بخشی از مقاله
چکیده:
فقدان تعامل کافی بین بخش هاي ترویج ،اجرا وتحقیق دراموربرنامه ریزي، اجراء، نظارت، وارزشیابی و نیزکاهش همگرایی بین عوامل انسانی پروژهها - مروج، کارشناس فنی ،محقق، ناظر، ارزشیاب و... - در سطح ستاد وصف باعث کاهش کارآیی و اثربخشی برنامه هاي گروههاي هدف ذیربط می گردد.
هدف از طراحی و تدوین این برنامه به کارگیري راهبردهاي مدیریت پروژه به منظور به حداکثر رساندن بهرهوري فرایند برنامه ریزي تلفیقی بین ترویج و بخشهاي اجرا وتحقیق، جهت گروه هاي هدف در بخش کشاورزي استان خراسان رضوي بوده است.
طی این پروسه ساختارهاي نوین هماهنگی، تدوین پروژه، اجرا، نظارت و ارزشیابی، طراحی واستقرار یافتهاند و الگوي برنامه ریزي فوق طی سه سال86-88 تکرار وتکوین پیدا کرده است. طی سال هاي فوق به ترتیب 65-55-76 پروژه با روش شناسی ذیل تهیه و اجراشده است.
-1 نیاز سنجی از شهرستان ها، -2 بررسی کا رشناسی - مساله –نیاز –راه کار - در شوراي هماهنگی مدیریت ترویج - ساختارمشارکتی تصمیم گیري - ، -3 بررسی درکارگروه هاي تخصصی سازمان وتعیین اولویت هاي اجرایی-4 تعیین طرح هاي اجرایی و زیر پروژه هاي هر طرح، -5 تعیین روششناسی تهیه پروپوزال - تعریف 17 آیتم / مؤلفه براي پروژه نویسی - ، -6 تدوین پروژه هاي هر طرح، -7 تصویب پروژه ها توسط شوراي برنامه ریزي سازمان، -8 انعقاد توافق نامه با شهرستان ها به منظوراجراي برنامه-9 ابلاغ پروژه ها به شهرستان ها-10 تعیین کارراهه هاي کنترل ومدیریت پروژه با بهره گیري از استاندارد »دانش مدیریت پروژه « PMBOK1 و با هدف استقرار ساختا رهاي این مدل.
کار راهه هاي مورد نیاز مدیریت پروژه به ترتیب ذیل عملیاتی شدند: تشکیل ستاد راهبردي، تشکیل کمیته هاي اجرایی ،معرفی مجریان پروژه ها،تعیین ناظرین شهرستانی، آموزش عوامل اجرایی پروژه، ابلاغ دستورالعمل هاي اجرایی، اعزام تیم هاي نظارتی، فعال شدن سیستم مدیریت اطلاعات - - MIS تدوین گزارشات اجراي برنامه آثار و نتایج ذیل را در پی داشته است:
1 اجراي پروژهها براساس نیازهاي واقعی و اولویت دار گروه هاي هدف باعث همگرایی برنامهها و در نتیجه اثربخشی بیشتر در رفع نیازهاي کشاورزان شده است.
2 توزیع نهادههاي پروژه، تهیه و تولید رسانه هاي آموزشی و خرید تجهیزات و ... متناسب با اهداف کمی و قلمرو جغرافیایی برنامهها انجام گردیده است.
3 امکا ن ارایه هم زمان بسته آموزشی، و بسته حمایتی - فنی- نهاده اي - و ارائه مشاورههاي تخصصی به گروه هدف فراهم شده است.
-4 با اجراي برنامه جامع ترویج سازمان ساختارهاي اجرا، نظارت، ارزشیابی و هماهنگی تقویت شده و سنجش اثر بخشی پروژه هاي ترویجی بر اساس شاخص هاي کمی امکان پذیر شده است.
پیشنهاد می شود دستاوردهاي این برنامه پس از ارزشیابی نهایی - سه ساله - و تکوین ابعاد مختلف آن در سطح وزارت و جهاد کشاورزي - حوزه ترویج - تسري یافته و در استان هاي مختلف کشور به مرحله اجرا در آید.
مقدمه
بیش از نیم قرن از آغاز فعالیت رسمی ترویج کشاورزي در کشور می گذرد و بیش از هر زمان دیگر این پدیده در حوزه علمی و اجرایی در معرض اظهارنظر، انتقاد ، بحث و مجادله قرار دارد. نظام ترویج کشاورزي جهت حفظ و افزایش اثرات خود نیاز به بروز نوآوري و تحول و تولدي تازه در عرصه هاي علمی و اجرایی دارد. تا بتواند پا به پاي پیشرفت علوم و تحولات سازمانی و مدیریتی قدم بردارد.
امروز لازم است نظام ترویج در مسیري جدید گام برداشته و راه رسیدن به کارآیی و اثربخشی را پیموده و به عنوان نهادي آموزشی به رسالت خود ادامه داده و با ساختاري انعطاف پذیر، در هر زمان خود را با تحولات نوین همسو و هماهنگ نماید.
یکی از اهداف روشن و صریح ساختارهاي نوین سازمانی ترویج ، گسترش ، ارتقاء و بهبود برنامه هاي ترویجی است به نحوي که تمامی بخش هاي مهم - جهاد کشاورزي - بویژه قسمتهاي فنی ، اجرایی ،تحقیقاتی وارزشیابی را در برگرفته باشد.
اهمیت موضوع - بیان مسأله - :
یکی از تعاریف برنامه ، هدایت منابع - انسانی، مالی ، فنی و ... - به سمت تحقق اهداف ، می باشد. سازمانهاي دولتی ازجمله وزار ت جهادکشاورزي با توجه به نقش مستقیم در اجراي برنامه هاي توسعه، نیازمند برنامه در سطوح مختلف می باشند.علاوه براین برخی الزامات دیگر نیز ضرورت وجود برنامه جامع درزیربخش ترویج کشاورزي رانمایان می سازد که میتوان موارد ذیل رابرشمرد:
-1ضرورت پاسخگویی به نیاز بخش هاي اجرایی
-2انجام فعالیت هاي قابل سنجش
-3کمی کردن فعالیت هاي ترویج ازطریق کاربرداستاندارد مدیریت پروژه
-4هدایت اعتبارات ترویجی و بخش هاي اجرایی به اولویت نیاز گروه هاي هدف مشترك - تولید کننده وبهره بردار -
-5ساماندهی عناصر شبکه ترویج
اهداف تحقیق:
هدف کلی: هدف از این پژوهش معرفی نحوه تدوین ،اجراوارزشیابی برنامه جامع ترویج کشاورزي سازمان جهادکشاورزي خراسان رضوي برمبناي راهبرد مدیریت پروژه بوده است.
اهداف ویژه:
تعیین مراحل نیازسنجی مشارکتی - بین سطوح صفی وستادي بخشهاي تحقیق، اجرا، ترویج -
- ارایه فرایندطراحی پروژه ها با اهداف مشخص و قابل سنجش شناسایی اقدامات مرتبط بابه کارگیري راهبردهاي مدیریت پروژه، دربرنامه جامع ترویج
- ارایه چارچوب اجرایی سازمان جهادکشاورزي خراسان رضوي درخصوص ساختار هاي طراحی اجرا ونظارت برپروژه هاي برنامه جامع ترویج کشاورزي سازمان استان
