بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه پس از شناخت آ سیبهای فیزیکی، فیزیولوژیکی و روانی صدا و تاثیرات مخربی چون کاهش شنوایی، عدم تمرکز وخ ستگی که بر روی رانندگان ما شینهای ک شاورزی از جمله کمباین دارد، مفاهیمی چون صدا، نویز، تفکیک صدا به دو د ستهی صدای هوابرد و صدای سازهای و کنترل نویز تعریف میشوند. در ادامه با بررسی پژوهشهای صورت گرفته در زمینه تعیین میزان فشار صدا در ماشینها و کمباینهای مختلف و در شرایط متفاوت مانند کمباین در حال کار یا آماده به کار، دورهای مختلف موتور، دندههای متفاوت و ... ، تفاوت در میزان فشار صدا در ماشینهای بدون کابین و با کابین مشاهده میشود وهمچنین برخی از روشهای صورت گرفته جهت کنترل نویز داخلی در کابین بیان میگردد.
نهایتاً نتیجه می شود، با توجه به اینکه کابین خود عاملی برای کاهش صدای منتقله به گوش راننده میبا شد، ولی به علت وجود دو ر شته صدای هوابرد و سازهای گاه سطح ارتعا شات تا حدی بالا است که سطح فشارصدا در محل گوش راننده در کمباین با کابین بیشتر از کمباین بدون کابین می شود که در واقع به دلیل بالا بودن سهم صدای سازهای میباشد. لذا شناسایی میزان صدای سازهای و هوابرد داخل کابین به صورت تفکیکی، میتواند به کنترل عوامل ایجاد بالاترین صدا یا نویز در داخل کابین کمک کند.
مقدمه
امروزه اجتناب از مواجهه با آلودگیهای زیست محیطی در زندگی روزمره و شغلی، امری غیرممکن به شمار میآید. از جمله آلایندههایی که مورد توجه روزافزون قرار گرفته، منابع سروصدای محیطی و شغلی است. سروصدا یکی از ناهنجارترین پدیدههای قرن حاضر است که منابع آن پیرامون زندگی انسان به صورت روزافزونی در حال ازدیاد بوده و قادر است به طور بالقوه در نقش منبعی برای صدمات و اختلالات جسمی و روانی عمل نماید. شناخت این منابع و به کارگیری آموزشهای صحیح و روشهای مؤثر در کاهش تراز صوتی حاصل از آنها، تا حد قابل ملاحظهای از آثار زیانبار آلودگیهای صوتی بر سلامت انسان خواهد کاست. برجستهترین آسیب ناشی از سروصدا، از دست رفتن حساسیت شنوایی میباشد . - depczynski, 2011 -
موضوع سروصدا و تاثیرات آن بر فعالان بخش کشاورزی از سالیان دور مورد توجه بوده و امروزه نیز همچنان ابعاد مختلف آن در دست بررسی است. به طور قطع افرادی که در امور مختلف کشاورزی مشغول هستند در معرض بسیاری از منابع سروصدا قرار دارند - بهروزی لارو همکاران، - 2012 شناخت منابع سروصدا و بهکارگیری آموزشهای صحیح و روشهای موثر در کاهش تراز صوتی حاصل از آنها، تا حد قابل ملاحظهای از آثار زیانبار آلودگیهای صوتی بر سلامت انسان خواهد کاست. برجستهترین آسیب شنوایی ناشی از سروصدا از دست رفتن حساسیت شنوایی میباشد.
در این میان عوامل متعددی باعث بروز افت شنوایی شده و شدت آن را تحت تاثیر قرار میدهند. از جمله این عوامل میتوان به طیف بسامدی، شدت صدا و مدت زمان مواجهه با صدا اشاره نمود. میزان افت شنوایی با افزایش شدت صدا بهویژه در اطراف بسامد 4000 هرتز و زیاد شدن مواجهه بیشتر میشود. سروصدا در سطح بالای شدت، یعنی بیش از 85 و یا 95 دسیبل باعث کاهش شنوایی موقت و یا دائم گردیده اما در سطوح پایینتر شدت، بین 50 تا 80 دسیبل اثرات عمده به صورت آزاردهندگی و مزاحمت ظاهر شده و در ترکیب با سایر عوامل استرس زای محیطی باعث ایجاد یا تشدید اختلالات روانی میگردد. - - sumer et al.2006
کارگران بخش کشاورزی در بین سایر مشاغل از بالاترین میزان افت شنوایی برخوردار هستند. چنین مشکلی ناشی از وجود مولدهای متعدد سروصدا در مزرعه میباشد مانند: تراکتور، کمباین، چاپر، اره برقی، خشک کن و غیره - - baker et al, 2002 از طرفی کاهش مصرف سوخت از طریق کاهش وزن قطعات مصرفی در خودروها بیش از پیش آنها را در معرض ارتعاشات ناخواسته و عدم کنترل نویز قرار داده است. - - paul. A, 1994 از این رو پیش بینی رفتار آکوستیکی سیستم در فرکانس های مختلف کمک به رفع این مشکل از طریق روشهای گوناگون همچون اصلاحات سازهای، روشهای غیرفعال کنترل نویز و در محصولات لوکس روشهای فعال کنترل نویز خواهدکرد. - نویدفر و همکاران، - 1388
با توجه به این که محیطهای پر سروصدا بر کارایی ذهن، تمرکز، دقت و زمان واکنش افراد موثرند لذا چنین تاثیراتی در نهایت موجب پایین آمدن کارایی و بهرهوری افراد میشوند. بنابراین محیط کار رانندگان کمباین باید دارای شرایطی باشد تا عواملی چون صدا کمترین تاثیر را بر آنان داشته باشد به گونهای که بتوانند از عهده وظایف عدیده در هدایت و کنترل کمباین برآیند. روشهای کاهش صدا در ماشینها به طور کلی به دو صورت امکانپذیر خواهد بود. روش فعال که از طریق کاهش صدای تولید شده به وسیله منابع تولید سدا از جمله موتور صورت میگیرد و روش منفعل که از طریق استفاده از کابین با طراحی ارگونومیک صورت میپذیرد. - - bilski,2012
ای بک و همکاران - - 2010 طی تحقیقی در خصوص عملیاتهای مختلف با تراکتور عنوان نمودند که با افزایش مراکز باند بسامدی، تراز فشار صدا کاهش مییابد. در این تحقیق نشان داده شد که تراکتورهای مجهز به کابین اورجینال در مقایسه با تراکتورهای بدون کابین و تراکتورهای با کابین نصب شده تقلیل صدای بهتری به همراه دارند. نتایج حاصل از تحقیق سامر وهمکاران - - 2006 در 37 نوع کمباین مختلف نشان داد که با افزایش بسامد، میزان سطح صدا در کمباین ها تمایل به کاهش داشته است. این در حالی است که میزان سطح فشار صدا برای کمباینهای بدون کابین، با کابین نصب شده و با کابین اورجینال به ترتیب برابر 85-90 دسیبل، 81-83 دسیبل و 76-81 دسیبل اعلام شده است.
ملکی ولشگری - - 1391 در طی مطالعهای که بر روی دو نوع کمباین جاندیر مدل1055 و سمپو مدل 3065 صورت گرفت، صدای این دو کمباین در شرایط مختلف چون دور موتور در دو سطح آرام و تند، نسبتهای مختلف دنده، وضعیت عملیات در دو سطح حرکت آزاد و هنگام برداشت و موقعیت میکروفن در کمباینهای فاقدکابین وکابین دار در سه موقیعت متفاوت گوش کاربر، فاصله 7/5 متری و20 متری کمباین، اندازهگیری شد. پس از انجام آزمایشها وجمعآوری اطلاعات به دست آمده، دادهها به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. مشاهده شد که تراز فشار صدای ثبت شده در داخل کابین کمباینها نسبت به کمباینهای فاقد کابین، مقادیر کمتری داشته است.
لذا این نتیجه نشان میدهد که کابین از انتقال صدای ناشی از موتور و سایر اجزاء محرک کمباینها، که به آنها صدای هوابرد گفته میشود، به داخل کابین ممانعت میکند. همچنین در برخی از بسامدهای مرکزی، تراز صدای ثبت شده در داخل کابین کمباینها نسبت به کمباینهای فاقد کابین، مقادیر بیشتری داشته است که ناشی از این است که در بسامدهای مذکور، صداها به صورت سازهای منتشر شده اند. بخش مهمی از نویز داخلی یک وسیله نقلیه از مسیرهای نویزسازهای انتقال مییابد، از اینرو سیستم انتقال قدرت نقش مهمی در تولید نویز داخلی ایفا میکند.
ایزل و همکاران - - 2005 روش شبیهسازی نویز داخلی وسیله نقلیه - VINS - را جهت رسیدن به یک نویز داخلی مناسب استفاده کردند که طی آن اندازه گیریهای - محاسبات - القا شده و توابع انتقال آنها و محاسبات بعدی نویز داخلی در یک بازه را مشخص میکند. آنها بیان داشتهاند که به طور کلی صدای ضبط شده در کابین یک خودرو در محل گوش راننده متشکل از دو بخش صدای سازهای و صدای هوابرد میباشد که صدای ساطع شده از موتور و اجزای تشکیل دهنده آن و کلیه بخشهای خودرو بخصوص لولهها وسوراخهای بخش مکش و تخلیه - اگزوز - ، بخش صدای هوابرد را تشکیل میدهد و صدایی که توسط ارتعاشات سازه به کابین منتقل میشود و نتیجه ارتعاشات موتور و به طور کلی سیستم انتقال قدرت و شرایط مختلف جاده میباشد، بخش صدای سازهای را تشکیل میدهد.
