بخشی از مقاله
ساخت دنچر فوري موقت در یک جلسه : یک مورد گزارش کلینیکی
چکیده
سابقه و هدف: دنچر فوري کامل قبل از اینکه تمام دندانهاي بیمار کشیده شوند، ساخته میشود. از مزایاي آن براي بیمار میتوان به حفظ ظاهر بیمار، توان عضلانی، صحبت کردن نرمال و کاهش دردهاي پس از جراحی اشاره کرد. هدف از این مطالعه، توصیف روشی است که در آن از پروتز ثابت بیمار براي ساخت دنچر فوري در یک جلسه استفاده میشود.
مورد: در این مطالعه با استفاده از پروتز پارسیل ثابت فک بالاي موجود بیمار، یک پروتز موقت فوري در همان جلسه مراجعه بیمار ساخته و پس از خارج کردن دندانهاي بیمار، به وي تحویل داده شد.
نتیجهگیري: با صرف زمان اندك براي ساخت پروتز موقت فوري براي بیمار میتوان اکلوژن، ارتفاع عمودي صورت و ظاهر بیمار را تا هنگام
ساخت پروتز نهائی، حفظ کرد.
کلید واژگان دنچر فوري، Jiffy Denture، دنچر فوري موقت، پروتز پارسیل ثابت، دنچر فوري معمولی، دنچر کامل
مقدمه
دنچر فوري کامل قبل از اینکه تمام دندانهاي بیمار کشیده
شوند، ساخته میشود(.(1 به طور کلی دو نوع دنچر فوري وجود دارد: نوع معمولی (Conventional Immediate Denture) و نوع موقت .(Interim Immediate Denture)
در نوع معمولی، پروتز بعد از ریلاین کردن میتواند به عنوان پروتز نهایی بیمار نیز استفاده شود. از طرف دیگر، نوع موقت براي مدت زمان کوتاهی پس از کشیدن دندانها استفاده شده، پس از آن دنچر جدیدي به عنوان درمان نهایی براي بیمار ساخته میشود. البته امروزه با مطرح شدن ایمپلنتها، بهتر است پروتزهاي ثابت یا متحرك بر پایه ایمپلنت به عنوان درمان نهایی مطرح شوند.
دنچرهاي فوري موقت به دلایل حفظ زیبایی، ساپورت اکلوزال و جویدن براي مدت زمان کوتاهی استفاده میشوند(.(2 از مزایاي آنها براي بیمار میتوان به حفظ ظاهر بیمار، توان عضلانی، ارتفاع صورت، اندازه زبان، صحبت کردن نرمال و کاهش دردهاي پس از جراحی خارج کردن دندانها اشاره کرد(.(3 بعد از این که دوره بهبودي کامل شد، دنچر فوري ممکن است ریلاین شود یا این که با دنچر جدید جایگزین گردد(.(4 حفظ ارتفاع عمودي اکلوژن و رابطه مرکزي اکلوژن با تماسهاي بین دندانی موجود و شیبهاي کاسپی، در ساخت دنچر نهایی براي بیمار به
خصوص زمانی که قرار است ظاهر بیمار تغییر نکند، کمک کننده است(.(2
تکنیکهایی جهت ساخت دنچر فوري یا دنچرهاي انتقالی،
همچنین کم کردن زمان ساخت آنها، گزارش شده اند(.(5-7 Raczka و (1995) Esposito دنچري فوري را که در
ساخت آن از پروتزهاي قبلی بیمار استفاده می شود، دنچر جیفی (jiffy denture) نامیدند(.(5 در واقع jiffy به معنی
یکدم و سریع است. بنابراین دنچر جیفی بر ساخت پروتزي
دلالت دارد که به سرعت و در حداقل زمان ساخته میشود. Kahn و (1992) Haeberle با استفاده از آکریل خود
پلیمریزه شونده، آکریل همرنگ دندان و رزین پلیمریزه شونده با نور، ساخت دنچر موقت فوري در یک جلسه را توصیف کردهاند(.(8 ساخت دنچر جیفی به عنوان روشی با صرفه اقتصادي، با استفاده از دستگاه فرم دهنده وکیومی و بدون نیاز به روشهاي لابراتواري مرسوم، گزارش شده است(.(9
هدف از این مطالعه، توصیف روشی است که در آن از پروتز ثابت موجود بیمار، براي ساخت دنچر فوري در یک جلسه استفاده میشود. با استفاده از آن ظاهر بیمار، توان عضلانی، ارتفاع صورت و اکلوژن بیمار طی دوره ترمیم، حفظ میشود.
گزارش مورد: پایه به خارج کردن پروتز پارسیل ثابت نیاز بود. از طرفی
یک مرد 54 ساله به علت لقی شدید پروتز پارسیل ثابت فک بیمار به علت شغل و حرفهاي که داشت و هم به لحاظ
اجتماعی و زیبایی، خواستار این بود که دندان موقتی در
بالاي خود و درد ناشی از پایههاي آن، به بخش تخصصی
کوتاهترین زمان ممکن به وي تحویل گردد تا زمان بیدندانی
پروتز دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی تهران ارجاع داده
او به حداقل برسد. بنابراین تصمیم گرفته شد از پروتز
شد.
پارسیل ثابت بیمار براي ساخت پروتز موقت فوري استفاده
فک بالاي بیمار با پروتز پارسیل ثابت 12 واحدي به صورت
شود. اما اینکه آیا پروتز موقت باید به صورت اوردنچر بر
یک پارچه و متصل از ناحیه مولر اول سمت راست تا مولر
پایه دندانهاي باقی مانده ساخته میشد یا به صورت پروتز
اول سمت چپ بازسازي شده بود. پایههاي آن شامل کانین
موقت کامل، بستگی به پیش آگهی دقیق پایههاي دندانی باقی
و پرهمولر اول و دوم سمت چپ و پره مولراول و دوم
مانده داشت.
سمت راست، بودند و دو مولر خلفی در آن به صورت کانتی
لور طراحی شده بودند. (شکل (1
شکل -1 نماي داخل دهانی (حداکثر تماس کاسپی)
فک پایین بیمار نیز با پروتز پارسیل ثابت 8 واحدي به صورت یک پارچه و متصل از ناحیه پره مولر اول سمت چپ تا پره مولر اول سمت راست با پایههاي کانین و پره مولر اول هر دو سمت بازسازي شده بود. پره مولر دوم سمت راست بیمار بدون ترمیم و با پوسیدگی مزیالی در دهان مشاهده شد. (شکل (1
پروتز پارسیل ثابت فک بالاي بیمار به علت حل شدن سمان و پوسیدگی پایههاي دندانی، 2 تا 3 میلیمتر لقی باکولینگوالی و 1 میلیمتر لقی مزیودیستالی داشت.
رادیوگرافی پانورامیک ضایعات پرياپیکال را اطراف اپکس ریشههاي پره مولر اول هر دو سمت و تحلیل افقی شدید استخوان را اطراف دندان پره مولر دوم سمت راست و پوسیدگیهاي گسترش یافته را در تمام پایههاي سمت چپ ، نشان میداد. (شکل (2
علت لقی پروتز فک بالا، پوسیدگی شدید و گسترش یافته در پایههاي کانین و دو پره مولر سمت چپ و حل شدن سمان نگهدارنده آنها ارزیابی شد. براي ارزیابی بیشتر دندانهاي
شکل -2 نماي رادیوگرافیک پانورامیک
فک پایین بیمار نیز، به درمان نیاز داشت که با توجه به آنکه بیمار با آن مشکلی نداشت، درمان فک پایین بیمار به آینده و همزمان با انجام درمان نهایی براي فک بالا موکول شد. در نهایت براي درمان فک بالا به شرح زیر عمل گردید:
ابتدا یک تري پیش ساخته با دندانی مناسب فک بالاي بیمار انتخاب و با موم مخصوص بیدینگ (Detrey Division, Dentsply, England) لبههاي تري بوردر مولد شد. سپس با تري آماده شده یک قالب آلژیناتی (Tropicalgin, Zhermack, Italy) از فک بالاي بیمار تهیه گردید.
پروتز ثابت بیمار به وسیله خارج کردن روکش (Crown Remover)، خارج (تصویر (3 و در داخل قالب در محل
خود قرار داده شد (تصویر .(4 سپس قالب با گچ استون نوع
(Hinrizit stone, Ernst Hinrichs GmbH, III Germany) ریخته و کست آن آماده شد. (شکل (5
در این زمان بیمار جهت ارزیابی پیش آگهی دندانهاي باقی مانده جهت گرفتن رادیوگرافیهاي پري اپیکال از پایه هاي دندانی به بخش رادیولوژي معرفی شد. در نهایت ارزیابی رادیو گرافیهاي پري اپیکال (شکل (6 و مشاوره با بخش هاي پریودنتولوژي و اندودنتیکس دانشکده مشخص کرد که پیشآگهی دندانهاي باقی مانده بیمار ضعیف (poor)
میباشد. بنابراین تصمیم گرفته شد که دندانهاي بیمار
خارج شده، در همان جلسه پروتز موقت فوري کامل براي
بیمار ساخته شود.
شکل -3 پروتز پارسیل ثابت خارج شده
شکل -4 پروتز پارسیل ثابت خارج شده در داخل قالب
شکل -5 کست آماده شده
بیمار جهت خارج کردن دندانها به بخش جراحی دانشکده ارجاع داده شد و همزمان با جراحی، مراحل ساخت پروتز موقت فوري آغاز شد.
شکل -6 رادیوگرافیهاي پري اپیکال
سپس وکس آپ کردن کست آماده شده آغاز گردید. بدین
ترتیب که تمام وستیبول باکال و لیبیال و سطح کامی مشابه بیس دنچر کامل با موم رز (موم قرمز) (Detrey Division, Dentsply, England) پوشانده و با پوتی لابراتواري (Activator lab-Putty, Coltene, USA) از
تمام سطح کست وکس آپ شده ایندکس تهیه شد. (شکل (7
به علت محدودیت در زمان به جاي مفلگذاري از ایندکس پوتی استفاده شد. به علت اینکه موقع ریختن کست، گچ به داخل ریتینرهاي پروتز نفوذ کرده بود، پروتز بر روي کست کاملا ثابت و بی حرکت بود. بنابراین هنگام سخت شدن آکریل بیس پروتز، انقباض ناشی از سخت شدن آن نمیتوانست رابطه پروتز و کست را تغییر دهد. بنابراین اکلوژن و ارتفاع عمودي اکلوژن به راحتی حفظ میشد.
سپس تمام موم با آب جوش از روي کست شسته شد. پودر و مایع آکریل خود سخت شونده (Acropars, Marlik Company, Iran) مخلوط و روي کست در تمام نواحی که
قبلا موم قرار داشت، پخش شد. سپس ایندکس پوتی روي کست گذاشته و ملایم فشار داده شد تا کاملا در جاي خود بنشیند. سپس مجموعه کست و ایندکس روي آن با کش ثابت شدند تا ایندکس در محل خود روي کست ثابت بماند.
