بخشی از مقاله
کاربرد ادوات خاك ورزي در عملکرد خیار گلخانه اي
چکیده
افزایش جمعیت و رشد روز افزون فعالیت هاي عمرانی که سبب کاهش زمین هاي زراعی، افزایش نیاز به مواد غذایی و نیاز مردم به میوه ها و به خصوص سبزي ها از یک طرف و همچنین پیشرفت دانش و فن آوري و تأثیر پذیري فنون از طرف دیگر سبب شده است که تکنولوژي کشاورزي نیز از سنتی به نیمه صنعتی و صنعتی تبدیل و دغدغه اي که روزگاري عوامل طبیعی نظیر تغییرات آب و هوا، خاك، و... براي کشاورز ایجاد می کرد به سبب یاري گرفتن از فن آوري عصر حاضر به شدت کاهش یابد. خیار از نظر اقتصادي در بین سبزي هاي مهم مقام چهارم را بعد از گوجه فرنگی، کلم پیچ و پیاز دارا است، از فاکتورهاي مهم عملکرد محصول در شرایط کشت گلخانه اي، آماده سازي زمین می باشد که نه تنها در تشدید تجزیه و تبدیل مواد شیمیایی خاك موثر است بلکهمستقیماً نیز در تعادل مواد قلیایی و مواد زمین اثر گذار می باشد. هدف اصلی خاك ورزي در تولید سبزي و صیفی جات بهبود شرایط خاك و آماده کردن محیط مناسب براي رشد و نمو گیاه و ریشه می باشد. همچنین براي کشت مستقیم بذر لازم است جوي پشته ایجاد و طرح کشت پیاده شود و آبیاري به صورت قطره اي در روي پشته و یا آبیاري داخل جوي صورت گیرد.
بنابراین به منظور انتخاب روش مناسب خاك ورزي، افزایش عملکرد و کاهش هزینه هاي اقتصادي روش هاي مختلف خاکورزي و نوع کشت با اجراي طرحی در قالبکاملاً تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار در گلخانه 1000 متر مربعی براي خیار درختی انجام شد. چهار روش خاك ورزي شامل گاو آهن برگردان دار به دنبال آن روتیواتور، یک بار روتیواتور، دوبار روتیواتور و بی خاك ورزي و دو روش کشت داخل جوي و روي پشته، نشان داد که در همه تیمارها عملکرد کشت و خاك ورزي داخل جوي بیشتر از عملکرد روي پشته محاسبه شد. شخم با گاوآهن برگرداندار و روتیواتور در کشت داخل جوي نسبت به شاهد 14/24 درصد افزایش عملکرد نشان داد و از لحاظ رشد طولی 10 درصد بیشتر از شاهد رشد داشته است. تعداد گل و تعداد میوه به ترتیب 9/82 و 10/18 درصد بیشتر از شاهد گردید.
کلیدواژه: خاك ورزي، گلخانه، کشت، خیار درختی
مقدمه
خاك بعنوان بستر کشت و جایگاه استقرار گیاه در گلخانه هاي معمولی حائز اهمیت می باشد و کشاورز می بایست راه اصلاح، تقویت، ضدعفونی و آماده سازي خاك را بشناسد (میرعرب رضی، .1384 پزشکی و همکاران، .1382 منصوري راد، .(1379 هدف اصلی خاك ورزي در تولید سبزي و صیفی جات بهبود شرایط خاك و آماده کردن محیط مناسب براي رشد و نمو گیاه و ریشه می باشد (تولایی،.(1383 براي کشت مستقیم بذر لازم است جوي پشته ایجاد و طرح کشت پیاده شود، و آبیاري به صورت قطره اي در روي پشته و یا آبیاري داخل جوي صورت گیرد (بیدریغ، .1377 میرعرب رضی، .(1384 ماریوس و وریت(2003) 2 روشهاي مختلف خاك ورزي بر روي گوجه درختی را مورد ارزیابی قرار دادند که در روش خاك ورزي نواري رطوبت خاك 30 درصد افزایش نشان داد. همچنین شریل3و همکاران (2004) روشهاي مختلف خاك ورزي خیار را مورد ارزیابی قرار دادند که روش بی خاك ورزي در سطح 5 درصد کاهش معنی دار، و عملکرد تا 50 درصد کاهش نشان داد. میتچل4 و همکاران (2002) در ارزیابی دو ساله روشهاي مختلف خاك ورزي (مرسوم، بی خاك ورزي و کم خاك ورزي) در کشت گوجه فرنگی، عملکرد در بی خاك ورزي بعد از دو سال 13 درصد افزایش نشان داد. لانسباري(2004) 5 مقایسه اي بین خاك ورزي حفاظتی و خاك ورزي مرسوم بر عملکرد خیار انجام و نشان داد که عملکرد در خاك ورزي حفاظتی کمتر از خاك ورزي مرسوم شد. وزن ماده خشک در بی خاك ورزي 27 درصد کمتر از خاك ورزي مرسوم شد، همچنین تعداد گل در خاك ورزي حفاظتی 50 درصد کاهش پیدا کرد. اردم6 و همکاران (2006) طی تحقیقی چهار روش خاك ورزي (گاوآهن برگرداندار، گاوآهن برگرداندار به همراه روتیواتور، روتیواتور و بی خاك ورزي) را در شرایط گلخانه براي فلفل مورد ارزابی قرار دادند که نتایج نشان داد تفاوت بین خاك ورزي ها در سطح 1 درصد معنی دار گردید. همچنین مقدار گستردگی و نفوذ ریشه براي خاك ورزي هاي مختلف در سطح 5 درصد معنی دار شد بصورتی که در اندازه گیري که از عمق 30 تا 20 سانتیمتري عمق خاك انجام گرفته شد بیشترین نفوذ ریشه مربوط به گاوآهن برگرداندار و کمترین نفوذ را بی خاك ورزي به خود اختصاص داد، در ضمن بیشترین رطوبت اندازه گیري شده مربوط به بی خاك ورزي 7/21 درصد و کمترین مقدار رطوبت مربوط به خاك ورزي با گاوآهن برگرداندار که 4/02 درصد را به خود اختصاص داد. با توجه به تحقیقات انجام گرفته در انواع خاك ورزي و کشت بر روي صیفی جات، و تأ ثیر خاك ورزي و کشت در افزایش عملکرد و با توجه به اینکه تاکنون تحقیقی در مورد تأثیر روشهاي مختلف خاك ورزي (گاوآهن برگرداندار، روتیواتور، بی خاك ورزي) و نوع کشت (داخل جوي و روي پشته) در افزایش عملکرد و کاهش هزینه بر روي خیار درختی در محیط گلخانه انجام نگرفته، این تحقیق صورت گرفت.
مواد و روشها
این تحقیق در سال زراعی 1385 در روستاي قشلاق نفر بخش کردوان از توابع شهرستان گرمسار که در ارتفاع 899/9 متري از سطح دریا قرار دارد در یک گلخانه 1000 متر مربعی به اجرا درآمد. این آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوك هاي کامل تصادفی در 8 تیمار و 4 تکرار اجرا گردید. فاکتور خاك ورزي در چهار سطح = A1) گاوآهن برگردان دار + روتیواتور (شاهد)، = A2 یک بار روتیواتور، = A3 دوبار روتیواتور، = A4 بی خاك ورزي) و فاکتور کاشت در دو سطح = B 1) کاشت روي پشته،B2 = کاشت داخل جوي) اجرا گردید. تراکم خیار درختی در متر مربع 4 بوته، و با توجه به 32 پلات که هر پلات 40 بوته خیار گلخانه اي را به خود اختصاص می داد در مجموع 1280 بوته در گلخانه 1000 متر مربعی کشت شد که هر گیاه سطحی معادل 50 سانتیمتر را به خود اختصاص داد. براي تعیین تعداد گل در متر مربع گل موجود در سطح برداشت 1) متر مربع) در هر کرت شمارش سپس با تقسیم تعداد گلها بر سطح برداشت 1) متر مربع) تعداد گلها، براي هر متر مربع محاسبه گردید. براي تعیین تعداد
