بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
مقدمه
حفاظت از مواد غذايي از زمان توليد تا هنگام مصرف امر بسيار مهمي است. عواملي بسياري باعث از بين رفتن ارزش مواد غذايي مي شوند كه از مهمترين آنها مي توان به فساد ميكروبي، تغيير ساختار مولكولي، از دست دادن برخي خواص مهم مانند ويتامين و ... اشاره كرد. معمولاً عواملي كه باعث رشد ميكرواوگانيسمها در يك محصول بعد از توليد مي شوند عبارتند از:
1- سطح پايين بهداشت در فرآيند توليد
2- تاخير بين توليد و بسته بندي
3- دما انبارش
4- نوع ماده بسته بندي
5- حجم گاز آزاد درون بسته بندي
6- نوع و تركيبات گازهاي درون بسته بندي
7- درصد اكسيژن
اسلاید 2 :
ساده ترين روش برای محافظت از مواد غذايی بسته بندی آن است. معمولاً بسته بندی از مواد غذايی در مقابل نفوذ عوامل خارجی و همچنين فرار خواص داخلی آن محافظت می نمايد. وجود هوا درون بسته می تواند باعث فساد ماده داخل آن شود. به اين لحاظ تخليه هوا و يا تزريق گازهای بی اثر درون بسته ماده غذايی راه حل مناسبی برای مقابله با رشد باكتری ها بدون از دست رفتن خواص، تازگی و شادابی محصول است.
عمدتاً در ايران از بسته بندی معمولی يا روش تخليه هوا (Vacuum Packaging) استفاده می شود. ولی در چند سال اخير با توجه به پيشرفت روشهای بسته بندی و استفاده از شيوه های نوين و مطابق با استانداردهای جهانی استفاده از اتمسفر اصلاح شده رو به گسترش است.
اسلاید 3 :
تاريخچه
در دهه 1930 ميلادي وقتي سبزيجات و ميوه ها توسط كشتي جابجا مي شد از گاز غليظ CO2 براي بالا بردن زمان ماندگاري استفاده گرديد. كشور انگلستان به عنوان اولين كشور از سيستم اتمسفر اصلاح شده (Modified atmosphere) براي محافظت از گوشت خوك و ماهي استفاده كرد. از آن زمان به بعد استفاده از اين روش با توجه به افزايش نياز، گسترش يافت.
اسلاید 4 :
معرفي اتمسفر اصلاح شده MAP
مفهوم اتمسفر اصلاح شده ( Modified atmosphere packaging ) براي كالاهاي بسته بندي شده، شامل فضاي اتمسفر اصلاح شده يك فرآورده غذايي توسط خلا، فشار گاز يا تراوايي كنترل شده بسته است كه بدي وسيله فعاليت هاي شيميايي، آنزيمي و ميكروبي كنترل مي شود به طوري كه از خطرات مهمي كه ممكن است اتفاق بيافتد، اجتناب و يا كاسته مي شود.
به عبارت ديگر بسته بندي به روش MAP به معني وارد كردن اتمسفر در يك پاكت (يا بسته) ماده غذايي با تركيب خاص دي اكسيد كربن، نيتروژن و اكسيژن مي باشد.
اين روش نگهداري كيفيت تازه فراورده هاي غذايي را بدون عمليات حرارتي و شيميايي به كار رفته توسط تكنيك هاي نگهداري قابل رقابت مانند كنسرو كردن، فريز كردن، خشك كردن و فرايندهاي ديگر ميسر
مي كند. تكنيكهاي MAP در حال حاضر در محدوده وسيعي از غذاهاي تازه يا سرد شده شامل غذاهاي نيم پخته، ماكيان و ماهي، پاستاي تازه، ميوه و سبزيجات و اخيرا قهوه، چاي، غذاهاي آماده و فرآورده هاي نانوايي استفاده مي شود.
اسلاید 5 :
معرفي اتمسفر اصلاح شده MAP
مفهوم اتمسفر اصلاح شده ( Modified atmosphere packaging ) براي كالاهاي بسته بندي شده، شامل فضاي اتمسفر اصلاح شده يك فرآورده غذايي توسط خلا، فشار گاز يا تراوايي كنترل شده بسته است كه بدي وسيله فعاليت هاي شيميايي، آنزيمي و ميكروبي كنترل مي شود به طوري كه از خطرات مهمي كه ممكن است اتفاق بيافتد، اجتناب و يا كاسته مي شود.
به عبارت ديگر بسته بندي به روش MAP به معني وارد كردن اتمسفر در يك پاكت (يا بسته) ماده غذايي با تركيب خاص دي اكسيد كربن، نيتروژن و اكسيژن مي باشد.
اين روش نگهداري كيفيت تازه فراورده هاي غذايي را بدون عمليات حرارتي و شيميايي به كار رفته توسط تكنيك هاي نگهداري قابل رقابت مانند كنسرو كردن، فريز كردن، خشك كردن و فرايندهاي ديگر ميسر
مي كند. تكنيكهاي MAP در حال حاضر در محدوده وسيعي از غذاهاي تازه يا سرد شده شامل غذاهاي نيم پخته، ماكيان و ماهي، پاستاي تازه، ميوه و سبزيجات و اخيرا قهوه، چاي، غذاهاي آماده و فرآورده هاي نانوايي استفاده مي شود.
اسلاید 6 :
مزاياي بسته بندي با اتمسفر اصلاح شده
سيستم بسته بندي با اتمسفر اصلاح شده دارا مزاياي ذيل است :
1- طولاني كردن ماندگاري با حفظ خواص كيفي مطلوب
2- پايين آوردن ميزان ضايعات و فساد
3- تازه نگه داشتن محصول بدون استفاده از مواد نگه دارنده يا پرتو دهي
4- برداشت محصول تازه در سطوح رسيدگي مورد نظر براي مصرف كننده
5- كاهش هزينه هاي حمل و نقل از طريق فراهم كردن زمان انبارداري افزوده
6- فراهم نمودن محصولات برش خورده آماده مصرف
7- صرفه جويي در مصرف انرژي (مانند عدم استفاده از فرآيندهاي حرارتي و برودتي)
اسلاید 7 :
مقايسه ماندگاري ها
استفاده از روش اتمسفر اصلاح شده علاوه بر
حفظ خواص كيفي ماده، باعث افزايش مدت
ماندگاري نيز مي شود. در جدول ذيل به
مقايسه اي از زمان
ماندگاري محصولات مختلف بين
حالت معمولي و حالتي كه با اتمسفر
اصلاح شده محافظت شده اند آمده است:
اسلاید 8 :
در يك تحقيق عملي دكتر اروجعليان عضو هيات علمي دانشكده مهندسي شيمي دانشگاه صنعتي اميركبير با استفاده از روش اتمسفر اصلاح شده در بسته بندي پنير، زمان ماندگاري آن را از 3 ماه به 9 ماه افزايش داد. در اين طرح هواي داخل بسته بندي پنير خارج شده و تركيبي از گازهاي ازت، اكسيژن و هيدروژن تحت فشار خاصي به داخل بسته بندي پنير تزريق مي شود و سپس درب آن بسته مي شود. به اين صورت پنير مورد نظر درون بسته تحت اتمسفر اصلاح شده نگهداري مي شود. با توجه به اينكه مدت كم ماندگاري پنير در حال حاضر مشكلاتي را در راه صادرات اين محصول ايجاد كرده است، از سيستم بسته بندي اتمسفر اصلاح شده مي توان براي بسته بندي محصولاتي از جمله خامه، ماست، كره و ... استفاده كرد.
اسلاید 9 :
تحقيقات انجام شده براي استفاده از قابليتهاي روش اتمسفر اصلاح شده فقط به منابع نباتي محدود نشده است. آقاي دكتر كامكار، آقاي دكتر رضايي مجاز و آقاي دكتر پژند از دانشگاه تهران تحقيقات مبسوطي را روي تاثير اين روش بر گوشت تازه و گوشت سرد انجام داده اند. نتايج بدست آمده نشان داده است كه نهايت قابليت نگهداري گوشت هاي نگهداري شده در دماي 3 درجه سانتيگراد در بسته بندي معمولي تا 6 روز، در بسته بندي اتمسفر اصلاح شده با نسبت 80%N2+%20Co2 تا 9 روز و در بسته بندي مسفر اصلاح شده با نسبت هاي 60%N2+%40Co2 و %50N2+%50Co2 تا 15 روز است.مطالعات زيادي نيز بر تاثير MAP بر ميكروبيولوژي مواد غذايي دريايي صورت گرفته كه بصورت تجارتي سيستم MAP در نگهداري ماهي استفاده مي شود كه مدت نگهداري ماهي را حدود دو برابر در دماي ۲-۰ درجه افزايش مي دهد. محصولات ماهي را به نسبت حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد ازت و ۲۰% اكسيژن و ۳۰%دياكسيد كربن بسته بندي مي كنند.
اسلاید 10 :
خانم مهندس پروين شرايعي با همكاري دكتر محمدرضا كوشكي از دانشگاه تربيت مدرس توانستند مدت ماندگاري قارچها(آگاريكوس بيسپوروس) را كه معمولا 1 الي 3 روز در درجه حرارت پايين ميباشد با استفاده از بستهبندي تحت شرايط اتمسفر اصلاح شده نسبت به روش معمولي افزايش دهند. بستهبندي قارچها تحت اتمسفر اصلاح شده با مخلوط گازي 10 درصد اكسيژن + 5 درصد دياكسيدكربن + 85 درصد نيتروژن تاثير فوق العاده اي را بر روي خصوصيات كيفي قارچها درصد رطوبت ، درصد كاهش وزن، رنگ ، درصد پروتئين، ميزان گلوكز، تعداد كل ميكروبهاي زنده و كپك و مخمر نسبت به روش بستهبندي معمولي گذاشته است.