بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به تنوع جغرافیایی در فلات ایران و دارا بودن آب و هوا متفاوت در یک زمان واحد در ایران سبب می گردد تا طراحی اصطبل اسب بر اساس آب و هوا و اقلیم در کنار مصالح بوم آورد یک ضرورت به حساب می آید . آب و هوای گرم و خشک با تابستان های گرم در کنار اب و هوای معتدل با بارندگی زیاد شمال کشور و هوای سرد و کوهستانی غرب و شمال غرب ایران در طول تاریخ سبب پیدایش الگو ها متفاوت ار معماری گردیده است که تفاوت های چشم گیری با هم دارند .
از الگو و پلان های متفاوت تا متریال های گوناگون . در طول تاریخ معماری در فلات ایران گونه های متفاوت داشته و به عنوان مثال معماری شمال ایران با کردستان و مرکز کشور کاملا متفاوت بوده . البته متاسفانه در عصر حاضر یک معماری یکسان در سرتاسر ایران دیده می شود و سبب یک نواختی بی مفهوم در ایران گردیده است. مهمترین اهداف این مقاله معرفی اصول و ضوابط برای طراحی اصطبل و پرهیز از هرگونه اضافه کاری یا کارهای غیر مهندسی با روش های نوین و با بهره گیری از تجربات گذشتگان می باشد .
امروزه با به وجود آمدن مراکز پرورش و باشگاه های سوارکاری و نفوذ تکنلوژی های جدید می بایست الگو های جدید درزمینه طراحی اصطبل های اسب ارائه داد تا علاوه بر پاسخ گویی به نیاز های موجود کاملا بومی بوده و دارای معماری قابل احترام باشد.
مقدمه
اصولا در گذشته، در انتخاب محل ساخت شهر و هر اثر معماری به نکاتی توجه میکرداند، از جمله واقع بودن در مسیر راهها، اعتبار بازرگانی داشتن، مرکزیت داشتن نسبت به کل منطقه، سیل گیر نبودن، ضدزلزله بودن زمین و غیره. به طور مثال الجایتو بدون در نظر گرفتن این مسائل سلطانیه را میسازد ولی بعد از مدتی شهر متروک و از بین میرود. لذا رعایت مسائل مذکور که در شهرسازی گفته شد باید در طراحی دیگر بناها رعایت شود که اصطبل اسب نیز از این قائده مستثنی نخواهد بود.
اقلیم های موجود در فلات ایران
تقسیمات اقلیمی ایران به چهاردسته ی اقلیم معتدل و مرطوب - سواحل جنوبی دریای خزر - ، اقلیم سرد - کوهستان های غربی - ، اقلیم گرم و خشک - فلات مرکزی - و اقلیم گرم و مرطوب - سواحل جنوبی - دسته بندی میشود. در این بخش قصد داریم به معرفی ویژگی های هر یک از این 4 اقلیم بپردازیم .
اقلیم معتدل و مرطوب
سواحل دریای خزر دارای آب و هوای معتدل و بارندگی فراوان، رطوبت زیاد هوا و اعتدال درجه حرارت است. دمای هوا در روزهایتابستان معمولاً بین 25 تا 30 درجه ی سانتیگراد و شبها بین 20 تا 23 درجه سانتیگرادو در زمستان معمولاً بالای صفر است. بارش در تابستان نیز اغلب به صورت رگبار است. شهرهای رشت، بندر انزلی، بابلسر و گرگان در این منطقه قرار دارند.
اقلیم سرد
کوهستانهای غربی که دامنههای غربی رشته کوههای مرکزی ایران را شامل میشوند با توجه با اینکه میانگین دمای هوا در گرمترین ماه سال در آنها بیش از 10 و میانگین حداقل دمای هوا در سردترین ماه کمتر از -3 درجه سانتیگراد است. در این اقلیم زمستانها طولانی، سرد و سخت بوده است و چندین ماه از سال زمین پوشیده از یخ است. میزان بارندگی در تابستان کم و در زمستان زیاد است. فصل بهار کوتاه است و زمستان و تابستان را از هم جدا میکند. شهرهای تبریز، ارومیه، سنندج و همدان در این اقلیم قرار دارند.
اقلیم گرم و خشک
در این اقلیم که بیشتر مناطق نیمه استوایی را شامل میشود، به دلیل وزش باد هوا بسیار خشک است. تابش مستقیم آفتاب در این مناطق شدید است. آسمان این مناطق، در بیشتر مواقع سال بدون ابر است ولیمعمولاً بعد از ظهرها در اثر گرم شدن و حرکت لایههای هوای نزدیک به زمین، مه و طوفان گرد و غبار پدید میآید.
رطوبت کم و نبودن ابر در آسمان باعث میشود دامنهی تغییرات دمای هوا در این مناطق بسیار زیاد شود. در تابستان، تابش آفتاب در طول روز سطح زمین را تا 70 درجه ی سانتیگراد گرم میکند. در حالی که در هنگام شب به 15 درجه ی سانتیگراد
یا پایینتر میرسد. زمستانها سخت و سرد و تابستانها گرم و خشک است. این اقلیم شامل منطقهی بیابانی و نیمه بیابانی میشود.
منطقه نیمه بیابانی
دامنهها و کوهپایههای ارتفاعات شمالی، غربی و جنوبی از رطوبت بادهای مرطوبی که از فراز آنها میگذرد تا حدودی استفاده میکنند. البته هر چه از غرب به شرق نزدیک میشویم، اثر بادهای مرطوب کاهش و خشکی هوا افزایش مییابد.
منطقه بیابانی
چالههای پست مرکزی، شرقی و جنوب شرقی ایران دارای آب و هوای خشک بیابانی است. اختلاف زیاد درجه حرارت هوای تابستان و زمستان، همچنین اختلاف زیاد درجه حرارت هوای شب و روز از ویژگیهای مناطق نیمه بیابانی است. منطقهی دشت لوت، کمترین میزان رطوبت نسبی در ایران را دارد که به احتمال قریب به یقین، گرمترین منطقه آن نیز محسوب میشود. تهران، مشهد، اصفهان و شیراز از جمله مناطق نیمه بیابانی و شهرهایی چون زاهدان و یزد از جمله مناطق بیابانی محسوب میشوند.
اقلیم گرم و مرطوب
سواحل جنوبی ایران که به وسیلهی رشته کوههای زاگرس از فلات مرکزی جدا شدهاند، تابستانهای بسیار گرم و مرطوب و زمستانهای معتدل دارند. در این مناطق حداکثر دمای هوا در تابستان به 35 تا 40 درجه ی سانتیگراد و حداکثر رطوبت نسبی آن به 70 درصد میرسد. در این اقلیم رطوبت هوا در تمام فصلهای سال بالا است و به همین دلیل اختلاف درجهی حرارت هوا در شب و روز و در فصلهای مختلف کم است. در این مناطق تابش آفتاب زیاد است. شهرهای بندرعباس، جاسک، آبادان و اهواز دارای آب و هوای گرم و مرطوب هستند. به طور کلی میزان بارندگی در سواحل خلیج فارس منظمتر از سواحل دریای عمان است. سواحل دریای عمان تحت تأثیر بادهای موسمی اقیانوس هند قرار دارند و دارای باران های نامنظم و خشکسالی های فراوان هستند.
رون در معماری ایران
در گذشته با در نظر گرفتن آب و هوا، طرز تابش خورشید و جهت وزش باد - باد مطبوع ،طوفان،گردباد و... - جهتی را برای شهر در نظر میگرفتهاند: رون راسته، رون اصفهانی و رون کرمانی.
