بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک های شناختی نوگرا و نوگریز با هیجانات تحصیلی - مثبت - انجام پذیرفته است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دختر دانشگاه علوم و تحقیقات دانشگاه ساوه در سال تحصیلی 93-92 بود که گروه نمونه ای به تعداد 146 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده از بین آن ها انتخاب و پرسشنامه های سبک های شناختی کرتون و هیجان های تحصیلی پکران بر روی آن ها به اجرا درآمد. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی است.
داده های به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها پس از تصحیح و نمره گذاری با استفاده از رگرسیون چندمتغیره به وسیله ی نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت و یافته ها نشان داد که دو سبک "نوگرا" و "نوگریز"، تقریبا 15/2 درصد از تغییرات "هیجانات مثبت تحصیلی" دانشجویان را تبیین می کنند اما در تحلیل ضرایب مشخص شد که تنها ضریب مربوط به "سبک نوگریز" در سطح 0/01 معنی دار است. به عبارت دیگر در مدل رگرسیونی، تنها سبک شناختی "نوگریز" ، قادر به پیش بینی معنی دار "هیجانات مثبت تحصیلی" دانشجویان است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که از بین سبک های شناختی، سبک شناختی نوگریز بیشترین تأثیر را در هیجانات تحصیلی مثبت دانشجویان داشته است.
مقدمه
هیجان های تحصیلی بر پایه پژوهش های پکران و همکاران - 2002 - بنا شده است، هیجان های تحصیلی هیجان هایی هستند که به طور مستقیم با فعالیت های پیشرفت گره خورده اند. حوزه هیجان های تحصیلی، هیجان های پیشرفت دانش آموزان و دانشجویان که در محیط مدرسه یا دانشگاه تجربه می شود را شامل می شود، اما این هیجان ها بیشتر از هیجان های مرتبط با موفقیت و شکست است و هیجان های مرتبط با آموزش یا فرایند مطالعه را نیز پوشش می دهد.
هیجان های مثبت تحصیلی از نظر پکران عبارتند از: لذت، امیدواری در کلاس و هیجان های منفی تحصیلی از نظر وی عبارتند از: اضطراب، عصبانیت و خستگی از کلاس - نیکدل و همکاران، . - 1391 در تحقیقات گذشته پیرامون این سازه، مطالعات نوعا بر هیجانات مرتبط با پیامدهای موفقیت و شکست در فعالیت های پیشرفت مانند غرور، اضطراب یا شرم - واینر1، 1985، زیدنر2، 2007؛ به نقل از پکران، - 2006 متمرکز شده اند. نظریه کنترل ارزش نه تنها این هیجانات پیامدی را بررسی می کند، بلکه همچنین هیجانات مرتبط با فعالیت مثل لذت از یادگیری، خستگی در طی آموزش و خشم از الزامات تکلیف را نیز مورد تأکید قرار می دهد.
هیجانات فعالیت به فعالیت های مرتبط با پیشرفت و هیجانات پیامد به پیامدهای این فعالیت ها وابسته هستند - پکران و همکاران، 2002 و پکران، - 2006 بعلاوه، هیجانات پیشرفت بر طبق ارزش3آن ها - مثبت یا منفی بودن یا خوشایند4 و ناخوشایند5 بودن - و درجه فعالیت - فعال بودن یا غیر فعال بودن - هم تقسیم بندی می شوند - لینن برینک، . - 2003 ابراز هیجان مثبت، محیط یادگیری بهتر و مهارت های تحصیلی بهتری را به همراه دارد - فروین و همکاران، - 2013 و کنترل هیجان های منفی علاوه بر پیشرفت بیماری - اسچاتر و همکاران، - 2010 با لذت و غرور تحصیلی کمتر و سطح پایین تری از انگیزه در محیط های آموزشی همراه است - کیم و هودگس، - 2012 و تجربه بیشتر هیجانات مثبت به واسطه افزایش یادگیری خودگردان، موفقیت تحصیلی را افزایش میدهد - مگا وهمکاران، - 2013 و به همین میزان، افسردگی، اضطراب و علائم فیزیکی را کاهش می دهد.
مطابق مفروضات نظریه ارزش کنترل پکران - 2006 - یکی از مهمترین کارکردهای هیجانات تحصیلی، مرتبط با یادگیری و عملکرد و رفتارهای منجر به آن ها می باشد. بطور کلی در نظریه کنترل / ارزش فرض بر این است که تأثیر هیجانات بر یادگیری و پیشرفت بوسیله تعدادی از مکانیزم های شناختی و انگیزشی واسطه گری می شود. بر اساس نتایج پژوهش ها هیجانات مثبت تحصیلی استفاده از راهبردهای یادگیری خلاقانه و انعطاف پذیر مثبت و هیجانات منفی استفاده از راهبردهای خشک تر مثل تمرین ساده یا اتکاء بر شیوه های الگوریتمی را افزایش می دهند - پکران و همکاران، - 2002 از طرفی بر اساس نظریه ارزش کنترل عامل های محیطی ای که کنترل ادراک شده و ارزش های پیشرفت را شکل می دهند، اهمیت حیاتی ای برای بر انگیختن هیجانات تحصیلی دارند. البته مطابق مفروضات نظریه ارزش کنترل عوامل محیطی از طریق ارزیابی های مرتبط با کنترل و ارزش فراگیران هیجانات تحصیلی را تحت تأثیر قرار می دهند.
لذا در مدل مورد نظر نقش اهداف پیشرفت نیز مورد نظر می باشد - پکران و همکاران 2002، و پکران، . - 2006 اهداف پیشرفت1 در واقع معرف یک سیستم معنایی جامع از موقعیت ها با بافت هایی است که دارای پیامدهای شناختی، عاطفی و رفتاری هستند و فراگیران برای تفسیر اعمال خود از آن ها استفاده می کنند. مفهوم اهداف پیشرفت اساسا ناظر بر دلایل فراگیران برای انجام دادن تکالیف است. این نظریه فراتر از سایر نظریه ها که برای ایجاد انگیزش در فراگیران بر شناخت و یا عوامل موقعیتی تأکید دارند، هم عوامل شخصی - ادراکات، ارزش ها و عواطف - و هم عوامل موقعیتی را مورد توجه قرار می دهد.
همچنین مطابق نظریه ارزش کنترل - پکران و همکاران 2002، پکران، - 2006 اهداف پیشرفت بعنوان یکی از پیشایندهای نزدیک هیجانات تحصیلی مطرح است. طبق یافته های پژوهشی اهداف تبحری پیش بینی کننده مثبت لذت بردن از یادگیری، امید و غرور و پیش بینی کننده منفی خستگی و خشم - پکران، 2006، نیکدل، - 1391 است در صورتی که اهداف اجتناب عملکرد پیش بینی کننده مثبت هیجانات منفی نظیر خشم، اضطراب، ناامیدی و شرمساری - پکران، 2006، نیکدل، - 1391 و همچنین پیش بینی کننده منفی هیجانات مثبت نظیر لذت بردن از یادگیری، غرور و امیدواری می باشد.
اما در زمینه روابط میان اهداف رویکرد عملکرد و هیجانات تحصیلی بعضاً نتایج متناقضی گزارش شده است بطوری که اهداف رویکرد عملکرد پیش بینی کننده مثبت هیجانات مثبت مانند غرور - پکران، - 2006 و امیدواری و لذت از کلاس - نیکدل، - 1392 و پیش بینی کننده مثبت هیجانات منفی می باشد - الیوت و دونک، 1998، نارنر و همکاران، 1998؛ به نقل از نیکدل، . - 1392 هیجان ها، اهداف را به سمت تلاش عملی سوق میدهند و عاطفه را که تعیین کننده اصل رفتار بشر می باشد، میسازند.
افرادی که هیجان های مثبت را بیشتر تجربه می کنند نسبت به افرادی که بیشتر، هیجانهای منفی دارند، کمتر مستعد مشکلات جسمی و روانی هستند. - زارع، - 1385 تحقیقات نشان می دهند که سبک شناختی افراد نقش مهمی در گرایش و علاقه آنان به رشته و حرفه خاص دارد. افرادی که در جایگاه های مختلفی از پیوستار سبک شناختی قرار می گیرند، در گرایش های حرفه ای و تربیتی خود کیفیت های متفاوتی را نشان می دهند.
به طور مثال در پژوهش همایونی و همکاران - 1385 - ، تحت عنوان »رابطه بین سبک های یادگیری، سبک های شناختی و انتخاب رشته های تحصیلی در دانش آموزان پسر دبیرستانی« به این نتایج دست یافتند که آزمودنی های برخوردار از سبک شناختی مستقل از زمینه، بیشتر ریاضی و علوم تجربی را به عنوان رشته های تحصیلی انتخاب می کنند در حالی که آزمودنی های دارای سبک شناختی وابسته به زمینه بیشتر علوم انسانی را به عنوان رشته تحصیلی برمی گزینند.
