بخشی از مقاله
مقدمه
مهندسان برق با خلق وعملکرد سیستمهای بسیار متنوعی سروکار دارند که به منظور بدست آوردن نیازها و خواسته های جامعه طراحی می شوند . این سیستم ها دامنه گسترده ای دارند واز سیستم های مربوط به تولید ،انتقال وکنترل مقادیر کم انرژی سیستم های کنترل و بهره وری از مقادیر بسیار زیاد انرژی رادربرمی گیرند ،درایران سیستم های برق حداکثر نقاط به صورت شعاعی ساده است و کمتر از تجهیزات ایمنی خط استفاده کرده اند وبرای تولید برق در نیروگاهها از
سوختهای فسیلی استفاده می کنند وتا حد خیلی کم از توربینهای آبی وبادی و هسته ای برای تولید برق استفاده می کنند و قسمت انتقال برق نیز بیشتر به صورت هوایی است ودر بعضی از جاهای خاص از کابل کشی زمینی استفاده کرده اند .
دراین گزارش در فصل اول در مورد ایمنی دربرق وکارکردن با قسمتهای مختلف سیستم برق توضیح داده شده است وباید گفت ایمنی مهمترین ویکی از اصولی ترین کارهایی است که هر کس می خواهد با برق سروکار داشته باشد باید آن رابداند ورعایت کند که سلامت وکار طولانی ومداوم با برق رابرای خود تضمین کند ودر فصل دوم در مورد قسمتهای اداره برق و وظایف آنها شرح داده
شده است و همچنین در مورد تجهیزات دستگاهی که مورد استفاده در اداره برق قرار می گیرد .
درپایان این امر را برخود واجب می شمارم که از زحمات بی شائبه جناب آقای مهندس ومحمدرضا حسن زاده و همچنین راهنمائی های بی دریغ شرکت برق شهرستان ابهر کمال تشکر نمایم و همچنین از زحمات خدمات رایانه ای APPLE که درامر تایپ این گزارش زحمات فراوان کشیده اند سپاسگذاری می نمایم .
دستورالعمل های ایمنی وفنی
مهارکردن
1- تمام مهارتها بدون استثناءباید مقره عایق را داشته باشند .
2- مقره عایق مهار فشار قوی باید بالاتر از شبکه فشار ضعیف باشد .
3- باید توجه داشت که مقرع فشار ضعیف درارتفاعی دوراز دسترس عابرین قرار گیرد .
4- درصورتیکه سیم اتصال زمینی برروی پایه موجود باشد حتی المقدور سعی شود سیم مهار به این سیم متصل شود.
5- سیم مهار نباید با سیمهای شبکه تماس داشته باشد .
6- مهارراقبل از نصب بایستی مونتاژوسپس روی تیر نصب کرد .
7- موقع مهارکردن تیر ،سیم مهار باید طوری در مقره مهار قرار گیرد که در صورت شکست مقره ،سیمها در داخل یکدیگر بیافتد واز خوابیدن شبکه جلوگیری شود .
8- سیم مهار باید قدرت کشش شبکه را داشته باشد .
9- درصورت دردسترس نبودن مقره عایق مهار حتما"سیمهای مهار باید بطول 2 متر از سطح زمین روپوش عایق داشته باشد .
10- از کامیون ودرخت نباید برای بستن مهار موقت استفاده کرد در مواقع ضروری .
11- قبل از سیم کشی باید تیرهای واقع در زاویه مهار شوند .
12- سیمهای هیچ پایه ای را نباید باز کرد مگر اینکه آن پایه از چهار طرف مهار شده باشد .
نکات ایمنی نصب اتصال زمین
1- بعدازقطع برق مدار یک شبکه یا دستگاه دو طرف محل کار را اتصال زمین کنید حتی اگر خط از یک طرف تغذیه شده باشد .
2- محل کار نباید بیش از یک کیلومتر با محل اتصال زمین فاصله داشته باشد ودر هر حال باید اتصال زمین از محل قابل رویت باشد .
3- هرگاه بیش از یک گروه بخواهند روی یک خط فشار قوی کار کنند ،بایستی هریک از گروهها دربین اتصال زمینهای مربوط به خود کار کنند .
4- قبل از نصب وسایل اتصال زمین ،بی برق بودن شبکه را توسط تفنگ مخصوص امتحاان کنید .(درصورت پاره بودن هردو سر آنرا آزمایش نمود.)
5- دستگاه ارتینگ معمولا"دارای سه رشته سیم است ،که سه رشته آنها دارای چنگک فنری (گیره )است که به شبکه متصل میگردد وسیم چهارم از طریق قرقره به میله اتصال زمین وصل میشود .
6- طریق اتصال زمین بدینصورت است که :
أ)میله زمین را در مرطوب ترین نقطه زمین فروکنید .
ب) درشبکه فشار ضعیف سیم اتصال زمین را ابتدا به میله زمین وصل کرده وسپس سرها را دیگر آنرا توسط وسایل کار عایق به پایین ترین سیم وسپس بترتیب به سیمهای دیگر متصل کنید .
ت)هنگام برچیدن اتصال زمین نخست در شبکه فشار ضعیف اتصالات شبکه را به ترتیب از بالا به پایین با وسایل کار عایق باز کنید وبخاطر داشته باشید که بعدا"سیم اتصال زمین را از میله زمین جدا کنید .
ث)درشبکه فشار قوی پیش از اتصال کابل اتصال زمین به میله زمین اول گیره وسطی را به فاز وسط وصل می نمائیم وسپس دیگر گیره ها را به دو فاز کناری .
7- درموقع بستن وباز کردن اتصالات زمین از دستکش لاستیکی عایق استفاده کنید.
8- اتصالات زمین از طریق برجها باید با استفاده از بست مخصوص برج که قادر به هدایت جریانات پیش بینی شده باشد عملی گردد . محل اتصال باید کاملا"تمیز باشد .
9- درهنگام رعد وبرق روی خطوط یا دستگاه ها کار نکنید حتی اگر اتصال زمین خوبی داشته باشد .
10- در صورتیکه باید مدارهای دیگری نیز باشد ،کابل اتصال زمین را باید چنان ببندید تااز افتادن یا لغزیدن آن برروی سیمهای دیگر جلوگیری شود .
انتقال انرژي
ضرورت ايجاد سيستم كابلي و استفاده از شيكه هاي زير زميني انتقال انرژي الكتريكي يكي از مسائل مهم صنعت برق به شمار مي آيد هادي هاي به عنوان يك عنصر جهت انتقال انرژي و توان از توليد كننده به مصرف كننده مي باشد و اصولا به دو صورت زير انتقال انرژي صورت مي گيرد :
1- شبكه هاي هوايي
2- شبكه هاي زير زميني
براي جلوگيري از نفوذ رطوبت از شرب استفاده مي شود .
كابل هاي خود نگهدارد %60 هزينه كمتري نسبت به هادي هاي سخت دارند . يكي از علل استفاده از كابل هاي خود نگهدار جلوگيري از سذقت شبكه است . هوا اولين عنصر عايق شناخته شده مي باشد و تا زماني كه ولتاژ از يك حد معيني افزايش پيدا نمي كند هوا عايق الكتريكي خوبي مي باشد .
انواع اتصالي ها و روش هاي عيب يابي كابل ها
اتصال كابل
هر گونه نقص ، ضعف ، بريدگي و يا تناقض و ناهمگني بين فازها كه كارايي كابل راتحت الشعاع قرار دهد با لفظ اتصالي و يا عيب ناميده مي شود . عيوب كابل مي تواند در اثر عوامل مختلفي و به اشكال متفاوت و در زمان هاي گوناگون روي كابل حادث شود كه در ذيل به برخي از آنها اشاره مي شود :
الف – عيوب مربوط به توليد و نگهداري در انبار
ب- عيوب مربوط به زمان كابل كشي
ج- عيوب مربوط به زمان بهر ه برداري
الف – عيوب مربوط به توليد و نگهداري در انبار
عليرغم تمامي كنترل هايي كه در زمان توليد صورت مي گيرد امكان دارد به علت نقص يكي از ماشين آلات توليد كننده كابل ، نقايصي روي آن بروز نمايند البته اين عيوب نسبت به ستير عيوب ديگر بسيار ناچيز است . در زمان حمل و نقل و نگهداري كابل در انبار شدت آسيب هاي وارده به كابل بيش از زمان توليد است كه در اين زمينه مي توان به پرت شدن قرقره كابل از روي ماشين ، قرار دادن كابل در محيط هاي باز ودر زير برف و باران ، آزاد رها كردن سر كابل پس از پس از بريدن مقداري از كابل به خصوص كابل هاي روغني و نظاير آن اشاره كرد .
ب- عيوب مربوط به زمان كابل كشي
عيوب مربوط به زمان كابل كشي عموتا در اثر رعايت قوانين مدون كابل كشي روي كابل ايجاد مي گردد و مسئول مستقيم آن مجري طرح است . كه به موارد زير مي توان اشاره كرد :
- قرار گرفتن كابل در عمق نا مناسب
- كمبود رطوبت نسبي زمين
- شيب بيش از اندازه كابل( به خصوص در كابل هاي روغني )
- خم هاي خارج از استاندارد در محل ژيحش كابل
- قرار گرفتن مستيم كابل كنار جوي آب
- عدم استفاده از ماسه نرم ( ماسه بادي ) در زير و روي كابل
- عدم استفاده از ماشين وينچ ، فرك و لوازم مربوط به كابل كشي
- عدم رعايت فواصل كابل از يكديگر
- نصب خارج از استاندارد و اتصالات مربوط به كابل
- فشار وارده به يك ناحيه از كابل در اثر عبور وسايل سنگين
ج- عيوب مربوط به زمان بهره برداري
- فشار وارده به يك نقطه از كابل و تغيير حالت فيزيكي عايق
-عبور جريان اضافي از كابل
عبور ولتاژ بيش از تحمل عايق كابل
- نفوذ مستقيم رطوبت به داخل كابل
- برخورد اشيا ء مكانيكي با كابل
- تخريب پوسته كامل بوسيله موش با موجودات ديگر
- املاح تخريب كننده ي موجود در خاك
گروه اتصالي ها
الف : سرس series fault
- اتصال به وججود آمده روي يك يا چند فاز كه هيچ گونه ارتباطي با هم برقرار نكرده اند ، عيب سري گويند كه معروفترين آن بريدگي فازها يا Breach نام دارد .
RF
R
s
(1) (Resistance of Fault) RFمقاومت نقطه اتصال مي نامند .