بخشی از مقاله
چکیده
امروزه روشهای شبیه سازی زمین آماری به طور گسترده در اکتشاف منابع و ذخائر زیرزمینی مورد استفاده قرار میگیرد. این روش ها به دلیل برخورداری از قابلیت تولید چندین تحقق از ماده معدنی - سناریو - نسبت به روش کریجینگ که تنها یک تحقق از کانسار را ارائه می-نماید محبوبیت بیشتری یافته و نتایج مغرضانه ایجاد نمی نماید. از جمله روشهای شبیه سازی گوسی می توان به روش های متوالی، تفکیک ماتریس، طیفی پیوسته و باندهای چرخان اشاره نمود. اما این روش ها هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند که استفاده از آنها را محدود می کنند. از این بین روش باندهای چرخان از مزایای زیادی نسبت به روش های دیگر برخوردار می باشد. در این مقاله سعی شده است با بکارگیری این روش - باندهای چرخان - در کانسار طلای زرشوران به معرفی این روش پرداخته شود.
-1 مقدمه
امروزه استفاده از روشهای شبیه سازی زمین آماری برای ارزیابی عدم قطعیت در نقاط نمونه برداری نشده و در اکتشاف منابع زیرزمینی به صورت ناحیه ای یا فضایی به طور فزاینده ای در حال گسترش است . - Emery, 2008 - در این بین روش های شبیه سازی به دو قسمت تقسیم می گردند : - Chiles and Delfiner, 2012 -
الگوریتم های دقیق : این روش ها از ویژگیهای آماری داده ها به منظور شبیه سازی استفاده می کنند. از انواع این روشها میتوان به الگوریتم تفکیک ماتریسی - Davis, 1987 - ، روشهای تکاملی مثل مدل های پنجره متحرک - Black and - Freyberg, 1990 اشاره نمود. اما هر کدام از آنها دارای مشکلات مخصوص به خود می باشند - Emery and . - Lantuejoul, 2006
الگوریتم های تقریبی : این الگوریتم ها میتوانند تحقق هایی را تولید نمایند که دارای تابع تصادفی با توزیع نزدیک به فضای چندگوسی باشند. از جمله این روش ها میتوان به روش گوسی متوالی - - Deutsch and Journel, 1992، طیفی - -Shino - Zuka and Jan, 1972 و باندهای چرخان - Matheron, 1973 - اشاره نمود. دو روش اول نیز دارای مشکلات زیادی می باشند . - Emery, 2004; Emery and Pelaez, 2011 - روش های زیادی برای شبیه سازی با استفاده از باندهای چرخان ارائه گریده است. ولی این روش ها هر کدام دارای معایبی در تعریف تعداد نقاط شبیه سازی و محدود به تعداد کمی از باندها می باشد. اما در سال - Emery and Lantuejoul - 2006 آن را تکمیل و به محیط های تصادفی ناپایا نیز بسط دادند. از جمله مهم ترین مزایای این برنامه می توان به سرعت و توانایی مدیریت انواع مدل های کواریانس مخصوصا مدل های کواریانس تعمیم یافته اشاره نمود.
-2-2 معرفی کانسار طلای زرشوران
محدوده معدنی زرشورانتقریباً در 35 کیلومتری جاده تکاب در منطقه آذربایجان غربی واقع شده است - شکل شماره . - 1 بر اساس تقسیمات زمین شناسی - ساختاری ایران - نبوی - 1355، بخشی از زون البرز - آذربایجان است. چهره اصلی زمین شناسی منطقه زرشوران پی سنگ پرکامبرین با ضخامت زیاد است و بصورت محلی سنگ های تراورتن با سن کواترنری با شیب کم در تمام سکانس چینه شناسی بر روی آن قرار دارد.
طلا یا به صورت بسیار دانه ریز در کانسار پراکنده بوده و میزان آرسنیک و سولفید در کانسار بسیار بالا و سنگ میزبان آهک های چالداغی است و یا با کربن آلی موجود در واحد زرشوران تشکیل کمپلکس طلا-کربن آلی داده که دارای عیار بالایی نیز می باشد. در کل شباهت های فراوانی بین کانسار زرشوران وکانسار های تیپ کارلین وجود دارد؛ که میتوان آن را از نوع کارلین توصیف کرد. . - AngeloAmerican, 2000 -
-3-2 شبیه سازی عیار طلا با استفاده از الگوریتم باندهای چرخان
در ابتدا مطالعات آماری بر روی داده ها بر روی 27 گمانه حفر شده توسط شرکت آنگلو امرکین در این محدوده انجام گرفت. مطالعات زمین آماری نشان دادند که منطقه مورد مطالعه پایا بوده و می توان معادلات درجه دوم پایایی را لحاظ نمود. مراحل ذیل جهت انجام عملیات شبیه سازی انجام پذیرفت - شکل 4 و : - 5
- نرمال سازی داده ها: در انتقال داده ها به فضای با میانگین صفر و واریانس واحد N - 0,1 -
