بخشی از مقاله
چکیده مقدمه و هدف: تاکنون تحقیقات متعددی درخصوص تأثیر سرما بر عملکرد حس وضعیت مفصل زانو صورت گرفته است اما پژوهشی که از اسپری های سردکننده برای این منظور استفاده کرده باشدیافت نشد.هدف از انجام پژوهش تاثیر فوری اسپری های ورزشی بر حس عمقی مفصل زانوی ورزشکاران فوتبالیست ها است.
روش شناسی: جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل کلیه فوتبالیست های مرد شهرستان رشت می باشد که از میان آنها 30 نفر آزمودنی با میانگین سنی 22/12 2/66 سال، قد 178/42 7/15 سانتی متر ، وزن 74/60 8/04 کیلوگرم و شاخص توده بدنی 23/38 1/66 کیلوگرم بر متر مربع به صورت هدفمند و بر اساس معیارهای ورود و خروج از تحقیق انتخاب می شوند. جهت اندازه گیری دقت بازسازی زاویه در مفصل زانو از زاویه 90تا 30 درجه از الکتروگونیامتر Electro goniometerمدل SG110 ساخت شرکت Biometrics Ltd انگلستان و دارای روایی پایایی بسیار بالا استفاده شد.
یافته ها: نتایج نشان داد که علیرغم کاهش دقت عملکرد حس عمقی مفصل زانو پس از اعمال سرمای موضعی به صورت کوتاه مدت، از نظر آماری اختلاف معنی داری میان خطای بازسازی زاویه هدف، قبل و بعد از اعمال سرما وجود ندارد. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسدکه استفاده کوتاه مدت از اسپری سردکننده تنها بر گیرند ههای پوستی تأثیر فوری داشته و دوک های عضلانی و گیرنده های مفصلی - گیرنده های عمقی تر - که نقش اصلی در حس وضعیت مفصل دارند تحت تأثیر قرار نگرفته اند.
مقدمه
طبق نظریه تئوری سیستم ها توانایی حفظ و کنترل وضعیت بدن در فضا، حاصل تداخل عمل پیچیدهای است که بین سیستم های مختلف عضلانی اسکلتی و عصبی رخ میدهد. در این مدل سیستم عصبی مرکزی 1 با استفاده از اطلاعات سیستم بینایی، وستیبولار2 و حس عمقی از وضعیت مرکز ثقل بدن نسبت به جاذبه و از شرایط سطح اتکا مطلع شده و پاسخ حرکتی مناسب را به صورت الگوهای حرکتی که از پیش برنامهریزی شدهاند فراهم می کند - . - 2-1 در طول تمرین یا رقابتهای ورزشی و در پی برخوردها یا انجام حرکات متنوع، فشارهای کنترل نشده ای ممکن است به زانوی ورزشکاران اعمال شود که در برخی از موارد نیاز به مداخلات پزشکی وجود دارد. در چنین مواقعی، یکی از اولین تکنیک های درمانی رایج، استفاده از عوامل سردکننده است این در حالیست که در غالب موارد، ورزشکار باید بلافاصله پس از اعمال سرما، به تمرین یا رقابت بازگردد در چنین شرایطی، سرما می تواند از یک طرف موجب کاهش دمای داخل عضله و مفصل شده و سرعت هدایت پیام های عصبی را کاهش دهد و از سوی دیگر، با تأثیر منفی بر عملکرد حس وضعیت اندام در فضا، فرد را مستعد بروز آسیب نماید. در نتیجه از آن جا که اسپری های سردکننده ابزاری رایج برای برنامه های اعمال سرمای کوتاه مدت هستند و تاکنون تحقیقی به بررسی تأثیر برنامه های کوتاه مدت اعمال سرما با استفاده از اسپری های سردکننده بر حس وضعیت مفصل زانو نپرداخته است، لذا تحقیق حاضر قصد داشت تا با مدنظر قرار دادن مدت زمان اعمال سرما و استفاده از وسیله سردکننده متناسب با محیط های تأثیر فوری سرمادهی کوتاه مدت مفصل مفص زانو را بر حس وضعیت این مفصل مورد بررسی قرار دهد و در صورت امکان به این سوال پاسخ دهد که آیا به کار بردن یک پروتکل کوتاه مدت سرمای موضعی با استفاده از اسپری سردکننده بر حس وضعیت مفصل زانو تأثیر معنی دار دارد یا خیر.
روش شناسی
جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل کلیه فوتبالیست های مرد شهرستان رشت می باشد که از میان آنها 30 نفر آزمودنی در دامنه سنی 18 الی 25 سال به صورت هدفمند و بر اساس معیارهای ورود و خروج از تحقیق انتخاب می شوند. آزمودنی ها شامل افرادی هستند که در طول سه سال گذشته به صورت منظم و حداقل سه جلسه در هفته به فعالیت ورزشی در رشته فوتبال پرداخته باشند و سطح ورزشی آن ها در سطح تیم های باشگاهی شهرستان باشند. جهت اندازه گیری دقت بازسازی زاویه در مفصل زانو ، از الکتروگونیامتر Electro goniometer مدل SG110 ساخت شرکت Biometrics Ltd انگلستان و دارای روایی پایایی بسیار بالا استفاده شد. و همچنین برای تاثیر اسپری سد کننده بر حس وضعیت مفصل زانو در دو نوبت جداگانه قبل از اعمال اسپری و بعد از اعمال اسپری میزان حس وضعیت مفصل زانو اندازه گیری شد.
شکل.1 نحوه مارکرگذاری و وضعین نشستن آزمودنی برای اندازه گیری حس عمقی زاویه هدف برای مفصل زانو 30 درجه انتخاب شد به صورتی که زانو از زاویه 90 درجه به 30 درجه برسد. آنگاه، در ابتدا از هر آزمودنی خواسته می شد تا با چشمان باز سه مرتبه زانو پای خود را تا زاویه هدف حرکت دهد و به مدت 3 ثانیه در همان وضعیت نگه دارد و آنرا در حافظه کوتاه مدت خود حفظ کند. سپس، جهت حذف مداخله بینایی از وی خواسته می شد که زانو خود را به صورت فعال حرکت داده و زاویه هدف را بازسازی نماید. میزان اختلاف موجود بین زاویه ایجاد شده توسط آزمودنی با زاویه هدف، به عنوان زاویه خطا در بازسازی حرکت مفصل زانو - خطای حس وضعیت مفصل - بدون در نظر گرفتن مثبت یا منفی بودن جهت خطا مورد بررسی آماری قرار گرفت.
یافته ها
بر اساس یافته های تحقیق و نتایج آزمون t همبسته در جدول ارائه شده، مشاهده می گردد که هیچ گونه تفاوت معناداری در حس وضعیت مفصل زانو در اعمال اسپری سرکننده و بدون اعمال اسپری سرد کننده وجود ندارد.
بحث و بررسی
تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق نشان داد که کاربرد سرمای موضعی با استفاده از اسپری سردکننده بر روی مچ پای افراد سالم تأثیر معنی داری بر حس وضعیت این مفصل در بازسازی زاویه میانی حرکات دورسی و پلانتار فلکشن ندارد .هنگامی که دمای بافت کاهش می یابد، سرعت هدایت پیام های عصبی نسبت به درجه و مدت زمان تغییر درجه حرارت کاهش م ییابد .این امر در تارهای عصبی با قطر مختلف یکسان نیست بلکه تحقیقات نشان م یدهد که سرما بیشترین اثر را در تارهای میلین دار و با قطر کوچک و حداقل اثر را بر تارهای بدون میلین و بزرگ دارد .فیبرهای عصبی دلتا که قطر کوچکی دارند، بزر گترین کاهش را در A نوع سرعت هدایت پیام های عصبی در پاسخ به یک عامل سردکننده دارند . - 3 - اما اعصاب آوران که انتقال اطلاعات حس عمقی از دوک عضلانی به سیستم عصبی مرکزی را هستند، به این معنی که قطر II و , بر عهده دارند از نوع این تارها بزرگ بوده و انتقال سریع اطلاعات را بر عهده دارند - . - 4 بنابراین این امکان وجود دارد که این اعصاب کم تر توسط سرما تحت تأثیر قرار گیرند - . متخصصین به تاثیر سرمادرمانی بر روی عملکرد عضبی عضلانی اشاره می کنند و آن را مورد بحث قرار میدهند . - 5 - آزمون و همکاران - 1996 - بازسازی زاویه زانو را در سه دامنه 30 تا 60، 60 تا 90 و 30 تا اکستنشن کامل با و بدون اعمال سرما مورد ارزیابی قرار دادند. آنها در مطالعه خود به این نتیجه دست یافتند که سرما تاثیری بر روی حس عمقی مفصل زانو ندارد. از طرفی رمنان و لفارت - 2002 - بیان کرده اند که آوران های پوستی نقش بسیار کوچکی را در حس عمقی مفصل بازی میکنند، در حالی که دوک های عضلانی و گیرنده های عضلانی نقش های بیسیار مهم تری را در حس عمقی مفصل بازی می کنند.
