بخشی از مقاله
چکیده
امروزه انواع بیماری های جسمی و روانی به علت گسترش زندگی شهری و همچنین توسعه صنعتی شهرها افزایش یافته است..چشمه های آب گرم به عنوان یکی از شگفتی های خلقت که از گذشته های دور در درمان استفاده می شده اند، جایگاه خاصی را در توریسم درمانی برای گردشگران دارا هستند. به علاوه بابرنامه ریزی های بهینه ای که دربرخی از کشورها صورت گرفته است، تا حد بالایی هزینه های درمان کاهش یافته و همچنین زمینه بهبود و بازتوانی بیماران فراهم گردیده است. پروژه حاضر طراحی یک مرکز آب درمانی درآب گرم معدنی اسب فروشان سراب است که با روش توصیفی تحلیلی و با جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و میدانی به احیای مکان و بازپروری فضاهای تفرجگاهی منجرمیشود.
مقدمه
بیماری و درد از نخستین همنشینان بشر بوده و انسانها همواره به دنبال راهی برای ترمیم و درمان آن بوده اند.این مسئله می تواند تحت تأثیر تمایل انسان برای دستیابی به آرامش، تجدید حیات، نگهداری، بهبود، بازگشت و تغییر،کندتر کردن و به چالش کشاندن زمان، مانند به تأخیر انداختن فرایند پیر شدن یا تلاش برای خنثی کردن تخریب سلامتی قرار گیرد.در دنیای به ظاهر مدرن امروزی، فشارهای زندگی پرشتاب، تغذیه ناسالم و آلودگی های محیطی از جمله عواملی هستند که موجب فرسودگی روح، جسم و ذهن انسان و مانع رسیدن او به احساس سلامت و شادابی شده است.
هزینه های بالای درمان و برخی از دلایل وانگیزهها شامل:
- بهبود و سلامت بدن و فکر - برنامه های کاهش وزن، سلامتی بدنی بیشتر و مدیریت استرس - ؛
- نیاز به استراحت و تمدد اعصاب
- استفاده از امکانات و خدمات پزشکی
- استفاده از ویژگیهای آب و هوایی و طبیعی یک منطقه برای آرامش تن و روان.
- درمان بصورت طبیعی و عدم استفاده از داروهای شیمیایی
باعث توجه انسان به اثرات شفابخش چشمه های آب گرم برای درمان بیماریها ،که امروزه در پزشکی نوین از جایگاه ویژهای برخوردار بوده؛ شده است. به همین دلیل درسراسر جهان مناطقی که دارای چشمه های آب گرم حاوی املاح مفید هستند، از جمله جاذبه های گردشگری محسوب میشوندو چشمه های آب معدنی و گرم به عنوان یکی از شگفتیهای خلقت که از گذشته های دور در درمان بیماریها استفاده میشده اند، جایگاه خاصی را در گردشگری سلامت وتوریسم درمانی برای گردشگران دارا هستند . معمولا غیراز مسافرانی که با هدف گردشگری به این نقاط سفر می کنند عده ای هم به دنبال درمان دردهای مختلف به این نقاط می روند.
در این میان استان آذربایجان شرقی در شمال غربی کشور با دارا بودن امکانات تخصصی درمانی، چشمه های متعدد آب گرم، مجاورت با کشورهای جمهوری خودمختار نخجوان،شوروی سابق - معضلات سیستم سلامتی موروثی شوروی سابق - ، ارمنستان و نزدیکی به کشورهای ترکیه و عراق می تواند به عنوان یکی از قطب های توریسم درمانی محسوب شود. که آب های گرم و معدنی شهرستان سراب یکی از توانمندی های ارزشمند گردشگری آن محسوب می شوند. اغلب چشمه های آب گرم و معدنی استان در دامنه ارتفاعاتی چون سهند، سبلان، بزقوش و سایر کوه ها جاری است، و در این میان آب های گرم و معدنی شهرستان سراب جایگاه خاصی دارد.
آب گرم معدنی اسب فروشان با توجه به نزدیکی به شهر سراب ودارا بودن راه ارتباطی نسبتا مناسب و همجواری با استان همسایه وبه لحاظ کیفیت آب - آب چشمه در ردیف آب های سولفات-کلروره همراه با کاتیون های متفاوت گرم است - وداشتن طبیعت بکر دامنه های بزقوش همه ساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران - محلی ، استانی وحتی خارج از استان - است ؛ اما متاسفانه استفاده از مصالح ابتدایی وسنتی درساخت وعدم وجود فضاهای جانبی و تجهیزات مکانیزه ومجهزنبودن به امکانات مدرن آب درمانی مانند سونا و...باعث استفاده حداقل از این چشمه شده است
روش تحقیق
گرد آوری اطلاعات لازم به دو روش زیرصورت گرفته است:
مطالعات کتابخانه ای و مطالعات تطبیقی - مطالعه ی اسنادهای جمع آوری شده از سازمان گردشگری استان و.. - مطالعات میدانی و مطالعات امکان سنجی
بیان مسئله:
نخست این سوال تئوری مطرح است که طراحی مراکز آب درمانی چه تاثیری درگردشگری سلامت و بهبود سلامت داردودرعمل چه راهکارهایی رادر طراحی باید مدنظرگرفت تا، فضاها هم پاسخگوی نیازهایی نظیر تفریح و اوقات فراغت بوده وهم در جهت نیل به اهدافی مانند افزایش جذابیت فیزیکی ،تن آسایی،باز توانی و رفاه اجتماعی؛ باشدبعبارتی چگونه میتوان مکان وفضای ناپایدار وغیربهداشتی سنتی آبگرم اسب فروشان را به مکان و فضایی پایدار و بهداشتی مدرن، در قالب یک مجموعه آب درمانی درآورد وباعث ایجاد انگیزه ی اقامت وگردشگری سلامت وحتی توریسم درمانی دراین مکان که از نظرتاریخی قدمتی دیرینه دارد، شد.
اهداف تحقیق:
· تاکید براهمیت استفاده از منابع طبیعی درمانی از طریق طراحی مجموعه آبدرمانی درکنار یکی از چشمه های آبگرم استان و ایجادیک مرکزدرتماس مداوم باطبیعت و بهبود فضاهای عمومی
· طراحی مکانی در خور توجه پزشکان ، ورزشکاران ، دوست داران طبیعت و محیط زیست - با طراحی مناسب و به صرفه و با در نظر گرفتن نیاز گردشگران و تقویت فعالیتهای موجود از جمله پارکینگ ،رستوران و اقامتگاه ؛ سرمایه گذاری را توجیه پذیرنمود - .
· طراحی مکانی جهت آرامش ذهن، جسم و روان و فاصله گرفتن از زندگی پر هرج ومرج بیرون
پیشینه تحقیق:
ونسان پریسنیتز1در سال 1821 اولین درمان با آب را در شهر گرافنبرگ بنیان گذاشت و از آن زمان او را به عنوان بنیانگذار آب درمانی می شناسند.در سال 1991 اتحادیه ی چشمه های آب گرم بین المللی شکل گرفت .از آن تاریخ به بعد تعداد چشمه های آب گرم به طور فزاینده ای افزایش یافت.به تدریج همین چشمه های آب گرم به مقاصدی برای گردشگران سلامت تبدیل شدند.
در سال 1306سیاحان خارجی مقداری از آب های معدنی ایران را با خود به خارج از کشور بردندو بررسی آب های معدنی به طورعلمی آغاز شدودر سال 1307 اولین چشمه آب معدنی در تهران مورد بهره برداری قرارگرفت.
هتلهایی در سراسر آب های معدنی گرم به توصیه پزشکان برای اهداف پزشکی ساخته شد . امروز، بخشهایی از هتل به معنی استفاده از آبگرم طراحی شده و چشمه های معدنی در بسیاری از ساختارهای هتل به عنوان مناطق درآمدزا که افزایش حجم کسب و کار گنجانده شده است مناطقی که چشمه های آب معدنی درآن جاری است به چندصورت موردبهره برداری قرار می گیرد
