بخشی از مقاله
كارآموزي جهاد كشاورزي شهر ري
جهاد کشاورزي شهر ري
جهاد کشاورزي شهرري واقع در ميدان مدرس ميباشد. اين ادارة جهاد داراي 60 پرسنل کاري است. که در اداره‌هاي مختلف مشغول به کار مي‌باشند. ساعت کار اين اداره از 8 صبح الي 2 بعدازظهر ميباشد. جهاد کشاورزي شهرري شامل اداري همچون، اداره آب و خاک که وظيفه آن خدمات دهي به کشاورزان در رابطه با خاک است.
ادارة زراعت و باغباني: که وظيفه آن رسيدگي به زمينهاي کشاورزي در منطقه، پخش کود در منطقه، پخش بذور و رسيدگي باغهاي موجود در آن منطقه ميباشد.
ادارة دامداري: که وظيفه آن توسعه دامداري و خدمات دهي به دامداران و آگاه ساختن آنان از هر گونه بيماري احتمالي و نحوه پيشگيري از بيماري ميباشد. ادارة جهاد کشاورزي شهر ري وابسته به دولت ميباشد.
چكيده
كليه كتابهاي راهنماي كمباينها داراي جداولي هستند كه در آن نحوه انجام تنظيمهاي مقدماتي كمباين شرح داده شده است. اين تنظيمها فقط مربوط به شروع كار هستند. بسته به نوع گياه و وضعيت زمين لازم است تنظيمات بيشتري انجام گيرد. كمتر كمپاني وجود دارد كه فقط با تنظيمات اوليه به نحو رضايت بخشي كار كند. مگر اين كه وضعيت مزرعه خوب و كامل باشد.
همه قسمتهاي جدا كننده كمباينها به وسيله كارخانه سازنده آنها به نحوي طراحي شده‌اند. كه بدون توجه به محصول برداشت شده در يك سرعت به خصوص كار كنند. هر كمباين داراي يك محور به خصوص به عنوان نقطه شروع كنترل سرعت كاركرد ميباشد. در بعضي كمباينها محور استوانه كوبنده به عنوان نقطه شروع تنظيمات به كار مي‌رود و در برخي ديگر سرعت محور انتقال يافته به عنوان نقطه شروع تنظيمات مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
هميشه براي آگاه شدن از نحوه كنترل سرعت كاركرد به كتاب راهنماي استفاده از كمباين مراجعه مي‌كنيم اين تنظيمات پيشنهادي صرفا نقاط شروع توصيه شده‌اند و تنظيمهاي نهايي بايد با توجه به نوع محصول و شرايط مزرعه با دقت انجام ميشود. در داخل گزارش كار به نحوه تنظيمات كمباين مي‌پردازيم. كه عبارتند از: تنظيمات هِد كمباين، واحد كوبنده و واحد جدايش كه به تنظيم و نحوه تعيين تلفات در آنها مي‌پردازيم.
فصل اول
کمباينها
كمباينها
دستگاههاي درو و كوبنده سابق دستگاه‌هايي سنگين و پر زحمت بودند كه كاربا آنها نياز به تجربه فراوان داشت. ظرفيت و بازده آنها كمتر از كمباينهاي امروزي بود و بر خلاف اين ماشينها توانايي برداشت محصولات مختلف را نداشتند.
كمباينهاي امروزي نه تنها كارهاي معمولي را بهتر انجام مي‌دهند بلكه داراي امكانات ذيل مي‌باشند:
1-سيستم كنترل كامل كه راننده با استفاده از آن ميتواند تنظيمهاي مختلف را انجام و سرعت را تغيير دهد.
2-سيستم هيدروليك كه راننده با استفاده از آن به كمك يك اهرم ميتواند بارهاي سنگين را حركت دهد.
3-دستگاه كنترل سرعت دوراني و سرعت رو به جلو به راننده امكان زير نظر گرفتن كار دستگاه را با يك نگاه مي‌دهد.
4-اطاق راننده كه تسهيلات لازم براي كار راننده در هر گونه شرايط جوي را فراهم مي‌كند و درجه حرارت محيط كار به طور دلخواه تنظيم ميشود.
5-تسهيلات ديگر كه موجب شده است بتوان با زحمت اندك كمباين را مورد استفاده قرار داد و علاوه بر تامين سرعت مناسب در كار ، هزينه سرويس و نگهداري آن را كاهش داده است.
انواع كمباين برحسب ساختمان، شكل،اندازه – كمباينهاي جديد با اندازه‌ها و اشكال گوناگون و فراوان ساخته مي‌شوند. تكنولوژي امروز ماشينهايي را به ما عرضه مي‌كند كه قابليت تغيير زياد دارند و مي‌توانند براي برداشت دانه عده زيادي از انواع گياهان زراعي در وضعيتهاي گوناگون مزرعه و محصول به كار برده شوند.
كمباينها را مي‌توان بر حسب خودرو يا كششي بودن به دو دسته كلي تقسيم كرد، كمباينهاي خودرو به دو دسته كمباينهاي مخصوص اراضي شيبدار و كمباينهاي مخصوص اراضي مسطح تقسيم مي‌شوند.
كمباينهاي خودرو نيز براي برداشت گياهان مختلف به صور متفاوت ساخته مي‌شوند. اين كمباينها تا قبل از دهه 1940 به طور گسترده متداول نشدند. انواع مختلف آنها در همان سالهاي نخستين مورد آزمايش قرار گرفتند. انتخاب موتور با قدرت مناسب براي كمباين و جعبه دنده‌هاي انتقال نيرو براي آن كار دشواري بود. اينك كمباين در مراحل پيشرفت خود به جايي رسيده است كه داراي يك موتور نيرومند ميباشد. اين موتور ميتواند نيروي كافي براي كار در شرايط دشوار مزرعه با حداكثر بازده توليد كند، در عين حال كليه كارها توسط يك نفر انجام مي‌گيرد. راننده در جايگاه خود در بالاي ماشين بر كار خود احاطه دارد و وسايل كنترل كمباين در اطراف وي به نحوي قرار گرفته‌اند كه ميتواند كار كمباين را با شرايط مزرعه تطبيق دهد. بسياري از كمباينهاي جديد داراي كابين راننده است. اين كابين راننده را از سرما،گرما،گرد و خاك و باران حفظ مي‌كند.
طراحي اصلي كمباين خودرو براي ورود مستقيم به مزرعه و حركت در امتداد خط مستقيم ميباشد كه درآن گندم درو شده در وسط سكوي برداشت جمع و از آنجا به قسمت كوبنده هدايت ميشود. اين امر بدان معني است كه هنگام شروع درو مزرعه هيچ ساقه گندمي به زير كمباين نخواهد رفت و راننده از هر نقطه كه بخواهد ميتواند عمل برداشت را شروع نمايد نقاطي را كه محصول آنها نرسيده است باقي گذارد تا بعدا برداشت شوند.
كمباين خودرو به خصوص براي برداشت مزارع بزرگ در دشتهاي وسيع مناسب است. تجهيزات خاص براي رويارويي با شرايط متفاوت موجود است به گونهاي كه در هر قسمتي از كشور كه مزارع بزرگ وجود داشته باشد بتواند كار كند. انواع كمباينهاي ويژه براي برداشت محصولات مختلف مانند برنج، لوبيا، ذرت، سويا و بذور گياهان علوفه‌اي به كار مي‌رود. اين انواع براي گياهان بخصوص داراي تجهيزات ويژه‌اي مي‌باشند . به عنوان مثال كوبنده يك كمباين برداشت برنج با كمباين برداشت ذرت متفاوت است. همچنين وضع لاستيكهاي آن نيز متفاوت است. و حتي ممكن است به جاي چرخ مجهز به زنجير باشد.
انواع كمباين
1-كمباين ويژه زمينهاي مسطح
2-كمباين مخصوص اراضي شيبدار
كمباينهاي زمينهاي مسطح
اين نوع كمباينها در اراضي مسطح و شيبهاي اندك مورد استفاده قرار مي‌گيرند و داراي محور چرخ ثابت (اكسل ثابت) مي‌باشند. هنگامي كه در زمين شيبدار حركت مي‌كند. غربالها با وضعيت زمين تطبيق و در نتيجه غله در يك سمت (طرف گودي زمين) بيشتر از سمت بالا دست قرا مي‌گيرد و سبب كندي كار و نامناسب شدن كيفيت جدا و تميز نمودن بذور مي‌گردد. مواد روي غربالها ممكن است سبب انسداد آنها شوند يا از عقب كمباين بيرون بريزند بدون اين كه در جدا شدن آن كاري صورت گيرد كه البته موجب تلفات بيشتر محصول ميشود.
اكثر سازندگان كمباينها ضمائمي براي كار كمباينهاي ويژه زمينهاي مسطح در اراضي شيبدار ساخته‌اند كه با نصب آنها از تجمع مواد در آن قسمت از كمباين كه در گودي قرار مي‌گيرد ممانعت ميشود. اين ضمائم صفحاتي هستند كه روي غربالها نصب مي‌شوند. و از سرازير شدن و تجمع مواد در قسمت گود غربالها جلوگيري مي‌نمايند. با وجود اين تميز نمودن و جدا سازي دانه در اثر شيبدار بودن غربال به درست انجام نمي‌گيرد.
اخيرا موفقيتهايي در زمينه نصب وسائلي در روي شاسي در طرفين و عقب كمباين زمينهاي مسطح به گونه اي كه آنها را براي كار در زمينهاي شيبدار آماده سازد به دست آمده است. ساختمان و طرز كار اين ضمائم در فصول آينده اين بخش شرح داده خواهد شد.
كمباين اراضي شيبدار
اين نوع كمباين داراي محور چرخ با اتصال لولايي است كه ميتواند با شيب دامنه خود را تطبيق دهد و غربالها و جداكننده‌ها به طور اتوماتيك تا شيب 45 درصد تراز مي‌شوند و به سبب توزيع يكنواخت غله كوبيده بر روي غربالها بهترين بازده از نظر تميز نمودن و جدا كردن دانه به دست مي‌آيد. با به كارگيري دستگاههاي برقي و هيدروليكي ، قسمت محور و غربالها به حالت تراز در مي‌آيند و بدون وقفه به كار ادامه مي‌دهند. قسمت درو نيز حول محور اتصال لولايي وسط مي‌چرخد و با شيب زمين خود را تطبيق مي‌دهد.
مشروح ساختمان و طرز كار اين دستگاهها نيز در فصل بعدي اين بخش بيان مي‌گردد.
كمباين كششي
اين نوع كمباين به وسيله تراكتور كشيده ميشود و به كمك محور انتقال نيرو تراكتور توان موتور به آن منتقل ميشود يا اين كه به وسيله يك موتور كمكي انرژي لازم براي به حركت در آمدن قسمتهاي مختلف آن تامين ميشود: كمباينهاي قديمي به وسيله موتور كمكي به كار مي‌افتادند و تراكتور فقط وزن آنها را مي‌كشيد. با به كار افتادن تراكتورهاي قوي استفاده از موتور كمكي متروك شده است. و اكنون محور انتقال نيرو تراكتور به كمباينهاي كششي توان منتقل مي‌كند. قسمت دروي كمباين كششي در سمت چپ يا راست غربالها نصب
ميشود حال آن كه در كمباين خودرو اين قسمت در وسط نصب مي‌گردد. نصب قسمت درو در يك سوي غربالها در كمباين كششي ضرورت دارد، زيرا كمباين كششي به مالبند عقب تراكتور بسته و كشيده مي شود. راننده تراكتور بر روي صندلي خود ميتواند اعمال زير را روي كمباين انجام دهد: قسمت درو را بند كند يا پائين بياورد. قسمت درو را به كار اندازد و يا كار آن را متوقف كند، قسمت غربالها را به كار اندازد يا كار آن را موقف كند. مارپيچ تخليه را به كار اندازد و يا كارآن را متوقف كند. (در كمباينهاي داراي مخزن)
راننده تراكتوردر صورت نياز به انجام ساير تنظيمها مثل تغيير وضع كوبنده، سرعت دوراني كوبنده، بادبزن، و تنظيم غربالهاي زيرين بايد تراكتور را متوقف كند، پياده شود و تنظيمها را انجام دهد. كمباينهاي كششي به لحاظ چگونگي جريان غله در داخل آنها به سه دسته تقسيم مي‌گردند: جريان عمودي،جريان طولي، و جريان طولي و عمودي.
-در حالت اول غله توسط كمباين در جهت حركت درو ميشود ولي پس از آن جريان غله در كمباين عمود بر جهت حركت كمباين و تراكتور ميباشد. اولين سري كمباينهاي كششي اكثرا از اين نوع كمباينها بودند.
-در نوع دوم كمباينهاي كششي مسير حركت غله مشابه كمباينهاي خودرو است و جريان غله در طول كمباين به موازات جهت حركت ميباشد.
-نوع سوم تركيبي از دو حالت فوق ميباشد. بدين معني كه عمل درو و كوبيدن مشابه نوع اول به صورت عمود بر جريان حركت و جدا سازي و بو جاري مشابه نوع دوم به موازات جهت حركت انجام مي‌گيرد.
براي كشش و به كار انداختن كمباينهاي كششي لازم است كه ، تراكتور كشنده حداقل 25 اسب بخار قدرت داشته باشد. اين مقدار قدرت كمترين حد ممكنه توان تراكتوري است كه ميتواند يك كمباين را به كار اندازد. چنانچه دستگاه كمبايني كه به كار مي‌بريم بزرگ باشد و ادوات اضافي مثل كاه خرد كن، دستگاه بسته بندي كاه كه به طور ضميمه به كمباين متصل مي‌گردند وجود داشته باشند تراكتوري با قدرت بيشتر مورد نياز خواهد بود. علاوه بر آن در شرايط برداشت خاص و غير معمول از قبيل كار در دامنه، سست و نرم بودن خاك، تراكتوري با قدرت بيشتر لازم خواهد بود. تراكتوري كه كمباين را به كار مي‌اندازد بايد داراي جعبه دنده با سرعتهاي متفاوت باشد زيرا فقط به اين وسيله است كه ميتواند در شرايط مختلف برداشت با سرعت مناسب كار كند، از آنجا كه اغلب تراكتورهاي امروزي داراي محور انتقال نيرو با كلاچ مستقل مي‌باشند. لذا انتقال نيرو از موتور تراكتور به كمباين از طريق محور انتقال نيرو بدون وقفه صورت مي‌گيرد. حتي به هنگام تعويض دنده پي. تي. او بي حركت نمي‌شود و اين امر موجب ميشود كه هنگام توقف حركت رو به جلوي تراكتور و كمباين ساير قسمتهاي كمباين به كار خود ادامه دهند.
يكي از مهمترين نكات مربوط به كمباين كششي، اتصال صحيح كمباين به تراكتور ميباشد. هنگام اتصال كمباين به تراكتورلازم است كمباين كاملا تراز باشد. همچنين نقطه اتصال بايد وسط دو قلاب مالبند قرار داشته باشد.
قسمتهاي مختلف كمباينهاي كششي تقريبا مشابه كمباينهاي خودرو هستند. تفاوتهاي مختصري كه در ساختار و طرز كار آنها وجود دارد هنگام تشريح ساختمان كلي آنها بيان خواهد شد.
كمباينهاي خودرو
اين كمباينها تا سال 1940 به طور محدود ساخته ميشدند و مورد استفاده قرار مي‌گرفتند. در دوران اوليه پيدايش و تكامل آنها انواع متفاوتي ساخته و به كار برده شد تا اين كه به تدريج قدرت مناسب براي موتور تعيين شد و شيوه مناسب و انتقال قدرت به قسمتهاي مختلف آن به دست آمد. كمباينهاي امروز داراي يك موتور قوي هستند كه كليه نيازهاي كمباين در شرايط مختلف زمين و اوضاع جوي متفاوت را برآورده مي‌كند. و علاوه بر آن با استفاده از تجهيزات و دستگاههاي مختلف كه در آن تعبيه شده است يك راننده ميتواند آن را به راحتي به كار اندازد و تنظيمات مختلف را از جايگاه خود انجام دهد. طراحي اصلي كمباين خودرو بر اين اساس است كه غله پس از درو مستقيما وارد كمباين شود و در وسط قسمت درو به كوبنده ها منتقل گردد. بدين سبب هنگام ورود به داخل مزرعه و شروع به كار بدون اينكه باعث تلفات محصول شود كار خود را دنبال مي‌كند و براي شروع كار درو نيازي به انجام اعمال به خصوص نيست .همچنين راننده ميتواند از هر نقطه زمين كار خود را شروع نمايد و در صورتي كه نقاطي واقع در وسط مزرعه سبز باشد آنها را رها سازد.
كمباين خودرو به خصوص براي مزارع وسيع ساخته شده‌اند و با ضمايم و تجهيزاتي دارند در تمام نقاط دنيا در مزارعي كه وسعت زياد دارند در هر شرايطي از لحاظ جوي و يا زمين يا نوع محصول به كار مي‌پردازند.
براي محصولات خاص مثل برنج، لوبيا، ذرت، سويا و بذور انواع علفها كمباينهاي ويژه‌اي ساخته شده‌اند اين مدلها با تجهيزاتي كه در آنها به كار رفته است مشخص مي‌شوند. مثلا كوبنده ويژه كمباين برنج با كوبنده ذرت متفاوت است.
همچنين كمباين برنج به جاي چرخ لاستيكي با زنجر چرخ حركت مي‌كن. كمباين لوبياي خوراكي داراي قسمت ويژه‌اي براي تميز نمودن لوبيا است. كمباينهاي مخصوص ذرت و سويا داراي قسمت ويژه جمع آوري ذرت يا سويا هستند. در بعضي كمباينها تجهيزات خاصي براي كيسه كردن بذور جمع آوري شده تعبيه شده‌اند.
كمباينهاي امروزي يك دستگاه پيچيده به شمار مي‌آيند. نه فقط قسمتهاي برداشت، كوبنده و بوجاري اين كمباينها داراي اجزا و قطعات فراوان است بلكه به اين قسمتها بايد موتور، جعبه دنده، سيستم برق، سيستم هيدروليك و غيره را اضافه نمود و بدين سبب از پيچيده ترين ماشينهاي كشاورزي به حساب مي‌آيند.
براي آشنايي با عمل كمباين ابتدا بايد با طرز كار هريك از قسمتها آشنا شويم، هنگامي كه نحوه عملكرد همه قسمتها را بفهميم نحوه عمل همه آنها در ارتباط با يكديگر به آساني فهميده ميشود.
فصل دوم
تنظيمات کلي کمباين
تنظيمهاي مقدماتي كمباين
كليه كتابهاي راهنماي كمباينها داراي جداولي هستد كه در آن نحوه انجام تنظيمهاي مقدماتي كمباين شرح داده شده است. اين تنظيم ها فقط مربوط به شروع كار هستند . بسته به نوع گياه و وضعيت زمين لازم است تنظيمات بيشتري انجام گيرد. كمتر كمبايني وجود دارد كه فقط با تنظيمات اوليه به نحو رضايت بخشي عمل كند مگر اين كه وضعيت مزرعه خوب و بد و كامل باشد. اينك به شرح دو مسئله مهم مي‌پردازيم:
1-سرعت مناسب كار
2-تنظيمات توصيه شده براي كمباين
سرعت مناسب كار
همه قسمتهاي جدا كننده كمباينها به وسيله كارخانه سازنده انها به نحوي طراحي شده‌اند كه بدون توجه به محصول برداشت شده در يك سرعت به خصوص كار كنند. هيچ گاه سرعت توصيه شده را تغيير ندهيد، در غير اينصورت كمباين به طور رضايتبخش كار نخواهد كرد.
اگر سرعت جداكننده آهسته تر از سرعت عادي باشد تمام كمباين آهسته تر كار خواهد نمود. اين امر موجب كندي كار و در نتيجه گير كردن قسمتهاي مختلف خواهد شد كه تلفات زياد را به دنبال خواهد داشت.
اگر سرعت جدا کننده تندتر از سرعت عادي باشد مواد به طور سريع از داخل كمباين عبور مي‌كنند. اين امر سبب افزايش تلفات دانه ميشود و علاوه بر آن موجب آسيب ديدن و فرسودگي قسمت هاي مختلف نيز خواهد شد.
هميشه كنترل كنيد كه سرعت جدا كننده و با سرعت توصيه شده در كتاب راهنماي كمباين مساوي باشد. اغلب كمباينها به نحوي تنظيم شده اند كه در حالت باز بودن كامل دريچه گاز با سرعت مناسب كار كنند. اگر در حالي كه دريچه گاز كمباين كاملاً باز است جدا كننده با سرعت عادي كار نمي‌كند لازم است آن را تنظيم كنيد.
هر كمباين داراي يك محور به خصوص به عنوان نقطه شروع كنترل سرعت كاركرد ميباشد. مثلاً در بعضي كمباينها محور استوانه كوبنده به عنوان نقطه شروع تنظيمات به كار مي‌رود و در برخي ديگر سرعت محور انتقال اوليه به عنوان نقطه شروع تنظيمات مورد استفاده قرار مي‌گيرد. هميشه براي آگاه شدن از نحوه كنترل سرعت كاركرد به كتاب راهنماي استفاده از كمباين مراجعه كنيد.
تنظيمات توصيه شده براي كمباين
هر كتاب راهنماي كمباين شامل ليست تنظيمهاي مقدماتي كمباين براي هر نوع محصولي كه قرار است درو شود ميباشد. اين تنظيمات پيشنهادي صرفاً نقاط شروع توصيه شده هستند و تنظيمهاي نهايي بايد با توجه به نوع محصول و شرايط مزرعه با دقت انجام شود.
معمولا يك محدوده ارائه شده است كه تنظيمهاي تقريبي را براي وضعيت متوسط به دست مي‌دهد. هنگام تنظيم يك كمباين معين با استفاده از كتاب راهنماي آن كمباين در محدوده تنظيمهاي پيشنهادي، نقطه شروع را تعيين كنيد.
در حالي كه قسمتهاي مختلف كمباين بر طبق اين دستورات تنظيم اوليه تنظيم شده‌اند به مدتي كوتاه محصول را درو كنيد سپس تلفات دانه را بازرسي و در صورت لزوم كمباين را تنظيم كنيد. تنظيمات مربوط به مزرعه در مباحث بعدي همين فصل تشريح خواهند شد. در صفحات آينده ليست كاملي از تنظيمهاي مربوط به برداشت محصولات متداول ارائه خواهد شد.
كار در مزرعه و تنظيمات
كاربا كمباين در مزرعه و انجام تنظيمات لازم نياز به كارگر ماهر دارد تنها رانندگي كمباين كافي نيست، يك كارگر خوب كمباين ميتواند در هر هكتار زمين برداشت شده هزارها تومان صرفه جويي نمايد. در اين مبحث نكاتي را كه يك كارگر خوب كمباين بايد بداند تا محصول را با كيفيتي عالي برداشت نمايد .
عملكرد مناسب در مزرعه
يك نكته مهم كه كارگر بايد در خاطر داشته باشد رابطه بين سرعت برداشت با كمباين و تلفات محصول ميباشد.
حتي اگر كمباين به درستي تنظيم شده باشد ممكن است به سبب افزايش سرعت دانه‌ها تلف شوند. راننده كمباين بايد تشخيص دهد كه تلفات قابل قبول در چه حد ميباشد. بعضي از رانندگان هنگامي كه تصميم بر تسريع در برداشت محصول مي‌گيرند. تلفات و شكستگي بيشتر را جايز مي‌شمارند.
قواعد كلي براي برداشت خوب با كمباين
در اينجا چند قاعده كلي براي برداشت خوب با كمباين را شرح مي‌دهيم:
1-هنگام شروع كار با كمباين، با كار در سرعت كم توانايي كمباين را در برداشت محصول كم ارزيابي نماييد در دنده سنگين‌تري نسبت به حال عادي كار كنيد اما دور موتور را كاهش ندهيد در غير اين صورت كمباين بازده مناسب را از دست خواهد داد. به تدريج سرعت را افزايش دهيد و نتايج را كنترل كنيد تا اين كه مشكلاتي از قبيل تلفات غير قابل قبول و يا شكستگي دانه در حين كوبيده شدن محصول بروز نمايد، در شرايط عادي مي‌توانيد با سرعت رو به جلوي 4 الي 5/5 كيلومتر در ساعت كار كنيد.
2-هيچ گاه به هنگام ضرورت در تنظيم كمباين ترديد نكنيد، هميشه قبل از انجام هرگونه تنظيمي دليل انجام تنظيم را بدانيد. هر بار فقط يك تنظيم را انجام دهيد و نتيجه را بازرسي نماييد و سپس به تنظيمهاي ديگر بپردازيد.
3-عمل كوبيدن را مرتبا بازرسي كنيد و در صورت لزوم سرعت كوبنده و فاصله دو كوبنده را تنظيم نماييد.
4-هنگام بازرسي عمل كوبيدن تلفات دانه را بررسي كنيد، چنانچه ضرورت داشت تنظيمات لازم از قبيل تقليل سرعت رو به جلوي كمباين،تنظيم فاصله استوانه كوبنده و ضد كوبنده، تنظيم فشار باد بادبزن و تنظيمهاي مربوط به غربال كلش دانه و غيره را انجام دهيد.
5-هنگام دروي محصول ايستاده با تيغه برش جلوي كمباين، پلاتفورم (سكوي درو) را تا آنجا كه ممكن است بالا ببريد بدون اين كه سنبله‌هاي كوتاه را از دست بدهيد. هنگام دروي محصول خوابيده يا در هم پيچيده از انگشتي هاي بلند كننده استفاده كنيد و سكوي درو را پائين قرار دهيد و با سرعت كم حركت نمائيد.
6-در صورت تغيير ارتفاع محصول و سرعت رو به جلوي كمباين ارتفاع و سرعت شانه را تنظيم نمائيد.
7-به هنگام استفاده از هد مخصوص ذرت آن را پائين قرار دهيد تا بلالهاي زيرين را برداشت نمايد. ضمناً هد ذرت را در وسط رديفها قرار دهيد تا از خم شدن ساقه‌ها و از دست رفتن بلال ذرت جلوگيري شود.
8-در صورتي كه در روي كفشكهاي تلفاتي پديد آمد و يا كزل بيش از حد توليد شد قسمتهاي بوجاري را تنظيم كنيد.
9-هيچ گاه با راندن كمباين با سرعت بيش از حد حجم كار آن را زياد ننمائيد، زيرا اينكار سبب افزايش فاحش در تلفات دانه خواهد شد.
10-هنگامي كه در شرايط بد و نامساعد مثل مزرعه پر علف يا محصولي كه كوبيدن آن دشوار است كار مي‌كنيد سرعت را كاهش دهيد و مرتباً نحوه عمل كمباين را بازرسي نمائيد.
اينك بعضي از اين عمليات و تنظيمات را به طور دقيقتر مورد مطالعه قرار مي‌دهيم، در اين بخش مباحث ذيل را شرح مي‌دهيم.
1-كار و تنظيمات قسمت درو و خوراك دهنده كمباين
2-كار و تنظيمات قسمت كوبنده
3-كار و تنظيمات قسمت بوجاري
كار و تنظيمات قسمت درو و خوراك دهنده
محصول بايستي به طور صحيح درو و جمع آوري شود و به قسمت كوبنده انتقال يابد در غير اين صورت دانه‌ها مي‌ريزند و يا خوراك دادن به كوبنده‌ها به طور يكنواخت انجام نمي‌گيرد كه به نوبه خود در بازده كار تاثير منفي خواهد گذاشت.
در اينجا به شرح كار و تنظيمات قسمتهاي زير مي‌پردازيم:
سكوي درو
سكوي بلند كننده محصول درو و رديف شده
هدف مخصوص ذرت
نقاله خوراك دهنده
براي راه اندازي و تنظيم سكوي درو به طور صحيح اين نكات رادر نظر داشته باشيد:
1-سرعت حركت كمباين
2-ارتفاع درو
3-تنظيمات شانه
4-تنظيمات مارپيچ انتقال دهنده
سرعت كمباين
مقدار محصول، ظرفيت كمباين،و مهارت راننده عوامل تعيين كننده سرعت رو به جلوي كمباين مي‌باشند . هنگامي كه مقدار محصول زياد باشد سرعت رو به جلوي كمباين را بايد كاهش داد. اما حداكثر سرعت موثر كمباين تحت تاثير ظرفيت كمباين براي كوبيدن، جدا و تميز نمودن محصول ميباشد. اگر سرعت حركت كمباين خيلي زياد باشد سبب افزايش حجم بار كمباين ميشود و تلفات زياد خواهد بود. حتي هنگامي كه يك كمباين به طور صحيح تنظيم شده باشد راه اندازي آن با سرعت زياد سبب به وجود آمدن دانه كوبيده نشده يا كاه بيش از حد كوبيده شده مي‌گردد و در هر دو حالت دانه از روي غربال كاه پران و يا كفشكهاي تميز كننده به خارج مي‌ريزد و هدر مي‌رود.
معمولا اغلب رانندگان كمباين در سرعتي كه برايشان قابل انجام كار است عمل مي‌نمايدو اين بستگي به مهارت راننده و وضع محصول دارد.
ارتفاع درو
ارتفاع درو بستگي به وضعيت محصول دارد. در غله ايستاده ارتفاع درو بايد به نحوي تنظيم گردد كه بدون از دست دادن سنبله‌هاي كوتاه قد تمام غله را در بر گيرد. اين امر سبب كاهش مقدار كاهي ميشود كه در صورت تنظيم نكردن ارتفاع درو بار غربال كاه پران را افزايش خواهد داد.
مقدار زياد كاه ممكن است سبب بروز مشكلاتي در جدا سازي دانه از كاه و تميز نمودن آن شود. در محصولي كه خوابيده يا در هم پيچيده باشد، بايد از انگشتيهاي بلند كننده استفاده كرد تا غله را از روي زمين بلند كند و به دم تيغه بدهد.
چنانچه هد كمباين داراي سيستم كنترل اتوماتيك ارتفاع درو و يا مجهز به فنر قابل تعليق در سكوي برش باشد مي تواند بين تيغه درو و زمين رابطه نزديكي ايجاد كند. در طول مدت برداشت ارتفاع درو را به طور متناسب با تغييرات ارتفاع محصول تنظيم نمائيد.
تنظيم شانه
شانه را بايد به دقت تنظيم كرد تا غله را به جلوي تيغه و از آنجا به جلوي مارپيچ نقاله براند. به اين منظور بايد موقعيت و سرعت شانه را تنظيم كرد.
موقعيت شانه در محصول ايستاده
ارتفاع شانه معمولاً به نحوي تنظيم ميشود كه پره‌هاي شانه ساقه گياه را در نقطه وسط ميان نقطه برش و نوك گياه لمس نمايد. اگر سرعت شانه مناسب باشد موقعيت پره‌ها سبب ميشود كه محصول بلافاصله پس از بريده شدن روي سكوي درو بريزد.
وضعيت شانه از لحاظ فاصله با تيغه درو بايد به نحوي تنظيم گردد كه محور شانه اندكي جلوتر از تيغه باشد. اگر شانه خيلي جلو باشد محصول را به دم تيغه نمي‌راند و محصول پس از درو بر زمين مي‌ريزد اگر شانه خيلي عقب باشد محصول را خيلي به پائين مي‌راند و در نتيجه وقتي كه محصول درو شد بعضي از خوشه ها مي‌ريزند.
وضعيت شانه در محصول خوابيده
براي دروي محصول خوابيده شانه بلند كننده لازم است هنگام دروي محصول خوابيده ارتفاع شانه كم است به طوري كه دندانه‌هاي شانه ميتواند در غله فرو بروند و آنها را بلند كنند و به دم تيغه بدهند، ضمنا دندانه‌ها بايد طوري تنظيم شوند كه غله را بلند كنند و بدون اين كه ساقه آن به دور شانه بپيچد آن را به دم تيغه بدهند. وضعيت شانه از لحاظ فاصله با تيغه درو – در اين حالت شانه بايد به اندازه يك 3/0 متر از تيغه درو جلو باشد تا محصول را قبل از رسيدن به تيغه بلند كرده باشد. هنگام تنظيم شانه بلند كننده بايد كاملا دقت شود كه دندانه‌هاي شانه با تيغه درو بر خوردي نداشته باشند زيرا ممكن است سبب شكستگي تيغه گردند. دندانه ها بايد فقط از نزديك تيغه عبور كنند و آن را تميز نماييد. شانه را به نحوي تنظيم نمايند كه چنين به نظر آيد كه كمباين را در مزرعه مي‌كشد، اگر سرعت شانه خيلي كم باشد محصول را به دم تيغه نمي‌راند و در نتيجه غله پس از درو شدن به زمين مي‌افتد زيرا شانه آن را به جلوي سكو نمي‌راند.
اگر سرعت شانه خيلي زياد باشد ممكن است دانه محصول بر اثر ضربه ناشي از شانه بريزد. همچنين ممكن است غله قبل از اين كه درو شود به سمت پائين رانده شود و در نتيجه محصول درو نشده بر روي زمين باقي خواهد ماند.
تنظيمات مارپيچ انتقال دهنده
مارپيچ انتقال دهنده بايد به نحوي تنظيم گردد كه هم از لحاظ موقعيت و هم از لحاظ سرعت در وضعيت مناسبي باشد كه غله درو شده را به طور يكنواخت به نقاله خوراك دهنده منتقل سازد.
موقعيت مارپيچ نقاله
مارپيچ بايد به گونهاي تنظيم شود كه كف سكوي برش را بسته به نوع محصول تا ارتفاع 6 الي 12 ميليمتر تميز نمايد . چنانچه فاصله مارپيچ با كف سكو زياد باشد انتقال مواد به نقاله خوراك دهنده به طور يكنواخت انجام نخواهد گرفت و اگر اين فاصله كم باشد غله به شدت تكان مي‌خورد و در نهايت بر زمين مي‌ريزد و كاه نيز به مقدار زياد جويده خواهد شد.
لخت كن مارپيچ نقاله
اين قسمت در پشت مارپيچ نقاله قرار گرفته است و مانع از پيچيدن گياه به دور مارپيچ نقاله ميشود و بايد طوري تنظيم گردد كه مانع از پيچيدن گياه شود. چنانچه فاصله اين قسمت تا مارپيچ زياد باشد سبب خوراك دادن مارپيچ نقاله با كيفيت نامناسب ميشود مي شود.
انگشتيهاي مارپيچ
انگشتي هاي مارپيچ را بايد طوري تنظيم كرد كه بتواند عمل رساندن غله به نقاله خوراك دهنده را به طور موثر انجام دهد. هنگام دروي گياهان سبك انگشتيها را به سمت خارج چنان تنظيم كنيد كه به گياه دسترسي پيدا كنند و آن را به داخل بكشند. هنگام دروي گياهان سنگين انگشتيها را به طرف داخل تنظيم نماييد. هنگام دروي گياهان سنگين اگر انگشتيها بيش از اندازه خارج باشند و به داخل گياه سنگين فرو روند موجب چرخانيدن محصول به دور مارپيچ مي‌شوند. اين امر موجب ميشود كه انتقال مواد به نقاله خوراك دهنده با كيفيت نامناسب انجام گيرد غله جلوي نقاله جمع شود. براي تنظيم انگشتيهاي مارپيچ در يك كمباين معمولي كافيست قسمت تنظيم آن را به سمت پائين كه در تصوير نشان داده شده است بكشيد و پيچها را سفت كنند. چنانچه سرعت مارپيچ نقاله قابل تنظيم باشد اين سرعت را در كمترين اندازه اي كه سبب خوراك دادن خوب نقاله خوراك دهنده ميشود تنظيم كنيد.
سرعت زياد مارپيچ نقاله ممكن است سبب پرتاب شدن غله و يا راندن مواد به روي نقاله خوراك دهنده با فشار بيش از اندازه شود.
هنگام برداشت محصول كوتاه قد، سطح پره‌هاي مارپيچ بايد افزايش يابد تا بتواند مواد را به طور يكنواخت به نقاله خوراك دهنده انتقال دهد. افزايش سطح پره‌هاي مارپيچ سبب ميشود كه محصول قبل از تحويل به نقاله خوراك دهنده به صورت دسته درآيد. در گياهان بلندتر نبايد سطح پره‌ها را افزايش داد زيرا اين كار سبب دسته شدن محصول بلند ميشود كه خود سبب عدم يكنواختي خوراك كوبنده مي‌گردد.
تنظيمات مربوط به (پيك آپ) بلند كننده كمباين
هنگامي كه يك كمباين از محصول درو و رديف شده استفاده مي‌كند بايد به نحوي حركت نمايد كه رديفهاي محصول درو شده در مركز پيك آپ (بلند كننده) قرار گيرند تا اين كه انتقال مواد به كوبنده به طور يكنواخت انجام گيرد. اگر سر همه خوشه‌هاي غله در يك جهت قرار داشته باشد كمباين را به نحوي قرار دهيد كه ابتدا سر خوشه‌هاي غله برداشت شوند. اينكار سبب بهبود عمل كوبيدن و جدا نمودن غله ميشود. چنانچه ابتدا انتهاي ساقه ها برداشت شود تلفات دانه نيز افزايش مي‌يابد.
هنگام برداشت محصول درو و رديف شده دو تنظيم را بايد مورد توجه قرارداد.
الف-سرعت بلند كردن از زمين
ب-موقعيت قسمت پيك آپ
الف- سرعت بلند كردن
همانطور كه سرعت شانه در قسمت درو كمباين بايد با توجه به سرعت حركت تنظيم گردد قسمت بلند كننده نيز بايد به طور هماهنگ و متناسب با سرعت رو به جلوي كمباين تنظيم گردد. اگر بلند كننده با سرعت بيش از حد حركت كند، انگشتيهاي بلند كننده بر سنبله‌ها ضربه مي‌زنند و اين امر موجب تكان شديد و افزايش تلفات ناشي از ريزش دانه خواهد شد. سرعت زياد بلند كننده همچنين سبب جدا شدن خوشه‌هاي درو و رديف شده از يكديگر مي‌گردد كه خود سبب عدم يكنواختي انتقال مواد به قسمت كوبنده ميشود و در نتيجه كوبيدن و جدا سازي با كيفيت مناسب انجام نخواهد گرفت . ضمنا ممكن است سبب برداشتن سنگ از زمين شود كه خرابي استوانه كوبنده را به دنبال خواهد داشت.
سرعت پيك آپ بايد به نحوي تنظيم گردد كه محصول درو و رديف شده پس از فرو رفتن شاخكهاي بلند كننده در زير آن به آساني بلند شود و غله رديف شده در يك جريان غير منقطع و پيوسته بلند شود و وارد كمباين گردد.
هيچ گاه سرعت رو به جلو را آن قدر زياد انتخاب نكنيد كه قسمت بلند كننده نتواند غله درو شده را به طور مناسب برداشت نمايد. در غير اين صورت غله در جلوي بلند كننده به صورت دسته متراكم ميشود تلفات ناشي از لرزش و ريزش افزايش مي‌يابد و انتقال مواد به كوبنده غير پيوسته خواهد شد.
موقعيت بلند كننده
موقعيت بلند كننده بايد به نحوي تنظيم شود كه شاخكهاي بلند كننده در فاصله كم نسبت به زمين حركت كنند و در همين حال آن قدر پائين باشند كه بتوانند تمام محصول را از زمين بردارند. اگر شاخكها با زمين تماس داشته باشند ممكن است قطعات سنگ را بلند نمايند يا اين كه بر اثر برخورد با زمين كج شوند. همچنين ممكن است آشغال به وسيله شاخكها بلند شود و وارد قسمت كوبنده گردد كه در اين صورت تميز نمودن دانه مشكل‌تر خواهد بود. براي يكنواخت شدن انتقال مواد به نقاله خوراك دهنده مي‌توان يك قسمت نگهدارنده به بلند كننده جلو كمباين اضافه كرد.
تنظيمات مربوط به هد برداشت ذرت
براي اين كه هد برداشت ذرت به طور صحيح كار كند لازم است كه قسمتهاي زير به طور صحيح راه اندازي و تنظيم شوند:
1-سرعت حركت
2-ارتفاع هِد كمباين
3-رئوس صفحات جمع كننده
4-زنجيرهاي جمع كننده
5-غلتك هاي ساقه
6-تيغه‌هاي پوست كن و سپرهاي آنها
7-صفحات رباينده
8-مارپيچ
9-فاصله رديفها
سرعت حركت كمباين
سرعت مناسب براي كمباين بستگي به ظرفيت آن، محصول و وضعيت گياه دارد. سرعت حركت نبايد از حد توانايي كمباين در برداشت محصول با ريزش و تلفات كم بيشتر باشد.
ارتفاع هِد كمباين
هد كمباين بايد آن قدر پائين باشد كه بتواند بلالهاي پائيني را بدون اين كه آنها را به زمين بزند يا سبب ريزش دانه از بلال در قسمت جمع كننده هِد گردد برداشت نمايد. هنگامي كه محصول خوابيده و در هم پيچيده است هِد كمباين بايد زمين را بدون اين كه آشغال و سنگ را بلند نمايد لمس كند.
رئوس صفحات جمع كننده (نوكهاي جمع كننده )
در شرايط معمولي نوكهاي جمع كننده را طوري تنظيم كنيد كه هنگام دروي ذرت ايستاده با شيب زمين مطابقت كنند. اما چنانچه محصول خوابيده است نوكهاي جمع كننده را به نحوي تنظيم كنيد كه بيشتر متوجه زمين باشند و بتوانند ساقه‌هاي خم شده يا خوابيده را بلند نمايند. هنگامي كه محصول خوابيده يا در هم پيچيده است بايد با سرعت كم حركت كنيد تا تلفات كاهش يابد.
زنجيره‌هاي جمع كننده
زنجيره‌هاي جمع كننده فقط در حالت فرسودگي نياز به تنظيم دارند. در بعضي از كمباينها قسمت ويژه‌اي براي تنظيم كشيدگي زنجير وجود دارد كه مجهز به فنر ميباشد. متناسب بودن سرعت حركت زنجير جمع كننده با سرعت حركت كمباين حائز اهميت فراوان است. سرعت حركت زنجير جمع كننده به وسيله سرعت كلي هِد مخصوص ذرت كنترل ميشود. زنجيرهاي جمع كننده بايد تقريبا با همان سرعتي كه كمباين رو به جلو حركت مي‌نمايد به سمت عقب حركت كنند. اين سرعت بايد دقيقا به همان اندازه كه براي هدايت ساقه‌هاي ذرت به غلتكهاي رباينده خوشه كافي است باشد. سرعت بيشتر زنجير، سبب شكستن ساقه‌ها و افتادن خوشه‌هاي ذرت بر روي زمين مي گردد. همچنين چنانچه سرعت زنجير بيش از اندازه باشد ممكن است ساقه كلا بالا كشيده شود و وارد كوبنده گردد.
اگر سرعت رو به جلو زياد و سرعت زنجير كم باشد زنجير جمع كننده ساقه‌ها را به جلو هل مي‌دهد و خوشه‌هاي ذرت را به زمين مي‌زند.
