بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف رابطهی بین طرحوارههای ناسازگار اولیه و سبکهای هویت با پذیرش اجتماعی در زنان شاغل شیراز انجام شده است. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه مورد تحقیق کلیه زنان شاغل در آموزش و پرورش شهر شیراز میباشد. که با استفاده از نمونهگیری خوشهای مرحلهای 180 نفر بهطور تصادفی انتخاب شد. افراد نمونه به پرسشنامههای پذیرش اجتماعی، سبکهای هویت - ISI-6G - ، طرحواره یانگ - YSQ-SF - پاسخ دادند.
تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از روشهای آماری میانگین و انحرافاستاندارد و رگرسیون چند متغیره گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که بین پذیرش اجتماعی با طرحوارههای ناسازگار اولیه به استثنای معیارهای سرسختانه و ایثار رابطه-ی معنادار و منفی وجود دارد و متغیر پذیرش اجتماعی با سبکهای هویت اطلاعاتی و هنجاری رابطه مثبت و معنادار دارد، اما با سبک هویت اجتنابی رابطه منفی و معنادار دارد و همچنین طرحوارههای رهاشدگی، وابستگی و سبکهای هویت هنجاری و اجتنابی قادر به پیشبینی پذیرش اجتماعی بودند.
مقدمه
پذیرش اجتماعی مقولهای است عام که تمام اقشار جامعه را در بر میگیرد. هر انسانی نیاز مبرم به پذیرش اجتماعی دارد - فرانزوی1، بهنقل از کرمی،. - 1391 جامعهپذیری فرآیندی است روانی- اجتماعی که بر پایه آن شخصیت پایه تحتتاثیر محیط،خصوصاً نهادهای تربیتی،خانوادگی و دینی شکل مییابد« - بیرو2 ، ترجمه ساروخانی، . - 1380 از نظر فروید: اجتماعی شدن فرایندی است که برطبق آن کودک هنجارهای والدین را در خود نهادی میکند و یک فراخود بهدست میآورد - ابولحسنتنهایی، . - 1389 پژوهش عسگری، احتشام زاده و پیرزمان، - 1389 - نشان داد که بین پذیرش اجتماعی با بهزیستی روانشناختی دانشجویان دختر رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
امری - 1386 - نشان داد بین اعتقاد والدین به باورهای کلیشهای جنسیت و نگرش آنها درباره نحوه جامعهپذیری جنسیت رابطه مثبت وجود دارد. بابااوغلی - - 1385 نشان داد دختران در مقایسه با پسران آمادگی روانی بیشتری جهت درونی کردن الگوهای فرهنگی از خودنشان میدهند. خانواده همچنین در شکلگیری طرحوارههای ناسازگار اولیه نیز نقش مهمی ایفا میکند. طرحوارههای ناسازگار اولیه3، درون مایه ها یا الگوهای فراگیر و عمیق دربارهی خود و دیگران هستند که بهشدت ناکارآمدند - یانگ،کلوسکو و ویشار4، ترجمه حمیدپور و اندوز، . - 1389 درواقع طرحوارههای ناسازگار اولیه استنباط از تجربیات روزانه را تحریف کرده به نحوی که به فشار روانی ناشی از تنهایی یا طرد اجتماعی شدت میبخشند و قابلیت تفسیر صحیح از هیجانات دیگران را تضعیف میکنند.
یانگ6 معتقد است که طرحواره های ناسازگار اولیه شامل 18 طرحواره در 5 حوزه هستند که عبارتنداز :محرومیت هیجان، طرد-بی ثباتی، بیاعتمادی-بدرفتار، انزوای اجتماعی- بیگانگی،نقص-شرم، شکست، وابستگی -بیکفایتی، آسیب پذیری نسبت به بیمار، خودتحول نایافته-گرفتار، اطاعت، فداکاری بازداری هیجان، معیارهای سرسختانه-بیش انتقادی، استحقاق-بزرگ منشی و خودکنترلی ناکافی - شهامت، ثابتی و رضوانی،. - 1389 از طرفی فرآیند جامعه پذیری از طریق برآوردن خواست ها،آرزوها،امیدها و سوداهای فردی یا ممانعت از دستیابی بدانها، برای فرد هویت میآفریند - کوئن، ترجمه توسلی و فاضل،. - 1387 فرد در خلال اجتماعی شدن، هویت یا من اجتماعی خود را می یابد وشناخت لازم برای ایفای نقشهای اجتماعی را یاد میگیرد. اریکسون معتقد است که هویت عبارت است از سازمان دادن نوعی خود درونی شده که مشتمل بر نظام باورها، آرزوها، ارزشها، عقاید و تجارب است.
گلاسر - 1977 - 7، تنها نیاز اساسی انسان را نیاز به هویت یعنی "اعتقاد به این که ما فردی متمایز از دیگران و همچنین شخص مهم و با ارزشی هستم " دانسته است - به نقل از کهولت ، . - 1388 پژوهش امانی و همکاران - 1392 - نشان داد که بین حوزههای طرحوارههای ناسازگار اولیه و سبک های هویت رابطه معنادار وجود دارد. علیخانی - 1382 - در پژوهش خود نشان داد که بین سبک های هویت و سلامت روان، رابطه معناداری وجود دارد و افراد دارای هویت موفق از تعاملات و کنش اجتماعی موفقی برخوردارند - به نقل از مربی،. - 1387عبدی زرین و همکاران - 1387 - نشان داند رابطه بین سبک هویت اطلاعاتی و سبک هویت هنجاری با خودکارآمد پنداری مستقیم و معنادار است. بنابراین در این پژوهش سعی بر این بوده که بررسی شود، آیا بین سبکهای هویت و طرحواره ناسازگار اولیه با پذیرش اجتماعی زنان شاغل رابطهی وجود دارد ؟
روششناسی
این تحقیق توصیفی از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری کلیه 24300 زن شاغل در آموزش و پرورش است. نمونه شامل یک گروه180نفری از زنان شاغل که با استفاده از روشخوشه ای مرحله ای انتخاب شدند، که 42/2 درصد آنها، زیر 30 سال، 48/3 درصد، بین 30 تا 40 سال و 9/4 درصد، بالای 40 سال سن داشتند. 14/4درصد دارای مدرک دیپلم، 13/9 درصد، فوق دیپلم، 59/4 درصد، لیسانس و 12/2 درصد، فوق ایسانس هستند. 65/6 درصد، متاهل و 34/4 درصد، مجرد هستند.
ابراز پژوهش -1 پذیرش اجتماعی: این پرسشنامه شامل 33 سئوال است که بهصورت صحیح یا غلط پاسخ داده می شود و پس از تصحیح پرسشنامه با توجه به نمره دریافتی میزان پذیرش اجتماعی او مورد تفسیر قرار میگیرد: الف - گروهی که پذیرش اجتماعی، پایین دارندب - گروه متوسط ج - گروه با پذیرش اجتماعی بالا - صدق پور، محمودیان و سلمانیان، . - 1388 شرفالدین - 1389 - پایایی پرسشنامه یاد شده از طریق روش آلفای کرونباخ را 0/70 و روایی را مطلوب گزارش داد .در این پژوهش پایایی این ابزار از طریق آلفای کرونباخ مقدار 0/68 بهدست آمده است.
-2 پرسشنامه سبک های هویت - : - ISI-6Gاین پرسشنامه در سال 1998 توسط وایت، وامپر و وین1، وامپلر و وین طراحی شد و مشتمل بر 40 گویه میباشد.که 11 گویه به سبک هویت اطلاعاتی، 9 گویه مربوط به سبک هویت هنجاری، 10 گویه مربوط به سبک هویت گسیخته - اجتنابی و 10 گویه میزان تعهد شخصی را اندازه گیری میکند. مقیاس این پرسشنامه پنج ارزشی بوده و از کاملاً مخالفم - 1 - تاکاملاً موافقم - - 5 درجهبندی شده است. وایت، وامپلر و وین - 1998 - پایایی از روش آلفای کرونباخ را برای سبک اطلاعاتی ، هنجاری و گسیخته -اجتنابی به ترتیب 0/73 ، 0/67 و 0/69 به دست آوردند.جوکار و حسین چاری - 1380 - روایی مقیاس را مطلوب گزارش نمودند. پاپایی بهدست آمده در این پژوهش به روش آلفای کرونباخ برای سبک اطلاعاتی، هنجاری و اجتنابی 0/71،0/ 67 و0/74 است.
-3پرسشنامه طرحواره یانگ - : - YSQ-SF این پرسشنامه دارای 75 آیتم است که توسط جفری یانگ - 1988 - برای ارزیابی 15طرحواره ناسازگار اولیه ساخته شد. هر ماده این مقیاس برروی یک مقیاس5 درجهای از 1 تا 5 نمره گذاری میشود - آهی،. - 1385 اسمیت-جوینر، یانگ و تلچ - 1995 - 2 روایی پرسشنامه را مطلوب گزارش دادند و پایایی محرومیت هیجانی %87، طرحواره رهاشدگی/بی ثباتی %78، طرحواره بی اعتمادی/بدرفتاری %83، طرحواره بیگانگی/انزوای اجتماعی %87، طرحواره نقص/شرم0/83، طرحواره شکست0/90، طرحواره بی کفایتی/ وابستگی 0/86، طرحواره آسیبپذیری نسبت به ضرر یا بیماری 0/90، طرحواره گرفتار/خود تحول نیافته 0/79، طرحواره اطاعت 0/83، طرحواره ایثار 0/82، طرحواره بازداری هیجانی 0/86، طرحواره معیارهای سرسختانه / عیب جویی افراطی0/72، طرحواره بازداری هیجانی 0/86، طرحواره معیارهای سرسختانه/عیب جویی افراطی0/72، طرحواره خویشتن - دارای خود - انضباطی ناکافی را 0/87، گزارش دادند - بهنقل ازآهی، . - 1385 در پژوهش حاضر نیز میزان آلفای کرونباخ در طرحواره محرومیت ./81، رهاشدگی./78، بی اعتمادی ./80، انزوای اجتماعی ./80، نقص ./62، شکست ./89 ، وابستگی ./81،آسیب پذیری ./72، گرفتار ./78، اطاعت ./80، ایثار ./80، بازداری هیجانی ./81، معیارهای سرسختانه ./79، استحقاق ./77، خویشتن داری ./77 محاسبه شده است.
