بخشی از مقاله
چکیده :
زمینه : نتایج تحقیقات بر روی فشارخون های ضعیف نشان داده که درمانهای غیردارویی عوارض و عوامل پرفشاری خون را کاهش می دهد و حتی می تواند به عنوان درمان اولیه برای پرفشاری خون به کار روند.
روش : پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون است. از جامعه آماری مورد پژوهش که شامل کلیه زنان مبتلا به فشار خون شهر کنگاور بود سی نفر انتخاب و در دو گروه پانزده نفری گمارده شدند. افراد گروه آزمایش ده جلسه در مداخلات گروه درمانی معنوی شرکت داده شدند. ابزار پژوهش، شامل پرسشنامه نشخوار خشم ساکودولسکی - - 2001، و پکیج جلسات آموزشی معنویت درمانی بود، داده های به دست آمده با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته ها : معنویت درمانی به طور معناداری نشخوار خشم زنان مبتلا به فشار خون را کاهش می دهد . - S 0.001 -
نتیجه گیری : با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود از این شیوه درمانی در انجمنهای فشار خون و مراکز بهداشتی درمانی به عنوان درمان مکمل در کنار دارو درمانی استفاده گردد.
مقدمه :
بیماری فشار خون یکی از مسائل سلامت عمومی است که در سراسر جهان به ویژه در کشورهای توسعه یافته در حال افزایش است بیماریهای قلبی عروقی یکی از عمده ترین علل مرگ و میر در سراسر جهان به شمار می روند - بحرینیان، انتظاری، عادل نیا، شیرانی و همکاران، . - 1391 باتوجه به اینکه پرفشاری خون یکی از مشکلات عمده بهداشتی و رو به رشد در کشورهای در حال توسعه است و با توجه به پیشرفتهای قابل توجهی که در کنترل بیماریهای واگیردار انجام شده امروزه کنترل و درمان بیماریهای غیرواگیردار مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. در این میان کنترل و درمان پرفشاری خون بسیار حائز اهمیت می باشد به طوری که پرفشاری خون شانس بیماریهای قلبی و عروقی، عروق مغزی و بیماریهای کلیوی را افزایش می دهد
اگر خشم را یک هیجان بدانیم نشخوار خشم1، عبارت است از فکر کردن در مورد آن هیجان. بر این اساس، نشخوار خشم یک فرایند شناختی اجتناب ناپذیر وتکرار شونده است که در جریان تجربه ی خشم ظاهر می شود، و پس از آن ادامه می یابد و مسئول تداوم و افزایش خشم به حساب می آید.
نشخوار خشم از نشانه های مهم اختلال افسردگی است و یافته های پژوهشی مختلف رابطه بین نشخوار خشم و افسردگی را تایید کرده اند. نشخوار خشم با وخامت، شروع، بازگشت و استمرار افسردگی رابطه دارد - مکس ول3 و همکاران،2005؛ بشارت و محمد مهر،. - 2009افکار نشخوار شونده غالباً با افکار منفی مرتبط اند،که موجب نارحتی و افسردگی می شوند و پرخاشگری را افزایش می دهند
اهمیت معنویت5 و رشد معنوی در انسان، در چند دهه ی اخیر به صورتی روز افزون توجه روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است. پیشرفت علم روانشناسی از یک سو و ماهیت پویا و پیچیده ی جوامع نوین از سوی دیگر باعث شده است که نیاز های معنوی بشر در برابر خواسته ها و نیازهای مادی قد علم کند و اهمیت بیشتری یابد. به نظر می رسد که مردم جهان امروزی، بیش از پیش به مسائل معنوی گرایش دارند و روانشناسان و روان پزشکان نیز به طور روزافزون در می یابند که استفاده از روشهای سنتی و ساده برای درمان اختلالات روانی کافی نیست.
در حقیقت افراد باورهای مذهبی خود را پشت در اتاق درمان نمی گذارند و باورها، ارزشها، تجربیات، روابط و حتی کشمکشها های معنوی همیشه با آنها است - پارگامنت. - 2007 6در مطالعات مختلفی ثابت شده است که افراد مبتلاء به بیماریهای مزمن، معنویت را به عنوان یک روش برای کنار آمدن و سازگاری با بیماری، و برای به وجود آوردن حس معنی و هدف در زندگی و نیز کاستن احساس رنج ناشی از بیماری به کار می برند
معنویت درمانی به معنای در نظر گرفتن باورهای فرهنگی، مذهبی مردم در فرایند درمانگری و در نظر گرفتن بعد متعالی مراجعان می باشد این بعد متعالی آنها را به سوی خدا رهبری میکند بنابراین برای اینکه درمانگر بتواند بر سلامتی جسمی و روانی مراجع تأثیر مثبت و قاطعی داشته باشد می بایستی در روند درمان به مسائل دینی و معنوی مراجع نیز بپردازد
در مطالعات مختلفی ثابت شده است که افراد مبتلاء به بیماریهای مزمن، معنویت را به عنوان یک روش برای کنار آمدن و سازگاری با بیماری، و برای به وجود آوردن حس معنی و هدف در زندگی و نیز کاستن احساس رنج ناشی از بیماری به کار می برند - کروز9، بستیدا10،. - 2009 در واقع زمان آن رسیده که راهکارهای معنوی، با نظریه و روشهای علمی روان درمانی ترکیب شود
فیسچرو همکاران - 2010 - رابطه بین هویت مذهبی و استراتژیهای مقابله ای ترجیح داده شده بین فردی و درون فردی در افراد مسلمان و مسیحی را سنجیدند و بیان کردند که وابستگی های معنوی که برای کمک به کنار آمدن افراد با مشکلات و رویدادهای استرس زا کمک کننده می باشند در مورد مسیحیان و مسلمانان هر دو صدق می کند و هویت معنوی انواع گوناگون روشهای مقابله را پرورش می دهند.
ریوهیم و گرینبرگ - 2007 - 2 در پژوهش خود نشان دادند که استفاده از معنویت در گروه درمانی، یکی از عوامل تأثیر گذار و حائز اهمیت است که می تواند در ارتقای حمایتهای اجتماعی، سازگاری و تطابق در امور مربوط به سلامت موثر باشد.
با توجه به موارد فوق ضرورت توجه به حیطه سلامت معنوی به عنوان یکی از ابعاد مهم و تاثیر گذار سلامت و اهمیت نهادینه نمودن این بعد از سلامت در خدمات مراقبتی امری اجتناب ناپذیر است.در جامعه ایرانی و اسلامی بسیاری از رفتارها در زندگی فردی و اجتماعی افراد، مستقیم یا غیر مستقیم متأثر از آموزه ها و باورهای دینی بوده و اغلب با آن نیز ارزیابی می شود، با وجود اهمیت معنویت و مذهب بر سلامت روان، در ایران پژوهشهای بسیار کمی در این زمینه انجام شده و می توان گفت در سطح به کارگیری مداخلات معنوی به صورت گروهی توجه چندانی نشده است. در این پژوهش با توجه به اهمیت موضوع به بررسی تاثیر معنویت درمانی گروهی در کاهش نشخوار خشم زنان مبتلا به فشارخون اساسی پرداخته ایم و این سئوال مطرح شد که : آیا معنویت درمانی در کاهش نشخوار خشم زنان مبتلا به فشارخون تأثیر دارد؟
مواد و روش:
طرح این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با شیوه ی پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل می باشد. جامعه آماری کلیه زنان مبتلا به فشارخون اساسی ساکن در شهرکنگاور در سال1393بود. که از بین آنان نمونه ای با حجم سی نفر - پانزده نفر گروه آزمایش و پانزده نفر گروه کنترل - با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس از بین زنان مبتلا به فشارخون اساسی - که به درمانگاههای کنگاور مراجعه کرده بودند - انتخاب شد.
ابزارپژوهش:
الف : مقیاس نشخوار خشم ساکودولسکی - 2001 - ، این مقیاس یک آزمون 19 سئوالی است که برای سنجش تمایل به تفکر در مورد موقعیتهای خشم انگیز فعلی و یادآوری تجربه های خشم انگیز گذشته ساخته شده است. سئوالهای آزمون چهار زیر مقیاس نشخوار خشم شامل پس فکرهای خشم ، افکار تلافی جویانه ، خاطره های خشم و شناختن علتها را در اندازه های چهار درجه ای لیکرت از نمره ی یک - خیلی کم - تا نمره ی چهار - خیلی زیاد - می سنجد. نمره ی آزمون به صورتی است که نمره ی بیشتر بیانگر نشخوار خشم بیشتر است. پایایی و روایی این مقیاس توسط دکتر محمد علی بشارت و همکاران درسال - 1387 - تایید شده است.
ب- پکیج آموزشی معنویت درمانی بر گرفته از مقاله تقی زاده و میرعلائی 1392، که شامل دوازده جلسه است. جلسات آموزشی از جلسه دوم آغاز و به صورت گام به گام در چهارده گام آموزش داده می شود، و در جلسه اول و جلسه آخر، - جلسه دوازدهم - پرسشنامه ها به گروه آزمایش و به موازات آن گروه کنترل ارائه می گردد.
