های بستری داخلی / جراحی ، اقیلم حل ساختمان بیمارستان به 5 گروه زیر تقسیم شده است :
- معتدل
- معتدل و بارانی
- سرد و کوهستانی
- گرم و خشک بیابانی
- گرم و مرطوب
سیستم تأسیسات مکانیکی به منظور کنترل شرایط هوای فضاهای بخش بستری داخلی / جراحی در گزارش تأسیسات مکانیکی برای هر یک از اقلیم های فوق تحلیل و براساس سطوح بیمارستان های ناحیه ای ، منطقه ای ، قطبی و کشوری مورد بررسی قرار گرفته است . براساس این بررسی ، در گروه اقلیم های پنجگانه و سطوح بیمارستانی استفاده از کولر تبخیری ، کولر گازی ، فن کویل و هوارسانی برای خنک کردن فضاهای بخش بستری داخلی / جراحی و استفاده ازرادیاتور ، کویل برقی ( کولر گازی ) ، فن کویل و هوارسانی برای گرم کردن فضاهای بخش بستری داخلی / جراحی طبقه بندی و توصیه شده است .
3-4-3 پیش بینی نیازهای تأسیسات برقی اجرای تأسیسات مکانیکی برای خنک کردن و گرم کردن فضاهای بخش بستری مانند کولر تبخیری ، کولر گازی ، فن کویل و هوارسانی باید توسط طراح تأسیسات برق ، انجام گیرد و هم آهنگی لازم در این خصوص و به قرارزیر بعمل آید :
- تغذیه سیستم و اجزای تأسیسات مکانیکی ، از برق نرمال و یا اضطراری براساس شرایط پیش بینی شده در تأسیسات مکانیکی
- پیش بینی مدارهای تغذیه ، کنترل سرعت ، قطع و وصل برای کولرهای تبخیری
- پیش بینی مدار تغذیه برای کولرهای گازی بدون کویل برقی ویا باکویل برقی
- پیش بینی مدارهای تغذیه ، قطع و وصل از طریق ترموستات برای فن کویل های زمینی بدون شیر ترموستاتیک
- پیش بینی مدارهای تغذیه ، کنترل سرعت و قطع و وصل از طریق ترموستات ، کلید کنت
رل سرعت برای فن کویل های سقفی بدون شیر ترموستاتیک
- پیش بینی مدارهای تغذیه ، قطع و وصل برای فن کویل های زمینی با شیر ترموستاتیک و مدارفرمان شیر ترموستاتیک از طریق ترموستات و ترانسفور ماتور تبدیل ولتاژ برای تغذیه شیر ترموستاتیک در صورت نیاز .
- پیش بینی مدارهای تغذیه ، کنترل سرعت و قطع و وصل از طریق ترموستات با کلید نترل سرعت برای فن کویل سقفی و مدار فرمان شیر ترموستاتیک از طریق ترموستات و ترانسفورماتور تبدیل ولتاژ برای تغذیه شیر ترموستاتیک در صورت نیاز .
- پیش بینی مدارهای تغذیه ، اینترلاک های لازم بین سیستم اعلام حریق و هوارسان ( برای مواقع حریق ) ، اینترلاک های لازم برای کنترل و راه اندازی ، فرمان های لازم بین سنسور و یا سنسورها و کنترلرها و شیرهای کنترل و غیره ، اینترلاک های لازم برا تثبیت فشار نسبی فضاها بین هوارسان و هواکش ها ، قطع و وصل محلی ویا مرکزی و غیره برای سیستم های هوارسانی .
- هم آهنگی سیستم های کنترل ، فرمان هوارسان با نیازهای سیستم تأسیسات مکانیکی
- هم آهنگی طراحی سیستم مدیریت هوشمند ساختمان ( BMS ) با نیازهای سیستم های سرمایش و گرمایش و اجزای آن در ساختار سطح سه ( Field Devices ) ، کنترلرها ، مدول های آنالوگ و دیجیتال ، توپولژی محیط انتقال سیگنال ( ساختار شبکه کابل کشی ) ، اجزای سطح دو ( اجزای عملیاتی و بهره برداری ) و اجزای سطح یک ( اجزای مدیریتی ) و غیره ، ( در صورت پیش بینی سیستم مدیریت هوشمند ساختمان ( BMS ) در بیمارستان های قطبی و کشوری وبرای بخش بستری داخلی / جراحی )
3-5 تابلوهای برق :
به منظور تأمین تغذیه و نیازهای سیستم های تأسیسات برقی و تأسیسات مکانیکی ، تابلوی برق نرمال ( تغذیه از برق عادی یا نرمال ) و تابلوی برق اضطراری ( تغذیه از برق اضطراری ) ، در بخش بستری داخلی / جراحی پیش بینی می گردد .
3-5-2 تابلوهای برق نرمال واضطراری بخش بستری از نوع توکار می باشد .
3-5-3 تابلوهای برق نرمال واضطراری بخش بستری باید در محل و مقوقعیتی در نظر گرفته شود که برای کارکنان و پرستاران بخش قابل دست رسی سریع باشد . مناسب ترین موقعیت برای این تابلوها محدوده ایستگاه پرستاری می باشد .
3-5-4 قاب ( فریم ) تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری مجزا از هم در نظر گرفته شود .
3-5-5 توصیه می شود که هنگام طراحی و ساخت ارتفاع تابلوهای برق نرمال و اضطراری ، یکسان انتخاب شود .
3-5-6 هر یک از تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری باید دارای وسیله قطع و وصل مخصوص خود باشد .
3-5-7 کلیه وسایل و اجزایی مانند کلیدهای قطع و وصل فرعی ، شستی ها و کلیدهای راه اندازی که به صورت روزمره مورد استفاده کارکنان و پرستاران در تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری ، قرار می گیرد .باید قابل دست رسی و بدون نیاز به باز کردن در تابلوها در نظر گرفته شود .
3-5-8 اجزای تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری باید متناسب با شرایط ونیاز مدارها و باهدف تأمین ایمنی ، حفاظت و بهره برداری مناسب در نظرگرفته شوند . این اجزاء نباید قابل دست رسی برای افراد غیر مسئول باشد و تنها پس از باز شدن در و صفحه لوازم تابلو ، قابل دست رسی گردند .
3-5-9 تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری باید دارای پلاک نام تابلوها باشند .
3-5-10 تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری ، باید دارای قفل مخصوص جهت باز و بسته کردن با کلید مناسب باشند .
3-5-11 ارتفاع نصب تابلوهای بق نرمال و اضطراری بخش بستری باید طوری در نظر گرفته
شود که اجزای قابل دست رس روزمره کارکنان و پرستاران ( برای قطع و وصل مدار و غیره ) برای افراد ایستاده براحتی قابل دست رسی باشند .
3-5-12 تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری باید دارای 25% رزرو ( Spare ) از کلیدهای خودکار مورد استفاده در مدارهای فرعی تابلوها ، باشد . کلیدهای رزرو باید همیشه در حالت قطع باشند و بابرچسب ( Spare ) مشخص شوند . این نکته هنگام طراحی تابلو باید مد نظر قرار گیرد .
3-5-13 تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری باید دارای 25% فضای رزرو ( Spare ) برای اضافه کردن مدار ، برای تغییرات و توسعه آینده ، باشد . این نکته هنگام طراحی و ساخت تابلوها باید مدنظر قرار گیرد .
3-5-14 در طرح تابلوهای برق نرمال و اضطراری بخش بستری موارد زیر، توسط طراح تعیین و در دیاگرام تابلوی مربوطه منعکس شود .
