بخشی از مقاله
چکیده:
انتخاب سبد سهام دربازارهاي مالی به منظور حداکثرسازي بازده - سود - یکی از مهمترین دغدغه هاي سرمایه گذاران در بازارهاي مالی است. سرمایه گذار درمقابل سرمایه محدود خود انتخاب هاي نامحدودي دارد. وتوجه به ریسک از مهمترین عوامل موثر بر تصمیم گیري اوست. هدف تحقیق حاضر انتخاب سبد سهام بهینه با توجه به عامل ریسک گریزي مشتري با استفاده از الگوریتم ژنتیک است. براي این منظور، اطلاعات مالی شرکت هاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران، طی سالهاي1386تا 1391 جمعآوري و با استفاده از الگوریتم ابتکاري ژنتیک و براساس مدلمیانگین-واریانس مارکویتز، و ریسک مشتري است،.در مجموع نتایج این تحقیق نشان میدهد که استفاده از این الگوریتم، میتواند جوابهایی نزدیک به هم و نیز نزدیک به بهینگی ایجاد نموده و سبب اطمینان تصمیم سرمایهگذاران شود.
کلمات کلیدي:انتخاب سبد سهام- مدل میانگین –واریانس مارکوتیز- مدل ریسک مشتري- الگوریتم ژتتیک
-1مقدمه
در بهینه سازي پرتفوي، مسئله اصلی انتخاب بهینه داراي یها و اوراق بهاداري است که بامقدار مشخصی سرمایه می توان تهیه کرد.اگرچه کمینه کردن ریسک و بیشنه نمودنبازده سرمایه گذاري به نظرسادهمی رسد، اما در عمل روش هاي متعددي براي تشکیلپرتفوي بهینه به کار رفته است. مارکویتز5 نظریه مدرن پرتفوي را به صورت فرمول ریاضی بیان کرد در مدل میانگین - واریانس طراحی شده توسط وي میانگین، بازده موردانتظار را نشان م یدهد و واریانس بیانگر ریسک پرتفوي است. بعد از مدل مارکویتز افرادزیادي سعی در توسعه و اصلاح مدل وي داشته اند. به عنوان مثال کونو و یامازاکی6 مدل را توسعه دادند که در مدل آن ها انحراف مطلق به نوعی میانگین انحراف مطلق بیانگر ریسک است. این مدل ها در کلیه ي شرایط پاسخ گوي نیازهاي سرمایه گذاران نیستند. در این رابطه ، اکثر مدل هاي انتخاب پرتفوي تقسیم پذیري سرمایه گذاري را ب ي نهایت فرض می کنند؛ در حالی که در دنیاي واقعی اوراق بهادار به تعداد مشخص - ضرایبی از یک ضریب معاملاتی حداقلی - معامله می شوندمسله انتخاب مجموعه بهینه اي از دارایی ها یکی از نظریه هاي بازار سرمایه است .
که اهمیت خاصی نیز در مباحث اقتصاد خرد وکلان دارد .مدل مارکویتئز بااستفاده از مدل هاي برنامه ریزي ریاضی قابل حل می باشد.ولی وقتی محدودیت هاي جهان واقعی ،همچون تعداد زیاد سرمایه ها،سرمایه محدود سرمایه گداران،ریسک گریزي وریسک پذیري مشتري ومحدودیت هاي مقادیر زیاد سهام وغیره به آن اضافه می شود.فضاي جستجوي آن بسیار بزرگ وناپیوسته می گردد.بنابراین نیاز به الگوها وروش هاي غیرخطی براي شناسایی تعدادسهام، تاثیر بسزایی درپیش بینی آتی سهام واتخاذ تصمیم مناسب دارد - مقدسی،. - 1389اخیرا روش هاي ابتکاري براي حل این گونه مسائل مدنظرقرارگرفته شده که یکی از این روش ها الگوریتم ژنتیک است که به عنوان یک روشی کارا کاربردوسیعی یافته است.
-2ضرورت واهمیت تحقیق
ثخصیص مناسب منابع مالی دربازارهاي سرمایه گذاري وبه طور اخص بازار بورس، از مسائل مهم در سرمایه گذاري است. تخصیص درست منابع، نیازمندزمینه هاي مناسب سرمایه گذاري از یک طرف، وابزارها وتکنیک هاي تحلیلی مناسب ازطرف دیگراست. تا بتواند اطمینان خاطر رابراي سرمایه گذاران به دنبال داشته وکارایی رادربازار ایجاد نماید. یسک وبازده دوعنصراصلی وموثر درتصمیمات سرمایه گذاري درسهام هستند. هر سرمایه گذاربه دنبال افزایش بازده ازیک طرف وکاهش ریسک از طرف دیگرمی باشد.بیشتر سرمایه گذاران،اطمینان خاطررابه عدم اطمینان ترجیح می دهند.بنابراین درازاي کاهش ریسک به سطح خاصی از بازدهی اکتفا می نمایند.این اطمینان خاطرازطریق تنوع بخشی وایجاد سبدسهام امکان پذیراست - محمدي،. - 1386سبدسهام مجموعه اي از سهام است ،که هرسهم موجود درآن داراي ربسک وبازده معین است.دربازارهاي سرمایه ،روش هاي تکنیکی وگوناگون براي این کارمورد استفاده قرار مگیرد.
رفتار سهام در بازار مانند بسیاري از پدیده هاي طبیعی ، رفتاري غیر خطی است ، مدل هاي خطی از تشخیص صحیح رفتار غیرخطی عاجز هستند و تنها می توانند بخش خطی رفتار را خوب تشخیص دهند. بنابراین نیاز به الگوها و مدل هاي غیر خطی براي شناسایی رفتار سهام تاثیر بسزایی در پیش بینی آتی سهام و اتخاذ تصمیم مناسب دارد . یکی از رویکردهاي موفق استفاده از بهینه سازي ابتکاري است. روش هاي ابتکاري که با هدف برطرف کردن کاستی هاي کلاسیک هاي بهینه سازي معرفی شدند . با جستجوي جامع و تصادفی ، احتمال دستیابی به نتایج بهتر را تا حد زیادي تضمین می کنند بنابراین موضوع این تحقیق انتخاب بهینه سبد سهام تضمین می کنند بنابراین موضوع این تحقیق انتخاب بهینه سبد سهام از بین شرکت هاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار با استفاده از لگوریتم ژنتیک است.
-3ادبیات تحقیق ومبانی نطري
1-3.مدل میانگین-واریانس مارکویئتز
دو مؤلفه مهم در تصمیم گیري براي سرمایه گذاري، میزان ریسک و بازده داراي ي هاي سرمایه اي است. اغلب سرمایه گذاران به دنبال حداکثر نمودن بازدهی خود در سطح معینی از ریسک و یا کمینه نمودن ریسک در سطح معینی از بازده هستند. مارکویتز با ارایه مدل میانگین - واریانس خود نشان دادکه، با تشکیل سبدي از دارایی هاي مالی این امکان به وجودمی آید که در سطح معینی از بازده ریسک را کاهش داد. این امکان به دلیل نبود همبستگی کامل بین بازده دارایی هاي مالی مختلف به وجود می آید . افراد مختلف بر اساس میزان مطلوبیت مورد انتظارشان دست به سرمایه گذاري می زنند. و از مصرف امروز به امیدمصرف بیشتر در آینده چشم پوشی می کنند. تابع مطلوبیت هر سرمایه گذار با توجه به ترجیحات همان شخص تعیین می شود. که لزوماً با سایر سرمایه گذاران یکسان نخواهد بود.
3-2مدل ریسک مشتري - ریسک گریزي وریسک پذیري -
یکی ازپرکاربردترین مدلها براي انتخاب سبدسهام،مدل ماکوویتز میباشد .دراین پژوهش با هدف نزدیک کردن این مدل به بازار واقعی وکاربردي ترکردن این مدل ودر نهایت هدایت سرمایه گذاران بازار سهام به سمت انتخابی مطمئن تر به توسعه وحل این مدل پرداخته میشود در مدل استاندارد مارکویئتز7 نکات زیر به عنوان محدویت قابل توجه است.
