بخشی از مقاله
چکیده
طلا پتانسیل زیادی برای کمک به رشد اقتصادی کشورهای مختلف دارد. در ایران، علی رغم وضعیت درخور توجه معادن طلا و قدمت چند هزارساله صنعت طلا، این صنعت قدیمی و پول ساز آنچنان که باید به جایگاه اصلی خود نرسیده و سهم ایران از تولید و صادرات جهانی این کالا بسیار ناچیز است. کانسار طلای ساری گونایتقریباً در 60کیلومتری شمالغرب همدان و در گوشه جنوبشرق استان کردستان و در ورقه 1:100000 کوهین قرار دارد.
در این مقاله به بررسی و شناسایی آلتراسیونهای منطقه اکتشافی طلای ساری گونای در استان کردستان با استفاده از داده های ماهواره ای استر و با بکارگیری روش های ترکیب رنگ کاذب - RGB - ، نسبت باندی - - Band Ratio ، روش آنالیز مؤلفه های اصلی - - PCA و طبقه بندی نقشه بردار زاویه طیفی - - SAM پرداخته شده است. در نهایت با استفاده از این تکنیک های پردازش، هاله های آلتراسیون مشخص گردیده است. این نواحی مشخص شده در مراحل بعدی اکتشاف می توانند دارای اولویت باشند.
-1 مقدمه
کانسار طلای ساری گونای واقع در 20 کیلومتری شمال شرق شهرستان قروه در استان کردستان با حدود 58 میلیون تن ذخیره قطعی و 1/9 گرم در تن طلا، بزرگترین معدن طلای خاورمیانه محسوب می شود. این کانسار از یک مجموعه آتشفشانی، اسیدی تا حدواسط، به صورت دو گنبد مرتفع، یکی آق داغ و دیگری ساری گونای تشکیل شده است. کانی سازی از نوع اپی ترمال با سنگ میزبان ولکانیکی است و آلتراسیونهای خاصی کانی سازی طلا را کنترل می کنند. هدف این تحقیق شناسایی انواع آلتراسیونها به ویژه آلتراسیونهای حاوی کانی سازی، محدوده ای در حدود 40 کیلومترمربع اطراف کانسار طلای ساری گونای می باشد.
دور سنجی - Remote Sensing - دانشی است که با اندازه گیری اشعه الکترومغناطیس حاصل از انعکاس نور خورشید از یک شئی و با مشاهده آن از فاصله دور و بدون تماس فیزیکی با آن ، می تواند اطلاعات ارزنده ای را ارایه نماید. با استفاده از این اطلاعات در مراحل بعدی و با تجزیه و تحلیل آنها، می توان نتایج مفیدی را از آن شئی استخراج کرد. امروزه از داده های دور سنجی در جهان استفاده های فراوانی شده که نمونه ای از کاربرد های آن را می توان در اکتشاف ذخایر معدنی جستجو کرد.
تکنیک های دورسنجی امکان اکتشاف مقدماتی و پی جویی و در نتیجه شناخت انواع کانسارهای محدوده ای گسترده را با دقت و سرعت بالا و هزینه ای کم فراهم می سازد. در این تحقیق نیز به کمک دورسنجی و با استفاده از داده های ماهواره ای استر که به علت تفکیک مکانی و طیفی بالا، توانایی زیادی در ثبت و تفکیک انواع آلتراسیون های موجود در سیستم هیدروترمال دارند سعی در شناسایی آلتراسیونها و نشانه های کانسار اپی ترمال ساری گونای شده است.
-2 روش تحقیق، بحث و بررسی
-1-2 پیش پردازش داده های ماهواره ای
به منظور دریافت اطلاعات از تصاویر ماهواره ای لازم است پیش از استفاده از آنها پیش پردازش های هندسی و رادیومتری بر روی تصاویر خام صورت گیرد. به منظور استفاده صحیح از داده ها، تصاویر هر سنجنده با استفاده از تصویری از منطقه که دارای مختصات صحیح بود، با استفاده از روش هندسی تصویر به تصویر، زمین مرجع شدند. تصحیح رادیومتریک شامل تصحیح خطای سنجنده و اتمسفریک است. در مرحله پیش پردازش رادیومتری داده ها از کسر اثر تیرگی - dark subtract - که یک روش آماری است استفاده گردید. این روش اثر پراکنش جوی را حذف می نماید. همچنین روشهای Log residual، IAR Reflectance برای حذف اثرات گرد و غبار بر روی طیف بازتابی در تصاویر انجام گرفته است.
-2-2 پردازش داده های ماهواره ای
-1-2-2 روش ترکیب رنگی کاذب - - RGB
در دورسنجی استفاده از رنگها اطلاعات بصری ومفهومی بیشتری ازتصویر را دراختیارما قرار می دهند - Patra,S.K, Shekher, M., Solanki, S.S., Ramachandran, R., & Krishnsn, R., 2006 - با توجه به آنالیز های تجربی تصویری با ترکیب رنگی کاذب RGB 468 در شناسایی مناطق دگرسانی در کانسار های اپی ترمال مثمر ثمر می باشد - شکل. - 1 در این تصویر به علت انعکاس بیشتر کانی های دارای بنیان OH - کائولینیت، آلونیت و غیره - در باند 4 نسبت به باند های 6 و8، پیکسل های حاوی آلتراسیون های آرژیلیک به رنگ صورتی و بخاطر انعکاس بیشتر کانی های کلریت در محدوده باند 6، دگرسانی پروپیلیتیک به رنگ سبز دیده می شود.
-2-2-2 روش نسبت باندی
یکی از روشهای رایج در پردازش تصویر روش نسبت باندی می باشد. این روش اثرات توپوگرافی و سایه ها را از بین برده و یک سری از نویزها را افزایش و سری دیگری را کاهش می دهد. علاوه بر آن اختلاف بین درجات روشنائی را آشکار کرده و مرزها را مشخص تر می سازد. بنابر این از این روش می توان برای جدا کردن مرز واحد های سنگی استفاده نمود. با شناخت خصوصیات انعکاسی پدیده های مختلف و با استفاده از روش فوق می توان پدیده های مختلف را بارز ساخت. از آنجایی که کلریت در باند 6 داده های استر دارای انعکاس بالا و در باند 8 دارای جذب بالا می باشند؛ لذا از نسبت باندی 6 به 8 جهت نمایش کلریت استفاده شده است - شکل. - 2 برای نمایان سازی آلتراسیون آرژیلیک و کانی های کائولینیت از نسبت باندی 4 به 5 - شکل - 3 استفاده شده است.
