بخشی از مقاله
چکیده
گرده به عنوان یکی از سه عامل اساسی در گردهافشانی مکانیزه نخل خرما مطرح میباشد. روش سنتی استخراج گرده نخل خرما نگرش حاکم بر تحقیق و طراحی و ساخت دستگاههاي ویژه استخراج گرده نخل خرما را تشکیل میدهد. در این روشها استخراج گرده نیازمند 7 الی 10 روز زمان است و امکان بروز مشکلات اساسی مرتبط با کمیت و کیفیت گرده وجود دارد. در این راستا تحقیق فرآیند جدید استخراج گرده خرما بر پایه جداسازي، آمادهسازي و استخراج گرده به عنوان مکانیزم بهینهسازي روشهاي موجود انتخاب گردید. از اینرو در راستاي دستیابی به این فرآیند تحقیق جاري با هدف طراحی و ساخت دستگاه جداساز گلهاي نر نخل خرما انجام گردید.
دستگاه بر اساس جداسازي گلها در روز دو پوستبرداري، با احتساب نیروي جداسازي 1/5 نیوتن به ازاي هر گل به صورت ترکیبی از مکانیزم برسهاي دوار و مکانیزم ضربهاي طراحی و ساخته شد. نتایج بدست آمده نشان داد که که دستگاه ساخته شده قادر به انجام عمل جداسازي گلهاي نر نخل خرما در هر دو روش تهویه شده و تهویه نشده در مدت 2 روز پس از جداسازي اسپات میباشد. در این مدت متوسط زمان جداسازي در حدود 11/7 ثانیه و شاخص جداسازي 100 درصد میباشد. رطوبت گل و گرده استحصالی در روش تهویه شده 62/36 و 11/53 درصد بوده در حالی که این میزان براي روش تهویه نشده 70/9 و 42/26 درصد می باشد.
لذا با وجود نتیجه یکسان در جداسازي گلها براي هر دو روش، روش تهویه گلها به دلیل احتمال تاخیر در اجراي عملیات و کاهش قوه نامیه در صورت عدم توجه به اسپاتهاي باز نشده و زمان و انرژي و مخاطرات کمتر کاهش قوه نامیه براي خشک کردن گلها و گرده بر روش تهویه نشده برتري دارد. در پایان این بخش با توجه به رطوبت بالاي گلها، خشک کردن آنها جهت فرآوري بعدي الزامی است. همچنین بر خلاف انتظار اولیه به طور متوسط 27/8 گرم گرده خشک زنده خالص از هر اسپات استخراج گردید که مقدار قابل توجهی بوده و با توجه به نتایج نزدیک به هم در هر دو روش تهویه گل آذین به نظر میرسد بخش قابل توجهی از کل گرده اسپات را شامل شود. در این راستا مطالعه رفتار خشک شدن گلها و گرده به منظور تکمیل فرآیند استخراج گرده خرما توصیه میشود.
مقدمه
صنعت خرماي کشور با سطح بارور معادل 240000 هکتار و تولید 1000000 تن محصول در سال 1A1, - 1387حقAً کتتل - ، کشت و کار در 13 استان کشور، حدود 500 هزار نفر بهرهبردار و نیز امکان تولید بیش از 50 نوع فرآورده و محصول جانبی، صنعتی مهم در کشاورزي کشور به شمار میآید که از جایگاه ویژهاي در اقتصاد، ارزآوري و اشتغالزایی برخوردار است. مطالعه سیر تکامل مکانیزاسیون تولید خرما در کشورهاي پیشرو حاکی از آن است که عملیات گردهافشانی از قابلیت بالایی در پذیرش مکانیزاسیون برخوردار میباشد. تحقیقات انجام شده نشان میدهد که میان کمیت و کیفیت میوة حاصل از گردهافشانی مکانیکی و سنتی اختلاف آماري معنیداري وجود نداشته و در برخی موارد عملکرد حاصل از گردهافشانی مکانیزه بیشتر است.
