بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی دلایل عدم جذب اسپانسر در ورزش استان فارس بر اساس مدل SWOT انجام گرفت. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است. نمونه ی آماری تعداد 137 نفر از مسئولان اداراه های تربیت بدنی استان شامل مدیران و معاونان اداره و رئیس و نایب رئیس، روسای هیات های ورزشی، تجار و سرمایه گذاران در عرصه ورزش و روسای باشگاه های ورزشی، کارشناسان اقتصاد ورزشی بودند که به روش نمونه گیری تصادفی از میان جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار تحقیق در این پژوهش شامل پرسشنامهای محقق ساخته مشتمل بر تعداد 45 سوال شامل 11 سوال در رابطه با قوت ها، 15 سوال در رابطه با ضعف ها، 12 سوال در رابطه با فرصت ها و 7 سوال در رابطه با تهدید ها در زمینههای مختلف مرتبط با دلایل عدم جذب اسپانسر در ورزش استان فارس بود که در اختیار شرکت کنندگان جهت پاسخ گویی قرار گرفت.
همچنین پرسشنامه عوامل درونی به صورت محقق ساخته شامل 26 گویه و پرسشنامه عوامل بیرونی شامل 19 گویه 5 ارزشی بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها در بخش آمار توصیفی از شاخصهای فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، رسم جداول و نمودارها؛ و در بخش آمار استنباطی از آزمون فریدمن برای رتبهبندی قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدها و در بخش تحلیل استراتژیک از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی برای مقایسه قوتها و ضعفها نسبت به هم، از ماتریس درونی و بیرونی برای تعیین موقعیت استراتژیک و از تحلیل SWOT، تکنیک دلفی و طوفان مغزی برای تعیین استراتژیهای WT,ST,WO,SO استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد ورزش استان فارس در جذب اسپانسر در وضعیت کنونی از 11 قوت، 15 ضعف، 12 فرصت و 7 تهدید برخوردار میباشد.
در ادامه براساس مدل انتخابی به تحلیلهای استراتژیک دلایل عدم جذب اسپانسر در ورزش استان فارس مبادرت گردید و موضوعات استراتژیک آن تعیین شد. بر این اساس، 6 استراتژی شامل دو استراتژی SO، یک استراتژی ST، دو استراتژی WO و یک استراتژی WT برای جذب اسپانسر در ورزش استان فارس تدوین شد که عبارتند از: ایجاد توسعهی پایگاههای تخصصی استعدادیابی ورزشی و جذب اسپانسر با استفاده از سرمایه های وارده به استان، تقویت برگزاری مسابقات ورزشی با تکیه بر وجود تیم های باسابقه ی زیاد و ایجاد فرصت های تبلیغاتی استان، توسعهی وجهه عمومی اهمیت مسابقات ورزشی و در جهت مشارکت شرکت های صنعتی در جهت دستیابی به سرمایه گذاری های خصوصی ، تعامل با مراکز آموزش عالی برای توسعهی علمی جذب اسپانسرهای ورزشی، توسعه مدیریت بازاریابی در جذب اسپانسرهای ورزشی استان ، توسعه نظام مدیریتی و علمی در جذب اسپانسرهای ورزشی در بخش خصوصی در استان، با بررسی موقعیت استراتژیک دلایل عدم جذب اسپانسر در ورزش استان فارس مشخص شد که این ورزش استان فارس در جذب اسپانسر برروی محور مختصات SWOT از لحاظ عوامل داخلی در ناحیه ضعفها و از لحاظ عوامل خارجی در ناحیه فرصت ها قرار دارد؛ به نظر میرسد یکی از مهمترین دلایل این وضعیت نامطلوب، نداشتن استراتژی توسعه جذب اسپانسر در ورزش استان فارس بوده است. لذا، در این پژوهش سعی شده است با تدوین استراتژیهای مناسب، زمینه رشد و توسعهی همه جانبه جذب اسپانسر در ورزش استان فارس فراهم شود.
واژگان کلیدی: برنامه استراتژیک، تحلیل SWOT ، جذب اسپانسر در ورزش استان فارس.
مقدمه
ورزش جزء پدیده هایی است که در جامعه ی مدرن تأثیرگذاری غالبی دارد. هیچ جنبه ی دیگری از مسائل اجتماعی تا این حد مورد توجه رسانه ها قرار ندارد - آندروف و ژان،. - 1384 در سطح بین المللی، ورزش یازدهمین رتبه را در بین صنایع عمده ی مختلف داراست. صنعت ورزش، بخش هایی نظیر کالاهای ورزشی، بازاریابی، سرپرستی اجرا و حمایت مالی، ورزش های حرفه ای، پوشاک ورزشی، رسانه های ورزشی و ورزشهای تفریحی را دربرمی گیرد و هر ساله در حال رشد است - احسانی و همکاران،. - 1387اقتصاد ورزشی حیطه ی گسترده ای است که با دیگر بخش های اقتصادی رابطه ای تنگاتنگ دارد - اسماعیل زاده و همکاران،. - 1387 ضرورت جهانی شدن ورزش که از دهه ی 1980 شروع شد، موجب تغییر نقش ورزش در جامعه شد و فرصت های درآمدزایی بسیاری را برای افراد، مؤسسات و رسانه های مختلف ایجاد کرد - الهی و همکاران،. - 1386
حمایت مالی 1ورزشی یکی از مهمترین منابع درآمدی در ورزش امروزی است - تندنویس و قاسمی، - 1386 پدیده ی جدیدی نیست؛ چنانکه منشأ آنتقریباً به 140 سال قبل بر می گردد - احسانی وهمکاران، - 1387 و اولین بار در سال 1970 میلادی در دنیای تجارت زمینه ها، از حمایت مالی تعریف جامع و مختصی نشده است. اما حمایت مالی به عنوان تدارک کمک های مالی و جنسی به یک فعالیت به وسیله ی یک سازمان تجاری با هدف کسب اهداف تجاری تعریف می شود - فائد،. - 1386شانک 2حمایت مالی ورزشی را به صورت زیر بیان می کند: سرمایه گذاری در موجودیت ورزش - ورزشکار، تیم، لیگ، یا برنامه ی ورزشی - برای حمایت از اهداف کلی سازمانی، تجاری و یا استراتژی های پیشرفته - محرم زاده،. - 1385 اهمیت حامیان مالی در درآمدزایی بخش ورزش دنیا بعد از امتیاز پخش زنده ی تلویزیونی قرار دارد که ارزش مشارکتی آنها در المپیک ها مانند شرکتهای مک دونالد، کداک، ویزا، آدیداس و کوکاکولا بیش از 170 میلیون دلار بوده است - الهی و همکاران،. - 1386
ورزش اگر با حمایت طرفداران و تضمین کنندگان رسانه ای همراه باشد، بر جذابیت بازی و افزایش سطح آگاهی مردم و تماشاگران از محصولات و خدمات شرکتها از طریق رویدادهای ورزشی و کسب سود و درآمدزایی کمک می کند و ضمن درآمدزایی بیشتر موانع فرهنگی، رقابتی و پیشرفتی نیز از میان برداشته میشود. نتایج تحقیقات متعدد در مورد بازاریابی ورزشی و تأثیر گردشگری ورزشی بر جذب سرمایه گذاری نشان میدهد جذابیتهای گردشگری بر پایه ورزش، در مقایسه با دیگر جذابیت های فرهنگی، مزیت های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بیشتری دارد و از عوامل مهم در سوددهی و کسب بهرههای اقتصادی از رویدادهای ورزشی است.
همچنین، افزایش میزان بازدیدکنندگان و تماشاگران رویدادهای ورزشی توسط مدیران ورزشی نشان دهنده اهمیت بسیار زیاد بازاریابی در این زمینه است. موضوع حامیان مالی ورزشی به دلیل تأثیرات بسزایی که در توسعه ی اقتصادی صنعت ورزش داشته است همواره مورد توجه محققان بوده است. در این رابطه، گی کو - 2004 - به شرایط و نظام اقتصادی کشورها به عنوان عامل مهم در جذب حامیان مالی برای ورزش اشاره میکند و وجود ساختار رقابتی در اقتصاد کشورها را به عنوان . - برنامه راهبردی استان فارس، - 1387یک عامل محرک برای تو سعهی حمایت مالی از ورزش میداند از سوی دیگر، یافته های پژوهشی هودا - 2001 - و فان - 2001 - بیانگر آن است که اصل انتظار سود حاصل از سرمایه گذاری مهمترین عامل جذب سرمایه گذاری حامیان مالی در ورزش است. - احمدی وهمکاران،. - 1386
آزادان و همکاران - - 1390 در پژوهشی تحت عنوان بررسی راه کارهای جذب اسپانسرها در فوتبال حرفه ای ایران، به این نتیجه رسیدند که تدوین یا اصلاح شش عامل ساختاری - مدیریتی، شرایط تبلیغاتی، مشوق های حمایتی، بسترسازی حرفه ای، رسانه ها و خصوصی سازی رسانه ها را به عنوان راه کارهای جذب اسپانسرها در فوتبال حرفه ای ایران آشکار ساخت. سیدعامری و همکاران - - 1388 در پژوهش با عنوان بررسی موانع جذب حامیان مالی در صنعت ورزش استان آذربایجان شرقی به این نتیجه رسیدند که در عام لهای عدم بهره گیری از مزایای معافیت های مالیاتی ناشی از تبلیغات ورزشی؛ نبود اماکن و امکانات مناسب تبلیغاتی در محل رویدادهای ورزشی؛ عدم وجود استانداردهای مالی و کاری؛ انتقال ضعیف پیام تجاری شرکت؛ وقت گیر بودن؛ عدم اطمینان حامیان در سرمایه گذاری در صنعت ورزش به دلیل مشخص نبودن آیند هی سرمایه گذاری و عدم بهره گیری از مدیران متخصص ورزشی، بین دیدگاه های مدیران شرک تهای خصوصی و مدیران ورزشی در رابطه با موانع حمایت مالی ورزشی تفاوت معنیداری وجود دارد.
در تحقیقی دیگر احسانی و همکارانش - - 1387 نیز علل عدم حمایت اسپانسرها از ورزش بانوان شهر اصفهان را عدم اطمینان شرکت ها از سرمایه گذاری در بخش ورزش بانوان، عدم دسترسی به اهداف خود و انتقال ضعیف پیام تجاری شرکت حاضر به سرمایه گذاری در این صنعت نمی باشند. استرلایز - 2005 - نقش نمایش تلویزیونی را در جذب حامیان مالی مهم شمرده و بیان می کند هر چه نمایش تلویزیونی و ماهواره ای مسابقات ورزشی در سطوح ملی و بین المللی وسیع تر باشد میزان جذب حامیان مالی بیشتر خواهد بود. لیسی - 2009 - 1، در پژوهش خود با عنوان اثربخشی نقش حمایت مالی رویدادها در شناخت محصولات و مسئولیت اجتماعی شرکتها، گزارش کرد که چگونه حمایت مالی از رویدادهای ورزشی بزرگ و بین المللی موجب افزایش شناخت تماشاگران و حضار از محصولات شرکتها شده و درک احساس مسئولیت اجتماعی شرکتها موجب افزایش تعهد و علاقه افراد به خرید محصولات آنها می شود.
عدم سرمایه گذاری در ورزش و کمبود امکانات ورزشی دراستان فارس واقعیتی انکارناپذیر است. تعداد تأسیسات ورزشی ایمن، با کیفیت و براساس استانداردها برای برگزاری مسابقات و رویدادهای ورزشی بینالمللی به عدد انگشتان یک دست نمیرسد. هیچیک از باشگاههای بزرگ ورزشی استان عمری بیش از پنجاه سال ندارند و با وجودی که در طول این مدت از راه فروش بلیت مسابقات پرتماشاگر، فروش بازیکن و تبلیغات درآمد کسب کرده اند، زمین ورزشی و استادیوم اختصاصی ندارند، در حالی که در بسیاری از کشورها باشگاههای ورزشی مانند بنگاه های تجاری عمل و سرمایه قابل توجهی عاید باشگاه میکنند. به باور بسیاری از پژوهشگران و متخصصان، ورزش استان فارس به دلیل برخورداری از ویژگیها و شرایط خاص ورزشکاران، همواره از مهمترین کانونهای ورزشی کشور در طول تاریخ بوده است. وجود کشتیگیران بنام و فوتبالیستهای معروف گواهی بر این موضوع بوده که ورزش در استان فارس امری کهن است. و در صورت فراهم بودن تسهیلات، خدمات و تأسیسات زیرساختی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و وجود مدیریتی متمرکز و کارآمد در زمینه تصمیم
