بخشی از مقاله
مقدمه
فشار خون بالا یکی از مشکلات بیماران دیابتی نوع ۲ است. حدود ۰۷ درصد بیماران دیابتی به این عارضه مبتلا هستند به طوری که شیوع فشارخون بالا در آنان دو برابر سایر افراد جامعه است.۲،۱ فشارخون بالا از جمله عوامل
خطرساز شناخته شدهی عوارض ماکرووسکولار،۳ نفروپاتی۵،۴ و رتینوپاتی۵ در دیابت به حساب میآید. بنابراین، کنترل فشارخون به عنوان وسیلهای برای جلوگیری یا به تأخیر انداختن این عوارض، مطرح است. با اینکه یافتههای مطالعههای بالینی در مورد اثر مکملهای آنتیاکسیدانی بر فشارخون، ضد و نقیض است۱۱-۶ بر اساس
۰۰۴ مجلهی غدد درونریز و متابولیسم ایران دورهی نهم, شمارهی ۴، اسفند ۶۸۳۱
برخی مطالعهها، دریافت کم و سطح سرمی پایین آنتیاکسیدانها با افزایش خطر فشاری خون بالا همراه است.۳۱،۲۱ این عقیده وجود دارد که درخت انار در باغ بهشت رویانده شده است و در بسیاری از فرهنگها به عنوان دارو از آن استفاده میشود.۴۱ آب انار حاوی پلیفنلهای محلولی مانند آنتوسیانینها و تاننها میباشد، که احتمالاﹰ میتوانند بر فشارخون اثر بگذارند.۵۱ در مطالعهای که روی افراد مبتلا به فشارخون بالا انجام شد، مصرف روزانهی ۰۵ میلیلیتر آب انار به مدت دو هفته موجب کاهش فشار خون سیستولی آنها شد.۶۱ همچنین یافتههای مطالعهی دیگری که در بیماران مبتلا به تنگی شریان کاروتید انجام شد، حاکی از ۱۲% کاهش فشارخون سیستولی بعد از یکسال مصرف آب انار بود،۷۱ ولی مصرف کنسانترهی آب انار به مدت دو ماه تغییر معنیداری در فشارخون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ ایجاد نکرد.۸۱
با توجه به اینکه مطالعههای معدودی در جهان دربارهی آب انار و اثر آن بر فشارخون انجام شده است۷۱،۶۱ و تنها مطالعهی انجام شده در افراد دیابتی دارای گروه شاهد نبوده است،۸۱ و از طرفی میوه انار در کشور ما در دسترس عموم قرار دارد، این مطالعه با هدف تعیین اثر آب انار بر فشارخون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ انجام شد تا بتوان این مادهی غذایی مفید و قابل دسترس را همراه با درمان دارویی فشارخون بالا و همچنین به عنوان پیشگیری از بیماریها قلبی ـ عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ به کار برد.
مواد و روشها
پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی تصادفی است که با مراجعهی مستمر بیماران به دانشکدهی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۴۸۳۱ انجام شد. برای انتخاب نمونههای مورد نظر، پروندهی بیماران دیابتی موجود در بنیاد امور بیماریهای خاص و انجمن دیابت ایران بررسی شد. بیماران دیابتی نوع ۲ (افراد با قند خون بالای ۶۲۱ میلیگرم درصد) که دارای پروندهی فعال بودند، پس از توجیه و کسب موافقت برای همکاری انتخاب شدند. سن، جنس، نمایهی تودهی بدن (BMI)، طول مدت ابتلا به دیابت،
داروهای مصرفی و سابقهی ابتلا به بیماریهای مختلف بیماران ثبت شد. بیمارانی که به بیماریهای کبدی، کلیوی، هیپو یا هیپرتیروئیدی، انفارکتوس میوکارد یا بیماریهای
خونی مبتلا بودند یا از داروهای حاوی استروﮊن یا پروﮊسترون استفاده یا انسولین تزریق میکردند، سیگاری بودند یا در طی سه ماه قبل از شروع مطالعه هر گونه مکمل ویتامین یا املاح استفاده کرده بودند، از مطالعه حذف شدند.
۳۶ بیمار (۴/۸±۹/۴۵ ساله) شرکت کننده در این پژوهش بر اساس جنس دسته بندی شدند و به طور تصادفی در یکی از دو گروه مصرف کنندهی آب انار و شاهد قرار گرفتند. از این تعداد، ۱۶ نفر تا انتهای مطالعه شرکت داشتند. یک نفر از افراد گروه شاهد نتوانست برای خونگیری دوم مراجعه کند و یک نفر از گروه مصرف کننده ی آب انار به دلیل مصرف سیگار از مطالعه حذف شد. افراد تحت مداخله به مدت ۶ هفته روزانه ۰۰۲ میلیلیتر آب انار خالص (بدون شکر و افزودنی دیگر) که توسط کارخانهی تکدانه تهیه شده بود، دریافت کردند. در گروه شاهد مداخله ای انجام نشد.
پرسشنامههای مربوط به اطلاعات عمومی، بسامد خوراک نیمه ک ی و یادآمد خوراک ۴۲ ساعته از طریق مصاحبهی حضوری تکمیل شد، وزن و قد با استفاده از ترازوی دارای قدسنج سگا با حداقل پوشش و بدون کفش، به ترتیب با دقت ۰۰۱ گرم و ۵/۰ سانتیمتر، اندازهگیری شد و پس از کسر ۵/۱ کیلوگرم به عنوان وزن لباس، نمایهی تودهی بدن (BMI) از رابطهی (وزن به کیلوگرم تقسیم بر
توان دوم قد به متر) محاسبه شد.
