بخشی از مقاله
چکیده:
کسب و کار بدلیل تغییراتی که در پنج دهه اخیر اتفاق افتاده ، بسیار پیچیده شده است و مشتریان امروزی تولیدات متنوع با کیفیت بالا و قیمت پایین می خواهند و شرکت ها نیز سعی در تصاحب بازارهای بیشتر و در سطح جهانی دارند. بویژه رشد سریع فناوری اطلاعات و استفاده روزافزون از کامپیوتر و اینترنت در فعالیت های طراحی، تولید و مهندسی موجب ایجاد یک فضای رقابتی درحوزه فعالیت های ساخت و تولید شده است. و چون محیط دائم در حال تغییر است لذا شرکت ها با استفاده از ابزارها و رویکردهای جدید مدیریتی در پی رویارویی با این چالش ها می باشند، یکی از این رویکردهای مهم ، روشهای نوین تولیدی درسیستم تولید یکپارچه کامپیوتری - computer integrated manufacturing - می باشد.
دراین مقاله ابتدا به معرفی فناوری های نوین تولید یکپارچه کامپیوتری پرداخته شده،ودر مرحله بعد سعی شده است ;تا ضمن طبقه بندی انهابه قسمتهای مختلف ،به تاثیرات بکار گیری شیوه های نوین تولیدی یاد شده در سیستم های تولیدی پرداخته شود.ودر اخرتلاش شده با تشریح روشهای نوین تولید یکپارچه به پیشنهاداتی در جهت بهبود عملکرد واحد تولیدی دست یافت.
مقدمه
جستوجو به منظور یافتن راهی بهتر برای تولید قطعات، همواره عامل محرک و اساسی در خودکارسازی یا اتوماسیون بوده است. جایگزینی نیروی کار انسانی با ماشین را میتوان ابتداییترین مرحله خودکارسازی تولید دانست که حدوداً در 1775 بهوقوع پیوست و انقلاب صنعتی نقش مؤثری در آن داشت. دستگاه تراش و نقالهها، نمونههایی از مکانیزاسیون ایجاد شده بودند. روند اتوماسیون، در 1952 با ساخت اولین ماشین NC در دانشگاه MIT وارد مرحلهای جدید شد که مشخصه بارز آن عبارت بود از جایگزینی کنترل انسانی با کنترل خودکار ماشین. این درواقع نوعی از اتوماسیون قابل برنامهریزی بود که عملیات آن به وسیله اعداد و نشانهها کنترل میشد
در ان مجموعهای از اعداد، یک برنامه را شکل میدادند که ماشین را برای تولید قطعه هدایت میکرد. در نتیجه، در این نوع ماشینها برای تولید محصول جدید، به جای اینکه ماشین تعویض شود، برنامه آن تعویض میشد که این موضوع به بالا رفتن سطح انعطافپذیری انجامید. با ورود این فناوری به کارخانهها، در دهههای 1950 و 1960، کنترل دستی جای خود را به کنترل عددی داد و به دنبال آن با ورود رایانه به عرصه تولید، این نوع کنترل نیز با کنترل کامپیوتری - CNC - جایگزین و بتدریج استفاده از اتوماسیون نرم، متداول شد. البته خودکارسازی، تنها محدود به فرایند تولیدی نمیشد و بخشهای اداری و مالی کارخانهها را نیز در برمیگرفت.
درواقع سیستمهایی مانند پرداخت حقوق و دستمزد و صدور فاکتور، از جمله نخستین کاربردهای رایانه در صنایع هستند. نمونه مهم دیگر در این زمینه، سیستم برنامهریزی احتیاجات مواد بود که به منظور خودکارسازی عملیات برنامهریزی نیازمندیهای مواد، طراحی شد. از آنجا که تمامی پیشرفتهای یاد شده در این مرحله از اتوماسیون، تنها حول یک ماشین یا عملیات خاص صورت پذیرفت، اصطلاح - واژه - اتوماسیون نقطهای برای آن در نظر گرفته شد. در این نوع اتوماسیون، مواردی از کاربردهای ابتدایی فناوری اطلاعات به چشم میخورد
در دهه 70، با ظهور رایانههای ارزانتر و کاراتر و پیشرفتهای الکترونیکی و مخابراتی، اتوماسیونهای نقطهای نیز بتدریج گسترش یافته و با پیوستن به یکدیگر، به اتوماسیونهای گستردهتری به نام »جزایر اتوماسیون« تبدیل شد. جزایر اتوماسیون نشانگر مجموعهای از زیرسیستمهای تولید انعطافپذیر، سیستم مدیریت تولید، سیستمهای یکپارچه جابجایی و انبارش مواد و سیستمهای CAM و CAD نمونههایی از جزایر اتوماسیون ایجاد شدهاند. انگیزه غایی، همانا خواست انسان برای افزایش هرچه بیشتر اتوماسیون در سیستم تولیدی به منظور دستیابی به بهرهوری بالاتر بود.
با ادامه فعالیت و تحقیق در زمینه جزایر اتوماسیون، این جزایر نیز به مرور توسعه یافته و شروع به همپوشانی و رقابت با یکدیگر کردند. این مسئله همراه با جایگزینی تدریجی اندیشه سیستمی و کل نگر به جای اندیشه جزء نگرانه، همچنین پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه فناوری اطلاعات، باعث شد تا برخی به فکر یکپارچهسازی تمامی عملیات تولیدی با یکدیگر بیفتند و به این ترتیب موضوع »تولید یکپارچه رایانهای« مطرح شد.
پیشینه تحقیق:
مقالات و تحقیقاتی که درایران در این زمینه انجام شده اند بیشتر از جنبه فنی مهندسی به این موضوع پرداخته اند و موضوع از دید مدیریتی بررسی نشده است و انجام اتوماسیون در خطوط تولید بیشتر بعنوان پیشرفت تکنولوژیکی دیده شده و از جنبه یکپارچه سازی تولیدی و اهداف این رویکرد غفلت شده است.
تولید یکپارچه کامپیوتری - - CIMچیست؟
عبارت "تولید یکپارچه ی کامپیوتری" هم روشی از تولید است و هم نام سیستم اتوماتیک کامپیوتری که مهندسی ، ساخت ،بازاریابی و عملکردهای پشتیبانی یک شرکت تولیدی را سازمان دهی میکند. در یک سیستم CIM محیط های در حال کار نظیر طراحی ، تحلیل ، برنامه ریزی ، خرید، حسابداری ، کنترل کارخانه وتو زیع ، از طریق کامپیوتر با کارهای کف کارخانه ای - عملی - از جمله حمل ونقل مواد ومدیریت مرتبط می شوند و کنترل مستقیم و مانیتورینگ همه ی عملیات فر آییند را تامین می کند.
سیستم یکپارچه رایانهای شامل:
رایانهای کردن فراگیر و سیستماتیک فرایند تولیدی است. چنین سیستمهایی با استفاده از پایگاه دادههای مشترک، فعالیتهایی همچون طراحی به کمک رایانه، ساخت به کمک رایانه، مهندسی به کمک رایانه، انجام تستها، تعمیرات و مونتاژ را یکپارچه میسازند - اسپریت، کمیسیون انجمنهای اروپایی . - 1982 سیستم تولید یکپارچه رایانهای عبارت است از:
بهکارگیری یکپارچه اتوماسیون بر پایه رایانه و سیستمهای پشتیبانی تصمیمگیری به منظور مدیریت فعالیتهای سیستم تولیدی، از طراحی محصول تا فرایند تولیدی و در نهایت توزیع به انضمام مدیریت تولید و موجودی و مدیریت منابع مالی
سیستم تولید یکپارچه رایانهای:
پردازندههای مواد و اطلاعات است که سه زیرسیستم اصلی آنها عبارتند از: سیستم فیزیکی کارخانه، سیستم تصمیم و سیستم اطلاعاتی
تولید یکپارچه رایانهای عبارت است از: علم و هنر خودکارسازی با استفاده از یکپارچگی حاصل از فناوری اطلاعات در فرایندهای تولیدی
