بخشی از مقاله
1. مقدمه
افزایش هزینه ها، ترافیک هاي حجیم، آلودگی هوا، افزایش استرس هاي عمومی و خیلی از عوامل دیگر، افراد را مجبور به اتخاذ روش هاي نو در سبک زندگی کرده است. یکی از جنبه هاي زندگی که بیشتر وقت افراد را به خود اختصاص می دهد کار و شغل است. لذا باید در روش انجام کار دست به تغیراتی زد. الگوي سنتی و قدیمی انجام کار، زمان کار، و شکل سازمان ها در حال گسست و پوست انداختن است - عباسی، - 1 :1398یکی از تغییراتی که از سال هاي دور به خصوص از دهه 70 میلادي به بعد همزمان با گسترش فناوري هاي ارتباطی شاهد رشد آن در عرصه کار بوده ایم، انجام دادن کار از راه دور است - جلالی، . - 27:1389 در سرتاسر جهان، پدیده ي کار از راه دور به شدت در حال گسترش است و کارفرمایان و کارمندان تمایل زیادي براي انجام دور کاري دارند. تغییر در شیوه کار از جمله اموري است که در دهه هاي گذشته به وقوع پیوست - مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1390:1
بکارگیري فناوري و امنیت اطلاعات همواره از دغدغه هاي اصلی مدیران، سازمانها و دورکاران بوده است. دورکاري فراتر از صرف برقراري ارتباط بوده و تغییرات اساسی در طراحی مشاغل و فرآیندهاي کار را نیز در بر می گیرد و هرجا از دورکاري سخن به میان می آید موضوع فن اوري اطلاعات به ذهن انسان متبادر می شود - قنبري و بخت جو، . - 147 :1390در دورکاري هاي موفق، سازمانها و مدیران، فناوري و رهبري را جهت دورکاري که همان کار بدون محدودیت هاي جغرافیایی، محدودیت هاي زمان، یاحذف حضور فیزیکی کارمندان ترکیب کرده اند. الگور1 در توصیف تحول فناوري می گوید: ما در آستانه انقلابی مهم و بنیادي هستیم که درست همانند انقلاب صنعتی باعث تغییر در اقتصاد شد. شبکه هاي مجازي باعث حذف محدودیت زمانی و مکانی و پیدایش شکل جدیدي از اقتصاد و تجارت شده اند - خداداد حسینی و همکاران، . - 50 :1385
کار از راه دور را از پیامد هاي اساسی ظهور شبکه ها و اقتصاد دیجیتال می دانند . جوامع مجازي موانع را از پیش راه افراد ناتوان وکم توان برمی دارند. سازمان اجرا کننده برنامه هاي کار از راه دور نیازمند توجه خاصی به مدیریت فناوري اطلاعات ورهبري فناوري اطلاعات و ارتباطات اثربخش است. - مرکز آموزش مدیریت دولتی، . - 15 :1390فرایند مجازي سازي نظام اداري کشور به دلیل محدودیت ها و مشکلات متعددي نظیر بوروکراسی و عدم وجود بسترهاي تکنولوژیک، نیازمند گذر از دورکاري1 به عنوان یک مرحله میانی آماده ساز می باشد. نظام اداري ابتدا بایستی با هدف قرار دادن مجازي سازي، به منظور پیاده سازي دورکاري در حجم وسیع برنامه ریزي نموده و پیوسته به دنبال تامین زیرساختهاي اولیه باشد.
اجراي موفق طرح دورکاري در دستگاه ها از یک سو و حمایت هاي قانونی دولت و مجلس از سوي دیگر می تواند سرمنشاء بهره مندي نظام اداري کشور از مزایاي دورکاري و مجازي سازي باشد. البته این حرکت پس از شروع و تامین زیرساختهاي اولیه، حالتی خودجوش و فزاینده به خود گرفته و شاهد توسعه گروه هاي کاري مجازي در نظام اداري کشور در میان مدت مشهود خواهد بود - مرکز آموزش مدیریت دولتی،. - 92 :1390 هدف از این مطالعه بررسی رابطه درك از فناوري اطلاعات و پتانسیل دورکاري1در سازمان امور اقتصادي و دارایی استان خوزستان بر اساس مدل پذیرش فناوري دیویس2 بوده است.
روش پژوهش جامعه آماري: جامعه آماري تحقیق شامل 130 نفر از کارمندان رسمی، پیمانی، قراردادي از مقطع تحصیلی دیپلم به بالاتر در سازمان امور اقتصادي و دارایی استان خوزستان می باشد.
ابزار مطالعه:ابزار مطالعه در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته می باشد. پرسشنامه مربوطه در دو بخش الف: مشخصات فردي پاسخگو و ب: سئوالات مطرح شده در زمینه فناوري اطلاعات ودورکاي بر اساس متون معتبر علمی فناوري اطلاعات و دورکاري به تعداد 55 گویه بوده است.
بررسی روایی و پایایی پرسشنامه: به منظور حصول اطمینان از این که آیا سؤالات پرسشنامه، سؤالاتی مناسب براي بررسی شاخصهاي مورد نظر در این پژوهش میباشند از اعتبار صوري و سپس از مشورت با اساتید متخصص استفاده شد. به عبارت دیگر اساتید راهنما و مشاور و همچنین سایر اساتید محترم دانشگاه شهید چمران اهواز روایی/ اعتبار آنرا تایید نموده اند. همچنین در تحقیق حاضر براي تعیین و محاسبه پایایی پرسشنامه تحقیق از روشهاي آلفاي کرونباخ و تنصیف استفاده شد. آلفاي بدست آمده براي کل پرسشنامه به ترتیب برابر با ./917 و 0/79که به طور کلی بیانگر ضرایب پایایی مطلوب پرسشنامه یاد شده می باشد.
روش مطالعه:
این روش، با توجه به هدف از نوع تحقیقات کاربردي و با توجه به نحوه ي گرد آوري داده ها از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی است. نمونه آماري مطالعه شامل 97 نفر ازکارمندان سازمان امور اقتصادي و دارایی استان خوزستان با قلمرو مکانی شهر اهواز بوده است که بر اساس فرمول کوکران تعیین شده اند. با توجه به حجم جامعه از روش نمونه گیري تصادفی ساده استفاده گردید. گرد آوري داده ها با استنفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد که بخش اول آن شامل مشخصات فردي و بخش دوم آن شامل پرسشنامه محقق ساخته بود. این تحقیق که رابطه فن آوري اطلاعات و دورکاري را بررسی می کند ابتدا متغیرها شناسایی می شوند. سپس متغیرهاي شناسایی شده تعریف عملیاتی می شوند.
تجزیه وتحلیل آماري: به منظور تجزیه و تحلیل دادهها در این تحقیق از روشهاي آماري زیر استفاده شده است:
- 1 روشهاي آمار توصیفی - محاسبه فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار -
- 2 روشهاي آمار استباطی - آزمونتکt متغیره، آزمون فریدمن، آزمون tگروههاي مستقل و نیز روشهاي آلفاي کرونباخ و تنصیف براي محاسبه ضرایب پایایی - . جهت تجزیه و تحلیل دادههاي جمع آوري شده از نرم افزار کامپیوتري «SPSS» نسخه بیستم استفاده شده استضمناً. براي کلیه فرضیههاسطح معنی داري =0/05 در نظر گرفته شده است.
یافته ها الف: توصیفی:
ضرایب پایایی بدست آمده با دو روش حکایت از پایایی پرسشنامه دارد. بر این اساس ضرایب پایایی پرسشنامه تحقیق به روش آلفاي کرونباخ بین 0/77 تا 0/92 در نوسان است - جدول . - 1یافته هاي تحقیق نشان می دهد که از لحاظ جنسیت39/2 از جامعه آماري را زنان تشکیل می دادند به عبارت دیگر تعداد 38 نفر از 97 نفر را زنان تشکیل می دادند. از نظر سطح تحصیلات بیشترین نسبت به مدرك لیسانس اختصاص داشت با 41/2 درصد و کمترین نسبت به مدرك دکتري با 3/1 درصد از کل نمونه آماري. تعداد 84 نفر از کارمندان با نسبت 86/6 درصد متاهل بودند. همچنین 13 نفر برابر با 13/4 درصد از کارمندان مجرد بودند.میانگین ارزیابی کارمندان به سؤالات مربوط به فناوري اطلاعات و پتانسیل دورکاري از مقدار میانگین نظري»حد وسط پاسخ« 3 بالاتر و از نظر آماري این اختلاف معنیدار میباشد - . - p=0/000 به عبارت دیگر، از نظر کارمندان بین فناوري اطلاعات و پتانسیل دورکاري رابطه معنی داري وجود دارد - جدول . - 2
