بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
تعریف خلاقیت:خلاقیت بیشتر یک فعالیت فکری و ذهنی است.
گیلفورد خلاقیت را با تفکر واگرا(دست یافتن به رهیافهای جدید برای حل مسائل) در مقابل تفکرهمگرا(دست یافتن به پاسخ صحیح) مترادف می دانست.
تعریف نوآوری:نوآوری بیشتر جنبۀ عملی دارد و در حقیقت محصول نهایی خلاقیت است و نوآوری می تواند در خط مشی ها،فرآیندها وفنون نیزمانندفعالیتها و رفتارهای افرادرخ دهد.نوآوری مهارتی است که با بسیاری از همکاریهای دیگر همراه است.
اسلاید 2 :
- خلاقیت به معنای توانایی ترکیب ایده ها در یک روش منحصر به فرد یا ایجاد پیوستگی بین ایده هاست(استپن رابینز-1991).
نوآوری ، فرآیند أخذ ایدۀ خلاق و تبدیل آن به محصول ؛ خدمات و روشهای جدید عملیات است.(استپن رابینز ،1991). .
- خلاقیت پیدایی و تولید یک اندیشه و فکر نو است .
--درحالی که نوآوری عملی ساختن آن اندیشه و فکر است .
-
- به عبارت دیگر خلاقیت اشاره به ایجاد اندیشه های نو دارد و نوآوری بمعنای کاربردی ساختن آن افکار نو وتازه است .
-
- همانگونه که از تعاریف فوق نتیجه می شود خلاقیت لازمۀ نوآوری است،خلاقیت بستر رشد وپیدایی نوآوری است.
اسلاید 3 :
عصر ما عصر سرعت در تغییر و تحول، ارتباطات گسترده و رقابت شدید است. که همزمان به گونه ای متعامل بر یکدیگر تأ ثیر می گذارند . و این هر سه بر مدیریت کارآمد ،ابتکار و خلاقیت وابسته است.
-رویکردی نوین به ابتکار و خلاقیت ، نه هدف بلکه فرآیندی است که نقش انسان در آن صرفاً نقش پردازشگری اطلاعات نیست ، بلکه آفرینشگری اطلاعات جدید است.
--نقطۀ شروع هر ابتکار وجود یک مسئله است از اینرو مهمترین لحظۀ پیدایش هر ابتکار همین لحظه است زیرا چگونگی طرح مسئله است که امکان کشف آنرا فراهم میکند و آفرینش اطلاعات جدید به سبب آن ممکن می شود .
-- با نظر به اینکه در عصر حاضر هر سازمان و نهادی با انواع مسائل و مشکلا ت مختلف و پیچیده ای مواجه هستند لذا برای حل این مسائل پرداختن به موضوع خلاقیت و نوآوری ضروری به نظر می رسد.
اسلاید 4 :
ایجاد پرورش ابداع و خلاقیت معمولاً دارای مراحلی است که نه بعنوان یک روش علمی و فرموله شده بلکه به عنوان یک راهنما می تواند برای افراد در همه جا مفید باشد.
دکتر الکس ، اس، اسبورن، فرآیند حل خلاق مسائل را در شرایط ایده آل به شرح زیر ذکر میکند:
1- حقیقت یابی 2- ایده یابی 3- راه حل یابی
1- حقیقت یابی : این مرحله خود شامل دو قسمت است ، یکی تعریف مسئله و دیگری آماده سازی است.
الف) تعریف مسئله : فرموله کردن یک مسئله بسیار اساسی تر از حل آن است که ممکن است صرفاً مستلزم مهارت در ریاضیات و علوم آزمایشی باشد. ویا به گفتۀ جان دیویی مسئله ای که به خوبی تعریف شده باشد 50 در صد آن حل شده است .
ب) آماده سازی : این مرحله مستلزم جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده های مربوط به مسئله است .
اسلاید 5 :
الف) ایده سازی : که عبارت است از تدابیر ایده های موقّت به عنوان سر نخهای ممکن .
ب) ایده پروری : که عبارت است از انتخاب بین ایده های حاصله ، افزودن ایده های دیگر و به جریان انداختن مجدد از طریق تغییر ، ترکیب و غیر (الکس،اس،اسبورن-1992 ص:63).
اسلاید 6 :
الف) ارزیابی : که به مفهوم وارسی ایده های موقت بوسیلۀ آزمایش و غیره می باشد .
ب) گزینش : که به معنای تصمیم گیری دربارۀ راه حل نهایی و پیاده سازی آن می باشد .
مراحل تفکر خلاق از نظر محقق دیگر:
1- آماده سازی : این مرحله ای است که در آن همۀ جوانب مسئله مورد تحقیق و بررسی قرار می گیرد و در اصل دوره ای از شناسایی مسأله و جمع آوری حقایق به شمار می رود .
2- دورۀ نهفتگی : در این مرحله فرد آگاهانه دربارۀ مسأله فکر نمی کند در اینجا نوعی فرآیند ذهنی درونی وجود دارد و اطلاعات تازه را با اطلاعات گذشته مرتبط می سازد .
3-اشراق : این مرحله ای است که طی آن ایدۀ فرخنده بوقوع می پیوندد . ایده ای که آن را پدیدۀ (آهان) نیز نامیده اند . در این مرحله فرد خلاق ، ایده ، مفهوم یا راه حل مسئله را به طور ناگهانی در می یابد .
4- اثبات تحقیقی : این مرحله ای است که در آن ایده ای که در سه مرحلۀ قبلی بدست آمده مورد سنجش قرار می گیرد . تا معتبر بودن یا عدم اعتبار آن معلوم شود ( کالاگ ، جیمز ، ترجمۀ مهدی زاده ، 1369 ، ص 354) .
اسلاید 7 :
ذکر نقطه نظرهایی که همۀ ابعاد معیارهای شناخت خلاقیت و نوآوری را در بر داشته باشد بسیار مشکل است .در اینجا به پاره ای از نظرات اشاره می کنسم :
- اوژان ، وان ، فانژه در کتاب هنر خلاقیت در صنعت و فن در مورد معیارهای فوق می نویسد : “با وجود تمامی نقطه نظرهای متناقض و مختلف ، خوشبختانه معیاری در دسترس است و آن ((حد مفید بودن نوآوری )) است . “ همه در اینکه خلاقیت باید استفاده ای برای نوع یشر داشته باشد متفق القول هستند . اگر چنین نباشد در واقع خلاقیتی صورت نگرفته است .
-- نویسندۀ دیگری اظهار می دارد : خلاقیت و نوآوری باید با تویعه ، پیشنهاد ، و انجام جوابهای جدید و بهتر انجام گیرد . پیشنهادات باید ملاکهای انجام هر دو مقولۀ (جدید) و (بهتر ) را داشته باشند . ( درک تورینگ تون – 1989 ص : 122) .
- و بعضی دیگر سه معیار را برای شناخت خلاقیت ذکر می کنند که عبارتند از : عدم محدودیت زمانی – مفید بودن و الویت یا عدم تقدم داشتن ، و سپس مواردی را به عنوان زمینل روشنگری ذکر می کند و ادامه می دهد ک شاید یکی از بهترین طرقی که از آن می توان در زمینۀ پیچیدۀ خلاقیت دست یافت بررسی چهار مورد : 1- ویژگی های شخصی 2- فرآیند 3- فشار جامعه 4- محصول ( جک هالوران – دوگلاس نبتون – 1992 ص : 293).
اسلاید 8 :
1- آموزش و پرورش عمومی خلاقیت و نوآوری : که بر روی استعداد همگانی آحاد بشر تکیه دارد .
الف ) آموزشهای اختصاصی .
ب ) آموزشهای عمومی .
2- آموزش خلاقیت در کودکان و دانش آموزان :از اینکه خلاقیت امری فطری و موروثی است یا اکتسابی ، و اگر اکتسابی است چگونه می توان آن را آموزش دادو پرورش آن چه تکنیکها و روشهایی را لازم دارد ، موضوع تحقیقات مختلفی بوده است . تا مدتها پیش برخی از محققان عقیده داشتند که خلاقیت امری فطری است . خشبختانه ، بر اثر تحقیقات دامنه داری که در این زمینه صورت گرفته است نشان دهندۀ این امر است که استعداد خلاقیت در همۀ افراد با شدت و ضعف مختلف وجود دارد و می توان آن را بر اثر آموزش رشد و گسترش داد و شکوفا کرد .
در نظامهای کنونی آموزش و پرورش ، متأسفانه ، تفکر همگرا محور و اساس کار است و تفکر واگرا نه تنها مورد عنایت نیست ، بلکه اغلب تضعیف هم می شود . در نتیجه وقتی که کودک به سن بزرگسالی می رسد خلاقیتی در خود احساس نمی کند .
یکی از کارهای مهمی که برای ـموزش خلاقیت در کودکان لازم است ، تغییر کلی در روش کار معلّم د انتظارات نظام آموزشی از دانش آموز است . وباید در تدریس و آموزش تمام دروس ، علاوه بر تفکر همگرا ، تفکر واگرا نیز مد نظر قرار گیرد .
اسلاید 9 :
1- معلّم باید مطالب درسی را بصورت مسئله و معمّا برای شاگردان طرح کند . (این روش همان روش علمی یا روش حل مسئله است ) .
2- تأمین احتیاجات اساسی روانی بچه ها : معلم باید فرصت کافی برای همۀ شاگردان ایجاد کند تا بتوانند افکار و عقاید و هنر خود را آزاذانه بیان نمایند و به دیگران عرضه نمایند .
3- اجرای روشهای گونا گون : معلم باید در اجرای جریان تدریس و فعالیتهای آموزشی و پرورشی روشهای متنوع را به کار برد .
4- فعالیّتهای شاگردان : در جریان یادگیری ؛ شاگرد باید فعال باشد و نقش عمده به عهدۀ او واگذار شود . این کار سبب می شود که قدرت ابتکار و تفکر خلاق در دانش آموز رشد یابد .
5- توجه به اختلاف فردی شاگردان : معمولاً معلمان مدارس تصور می کنند همۀ شاگردان در یک سطح از لحاظ علمی قرار دارند و باید مسائل مختلف را یکسان درک کنند . نتیجۀ این طرز تفکر محدود کردن رشد شاگردان و مجبور ساختن آنها به پیروی از اصول و قواعد معین است .
اسلاید 10 :
سن آگوستین مطالب زیر را به عنوان راهنمای روز خلاق معرفی می کند :
1- تمرکز با شجاعت .
2- خود پردازی .
3- هنر گوش دادن .
4- مهر تأیید .
5- نظم و ترتیب .
6- تخیل .
7- پیروزی .
8- اشتیاق .
9- رشد پیوسته .
10 – تلاش برای پیشرفت .
